۱۹۸۲

روش شبکه عصبی دینامیکی بازگشتی

جآن‌هالپفلد

۱۹۸۳

روش یادگیری مبتنی بر تقویت

-

۱۹۸۶

الگوریتم پس از انتشار خطا

دیوید رامهارت و جمیز مکلند

ساختار شبکه عصبی
شبکه‌های عصبی از تلاش برای الگوسازی طرز واقعی مغز انسان نشأت‌گرفته و مغز انسان به‌عنوان یک سیستم پردازش موازی ، از ۱۰۰ تریلیون(۱۰ بتوان ۱۱) نرون به هم مرتبط با ۱۰ بتوان ۱۶ ارتباط تشکیل‌شده است . نرون ها بسیار متنوع هستند ولی عموماً از ۳ قسمت اصلی بنام‌های بدنه سلول ، دندریت ، آکسون تشکیل‌شده‌اند شکل شماره ۲-۴ نواحی مختلف یک سلول عصبی را نشان می‌دهد .

شکل شماره ۲- ۴: ساختار یک نرون (ویکی‌پدیا)

دندریت‌ها به‌عنوان مناطق دریافت سیگنال‌های الکترونیکی می‌باشند که سیگنال‌ها را به هسته انتقال می‌دهند . هسته سلول انرژی لازم را فراهم نموده و بر روی سیگنال‌های دریافتی عمل می‌کند .
آکسون ها نیز سیگنال دریافتی را به نرون های دیگر منتقل می‌کنند . محل اتصال یک آکسون از یک سلول به دندریت‌های سلول دیگر سیناپس نام دارد. سیناپس‌ها تعیین‌کننده ارتباط بین نرون ها می‌باشند .
مدل ریاضی نرون ها نیز شبیه مدل طبیعی می‌باشد . شکل شماره ۲-۵ ساختار یک نرون تک ورودی را نشان می‌دهد .
شکل شماره ۲- ۵: تابع ریاضی نرون عصبی(مبانی شبکه‌های عصبی،محمدباقر منهاج،دانشگاه صنعتی امیرکبیر،چاپ چهارم،تهران،۱۳۹۱، صفحه ۴۳)
متغیر p ورودی (معادل سیگنال ورودی به دندریت‌ها) و متغیر w وزن p (معادل سیناپس در نرون طبیعی) . ورودی دیگری که مقدار ثابت یک است بایاس b ضرب شده و سپس با wp جمع می‌شود این حاصل جمع ، ورودی خالص n برای تابع محرک f (معادل هسته سلول ) خواهد بود . درنهایت a خروجی (سیگنال عبوری از آکسون) خواهد بود .(منهاج،۱۳۸۴)
شبکه عصبی می‌تواند از چند ورودی یا چند نرون تشکیل‌شده باشد ولی پایه اصلی آن، الگوی ریاضی زیر می‌باشد:
a = f(wp+b)

معماری شبکه عصبی
دو نوع معماری کلی در شبکه‌های عصبی وجود دارد که عبارت‌اند از روبه‌جلو^[۱] و بازگشتی^[۲].
الف-روبه‌جلو
در شبکه‌های روبه‌جلو تمام یال‌ها از لایه قبلی به لایه بعدی وصل می‌شوند و از لایه‌های جلو به لایه قبلی یالی وجود ندارد. درواقع می‌توان گفت که در این نوع شبکه‌ها حلقه در گراف شبکه وجود ندارد. تمام یال‌ها از گره‌های ورودی به سمت لایه مخفی و از لایه مخفی به سمت خروجی می‌رود.
ب- بازگشتی
در این نوع از شبکه‌ها یال‌ها می‌توانند از لایه‌های جلوتر به لایه‌های قبلی وصل شوند. برای مثال از گره خروجی یالی به گره لایه مخفی و یا گره ورودی وصل کرد. شکل شماره ۲-۶ یک شبکه بازگشتی را نمایش می‌دهد.
شکل شماره ۲- ۶: ساختار یک شبکه بازگشتی

کلاس دیویس- پرید (Dubois- prade)
(۴-۲۳)

کلاس یاگر (yager)
(۴-۲۴)

ضرب دراستیک (Drastic sum)
(۴-۲۵)
ضرب انیشین
(۴-۲۶)
ضرب جبری
(۴-۲۷)
و کاربردی ترین آنها مینمم و ضرب جبری است.
(۴-۲۸)
۴-۳- اصل توسعه و روابط فازی
۴-۳-۱- اصل توسعه
با معرفی اصل توسعه می‌توانیم عملیات مختلف مجموعه‌های فازی را تعریف کنیم.
اصل توسعه یک معادله اساسی است که اجازه می‌دهد دامنه یک تابع را از نقاطی در مجموعه مرجع U به برد مجموعه‌های فازی در مجموعه مرجع V توسعه دهیم. مشخص تر اینکه، فرض کنید  تابعی از مجموعه U به مجموعه V باشد. همچنین فرض کنید که یک مجموعه فازی A در U داده شده و ما می‌خواهیم مجموعه فازی B را در V به نحوی معین کنیم که  اگر f یک نگاشت یک به یک باشد، آنگاه داریم:

که  وارون f بوده. بدین معنی است که  اگر f یک به یک نباشد، آنگاه هنگامی که دو یا چند نقطه متمایز در U با مقادیر تعلق متفاوت در A به یک نقطه یکسان در V نگاشته شوند، ابهامی بوجود خواهد آمد [زاهدی، ۱۳۷۸]
تعریف: نگاشت  را برای ایجاد رابطه بین مجموعه فازی A بر روی مجموع مرجع U، و مجموعه B بر روی مجموعه مرجع V توسعه دهیم:

(۴-۳۰)
در حالتی که F یک نگاشت یک به یک است، رابطه قبلی را می‌توانیم به صورت ساده زیر بنویسیم:
(۴-۳۱)
علامت مجموعه تهی می‌باشد و  است.
مثال: نخست نگاشت زیرا را در نظر بگیرید.

