- مهارت های روان-تنی شامل: واکنش به استرس، آرمیدگی، کنترل استرس و نیرو بخشی
- مهارت های شناختی شامل: تمرکز، بازیافت تمرکز، تصویرسازی، تمرین ذهنی و طرح ریزی برای مسابقه
گزینه های پاسخ به سوالات پرسشنامه OMSAT-3 بر اساس مقیاس لیکرت و در ۷ سطح طراحی شده اند. آزمودنیها براساس وضعیت فعلی یا گذشتهی خود در رقابتها و تمرینات، به یکی از این هفت گزینه در هر سوال پاسخ میدهند.
۳-۴-۱ نحوه امتیازدهی
تعداد ۴۸ سئوال ۷ گزینه ای وجود دارد که ورزشکار باید یکی از این گزینه ها را برای هر سوال انتخاب کند:
کاملا موافق، موافق، تا حدی موافق، موافق یا مخالف نیستم، تا حدی مخالف، مخالف و کاملا مخالف
در سئوالات معمولی به ازای هر کدام از این گزینه ها به ترتیب ۷، ۶، ۵، ۴، ۳، ۲ و ۱ امتیاز داده می شود. در سئوالاتی که نحوه امتیاز دهی آنها معکوس است به ترتیب ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶ و ۷ امتیاز داده می شود. سوالات مهارت واکنش به استرس (۶-۱۴-۳۲-۳۶)، کنترل استرس (۴-۱۶-۲۴-۴۳)، تمرکز (۸-۱۵-۳۱-۳۸)، بازیافت تمرکز (۲۲-۲۷-۳۴-۴۴) امتیاز دهی معکوس داشتند.
بدین ترتیب، حداکثر امتیاز قابل کسب در مهارتهای پایه، روان تنی و شناختی به ترتیب ۸۴، ۱۲۰ و۱۴۰ امتیاز می باشد. مجموع این امتیازات که حداکثر ۳۴۴ امتیاز می باشد به عنوان امتیاز کلی آمادگی روانی فرد در نظر گرفته می شود.
۳-۴- روایی و پایایی پرسشنامه اوتاوا-۳
واعظ موسوی در سال ۱۳۷۹پرسشنامه OMSAT-3 را در ایران اعتباریابی کرده است. واعظ موسوی پژوهش خود را بر روی ۳۰۰ نفر از کل ورزشکاران که در اردوی آمادگی برای اعزام به مسابقات ۲۰۰۰ سیدنی به سر میبردند و در باشگاههای درجه یک کشور مشغول به تمرین بودند، انجام داد. اعتباریابی مجدد این پرسشنامه توسط صنعتی منفرد در سال ۱۳۸۵ صورت گرفت. صنعتی منفرد پژوهش خود را بر روی ۳۳۳ نفر از ورزشکاران تیمهای ملی ایران انجام داد. روایی ( ثبات درونی) پرسشنامه را براساس آزمون آلفای کرونباخ بین ۳۷% تا ۷۱% و پایایی آن را با بهره گرفتن از آزمون مجدد، ۶۴% تا ۹۲% گزارش کرد. سپس نتیجه گرفت که ویراست فارسی پرسشنامه OMSAT-3 برای سنجش مهارتهای روانی ورزشکاران ایرانی از پایایی مناسبی برخوردار است. اخیرا زیدآبادی، رضایی و متشرعی (۱۳۹۲) روایی و پایایی پرسشنامه را در جامعه جدید سنجیدند. جامعه آماری تحقیق را ۴۸۰ ورزشکار با سطوح مختلف مهارتی در ۱۰ رشته ورزشی تیمی و انفرادی تشکیل دادند. نتایج نشان داد که تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و دوم نسخۀ فارسی پرسشنامهی سنجش مهارتهای ذهنی اوتاوا ۳، از ساختار۱۲ عاملی ۴۸ سوالی پرسشنامۀ اصلی حمایت کرده، روایی عاملی و پایایی آن را تأیید میکند. در پرسشنامه اصلی روایی ۶۸% تا ۸۸% و پایایی ۷۸% تا ۹۶% گزارش شده بود ( بوش و سالملا، ۲۰۰۱).
