همبستگی جمعی
تعهدگواه با کنترل
تعهدرفتاری
تعهد نگرشی
تعهد عاطفی
تعهد هویت
تعلق
وفاداری
ایورمن ری
پورتر وکوک
بارهایم وبرمن
آلن ومایر
گریس وآرجریس
مارچ وسایمون
استاو
تعهد بیرونی
تعهد درونی
اتزیونی
کانتر
ابعاد تعهدسازمانی ازدیدگاههایمختلف
تعهد عاطفی
تعهد مستمر
تعهدهنجاری
تعهدارزشی
تعهد مستمر
نمودار ۲- ۹ ابعاد مختلف تعهد سازمانی از دیدگاه‌های مختلف
۲-۴-۶- شاخص‌های تعهد سازمانی
بطور کلی عنصر اصلی تعهد از دیدگاه رفتاری عبارت است از رفتار و اقدام[۶۰] هر انسانی با میزان تعهد متفاوتی همراه بوده که بر حسب شاخص‌های تعهد عنوان می‌شود. سالانسیک[۶۱] مهم‌ترین عامل تعهد را پیوند[۶۲] فرد با اقدام خود می‌داند و سه ویژگی را در این خصوص متذکر می‌شود که عبارتند از:
۱- صراحت و آشکار بودن عمل[۶۳] عوامل اصلی که موجب افزایش صراحت می‌شود عبارتند از: قابلیت مشاهده و عدم ابهام[۶۴] و روشن بودن عمل یا اقدام. بطور مثال بعضی از اقدامات به راحتی قابل مشاهده و روشن نیستند و با تردید همراهند و فرد نسبت به آن ها فکر می‌کند.
۲- قابلیت تجدید نظر[۶۵] و فسخ بودن عمل و یکسری از اقدامات می‌تواند بر اساس آزمون و خطا صورت گیرند که در صورت مناسب بودن می‌توان آن ها را تکرار کرد. بر این اساس، تحلیل بعضی از اقدامات قبل از فسخ و عدم تکرار است و فرد می‌تواند به راحتی تعهد خود را قبول نماید؛ مانند پس دادن کالای خریداری شده، استعفا و … بر عکس انجام بعضی از اقدامات تعهدآور بوده و نمی‌توان از خود عمل و آثار آن رها شد مثل قفل و شکستن چیزی و مصرف غذا، که قابل فسخ نبوده گرچه قابل بخشش باشند.
۳- اراده[۶۶]: اراده اغلب با مفاهیم آزادی و مسئولیت شخص ارتباط دارد ولی همیشه همراه نیست، اراده به معنای پذیرش مسئولیت نیز می‌باشد. برای مدیری که با اراده خویش تصمیمی لحاظ نموده، چه بسا تصمیم ناگواری باشد و سعی می‌کند آن را به دیگران نسبت دهد.
این سه شاخص دارای ارتباط مستقیم با تعهد سازمانی بوده و استفاده درست آن ها، میزان تعهد فرد را برای ما قابل پیش‌بینی می‌کند. این تحلیل از دیدگاه رفتاری و کاربردی مدیران را قادر می‌سازد که بر اساس متغیرهای سازمانی و مدیریتی حاکم به نحو مناسبی درجات هر یک از شاخص‌های مذکور را در سطح فردی، گروهی و سازمانی مشخص نموده و سطح تعهد را پیش بینی نماید (حسینی کاشانی، ۱۳۸۵، ۶۲).
۲-۴-۱۱- راهبردهای افزایش تعهد سازمانی
تعهد سازمانی باید به عنوان یک مقوله مهم در سازمانها گسترش یابد وتوجه به آن بیشتر شود .تعدادی از راهکارهای مهم برای ارتقاء تعهد سازمانی عبارتند از :
هر چه فرد در شغل محوله دارای سطح بالاتری از مسئولیت ، استقلال، وشغل مورد علاقه وغیر تکراری باشد، تعهد سازمانی بیشتری ابراز میدارد. درمقابل فرصتهای ارتقاء شغلی کمتر، تنش بیشتر و ابهامات مربوط به شغل، تمایل به نشان دادن سطح پایینتر از تعهد را به وجود میاورد(استرون، به نقل از کرمانی، ۱۳۸۷، ۸۲)
بالا بودن پیوستگی عاطفی در کارکنان و درگیر نمودن بیشتر آن ها با اهداف سازمان.
بهبود شبکه‌های ارتباط در تصمیم‌گیری و مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری.
ارزیابی عملکرد کارکنان به منظور ایجاد بازخورد کاری.
تشریح اهداف و رسالت‌های سازمانی.
|
|