فرض کنید A مجموعه فازی باشد که (حدودا ۴) را به صورت زیر بدست دهد:

همچنین  را تعریف می‌کنیم به طوریکه به ازای
چون f یک نگاشت یک به یک است، می‌توانیم f(A) را به صورت زیر بکار ببندیم:

چون f(A) یک مجموعه فازی متقارن با مقدار عضویت ۱ در ۱۴ است، می‌توانیم این مجموعه فازی را به صورت ( حدودا ۱۴) تعبیر کنیم.
۴-۳-۲- حاصل ضرب کارتزین فازی
تعریف : فرض کنید  عناصر  باشند. مجموعه همه عناصر  حاصل ضرب کارتزین  نامیده می‌شود و به صورت  نمایش داده می‌شوند.
تعریف: حاصل ضرب کارتزین مجموعه‌های فازی؛ فرض کنید  حاصل ضرب کارتزین مجموعه‌های مرجع  باشد همچنین فرض کنید  مجموعه‌های فازی بر روی  باشند. حاصل ضرب کارتزین مجموعه‌های فازی  می‌توان به صورت زیر تعریف کرد [۲۶]:
(۴-۳۳)
۴-۳-۳- اصل توسعه بر روی فضای حاصل ضرب کارتزین
تعریف:فرض کنید f نگاشتی از  به Y است که در  صدق کند. با توسعه تابع f،  رابطه بین حاصل ضرب کارتزین  از مجموعه‌های فازی  بر روی x و یک مجموعه فازی مثل  بر روی Y است که به صورت زیر به دست می‌آوریم [طاهری، ۱۳۷۸]:
(۴-۳۴)
که در آن  به معنی تصویر معکوسy است.
۴-۳-۴- رابطه فازی
تعریف: یک رابطه فازی، یک مجموعه فازی است که در فضای حاصل ضرب برداری مجموعه‌های قطعی  تعریف شده است. یک رابطه فازی Q در فضای  مطابق زیر تعریف می‌گردد [۲۶]:
(۴-۳۵)
مثال: فرض کنید V,U مجموعه اعداد

شامخهً بالعذاب
لا تدّعی نقمتَهم تَقتُلک
لا تدّعی رحمتَهم تغسلک
إنک قُبر الإمبراطوریه
إنک تسقین بآلامِک
أشعهَ الشمس الجزائریه
إنک تمشین بأقدامک
فَوقَ جلالِ الامبراطوریه
فوق عروشِ قَتَلَه
مازال فی أعینُهِم جوعُ الملوک
مازال فی دمائهم صراخُ القتله
مازال فیهم رعشه القراصنه
تَمتُّد ملیونَ سَنَه
مازال صوتُ نجارِ الرّقیق
مازال صوتُ المقصله
یبعث فیهم الحنینُ والوله ( همان ، ص ۲۹۸ – ۲۹۹ )
فیتوری در همه اشعار سیاسی خود می کوشد تا مـردم را از یـأس و ناامـیدی خـارج نمـوده و با
دمیدن روح امید در کالبد آنان به آنان بیاموزد که می توانند در برابر استعمار قیام نمایند او خطاب به جمیله می گوید : از ترس امپراطوران سرت را پایین مینداز و فکر نکن که خشم آنان تو را هلاک خواهد ساخت بلکه او از جمیله می خواهد تا در مقابل این شکنجه و عذاب بایستد و گمان نکند که خشم آنها او را خواهد کشت و یا رحمت آنها او را خواهد شست و شامل او خواهد شد بلکه او خواهد توانست قبر امپراطوری ها باشد و می تواند با آرزوهایش پرتوهای خورشید الجزایر را سیراب سازد و قدم بر جلال و جبروت امپراطوری ها و عرش قاتلان نهد کسانی که می توان در چشمهایشان گرسنگی پادشاهان را دید و کسانی که فریاد کشته شدگان در خونهایشان فریاد می کشد و همچون دزدان دریایی هستند که درمردم رعب و وحشت ایجاد نموده اند.
۵ – ۱۳ – ۱ – دون کیشوت الثانی
فیتوری در خصوص دون کیشوت دوم می گوید :
دون کیشوت الثانی
صُدِئت عیناک …
وَغطّت أعشابُ الأرضِ السوداءِ خُطاک
فَلتَدفن رأسَک فی الطّین
یا دون کیشوت المسکین
تتلاعَبُ بالسیفِ الخشبیّ و بالحربه
لا تَخَجل من هذا الصّمت الضافی فوقَ الحلبه
سیفی مثلی ظمآن
و حِصانی أیَّ حصان
و أنا الموتُ الأحمر
و أنا جلاّدُ الفُرسان
یا دون کیشوت زمانک
إنک تُضحِکُنا …
تُبکینا …
یا دون کیشوت الثانی إنّک لُعبَه …
إنّک لُعبَه
و ثنٌ ذهبٌّی کان
سُقِطَت عنه الألوان
فتعری ، و الانسان
ماذا یبقی منه …
لومات بداخله الانسان ! ( اغانی افریقیا ، ص ۲۹۱ )
فیتوری با نفرین کردن دون کیشوت دوم آرزو دارد او کور شود و علفهای سیاه زمین جـای پای
او را بپوشانند و سرش در گل دفن شود. او با لحنی کوبنده می گوید تو با شمشیری چوبی بازی می کنی و از این سکونت خجالت نکش زیرا شمشیرش مثل او تشنه است و اسبی نیرومند دارد و همان مرگ سرخ و جلاد سواران است. او دون کیشوت را بازیچه ای بیش نمی داند بتی طلایی که دیگر رنگ ندارد و اگر انسانیت در وجود انسان بمیرد از او چه خواهد ماند ؟
۵ – ۱۴ – درد و رنج و عذاب
با توجه به اوضاع آفریقا ، سودان و سایر مظلومان جهان ، سخن فیتوری همواره از درد و رنج و عذاب است ، او در قصیده ای تحت عنوان « لیله السبّت الحزین » می گوید :
اللیلهُ الدُّموع … اللیله الندم
ملیون زهرٍه تَسحَقها قدم
وجهُ قتیلٍ یَبتَسِم
شمسٌ تحیض دم
إختلط العذابُ بالسأمِ
القیدُ فی الشفاه …
و السّیاطُ فی الجباه
إحترقَت ستائُر الإله
حتی انائی الأزلی … شاه

