ایمنی کار در ارتفاع

انجام کار در مکان‌هایی که بلندی آن از سطح زمین 20/1 متر باشد، عملیات کار در ارتفاع محسوب می‌شود و ضروری است که در این قبیل فعالیت‌ها اقدامات لازم جهت پیشگیری از سقوط در نظر گرفته شود.

در فرایند ایمن سازی عملیات کار در ارتفاع 3 مرحله وجود دارد:

1- پرهیز از کار در ارتفاع و یا انجام بخش‌هایی از آن در سطح زمین در شرایطی که این امکان وجود دارد.

2- استفاده از روش‌ها و تجهیزاتی که خطر سقوط افراد در حین کار را از بین ببرد در شرایطی که امکان ممانعت از کار در ارتفاع وجود ندارد.

3- استفاده از روش‌ها و تجهیزاتی که ارتفاع سقوط و شدت صدمات ناشی از سقوط را کاهش دهند در شرایطی که امکان از بین بردن خطر سقوط وجود ندارد.

برنامه‌ریزی کار در ارتفاع فرایندی است که نیاز به یک مدیریت متمرکز دارد. در این فرایند هدایت تیم برعهده گروهی از متخصصین مجرب خواهد بود که احاطه کاملی بر عملیات و نحوه ایمن سازی آن داشته باشد. این عملیات در سه مرحله شناسایی خطرات، آنالیز آن‌ ها و پیش بینی اقدامات کنترلی انجام می‌شود.

در مرحله شناسایی خطرات باید محل و شرایط کار در ارتفاع بطور کامل مورد بررسی قرار گرفته و امکان بروز خطراتی همچون سقوط افراد، لغزش بر روی سطوح کاری، سقوط اشیاء و ابزارآلات و. . . مورد بررسی قرار گیرد.

در مرحله آنالیز خطرات، باید مواردی از جمله ارتفاع کار، استحکام و ایمنی سطوح کار، حفاظ‌های جانبی، لغزندگی سطح کار، احتمال سقوط اشیاء و ابزارآلات از سطوح و ارتفاع بالاتر، احتمال سقوط اشیاء و ابزارآلات از سطح کار به پایین و . . . با توجه به بزرگی خطر و شدت صدمات و خسارات وارده احتمالی ناشی از آن مورد ارزیابی قرار گرفته و اولویت‌های اصلاحی تعیین گردد.

در مرحله پیش‏بینی اقدامات کنترلی، براساس تجزیه و تحلیل خطرات شناسایی شده و همچنین تجهیزات، تأسیسات، تجارب و توانایی‌های افراد و امکانات در اختیار، اقدامات کنترلی لازم پیش بینی و اجرا می‌گردند.

یکی از مخاطرات عمده کار در ارتفاع، سقوط اشیاء و اجسام است که علاوه بر خسارت به تجهیزات، می‏تواند باعث آسیب افرادی شود که در حال عبور و یا کار در محل هستند؛ از این‏رو لازم است موارد ذیل به دقت مورد توجه قرار گیرد.

• در انجام کارهایی که احتمال عبور، سقوط اشیاء و افراد و زمان انجام زیاد است، استفاده از شبکه‏ها (تورها)ی ایمنی ضروری است.
• انجام کار و یا عبور از محلی که کار در ارتفاع انجام می‏شود، ممنوع است.
• هنگام کار در ارتفاع استفاده از کمربندهای مخصوص کار در ارتفاع مجهز به گیره‏ها و سایر وسایل نگهداری ابزار ضروری است.
• منطقه ممنوعه عبور باید با بهره گرفتن از علائم هشدار دهنده مشخص گردد و عبور و مرور در آن کنترل شود.
• درصورت نیاز به عبور یا انجام کار همزمان، باید احتیاطات کامل لحاظ و از تجهیزات حفاظتی مناسب، به‏ویژه کلاه ایمنی، استفاده شود.

علیرغم به‏کار بستن تدابیر ایمنی، امکان بروز حادثه در انجام کار هیچ‏گاه به صفر نمی‏رسد. از این‏رو لازم است آمادگی لازم برای مواجهه با انواع حوادث کار ایجاد گردد. یکی از مهمترین حوادث کار در ارتفاع، سقوط فرد/ افراد انجام دهنده کار است که سازمان باید تدابیر لازم را جهت مقابله با آن و یا کاهش ریسک آن‌را اتخاذ نماید.