۳-۵- روش جمعآوری اطلاعات
محقق پس از ایجاد هماهنگی لازم با اداره کل تربیت بدنی استان همدان و همچنین هیئتهای ورزشی مربوطه و کسب مجوز های لازم، در تاریخهایی که قبلاً مقرر شده بود، اقدام به توزیع پرسشنامه و جمعآوری داده ها نمود.
محقق در ابتدای کار، پس از معرفی خود به ورزشکاران،. توضیح مختصری در مورد پرسشنامه و نحوه پر کردن آنها به آزمودنی ها می داد و از ورزشکاران میخواست که اگر منظور سؤالی را درک نکردهاند، از وی توضیح بخواهند. در ضمن محقق با تأکید بر اینکه لازم نیست نام و نام خانوادگی خود را بر روی پرسشنامه بنویسند، از آنها تقاضا میکرد تا صادقانه و بدون غرض به سؤالات پاسخ دهند. پس از پایان کار جمع آوری داده ها، پرسشنامه های تکمیل شده و عودت داده شده مورد بررسی نهایی قرار گرفتند. لازم به ذکر است که ابتدا داده های مربوط به گروه نخبه جمعآوری شد که در رشته والیبال تعداد نفرات در هرگروه سنی ۱۵ نفر و در گروه جودو تعداد نفرات ۱۴ نفر بودند. برهمین اساس محقق بر آن شد تا تعداد پرسشنامه های گروه های زیر نخبه هم مانند گروه نخبه جمعآوری کنند هرچند در میان گروه زیرنخبه تعداد پرسشنامه های بیشتری توزیع شد ولی به علت اینکه برخی از پرسشنامه ها ناقص تکمیل شده بودند در تجزیه و تحلیل کنار گذاشته شدند. در نهایت، پرسشنامه های ۲۳۲ نفر از آزمودنیها برای تجزیه و تحلیل وارد نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ گردیدند.
۳-۶- روش آماری:
با بهره گرفتن از آمار توصیفی، شاخصهای گرایش به مرکز و شاخصهای پراکندگی متغیرها از جمله میانگین و انحراف استاندارد محاسبه شدند. برای سنجش تفاوتهای احتمالی در بین گروه های مختلف آزمودنی ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) استفاده شد. چنانچه هر یک از مقایسه ها معنی دار میشد از آزمون تعقیبی LSD جهت تشخیص محل اختلاف استفاده شد. لازم به یادآوری است که پیش از بکارگیری آزمون تحلیل واریانس، پیش فرض نرمال بودن داده ها توسط آزمون کولموگروف– اسمیرنوف و نیز به شکل گرافیکی با رسم نمودارهای هیستوگرام و منحنی نرمال، مورد سنجش واقع شد. همچنین آزمون لون جهت سنجش تجانس واریانس ها استفاده گردید. داده ها با سطح اطمینان ۹۵% مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند (۰۵/۰ = ).
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱- مقدمه
یکی از پایه های اساسی هر مطالعه، تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده میباشد که به عنوان بخشی از فرایند روش تحقیق علمی مطرح است. روند موضوعی این فصل، از آمار توصیفی به سمت آمار استنباطی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 20 و همچنین برای رسم نمودار و جداول از نرم افزار EXCEL 2010 استفاده شده است. در ادامه این فصل نتایج آمار توصیفی در قالب جداول در چند بخش ارائه می شود و سپس در بخش آمار استنباطی ابتدا نتایج بررسی پیش فرض های آزمون تحلیل واریانس و سپس نتایج آزمون فرض های تحقیق به ترتیب نشان داده خواهند شد.
۴-۲- نتایج آمار توصیفی.
جدول ۱ اطلاعات توصیفی مربوط به گروه های مختلف در این تحقیق را نشان میدهد. لازم به توضیح است که هر یک از گروه های معرفی شده در جدول زیر از چهار زیر گروه در رده های سنی ۱۴ تا ۱۷ سال تشکیل شده اند. تعداد آزمودنی های هر رده سنی در رشته جودو به طور مساوی ۱۴ نفر و در رشته والیبال ۱۵ نفر می باشد.
جدول ۱٫ مشخصات آزمودنی ها در گروه های مختلف
گروه ها
مشخصات
والیبالیست نخبه
والیبالیست زیرنخبه
جودوکاران نخبه
جودوکاران زیر نخبه
کل
گروه ها
تعداد افراد
۶۰
۶۰
۵۶