۳-۲-۲- بررسی تغییرات طیف‌سنجی FT-IR برای تخریب سونوشیمیایی MG در حضور کاتالیزور کبالت

بدین منظور در این قسمت از آزمایش با بهره گرفتن از این تکنیک به بررسی تغییرات رخ داده در اثر تابش امواج فراصوتی با بهره گرفتن از کاتالیزورها (پرسولفات و کبالت) در تخریب سونوشیمیایی MG می‌پردازیم. با توجه به این که محلولهایمان به حالت مایع هستند برای طیف گیری از نمونه‌های مایع یک قطره از نمونه‌مان را بین دو سل از جنس برمیدپتاسیم(KBr) قرار داده و طیف را با بهره گرفتن از دستگاه اندازه می گیریم و بر اساس آن شکل ۳-۱۲ بدست می آید . در شکل قسمت‌های d ,c ,b ,a نمایانگر محتوی و غلظت های مختلف محلولهایمان هستند که میزان غلظت برای هر قسمت بر اساس غلظت بهینه ای که از قسمت های قبلی تعیین شده است انتخاب کردیم که بدین ترتیب می‌باشند، a: MG به تنهایی به غلظت mg/L30 ، b: MG به غلظت mg/L 30 به همراه پرسولفات به غلظت L/g 11 ، c: MG به غلظت mg/L 30 و پرسولفات به غلظت L/g 11 و کبالت به غلظت L/g 11 ، d: MG به غلظت mg/L30 و پرسولفات به غلظت L/g 13و رزین کبالت به غلظت L/g 10 ، در هر چهار مرحله حجم محلولمان mL 30 می‌باشد که در داخل بالن mL50 ریخته و به داخل حمام التراسونیک با دمای ℃۲± ۲۵ منتقل کردیم .   از بالن در تماس با آب حمام التراسونیک می‌باشد . زمان تابش‌دهی در هر چهار قسمت ۲۰ دقیقه بوده است . پس از پایان ۲۰ دقیقه طیف سنجی را انجام می دهیم. نتیجه ای که از طیف سنجی FT-IR برای چهار نمونه مان بدست آوردیم مشابه بود ولی شدت پیکها تفاوت داشته‌اند . پیک‌های انتقالی در ۳۴۵۰ ، ۲۰۷۵ ،۱۶۴۰ و ۷۰۰ cm^-1 ظاهر شده‌اند، می‌توانند به ترتیب به گروه‌های عاملی هیدروکسیل ، X=N=Y ، C=C (و یا حلقه آروماتیک) و C-Cl نسبت داده شوند که نشانگر اتصال کلر اسیدی به یکی از کربن های MG می باشد و همچنین نیتروژن MG که بصورت سه پیوند یگانه می باشد بعد از تخریب سونوشیمیایی بصورت دو پیوند دوگانه در آمده است .

شکل ۳-۱۲:طیف FT-IR برای تخریب سونوشیمیایی MG در حضور کاتالیزور کبالت، ℃۲± ۲۵ T=
a :رنگ خالص ،b MG+PS :، c MG+PS+Co :، MG+PS+Co (resin): d
۳-۳- نتیجه‌گیری
در این تحقیق تأثیر امواج التراسونیک (US) و کاتالیزورهای مختلف بر تخریب مالاشیت سبز (MG) به عنوان آلاینده ی صنایع نساجی مورد مطالعه قرار گرفت. تحقیقات نشان داد تخریب مالاشیت سبز بوسیله رادیکال‌های سولفات فعال شده توسط امواج التراسونیک و یون‌های آهن و کبالت انجام شدنی است. اثر فرایندهای مختلف شامل US، US+PS، US+Fe، US+Fe(resin)، US+PS+Fe، US+Co، US+Co(resin)، US+PS+Co در تخریب MG بررسی گردیده و درصد رنگ‌زدایی فرایندها به ترتیب ۳۳%، ۹۸%، ۵۱%، ۳۸%، ۸۹%، ۶۰%، ۴۳% و ۹۹% می‌باشد و سیستم US+PS+Co به عنوان موثرترین روش تخریب مالاشیت سبز انتخاب شده است. سرعت تخریب سونوشیمیایی MG تحت شرایط بهینه از شبه مرتبه اول تبعیت می‌کند و با افزایش غلظت MG سرعت واکنش کاهش می‌یابد ولی با افزودن پرسولفات، آهن و کبالت به عنوان کاتالیزور سرعت واکنش افزایش می‌یابد. pH تأثیر چندانی در تخریب MG ندارد. اثرات پارامترهای عملیاتی مختلفی نظیر دز پرسولفات، دز رزین آهن، دز رزین کبالت، زمان تماس مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج طیف‌سنجی FT-IR تغییرات شیمیایی MG بوسیله تخریب سونوشیمیایی و افزودن کاتالیزورهای مختلف را نشان داده است.
۳-۴- پیشنهادات

1. 1. استفاده از کاتالیزورهای مختلف نظیر Mn، Zn، Au، Cu در تخریب سونوشیمیایی مالاشیت سبز.

1. 1. استفاده از پرسولفات در تخریب سونوشیمیایی رنگ‌های دیگر نظیر ردامین، اسید زرد و…

1. 1. استفاده از سایر تجهیزات ماورای صوتی نظیر پروب و مقایسه کارایی آن با حمام التراسونیک

1. 1. استفاده از امواج سونیکاسیون در فرکانس‌ها و توان‌های مختلف و مقایسه تأثیر فرکانس و توان در حذف آلاینده‌های محیط زیست.

