تحقیقات بنیادی شامل بنیادی تجربی و بنیادی نظری میباشد و تحقیقات کاربردی شامل کاربردی توسعهای و کاربردی عملی میباشد.
تحقیقات کاربردی با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختی و معلوماتی که از طریق تحقیقات بنیادی فراهم شده است، برای رفع نیازمندیهای بشر و بهبود و بهینهسازی ابزارها، اشیا و الگوها در جهت توسعه رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی انسان مورد استفاده قرار میگیرند(حافظ نیا،۱۳۸۹).
روش تحقیق بر اساس ماهیت و روش
تحقیقات علمی بر اساس ماهیت و روش به پنج گروه تقسیم میشوند:
تاریخی؛۲٫ توصیفی؛۳٫ همبستگی؛۴٫ علی؛۵٫ تجربی.
در تحقیقات توصیفی محقق به دنبال چیستی و چگونه بودن موضوع است و میخواهد بداند ماهیت پدیده، متغیر، شی یا مطلب چیست. بنابراین این نوع تحقیق وضع موجود را بررسی می کند و به توصیف منظم و نظامدار وضعیت فعلی آن می پردازد و ویژگیها و صفات، ماهیت، فرآیندها و روندهای آن را مطالعه و در صورت لزوم ارتباط بین متغیرها را بررسی مینماید(حافظ نیا،۱۳۸۹).
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است و از نظر نوع گردآوری داده ها توصیفی از شاخه همبستگی و از نوع مدلسازی معادلات ساختاری میباشد. برای آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون های میانگین در قالب نرم افزار Spss و مدل سازی معادلات ساختاری در قالب نرم افزار smart pls استفاده خواهد شد.
جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری این تحقیق شرکتهای فعال در صنعت دارو در شهر تهران میباشند.
تعیین حجم نمونه
تعیین حجم نمونه یکی از اساسیترین و مشکلترین گامهای هر تحقیق میدانی بوده و دقت در تعیین حجم نمونه متضمن صحت تعمیم و نتیجه گیری میباشد. با توجه به بررسیهای به عمل آمده، ۳۴ شرکت فعال در صنعت دارو در شهر تهران مشغول به فعالیت میباشند که در این تحقیق با توجه به محدود بودن تعداد جامعه، کلیه این شرکتها مورد بررسی قرار گرفتند. لازم به ذکر است که پاسخ دهندگان به پرسشنامه مذکور، مدیران و کارشناسان بخشهای مختلف این شرکتها میباشند.
روش نمونه گیری
نمونه به سه روش کلی انتخاب میشوند؛ روش احتمالی که به روش تصادفی معروف است و از ارزش علمی برخوردار است. از جمله روشهای احتمالی ساده عبارتند از نمونه احتمالی ساده، احتمالی طبقه بندی شده، خوشهای، احتمالی سیستماتیک و مکانی.
روش غیر احتمالی که به روش وضعی موسوم است؛ از جمله روشهای این نوع نمونه گیری عبارتند از نمونه گیری اتفاقی، نمونه گیری سهمیهای، نمونه گیری وضعی، نمونه گیری موردی.
بالاخره روش دلفی یا کارشناسی که بر آرا جمعی از کارشناسان متکی است با این پیش فرض که داوری گروهی نسبت به داوری فردی معتبرتر است(حافظ نیا،۱۳۸۹).
ابزار گردآوری داده ها
داده ها را با چهار روش کلی میتوان از جامعه یا نمونه آماری استخراج کرد، این ابزار عبارتند از: پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و در نهایت بررسی مدارک(خاکی،۱۳۸۹)
برای تدوین مبانی نظری تحقیق و تدوین پرسشنامه از روش های مطالعات کتابخانه ای شامل کتب، مقالات، مجلات، گزارشات تحقیقی، مدارک و اسناد موجود و نیز استفاده از اینترنت، استفاده شد.
یکی از روش های بسیار متداول گردآوری داده، روش پرسشنامهای است که از طریق آن میتوان امر گردآوری اطلاعات در سطح وسیع را انجام داد. از نکات بارز این روش، جمع آوری اطلاعات در سطح وسیع و با هزینه بسیار پایین می باشد(حافظ نیا،۱۳۸۴). برای گردآوری داده های میدانی تحقیق از پرسشنامه استفاده گردید که در ادامه به توضیح آن پرداخته می شود.
به هر حال داده های جمع آوری شده مبنای آزمون فرضیه های تحقیق بوده و اصولا اساسیترین هدف از جمع آوری داده نیز همین مطلب است. در این تحقیق باتوجه به ماهیت مساله مورد بررسی از پرسشنامه جهت جمع آوری داده استفاده شده است.
پرسشنامه این تحقیق شامل دو بخش عمده است:
-
- سؤالات جمعیت شناختی: در این سؤالات سعی شده است که اطلاعات کلی و جمعیتشناختی در رابطه با پاسخ دهندگان جمعآوری گردد. این بخش شامل۵سؤال میباشد که توزیع فراوانی آنها با بهره گرفتن از نرمافزار SPSS انجام میگردد.
-
- سؤالهای تحقیق: این بخش شامل ۶۳ سؤال میباشد که در جدول۳-۱ارائه شده است. برای طراحی این بخشها از طیف پنج گزینهای لیکرت استفاده گردیده است که یکی از رایجترین مقیاسهای اندازه گیری بهشمار میرود.
برای طراحی پرسشنامه از پرسشنامه های استاندارد استفاده شده است؛ پرسشنامه استاندارد نارور و اسلاتر(بازارگرایی)، شریفی و ژانگ(چابکی استراتژیک) و رابینز(فرهنگ سازمانی) از جمله آنها میباشند. در جدول۳- ۱متغیرها، تعداد و شماره سؤالاتی که آنها را اندازه گیری می کند، نشان داده شده است.
: سؤالهای مربوط به بازارگرایی(نارور و اسلاتر،۱۹۹۰)، چابکی استراتژیک( شریفی و ژانگ،۲۰۰۱)، فرهنگ سازمانی( رابینز،۱۹۹۱)
سنجهها | ابعاد | تعداد سؤالها | طیف |
بازارگرایی | مشتریگرایی | ۶-۱ | خیلی کم تا خیلی زیاد |
رقابتمداری | ۱۱-۷ | ||
هماهنگی بین بخشی | ۱۴-۱۲ | ||
چابکی استراتژیک |