باشند، مشکلات رفتاری آنها کاهش خواهد یافت.
 کلیدواژه­ها: مشکلات رفتاری­عاطفی، همدلی مادران، کودکان کم ­توان ذهنی
فهرست مطالب
 عنوان                                                                                      صفحه
 فصل اول: مقدمه
1-1-کلیات. 2
1-2- بیان مسأله. 4
1-3- ضرورت و اهمیّت پژوهش 6
1-4-اهداف پژوهش 9
1-4-1-هدف کلی 9
1-4-2-اهداف جزئی 9
1-5- سوالهای پژوهش 9
1-6- تعریف مفهومی متغیّرها 10
1-6-1- مشکلات رفتاری–عاطفی 10
1-6-2- کم توانی ذهنی 10
1-6-3-  همدلی 11
 
فصل دوم: ادبیات پژوهش
2-1- مبانی نظری پژوهش 13
2-1-1- مشکلات رفتاری 13
2-1-1-1- تاریخچه. 13
2-1-1- 2- تعریف مشکلات رفتاری–عاطفی 14
2-1-1-3- تعریف قانون آموزش افراد با ناتوانی 15
2-1-1-4- تعریف شورای کودکان استثنایی 16
2-1-1-5- ائتلاف بهداشت روانی و ملی و آموزش ویژه 16
2-1-2- طبقه بندی مشکلات رفتاری– عاطفی 17
2-1-2-1- طبقه بندی بر اساس روش‌های آماری 17
2-1-2-2- نظام طبقه‌بندی روانپزشکی 18
2-1-3- ویژگی‌های دانش‌آموزان با مشکلات رفتاری-عاطفی 19
2-1-3-1- رفتارهای برون نمود. 19
2-1-3-2- رفتارهای دروننمود. 20
2-1-3-3- پیشرفت تحصیلی 21
2-1-3-4- هوش 22
2-1-3-5- بزهکاری نوجوان 23
2-1-4- ابعاد مشکلات رفتاری در پژوهش حاضر. 23
2-1-4-1- اختلال اضطرابی 23
2-1-4-2- اختلال ارتباط اجتماعی 24
2-1-4-3- رفتار ضداجتماعی 24
2-1-4-4- درخودماندگی 25
2-1-5- رویکردهای مشکلات رفتاری– عاطفی 25
2-1-5-1- رویکرد زیستی 25
2-1-5-2- رویکرد پدیدارشناختی 25
2-1-5-3- رویکرد سیستمی 26
2-1-5-4- رویکرد رفتاری و یادگیری 26
2-1-5-5- رویکرد بیولوژیکی 27
2-1-5-6- رویکرد روانتحلیلی 27
2-1-5-7- رویکرد جامع شناختی–بومنگری 27
2-1-6- علل مشکلات رفتاری 28
2-1-6-1- عوامل محیطی 28
2-1-6-1-1- عوامل خانوادگی 28
2-1-6-1-2- عوامل مدرسه. 29
2-1-6-1-3- عوامل فرهنگی 29
2-1-6-2- عوامل زیستشناختی 30
2-1-6-4-1- آسیب مغزی 30
2-1-6-2-2- ژنتیک 30
2-1-7- مداخله و درمان 31
2-1-7-1- دارودرمانی 32
2-1-7-2- رفتاردرمانی 32
2-1-7-3- بازیدرمانی 32
2-1-7-4- درمان بینشگرا 33
2-1-8- کم‌توانی ذهنی 33
2-1-8-1- تاریخچه کم‌توانی ذهنی 33
2-1-8-2- تعریف کم‌توانی ذهنی 35
2-1-8-2-1- تعریف انجمن عقب‌ماندگی ذهنی آمریکا (1992) 35
2-1-8-2-2- تعریف سازمان بهداشت جهانی 36
2-1-8-2-3- تعریف کم‌توانی ذهنی از دیدگاه مارک. 36
2-1-8-2-4- تعریف انجمن روانپزشکی آمریکا 37
2-1-8-2-5- تعریف انجمن کم توان ذهنی و رشدی آمریکا(2014) 37
2-1-9- ویژگی‌های کمتوانی ذهنی 37
2-1-9-1-تاخیر زبان 38
2-1-9-2- عملکرد شناختی 38
2-1-9-2-1- حافظه. 39
2-1- 9-2-2- سرعت یادگیری 39
2-1-9-2-3-توجه. 39
2-1- 9-2-4- تعمیم و نگهداری 40
2-1-9-2-5- انگیزه 40
2-1-9-3- رفتار سازشی 41
2-1-9-3-1- فزونی رفتار و رفتار چالش‌انگیز. 41
2-1-9-4- ویژگی‌های مثبت. 42
2-1-10- علل کم‌توانی ذهنی 42
2-1-10-1-علت‌های پیش از تولد. 43
2-1-10-1-1- اختلالات کروموزومی 43
2-1-10-1-2- خطاهای مادر زادی سوخت و ساز 44
2-1-10-1-3- تاثیرات محیطی 44
2-1-10-2- عوامل هنگام تولد. 45
2-1-10-3- عوامل پس از تولد. 45
2-1-10-3-1-  علت‌های زیستی پس از تولد. 46
2-1-10-3-2- علت‌های روانی-اجتماعی پس از تولد. 46
2-1-11- رویکردهای کم‌توانی ذهنی 46
2-1-11-1-  انتظارهای آموزش‌پذیری 47
2-1-11-2- شدت آسیب ذهنی 47
2-1-11-3- حوزه‌ی معلولیت. 48
2-1-11-4- حمایت‌های مورد نیاز 48
2-1-12- همدلی 49
2-1-12-1- همدلی به عنوان یک فرایند شناختی 50
2-1-12-2- همدلی به عنوان یک فرایند عاطفی 50
2-1-13- نظریه و مدل‌های همدلی 51
2-1-13-1- نظریه کردارشناسی بالبی 51
2-1-13-2- نظریه کارل راجرز 51
2-1-13-3- نظریه یادگیری 51
2-1-13-4- مدل مارشال 52
2-1-13-5- مدل هافمن 53
2-1-13-6- نظریه روانکاوی 54
2-1-13-7- نظریه دیویس 54
2-1-13-8- مدل فشباخ 55
2-1-13-9- دیدگاه انسان‌گرایانه همدلی 55
2-2- پیشینه پژوهش 56
2-2-1- پیشینه مشکلات رفتاری- عاطفی در افراد عادی 56
2-2-2- پیشینه مشکلات رفتاری عاطفی در افراد کم‌توان ذهنی 57
2-2-3- پیشینه همدلی 60
2-3-4- پیشینه همدلی در مادران کودکان با کم‌توانی ذهنی 64
2-3-5- نتیجه‌گیری از تحقیقات پیشین 69
 