فهرست منابع
۱٫ Nageswara Rao, A., Sivasankar, B., Sadasivam, V., 2009, Kinetic study on photocatalytic degradation of Direct Yellow 12 in the presence of ZnO catalyst, J. Mol. Catal. A-Chem, ۳۰۶, ۷۷-۸۱٫
۲٫ Sauer, T., Neto, G.C., Jose, H.J., and Moreira, R.F.P.M., 2002, Kinetic of photocatalytic degradation of reactive dyes in a TiO₂ slurry reactor, J.Photochem. Photobiol. A, ۱۴۹, ۱۴۷-۱۵۴٫
۳٫ Saquib, M., and Muneer, M., 2003, TiO₂-mediated photocatalytic degradation of triphenylmethane dye (gentian violet), in aqueous suspensions, Dyes Pigments, ۵۶, ۳۷-۴۹٫
۴٫ Colonna, G.M., Caronna, T., Marcandalli, B.,1999, Oxidative degradation of dyes
by ultraviolet radiation in the presence of hydrogen peroxide, Dyes Pigments,41,
۲۱۱–۲۲۰٫
۵٫ Poon, C.S., Huang, Q., Fung, P.C., Degradation kinetics of cuprophenyl yellow RL by UV/H₂O₂/ultrasonication (US) process in aqueous solution,
Chemosphere, ۳۸, ۱۰۰۵-۱۰۱۴٫
۶٫ Daneshvar, N., Ashassi-Sorkhabi, H., Tizpar, A., 2003, Decolorization of orange II by electrocoagulation method , Sep.Purif. Technol., ۳۱, ۱۵۳-۱۶۲٫
۷٫ Vončina, D.B., and Majcen-Le-Marechal, A., 2003, Reactive dye decolorization using combined ultrasound/H₂O₂, Dyes Pigments, ۵۹, ۱۷۳-۱۷۹٫
۸٫ Tanaka, K., Padermpole, K., and Hisanage, T., 2000, Photocatalytic degradation of commercial azo dyes, Water Res., ۳۴, ۳۲۷-۳۳۳٫
۹٫ Hachem. C., Boequillon, F., Zahraa, O., and Bouchy, M., 2001, Decolorization of textile industry wastewater by photocatalytic degradation process, Dyes Pigments, ۴۹, ۱۱۷-۱۲۵٫
۱۰٫ Behnajady, M.A., and Modirshahla, N., 2006, Kinetic modeling on photooxidative degradation of C.I. Acid Orange 7 in a tubular continuous-flow photoreactor, Chemosphere, ۶۲, ۱۵۴۳-۱۵۴۸٫
۱۱٫ Adewuyi, Y.G., 2001, Sonochemistry: environmental science and engineering applications, Ind. Eng. Chem. Res., ۴۰, ۴۶۸۱-۴۷۱۵٫
۱۲٫ Okitsu, K., Iwasaki, K., Yobiko, Y., Bandow, H., Nishimura, R., and Maeda, Y., 2005, Sonochemical degradation of azo dyes in aqueous solution: A new heterogeneous kinetics model taking into account the local concentration of OH radicals and azo dyes, Ultrasonics Sonochem, ۱۲, ۲۵۵-۲۶۲٫
۱۳٫Oppenländer, T., 2003, Photochemical purification of water and air,advanced oxidation processes (AOPs): principles, reaction mechanisms, reactor concepts, Weinheim:Wiley-VCH., ۱-۱۱, ۱۱۶-۱۲۰٫
۱۴٫ Androzzi, R., Caprio, V., Insola, A., and Marotta, R., 1999, Advanced oxidation processes (AOP) for water purification and recovery, Catal. Today., ۵۳, ۵۱٫
۱۵٫ Mason, T.J., 1999, Sonochemistry, New York: Oxford Science Publications, p.1-59.
۱۶٫ Thompson, S., Riggenbach, J., 2004, Catalyzed persulfate remediation of chlorinatedand recalcitrant compounds in soil, ۴th International Conference on the Remediation of Cl & Recalcitrant.
۱۷٫ Gayathri, P., Praveena Juliya Dorathi, R., Palanivelu, K., 2010, Sonochemical degradation of textile dyes in aqueous solution using sulphate radicals activated by immobilized cobalt ions, Ultrasonics Sonochem, ۱۷, ۵۶۶-۵۷۱٫
۱۸٫ Siddique, M., Farooq, R., Mehmood Khan, Z., Khan, Z., Shaukat, S.F., 2011, Enhanced decomposition of reactive blue 19 dye in ultrasound assisted electrochemical reactor, Ultrasonics Sonochem, ۱۸, ۱۹۰-۱۹۶٫
۱۹٫ Philip, B.A., Brown, R.A., Robinson, D., 2004, Novel activation technologies for sodium persulfate in situ chemical oxidation, Fourth International Conference on the Remediation of Cl & Recalcitrant.
۲۰٫ Vajnhandl, S., and Marechal, A.M.L., 2005, Ultrasound in textile dyeing and the decolourization/ mineralization of textile dyes, Dyes Pigments, ۶۵, ۸۹-۱۰۱٫
۲۱٫ Vinodgopal, K., Peller, J., Makogon, O., and Kamat, P.V., 1998, Ultrasonic mineralization of reactive, textile azo dye, remazol black B, Water Res., ۳۲, ۳۶۴۶-۳۶۵۰٫
۲۲٫ Manousaki, E., Psillakis, E., Kalogerakis, N., and Mantzavinos, D., 2004, Degradation of sodium dodecylbenzene sulfonate in water by ultrasonic irradiation, Water Res., ۳۸, ۳۷۵۱-۳۷۵۹٫
۲۳٫ Behnajady, M.A., Modirshahla, N., Shokri, M., Vahid, B., 2008, Effect of operational parameters on degradationof Malachite Green by ultrasonic irradiation, Ultrasonics Sonochem, ۱۵, ۱۰۰۹-۱۰۱۴٫
۲۴٫ Behnajady, M.A., Vahid, B., Modirshahla, N., Shokri, M., 2009, Evaluation of electrical energy per order (E_EO) with kinetic modeling on the removal of Malachite Green by US/UV/H₂O₂ process, Desalination, ۲۴۹, ۹۹-۱۰۳٫
۲۵٫ Behnajady, M.A., Modirshahla, N., Bavili Tabrizi, S., Molanee, S.,2008, Ultrasonic degradation of Rhodamine B in aqueous solution: Influence of operational parameters, J. Hazard. Mater. B, ۱۵۲, ۳۸۱-۳۸۶٫
۲۶٫ Taghizadeh, M.T., Abdollahi, R., 2011, Sonolytic, sonocatalytic and sonophotocatalytic degradation of Chitosan in the presence of TiO₂ nanoparticles, Ultrasonics Sonochem, ۱۸, ۱۴۹-۱۵۷٫
۲۷٫ Bejarano-Pe´rez, N.J., Sua´rez-Herrera, M.F., Sonochemical and sonophotocatalytic degradation of Malachite Green: The effect of carbon tetrachloride on reaction rates, Ultrasonics Sonochem, ۱۵, ۶۱۲-۶۱۷٫
۲۸٫ Kim, J.K., Huang, C.P., and Chiu, P.C., 2001, Sonochemical decomposition of dibenzothiophene in aqueous solution, Water Res., ۳۵, ۴۳۷۰-۴۳۷۸٫
۲۹٫ Selli, E., 2002, Synergistic effects of sonolysis combined with photocatalysis in the degradation of an azo dye, Phys. Chem. Chem. Phys., ۴, ۶۱۲۳-۶۱۲۸٫
۳۰٫ Chen, C.C., Lu, C.S., Chung, Y.C., and Jan, J.L., 2007, UV light induced photodegradation of Malachite Green on TiO₂ nanoparticles, J. Hazard. Mater., ۱۴۱, ۵۲۰-۵۲۸٫
Investigation of sonochemical degradation of Malachite Green in aqueous solution in the presence of persulphate radicals activated by Cobalt and Iron ions
Abstract

