-
- دستور زبان فارسی (۱). تقی وحیدیان کامیار، غلام رضا عمرانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی، ۱۳۷۹، شش + ۱۲۷ص.[۸۹]
۸ . زبان فارسی ۱ و ۲ سال اول نظام جدید آموزش متوسطه. تقی وحیدیان کامیار. تهران: وزارت آموزش و پرورش، ۱۳۷۶، ۱۴۵ص.[۹۰]
-
- زبان فارسی ۳ و ۴ سال دوم نظام جدید آموزش متوسطه. تقی وحیدیان کامیار. تهران: وزارت آموزش و پرورش، ۱۳۷۷، ۱۹۶ص.[۹۱]
-
- زبان فارسی ۵ سال سوم نظام جدید آموزش متوسطه. تقی وحیدیان کامیار. تهران: وزارت آموزش و پرورش، ۱۳۷۸، ۲۲۵ص.[۹۲]
۲ـ۲ـ۱ـ۵ـ کتابهای دستور کمک درسی: این کتابها برای راهنمایی دانشآموزان نوشته شده است و معمولاً به توضیح بیشتر دستور پایههای مختلف تحصیلی و حل تمرینهای آن کتابها میپردازد.
-
- کتاب کار فارسی پایه پنجم ابتدایی شامل دستور زبان، جملهسازی، … چگونه بنویسیم؟. مهرانگیز دارابی. [تهران]: آذین، ۱۳۷۶، [ه[ + ۱۸۹ص.[۹۳]
-
- راهنمای ادبیات فارسی برای کلاسهای چهارم نظری. حسین اندیشه. [بیجا]: بیهقی، [?۱۳]، ۱۳۸ص.
-
- ادبیات و دستور زبان فارسی دوره راهنمایی ویژه دانشآموزان ممتاز. حمید طالب ستار. تهران: پیشروان، مبتکران، ۱۳۸۰، ۱۴۲ص.
-
- دفتر تمرین فارسی سال دوم دبستان. محمد مقدس، عبدالرحمن صفاپور. تهران: مدرسه، ۱۳۷۵، ۲ج.
-
- آموزش ادبیات سوم راهنمایی مشتمل بر: دیکته، دستور زبان فارسی، گردآوری لغات مهم درسی به ترتیب حروف الفبا،… . مهناز یار احمدی. تهران: کسرایی، ۱۳۷۴، ۱۱۲ص.[۹۴]
-
- آموزش گام به گام متون ادب فارسی (۶) سال سوم نظام جدید (رشته علوم انسانی). حسن لاجوردی. تهران: نشر آزمون، ۱۳۷۶، ۱۹۲ص.
-
- آموزش درس به درس دستور زبان فارسی “نظام جدید"… . حسن لاجوردی. تهران: تابان، ۱۳۷۵، ۲۲۳ص.
باید توجه داشت که کتابهای کمک درسی مدارس میتوانند مفهومی مستقل از کتابهای کنکور داشته باشند اما همین کتابها در مقطع دبیرستان اغلب مباحث و سؤالات کنکوری را در خود جای میدهد و دانشآموز را آماده کنکور میکند.
۳ـ۲ـ۱ـ۵ـ کتابهای دستور زبان فارسی ویژه کنکور: کتابهایی که علاوه بر مرور و آموزش دستور زبان فارسی در چهارچوب دستورهای مدارس، انگیزه عمده آن ارائه سؤالات چهارگزینهای میباشد.
-
- خلاصه دستور زبان فارسی، برای کلاسهای کنکور و دانشگاهها و سالهای آخر دبیرستان. محمد جعفر اسلامی، محمود ابتهاج. [بیجا: بینا،?۱۳]، ۷۰ص.
-
- دستور زبان فارسی کنکور، درس، تمرین، تست و پاسخ همراه با نمونه سؤالات نهایی. [بیجا: بینا،?۱۳]، ۷۰ص.
-
- مبانی زبان و دستور زبان فارسی (برای دانشآموزان و داوطلبان کنکور نظام جدید). اسدالله عمادی. ساری: نشر زاوش، ۱۳۷۹، ۱۲۰ص.
-
- خودآموز تجزیه و ترکیب یا راه آسانگیری دستور زبان فارسی برای داوطلبان کنکور و دانشگاه. منوچهر نجاتی. تهران: دانا، ۱۳۷۲، ۲۴۷ص.
-
- آزمون زبان و ادبیات فارسی (طبقهبندی شده) (برای داوطلبان کنکور دانشگاه). محمد شهری، فرشته فریدونی. مشهد: دانشوران توس، ۱۳۸۲، ۲۰۷ ص.
-
- دو هزار پرسش دستوری. ایرج عرفانی. مشهد: شرکت نشر و تبلیغ ترنج، ۱۳۷۲، ۱۰۶ص.