فصل سوم: روش پژوهش
3-1- طرح پژوهش 71
3-3- متغیرهای پژوهش 71
3-3- جامعه آماری 72
3-4-  نمونه و روش نمونه‌گیری 72
3-5- تعریف عملیاتی متغیّرها 73
3-5-1- مشکلات رفتاری-عاطفی 73
3-5-2- دانش‌آموزان با کم‌توانی ذهنی 73
3-5-3-  همدلی 73
3-6- ابزار پژوهش 74
3-6-1- مقیاس همدلی اساسی 74
3-6-1-1- روایی و پایایی مقیاس همدلی اساسی جولیف فارینگتون 75
3-6-1-2- روایی و پایایی پرسشنامه همدلی در پژوهش حاضر. 76
3-6-2- سیاهه مشکلات رفتاری- عاطفی 77
3-6-2-1- روایی و پایایی سیاهه مشکلات رفتاری اینفلد و تونگ 78
3-6-2-2- روایی و پایایی سیاهه مشکلات رفتاری در پژوهش حاضر. 79
3-7- روش اجرا 80
3-8- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 80
 
فصل چهارم: یافته‌ها
4-1- داده‌های توصیفی 82
4-2- آمار استنباطی 84
4-2-1- سوال اول: آیا بین ابعاد مشکلات رفتاری دانش آموزان کم توان ذهنی
و همدلی مادرانشان رابطه وجود دارد؟. 84
4-2-2- سوال دوم: آیا میزان اضطراب در دانش‌آموزان کم توان ذهنی بر اساس
همدلی مادران‌شان قابل پیش‌بینی است؟. 85
4-2-3- سوال سوم: آیا میزان رفتارضداجتماعی در دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی
بر اساس همدلی مادران آنها قابل پیش‌بینی است؟. 86
4-2- 4- سوال چهام: آیا میزان درخودماندگی در دانش آموزان کم توان ذهنی بر
 اساس همدلی مادران آنها قابل پیش بینی است؟. 87
4-2-5- سوال پنجم: آیا میزان اختلال ارتباط اجتماعی در دانش‌آموزان کم‌توان
ذهنی بر اساس همدلی مادران قابل پیش‌بینی است؟. 87
4-2-6-سوال ششم: آیا عامل جنسیت در پیش بینی مشکلات رفتاری دانش آموزان
کم توان ذهنی بر اساس همدلی مادرانشان سهم دارد؟. 88
 