مطابق ماده ۱۸ قانون تشکیل شرکت پست ایران، در هر مورد که انجام تحقیق و حصول قطع به ارتکاب تخلف از این قانون و مقررات پستی، مستلزم ضبط یا باز کردن محموله باشد، این مهم باید در اسرع وقت با تنظیم صورتمجلس، لزوماً در حضور یا با اجازه دادستان یا قائم مقام یا نماینده او صورت گیرد و عدم رعایت آن موجب مسئولیت کیفری یا انضباطی مدیر یا کارمند یا مأمور خاطی خواهد بود. به موجب ماده یاد شده، رؤسا و مدیران واحدهای پستی در هنگام کشف جرایم پستی بعنوان ضابط دادگستری بوده و موظفند تحقیقات و اقدامات لازم را با تنظیم صورتمجلس به مقامات قضایی منعکس کنند.
ماده ۱۶ قانون مارالذکر مقرر می دارد: «هر یک از کارکنان شرکت پست یا مستخدمین یا مأمورین دولت یا اشخاصی که به هر نحو به همکاری و خدمت دعوت شده اند یا با ادامه فعالیت آنها موافقت شده است، مراسلات و نامه های اشخاص را در غیر موارد مجاز در قانون مفتوح یا بازرسی یا توقیف یا معدوم کند یا مندرجات و مطالب آنها را بدون اجازه صاحبان آنها افشا کند، علاوه بر مسئولیت مدنی در مقابل صاحب مراسله با توجه به شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم به کیفر جرایم مذکور مندرج در ماده ۶۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) محکوم خواهد شد».
اصل ۲۵ قانون اساسی، بازرسی و نرساندن نامه ها، را ممنوع اعلام کرده است. این اصل قانون اساسی، مرسولات پستی را مصون از تعرض دانسته است. یعنی اصلی را که اتحادیه جهانی پست و کنگره های آن بدون تصریح در مقرراتشان پذیرفته است، قانون اساسی ما با صراحت آن را مورد قبول قرار داده است.
بنابراین، اصل کلی این است که بازکردن، ضبط، توقیف و تفتیش نامه ها و سایر بسته های پستی ممنوع است. مگر بر طبق قانون و آن هم در صورتیکه مقامات قضائی صالح بر مبنای ظن قوی که به صورت متعارف کسب شده باشد، تشخیص دهند که بازکردن یا ضبط و تفتیش نامه یا سایر مرسولات پستی برای حمایت از امنیت ملی ضرورت دارد، یا به کشف ادله جرم در حال ارتکاب یا ارتکاب یافته کمک خواهد کرد. و نیز در مواردی مأموران پست بدون اخذ مجوز قضایی می توانند به بازرسی و احیاناً گشودن مراسلات پستی اقدام کنند و آن هم در صورتی که بر مبنای ادله قوی تشخیص دهند یکی از موارد ۱۲ گانه که قبلاً به آن اشاره شد، در بسته پستی وجود دارد.

