همچنین بیان کردیم که از مطالعه دقیق منابع دینی ، به ویژه قرآن کریم به دست می­آید که اسلام هرگز نظریه تحقیر و اهانت به زن را نمی پذیرد .

 

فصل سوم درباره تحلیل تفاوت زن و مرد در ارث است در این فصل ارث از نظر لغت و اصطلاح بررسی شده است و نیز تاریخچه ارث در میان اقوام و تمدن های مختلف بیان شده است . تحلیل هایی تفاوت سهم زن و مرد از ارث در روایات و از نگاه علماء و اندیشمندان بیان گردیده است و ثابت شده است که این تفاوت ها هرگز تبعیض شمرده نمی شوند بلکه بر اساس تفاوت مسئولیت ها می باشند.

 

فصل چهارم تحلیل تفاوت زن و مرد در نکاح و طلاق را بیان می کند که ، این فصل مشتمل بر چهار تا تفاوت حقوقی زن و مرد است . 1- تعدد زوجات ،2- نشوز، 3- طلاق،4- عدّه.

 

تحلیل های هر کدام از این تفاوتها در روایات و از نگاه علماء و اندیشمندان بیان شده و نتیجه بدست آمده این است که این تفاوت ها به مسئولیت اجتماعی هر یک از زن و مردمربوط بوده و بیانگر جایگاهی هر یک در خانواده و جامعه هستند.     

 

فصل پنجم : این فصل مربوط به تحلیل تفاوت زن و مرد در شهادت است ؛شهادت از نظر لغوی و اصطلاحی بررسی شده ومصادیق مختلف شهادت زنان و علل تفاوتها و تحلیل ها از نگاه علماء و اندیشمندان بیان شده انددر نهایت بیان شده است که شهادت امتیاز و حق نیست بلکه یک نوع تکلیف و وظیفه است پس نپذیرفتن گواهی در برخی موارد به معنای تضییع حق و توهین به زن نیست .

 

فصل ششم : این فصل درباره تحلیل تفاوت زن و مرد در سرپرستی و مدیریت زندگی است در این فصل قوامیت مرد در خانواده و علل آن قوامیت بیان شده است و نیز دیدگاهای علماء در حدود ریاست و سرپرستی مرد در خانواده بیان گردیده اند و راز و رمز این تفاوت هم بیان شده و روشن گردیده که اسلام مرد را قوّام و زن را ریحان می داند. این نه جسارت به زن است و نه جسارت به مرد . نه نادیده گرفتن حق زن است و نه نادیده گرفتن حق مرد، بلکه درست دیدن طبیعت آنهاست.

 

فهرست مطالب

 

فصل اول: کلیات و مفاهیم. 1

 

گفتار اول: کلیات 1

 

بیان مسأله و ضرورت تحقیق 1

 

سؤال اصلی 1

 

سؤال‌های فرعی 1

 

روش تحقیق 2

 

سابقه تحقیق 2

 

گفتار دوم: مفهوم شناسی و اقسام حق 3

 

الف) واژگان 3

 

حقوق 3

 

کلمه حق 3

 

حق در لغت: 3

 

حق در اصطلاح 5

 

حق در قرآن: 5

 

کلمه حکم 6

 

حکم در لغت 6

 

حکم در اصطلاح 7

 

حکم در قرآن 7

 

فرق بین حق و حکم 8

 

کلمه مِلک 9

 

کلمه ملک در لغت 9

 

فرق بین حق و ملک 9

 

کلمه تبعیض و تساوی 10

 

از نظر لغت: 10

 

مفهوم تکلیف 11

 

تکلیف در لغت 11

 

حق و تکلیف 11

 

ب) اقسام حق 12

 

1- حق تکوینی و تشریعی: 12

 

2- حق به اعتبار مستحِق: 12

 

3- حق طبیعی (فطری) و وضعی: 13

 

4- تقسیم حق به من له الحق و من علیه الحق: 13

 

5- حق الله و حق النّاس: 13

 

6- حق مالی و غیر مالی 14

 

جمع‌بندی 14

 

فصل دوم: بررسی مقام انسانی و معنوی زن. 17

 

مقدمه 17

 

1- اشتراک زن و مرد در گوهر انسانی 17

 

الف: مِن نفس واحدهٍ 19

 

ب) و خلق منها زوجها 20

 

ج) آیات دیگری که زن را در مقام انسان شریک مرد می‌داند 23

 

آیه در یک نگاه 23

 

2- آثار و لوازم اشتراک زن و مرد در حقیقت انسانی 25

 

الف) تساوی در ارزش 25

 

1- ایمان و عمل صالح: 25

 

2- تقوی 26

 

3- تحصیل علم 27

 

ب) اشتراک در تکالیف 28

 

ج) تساوی در پاداش اخروی و برخی از مجازات‌های دنیوی 30

 

د) تساوی زن و مرد در بعضی از کیفرها 32

 

ه‍( تساوی در کسب کمالات و فضائل انسانی 32

 

نفی تأثیر جنسیت در کسب کمال‌های حقیقی 33

 

تساوی در بسیاری از حقوق 34

 

الف) حقوق سیاسی 35

 

1) حق بیعت (حقّ رأی و انتخاب) 35

 

2) جنگ و دفاع 36

 

3) حق ذمه و استجاره 36

 

4) هجرت 36

 

ب) حقوق اقتصادی 36

 

1) حق مالکیت 37

 

2) ارث 38

 

3) حق وصیت برای زنان 39

 

نتیجه‌گیری 41

 

فصل سوم: تحلیل تفاوت زن و مرد در ارث 43

 

مقدمه 43

 

مفهوم ارث 44

 

ارث در لغت 44

 

ارث در اصطلاح 44

 

تاریخچه ارث در میان اقوام و تمدّن‌های مختلف 45

 

الف: ارث زن در روم 45

 

ب: میراث زن در یونان 45

 

ج: ارث زن در آیین یهود 45

 

د: ارث زن در دوره جاهلیت 45

 

ارث زن در آیین اسلام 46

 

تفاوت زن و مرد در ارث 49
الف: تحلیل فلسفه تفاوت سهم زن و مرد از ارث در روایات 50

 

ب: تحلیل تفاوت سهم زن و مرد از ارث از نگاه علماء و اندیشمندان 51

 

شبهات در باب ارث 55

 

پاسخ: 55

 

شبهه دوم: 56

 

پاسخ: 56

 

خلاصه فصل سوم 58

 

فصل چهارم: تحلیل تفاوت زن و مرد در نکاح و طلاق 61

 

مقدمه 61

 

اهمیت ازدواج: 62

 

هدف ازدواج 63

 

1- نکاح 64

 

نکاح در اصطلاح 65

 

آیه تعدد زوجات 66

 

شأن نزول آیه: 66

 

نکته‌ها در آیه: 67

 

(الف) تحلیل تفاوت زن و مرد در تعدّد زوجات از منظر روایات 68
ب: تحلیل تفاوت زن و مرد در تعدّد زوجات از نگاه علماء و اندیشمندان 70

 

ممنوعیت چند شوهری 74