-
- ادبیات فارسی، برای استفاده داوطلبان کنکور. حسین اندیشه. تهران: بیهقی، [بیتا]، ۳۰۱ + ۲۰ص.
۴ـ۲ـ۱ـ۵ـ دستورهای زبان فارسی نوشته شده به شیوه سنتی:
-
- دستور زبان فارسی. عبدالرسول خیامپور. تبریز: کتابفروشی تهران، ۱۳۷۳، ۱۹۸ ص.
-
- دستور کاشف. غلامحسین کاشف. استانبول: مطبعه شمس، ۱۳۲۸، ۳۳۱ص.
-
- دستور زبان پنج استاد. عبدالعظیم خان قریب و دیگران. به اهتمام جهانگیر منصور. تهران: ناهید، ۱۳۷۲.
-
- دستور زبان فارسی به اسلوب السنه مغرب زمین. عبدالعظیم خان قریب. تهران: کتابفروشی علمیه اسلامیه، ۱۳۳۰، ۲۲۳ص.
-
- دستور جامع زبان فارسی. عبدالرحیم همایون فرخ. تهران: انتشارات مطبوعاتی علمی، ۱۳۴۶، ۷ ج در یک مجلد، شصت و چهار + ۱۲۰۷.
-
- لسان العجم. میرزا حسن بن محمد تقی طالقانی. بمبئی: سپهر مطلع ناصری، ۱۳۱۷، ۱۷۲ص.
۵ـ۲ـ۱ـ۵ـ دستورهای زبان فارسی که به شیوه زبان شناسی نوین نوشته شده است:
-
- مبانی زبانشناسی و کاربرد آن در زبان فارسی. ابوالحسن نجفی. تهران: نیلوفر، ۱۳۷۴، ۱۷۰ص.
-
- دستور سال دوم آموزش و متوسطه عمومی فرهنگ و ادب. علی اشرف صادقی و غلام رضا ارژنگ. تهران: وزرات آموزش و پرورش، ۱۳۵۵، [۱۷۵] ص.
-
- دستور سال سوم آموزش متوسطه عمومی فرهنگ و ادب. علی اشرف صادقی و غلام رضا ارژنگ. تهران: وزارت آموزش و پرورش، ۱۳۵۶، ۲ ج، [۱۴۶]ص.
-
- دستور زبان دری. محمد رحیم الهام. کابل: [بیتا]، ۱۳۴۹.[۹۵]
-
- توصیف دستور زبان فارسی برپایه نظریه گشتاری. مهدی مشکوهالدینی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۶۶، ۲۱۹ص.
-
- توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی. محمدرضا باطنی. تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۸، یازده + ۱۹۳ص.
در کتابهای ذکرشده بالا علی اشرف صادقی و غلام رضا ارژنگ، برپایه نظریه نقشگرایی آندره مارتینه؛ محمد رحیم الهام، برپایه مکتب به شیوه ساختگرایی؛ مهدی مشکوهالدینی برپایه مکتب تبدیلی چامسکی و محمدرضا باطنی براساس مکتب ساختگرایی هالیدی کتابهای خود را تألیف کردهاند.[۹۶]
۲ـ۵ـ دستورهای نوشته شده به زبانهای دیگر:
باید دانست که زبان فارسی و دستور آن از دیرباز مورد توجه کشورهای مختلف دنیا بوده است و با مراجعه به سال تألیف این کتابها، این ادعا به روشنی قابل اثبات است. صحبت در اینباره، خود، مبحثی مستقل را میطلبد که از پرداختن بدان، در این مجال خودداری میشود.
۴ـ کتاب شناسی، شاهراه اطلاعرسانی
در فضای گسترش یافته دانش و هنر و فنآوری که بشر توانسته است آنچه در اندیشه پویای خویش دارد؛ بنگارد و بر برگبرگ فرهنگ و تمدن خویش بیافزاید و اقیانوس گسترده و گوناگونی از پژوهشهای علمی و هنری بیافریند و اندیشوران و پژوهندگانی که در امتداد راه پیشینیان خود پدیدار میشوند و بالندگی مییابند، نقش آفرینان تازههای دیگری از مجموعه این تمدن میشوند؛ بهترین و قابلاعتمادترین پیشاهنگ این تمدنِ توسعهیافته چیزی جز اطلاعات و اطلاعرسانی نخواهد بود؛ چرا که نه تنها راه دستیابی به آموختههای پهناور و تجربههای بیکران گذشتگان را هموار میکند، بلکه ما را بینیاز از تکرار راه رفته میکند. و سرآغاز راه اطلاعرسانی ارائه خدمات اطلاعاتی است که بدان مرجع (Reference) میگویند.