غیر از موارد مذکور به نظر می رسد، باز کردن، توقیف، تفتیش و نرساندن مرسولات پستی به هر دلیل که باشد، نقض حریم خصوصی ارسال کنندگان و دریافت کنندگان آن مرسولات می باشد و علاوه بر مراتب بالا در مورد بسته های پستی سرگردان، مأموران پستی می توانند جهت کشف مشخصات گیرنده یا فرستنده و تعیین تکلیف در مورد نامه یا بسته پستی سرگردان آنرا باز کنند. بنابراین به جز مسائل پیش گفته، مأمورین پست در قبال بازکردن، ضبط، توقیف، تفتیش و نرساندن بسته های پستی به جهت نقض حریم خصوصی اشخاص ذینفع، مسئولیت جزائی و مدنی دارند.
۲ـ ارتباط از طریق تلفن
پیشرفت فناوری باعث شده است که انواع ارتباطاتی که از طریق تلفن و وسایل دیگر از این قبیل، صورت می گیرد، قابل شنود و رهگیری باشند. تلفنهای معمولی، همراه و سلولی که از سیگنالهای یکسان استفاده می کنند به آسانی قابل شنود هستند. این شنودها باعث نگرانی های مسوولین و مردم شده است.
درج اخبار مربوط به شنود تلفنهای مقامات عالی رتبۀ یونان در شبکه ای ناشناس، باعث به راه افتادن جنجال سیاسی در آن کشور شد. ^[۱۰۴] همچنین بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر، امریکا در صدد تصویب قوانینی بر آمد که دولت این اجازه را داشته باشد، تا جهت جلوگیری از حوادث تروریستی مشابه، مکالمات را شنود کند. این موضوع مدتی باعث جنجال و مخالفت گروهای مختلف در آن کشور شد. اینگونه مسائل و موضوعات باعث حساس شدن این قضیه گردید که حریم ارتباطات شخصی در معرض خطر جدی قرار گرفته است. دست اندرکاران و فعالین این بخش در صدد برآمدند تا ابزارهای حقوقی و قانونی مقوله «شنود و رهگیری» مکالمات تلفنی را کنترل نمایند.
اتحادیه بین المللی ارتباطات از راه دور، مسوول مقررات و تنظیمات، استانداردسازی، هماهنگ سازی و توسعه ارتباطات تلفنی از راه دور و نیز همسان کردن سیاستها و خط مشیهای ملی ارتباطات از راه دور است. مقررات مصوب این اتحادیه برای دولتهای عضو، طبق حقوق بین الملل، لازم الاتباع است. ماده ۳۷ اساسنامه اتحادیه مذکور چنین می گوید:
«۱ـ اعضای اتحادیه موافقت می کنند تا همۀ تدابیر ممکن و منطبق با سیستم ارتباطات از راه دور را جهت تضمین محرمانه بودن مکالمات بین المللی اتخاذ کنند».
بدین ترتیب اصل محرمانه بودن ارتباطات از راه دور در اساسنامه اتحادیه بین المللی ارتباطات از راه دور، تأکید شده است، لیکن در بند ۲ ماده مرقومه، اعمال و کار بست این اصل را به مقامات ملی واگذار کرده است. در بند ۲ماده ۳۴ اساسنامه مزبور پیش بینی شده، تا اعضای اتحادیه هر نوع ارتباطات از راه دور شخصی را که برای امنیت کشور،خطرناک تشخیص داده یا مخالف قوانین نظم عمومی و یا عفت عمومی باشد را قطع کنند.
بنابراین، مقررات بین المللی، اصل محرمانه بودن ارتباطات را به صورت مشروط قبول کرده است. و این اجازه را به دولتها داده تا آنها ارتباطات از راه دور خصوصی را بر مبنای دلایل منعکس در ماده ۳۴ اساسنامه، رهگیری و شنود نمایند.
در نظام حقوقی ایران، قانون اساسی، قانون مجازات اسلامی، قانون آئین دادرسی کیفری و قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران مصوب ۱۳۵۰، مقرراتی هستند که در خصوص محرمانه بودن مکالمات و ارتباطات تلفنی و چگونگی شنود آنها، مواردی را پیش بینی کرده اند.
اصل ۲۵ قانون اساسی، فاش کردن مکالمات تلفنی را ممنوع اعلام کرده است و افشاء و شنود مکالمات تلفنی را موکول به حکم قانون نموده، تبصره ماده ۱۰۴ قانون آئین دادرسی کیفری، کنترل تلفن افراد را جز در مواردی که به امنیت کشور مربوط است و یا برای احقاق حقوق اشخاص لازم است، ممنوع دانسته است.
ماده ۵۸۲ قانون مجازات اسلامی، برای مأمورین و مستخدمین دولتی که بدون مجوز قانونی مکالمات تلفنی اشخاص را استراق سمع می کنند و یا بدون اجازه آنها مطالب آنها را افشا می کنند مجازات حبس از یک تا سه سال یا جزای نقدی از شش تا هجده میلیون ریال در نظر گرفته است.
ماده ۶۴۱ قانون مذکور برای مزاحمت تلفنی، مجازات یک تا شش ماه حبس پیش بینی کرده است. تبصره های ماده ۱۴ قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران، برای استفاده کنندگان غیرمجاز وسایل مخابراتی عمومی و اختصاصی و مزاحمین ارتباطات تلفنی، محدودیتهایی قائل گردیده، و ورود به حریم خصوصی دیگران را نه تنها ممنوع، بلکه حسب مورد و با توجه به مراتب و دفعات، مستوجب قطع وسیله ارتباطی می داند.
از مجموع مقررات و قوانین بین المللی و داخلی، پیرامون ارتباطات و مکالمات تلفنی افراد، می توان چنین نتیجه گیری کرد، که شنود و رهگیری کلیه مکالمات و ارتباطات تلفنی اشخاص، بدلیل محرمانه بودن ممنوع است، مگر در مواردیکه قانون تجویز کرده است. یعنی از آنجا که ارتباطات و مکالمات تلفنی اشخاص، حریم خصوصی آنها محسوب می شود، هیچکس حق ندارد، این حریم خصوصی را نقض نماید. اگر کسانی، چه داخل در حکومت و چه افراد غیرحکومتی بدون داشتن مجوز قانونی، مبادرت به شنود یا افشائ مکالمات تلفنی دیگران نمایند، علاوه بر مجازاتهای مقرر قانونی، دارای مسئولیت مدنی در قبال خسارت دیدگان خواهند بود.
۳ـ ارتباط از طریق تلگراف
تلگراف، دستگاهی است که به وسیله آن، اخبار و مطالب را از راه دور مخابره می کنند و آن مرکب است از دستگاه فرستنده، دستگاه گیرنده و سیمهای رابط. مطالبی که به وسیله تلگراف مخابره و بر کاغذی نوشته شده باشد را پیام تلگرافی می گویند.^[۱۰۵]