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
5-1- مقدمه. 91
5-1-1- بحث و تبیین سوال اول: آیا بین ابعاد مشکلات رفتاری در دانش آموزان
کم‌توان ذهنی و همدلی مادرانشان رابطه وجود دارد؟. 91
5-1-2- بحث و تبیین سوال دوم: آیا میزان اضطراب در دانش آموزان کم توان
ذهنی بر اساس همدلی مادرانشان قابل پیش بینی است؟. 103
5-1-3- بحث و تبیین سوال سوم: آیا میزان رفتارضداجتماعی در دانش آموزان
کم‌توان ذهنی بر اساس همدلی مادران آنها قابل پیش بینی است؟. 106
5-1-4- بحث و تبیین سوال چهام: آیا میزان درخودماندگی در دانش آموزان
کم‌توان ذهنی بر اساس همدلی مادران آنها قابل پیش بینی است؟. 109
5-1-5-  بحث و تبیین سوال پنجم: آیا میزان اختلال ارتباط اجتماعی در
دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی بر اساس همدلی مادران قابل پیش‌بینی
است؟. 113
5-1-6- بحث و تبیین سوال ششم: آیا عامل جنسیت در پیش‌بینی
مشکلات رفتاری دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی بر اساس همدلی
مادرانشان سهم دارد؟. 116
5-2- خلاصه و نتیجه‌گیری نهایی 121
5-3- محدودیت‌های پژوهش 122
5-4- پیشنهادهای پژوهشی 123
5-5- پیشنهادهای کاربردی 123
منابع
منابع فارسی 125
منابع انگلیسی 129
چکیده و صفحه عنوان به انگلیسی

کلیات
 

بیش از دو درصد جمعیّت هرجامعه­ای را کودکان و افراد کم ­توان ­ذهنی[1] تشکیل می­ دهند. کم ­توان ذهنی بیان­کننده محدودیت­های اساسی در کارکرد کنونی فرد است. بدون شک میان بروز قابلیتهای فردی و شرایط محیطی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. محیط­های مناسب و مساعد موجب رشد و تحوّل فرد می­شوند وکیفیت زندگی را بهبود می­بخشند. ویژگی­های کم­توانی عبارتند از: کارکرد هوشی زیر متوسط و وجود محدودیتهای همزمان مرتبط با محدودیتها در دو یا چند حوزه از حوزه­های مهارت­های سازشی کاربردی و وجود این شرایط از زمان کودکی (انجمن کم توانی ذهنی آمریکا[2]، 1992، ترجمه به­پژوه و غباری، 1380). کم­توانی ذهنی، مرض یا بیماری روانی نیست، بلکه نوعی شرایط خاص و پیچیده ذهنی است. در مورد کودکان کم ذهنی با توجه به محدودیت­های ویژه آنها، نسبت به کودکان عادی، می­توان انتظار داشت که رفتارهای پرخاشگرانه و سازش­نایافته بیشتری از آنها بروز کند. آنان به سبب محدودیت­های گوناگون که غالباً از محدودیت­های شناختی آنها ناشی می­شود، با شکستهای متعددی روبه­رو می­شوند و پیامد همه این عدم موفقیت­ها  ناکامی است که خود سرآغاز پرخاشگری به شکل گوناگون خواهد بود (آذرنیوشان، به­پژوه و غباری­بناب، 1391). کودکان کم ­توان ذهنی علاوه بر مشکلات شناختی به مشکلات رفتاری و عاطفی نیز دچارند. مشکلات رفتاری را می توان از نظر فراوانی و ماهیت به دو دسته مشکلات کمبود رفتار و مشکلات فزونی رفتار تقسیم کرد. مشکلات کمبود رفتار عبارتند از: عدم تلفظ درست کلمات، گوشه­گیری و عدم معاشرت با همسالان، انجام ندادن تکالیف درسی و نظایر آن. در مقابل از سرو صدا راه انداختن زیاد، پرخاشگری، پرحرفی و بیش­فعالی می­توان به عنوان نمونه‌هایی از مشکلات فزونی رفتار یاد کرد (فرخنده و به­پژوه، 1382). اختلال­های رفتاری مشکلات فردی و اجتماعی فراوانی را به وجود می­آورند. کودکان مبتلا به این اختلال­ها، خانواده، آموزشگاه و اجتماع را با مسائل و دشواری گوناگون مواجه می­ کنند و آنها را نیز در برابر آشفتگی‌های روانی و اجتماعی دوران نوجوانی و بزرگسالی آسیب­پذیر می­سازند (سیف، 1387).
بخش اعظم افراد کم ­توان ذهنی دارای مشکلات رفتاری جدّی نیستند، اما در اغلب موارد وجود مشکلات رفتاری فرد را به کم­توانی ذهنی او مرتبط می­دانند. علّت اصلی معمولاً در مجموعه ­ای از عوامل محیطی، عاطفی و روانی فرد وجود دارد، نه فقط توان ذهنی او. با این وجود دسته­ای از افراد مبتلا به کم­توانی ذهنی وجود دارند که در انطباق خود با شرایط معمول زندگی دچار اختلال و مشکلات جدی هستند و این اختلال­ها می ­تواند در روند یادگیری و آرامش زندگی فرد و اطرافیان وی مشکل ایجاد کند (صمدی، 1388). نقش سرنوشت­سازی در تعادل رفتاری و به­هنجارسازی کودکان و نوجوانان ایفا می­ کند. یافته­ های محققان از بزهکاران در بسیاری از نقاط دنیا نمایانگر آن است که بسیاری از بزهکاران در دوران کودکی از نوازش مادری و محبت پدری محروم بوده و همواره از این کمبود رنج برده­اند (کامران، 1384). همچنین از