همانگونه که در بحث راجع به «ارتباط از طریق تلفن» بیان گردید، اتحادیه بین المللی ارتباطات از راه دور، بعنوان سیاست گذار و خط مشی دهنده به کشورهای عضو، ارتباطات تلگرافی را هم شامل «اصل محرمانه بودن» قلمداد کرده است. ولی در بند یک ماده ۳۴ اساسنامه مذکور، در خصوص تلگراف و ارتباطی که بدین طریق انجام می گیرد، استثنایی قائل گردیده، بنابر ماده مرقومه: «اعضای اتحادیه حق دارند که ارسال هر نوع تلگرام شخصی را که به نظر آنها برای امنیت کشور خطرناک بوده یا مخالف قوانین، نظم عمومی یا عفت عمومی است متوقف سازند و …».
در خصوص «تلگراف» همانند مکالمات تلفنی، دولتهای عضو به دلایل تصریح شده در ماده مذکور، می توانند آنها را رهگیری نمایند. دلایل منعکس در ماده مذکور به نظر می رسد حصری است و تمثیلی نبوده و دول عضو اتحادیه می بایست در چهارچوب آن دلایل، تلگرافها را بررسی و رهگیری نمایند.
نظام حقوقی ایران در قوانین مختلف خود به ممنوعیت رهگیری و افشاء «تلگراف» اشاره کرده است. قانون اساسی، قانون مجازات اسلامی و قانون آئین دادرسی کیفری از جمله این قوانین به شمار می آیند.
آنچه در مورد استراق سمع و رهگیری ارتباطات و مکالمات تلفنی در مطالب قبلی اشاره شد، در این خصوص صادق است و مقررات قانونی به نحوی مشابه می باشند. بنابراین، افشای مخابرات تلگرافی و در دسترس غیر قراردادن آنها، ورود به حریم خصوصی فرستنده و گیرنده، تلگراف است و دولت حق ندارد به بهانه های مختلف، تلگراف افراد را رهگیری و فاش نماید، مگر اینکه ظن قوی بر مخاطره افتادن امنیت کشور باشد یا اینکه، تلگراف بر خلاف قوانین و نظم یا عفت عمومی باشد. در این صورت با دستور مقامات صالحه قضایی، دولت حق دارد به آنها دسترسی پیدا کند. در غیر اینصورت افرادیکه تلگراف را رهگیری یا فاش نمودند، علاوه بر مسئولیت کیفری، بعلت تعرض به حریم خصوصی افراد، مسئولیت مدنی نیز خواهند داشت.
۴ـ ارتباط از طریق بی سیم
بی سیم، وسیله ارتباطی بین دو یا چند نفر برای مقاصد و مأموریتهای خاص می باشد. بی سیم عموماً توسط مأمورین دولتی مورد استفاده قرار می گیرد و از مکانی بنام «مرکز» هدایت می شود. استفاده از بی سیم با رمز یا کد، میسر می باشد، یعنی اینکه، استفاده کنندگان قبل از بکارگیری آن، رمزهای خاصی را بین خود رد و بدل می نمایند و به وسیله رمزها، یکدیگر را شناسایی کرده و اخبار منظور نظر خود را برای همدیگر مخابره می نمایند. بی سیم ها اصولاً بر روی فرکانس های متفاوت هستند. سیگنالهایی که از بی سیم ها ارسال می گردد، قابل رهگیری و شنود می باشند و در حقیقت می توان گفت ارتباطات بی سیم ایمن نیست. قوانین بین المللی وداخلی اختلال و شنود بی سیم ها را ممنوع اعلام کرده است. علاوه بر آن، بر اساس قوانین مربوط به مخابرات، داشتن بی سیم ها تنها در انحصار ادارات و سازمانهای دولتی ذیربط می باشد و اشخاص دیگر حق داشتن بی سیم را ندارند. شنود و رهگیری ارتباطات بی سیم، استراق سمع غیرقانونی محسوب می شود و چه بسا لوازم یک جاسوسی و افشای اسرار دولتی را فراهم آورد و باعث کاهش اقتدار سیستم امنیتی و اطلاعاتی شود. گاهی اوقات، افراد با رهگیری کدهای بی سیم و ورود به آنها و دادن اطلاعات غلط به مخاطبین، باعث گمراهی مأمورین و استفاده کنندگان شده و مأموریت محوله آنان را با شکست روبرو می سازد.
این ورودهای غیرقانونی، ورود به حریم خصوصی ارتباطات مخابراتی بوده و نه تنها از حیث عمومی جنبه مجرمانه داشته، بلکه در صورتی که شنودها و افشای آنها و یا اختلال در بی سیم، موجب ضرر و خسارت به اشخاص شود، مسئولیت مدنی نیز به همراه خواهد داشت.
ب ـ ارتباطات نزدیک
برخی موارد، ارتباطات خصوصی دیگران، ارتباطات نزدیک است. این ارتباطات ممکن است توسط فرد یا افرادی نقض شود. بعبارت دیگر ممکن است به حریم خصوصی ارتباطات نزدیک دیگران تجاوز شود. ارتباطات نزدیک شامل، ارتباطات جنسی، ارتباطات کلامی و ارتباطات از طریق ایما و اشاره می شود که به آنها پرداخته خواهد شد.
۱ـ ارتباطات جنسی
منظور از ارتباطات جنسی، ارتباطات آمیزش دو نفر به قصد لذت بردن از یکدیگر است. خواه آن دو نفر از یک جنس باشند یا از جنس مخالف. همان گونه که در گفتار دوم این فصل مشروحاً بیان گردید، ورود به حریم منزل و خلوتگاه افراد بدون رضایت آنها و بدون مجوز قانونی ممنوع وتجاوز به حریم خصوصی محسوب می شود.
قانونگذاران در بیشتر کشورهای جهان حریم خلوت اشخاص را مکانی امن جهت استراحت، مطالعه، عشق بازی و هر کار دیگری که شخص صلاح بداند، قلمداد کرده اند و ورود به حریم خلوت اشخاص را منع نموده اند.
ارتباطات جنسی افراد، موضوعی بسیار خصوصی بوده و هیچکس حق ندارد به آن ورود نماید. در کشورهای غربی این نوع ارتباطات، خصوصی محض است و دیگران مطلقاً حق ندارند به آن وارد شوند. اما در کشورهای اسلامی بخصوص کشور ما، این نوع ارتباطات، به ارتباطات مشروع و نامشروع تقسیم می شوند.
در ارتباطات مشروع، مطلقاً کسی حق تعرض ندارد، ولی در ارتباطات نامشروع، افرادی خود را مجاز می دانند که در این مقوله وارد شوند و دخالت نمایند. البته این افراد در قالب امر به معروف و نهی از منکر که یکی از فروع اسلام است خود را موظف به دخالت می دانند. و همچنین ضابطین دادگستری در جرائم مشهود، داخل این موضوع می شوند.
با تمام این تفاصیل، آیات و روایات بسیاری در منع تجسس و ورود به منازل و حریم خصوصی اشخاص وجود دارد و قبلاً به آنها پرداخته شد. ^[۱۰۶]
بنابراین ارتباطات جنسی از هر نوع که باشد، یک امر خصوصی محض تلقی می شود و کسی نمی تواند به بهانه های مختلف این نوع ارتباطات را نقض نماید و به حریم خصوصی دیگران تجاوز کند. هیچ کس راضی نیست که راجع به خلوت جنسی اش، دیگران مطلع شوند و یا درآن هنگام شخص یا اشخاصی به آنجا ورود نمایند. قوانین شرعی اسلام در این خصوص بسیار سختگیرانه می باشد و راه های ثبوت زنا و لواط را آن قدر مشکل گرفته، که کمتر کسی بتواند آنها را اثبات کند. مثلاً راه های ثبوت زنا، چهار بار اقرار و یا شهادت چهار مرد عادل یا سه مرد عادل و دو زن عادل، می باشد. این همه سختگیری شارع در ثبوت این جرائم، این است که نمی خواهد، قبح عمل در جامعه اسلامی شکسته شود و راهی برای متجاوزان حریم خصوصی مفتوح نماید و هر روز عده ای به پاییدن عده ای دیگر مشغول شوند.
نتیجه این که، ارتباطات جنسی اشخاص، جزء حریم خصوصی آنها است و کسی حق ورود و تفتیش در این مقوله را ندارد و متعرضین علاوه بر مسئولیت کیفری، دارای مسئولیت مدنی در صورت ورود ضرر و خسارت خواهند بود.
۲ـ ارتباطات کلامی
ارتباطات کلامی، صحبت و گفتگوی دو یا چند نفر راجع به موضوع خاص است. این گفتگوها اگر در یک مکان عمومی، که مخاطبین آن مشخص نباشند، صورت گیرد، از موضوع بحث ما خارج است. زیرا اینگونه صحبتها، اصولاً در همایش ها و کنفرانس ها بعمل می آید و حریم خصوصی ارتباطات را شامل نمی شود. منظور ما در اینجا، ارتباطات کلامی است که بین دو یا چند نفر بصورت مخفی یا غیرعلنی انجام می گیرد. کسانیکه در این ارتباطات حضور دارند، تمایلی ندارند، که دیگران مکالمات و مذاکرات آنها را شنود کنند یا آنها را برای دیگران افشاء نمایند.
استراق سمع یک عمل زشت اخلاقی و نکوهش شده در تمام جوامع بشری می باشد. گاهی استراق سمع توسط جاسوسان باعث بر ملا شدن یک تاکتیک جنگی می شود و باعث شکست خوردن طرفی که این تاکتیک را بکار برده می گردد. برخی موارد، استراق سمع موجب، کشف اسرار یک شرکت بزرگ تجاری شده و افشاء آن، کاهش فروش کالاهای آن شرکت را به دنبال خواهد داشت.
از پیامبر اسلام (ص) منقول است که آنحضرت فرمودند، هر کس به سخنان و گفتگوی دیگران گوش بسپارد در حالیکه آنان رضایت ندارند، در روز قیامت به گوشهای او سرب گداخته می ریزند.
این مجازات سخت که خداوند برای این افراد قائل گردیده است، جهت ورود آنان به حریم خصوصی ارتباطات دیگران است. متعرضین به این حق، استقلال وجودی افراد را سلب می کنند و ارزشهای اخلاقی جامعه را متزلزل می نمایند.
از آنجا که ارتباطات کلامی افراد مورد حمایت می باشد. بنابراین اگر کسی با استراق سمع به این نوع ارتباطات تجاوز کند و باعث ورود ضرر و زیان شود، مسئولیت مدنی بر اعمال وی بار خواهد بود.
۳ ـ ارتباطات از طریق ایماء و اشاره
در مواردی به دلایل خاص، از جمله گنگ بودن و عدم دارا بودن قوۀ تکلم و یا موارد استثنایی که اشخاص تعمداً حاضر به صحبت نمی باشند، گفتگویی بین اشخاص رد و بدل نمی شود و افراد تمایل دارند تا عقاید و نظرات خود را به صورت ایماء و اشاره به یکدیگر بفهمانند. برای مثال؛ هنگامی که دو نفر که تلفظ برایشان ممکن نباشد، قصد انتقال مطالبی به همدیگر داشته باشند، از حرکات دست برای منتقل کردن منظور خود استفاده می کنند.
بنظر می رسد، ارتباط کلامی و ارتباط از طریق ایما و اشاره از این حیث که هر دو، داخل در حریم خصوصی ارتباطات قرار می گیرند؛ آثار مشابهی داشته باشند. یعنی همان طوری که در ارتباطات کلامی، استراق سمع ممنوع است، در ارتباطات از طریق ایماء و اشاره نیز استراق سمع ممنوع می باشد. در این گونه ارتباطات، اشاره بجای کلام، نقش بازی می کند. و مانند این است که کلامی بین طرفین رد و بدل شده است. اگر شخصی خود را بدون رضایت اشخاصی که در این ارتباط هستند، دخالت دهد و حرکات و اشارت آنها را دزدیده ببیند و یا مطالبی که بواسطه ایماء و اشاره بین اشخاص رد و بدل شده را افشاء کند، حریم خصوصی ارتباطات دیگران را نقض کرده و اگر بواسطه این عمل، زیانی به اشخاص وارد آید، مسئولیت مدنی خواهد داشت.
ج ـ ارتباطات الکترونیکی
ارتباطات سبز فایل با ارتباطات قرون گذشته تفاوت فاحش دارد. در زمان های گذشته ارتباطات غیرحضوری، به وسیله نامه و یا پیک و چاپار صورت می گرفت. کم کم با پیشرفت جوامع و علوم، ادارات پست جایگزین پیک و چاپار شد. با اختراع تلفن، مرس و تلگراف، ارتباطات سرعت بیشتری به خود گرفت و با ورود کامپیوتر و اینترنت، ارتباطات سرعت و شتاب روز افزون به خود گرفت که از آن به ارتباطات الکترونیکی یاد می کنند. ارتباطات الکترونیکی را به دو بخش، یکی بوسیله اینترنت و دیگری به وسیله ایمیل یا پست الکترونیکی بررسی می نمائیم.
۱ـ اینترنت
با گسترش استفاده از رایانه برای تولید، نگهداری و انتقال انواع داده ها که از جمله شامل داده های شخصی نیز می شود. این نگرانی ایجاد شده است که داده های مذکور به انحای مختلف در اختیار دیگران قرار گیرد و اطلاعات و ارتباطات شخصی افراد افشا شود.
از نظر فنی، رهگیری داده های رایانه ای به یکی از دو شکل زیر صورت می گیرد.