(۳) T=

) ۴( X=x +s (0/78y-0/45)
X= میانگین داده‌ها
S= انحراف معیار
T= دوره برگشت (سال) است.
داشتن رابطه یا نموداری که از روی آن بتوان به ازاء تداوم‌های مختلف مقدار شدت بارندگی را تخمین زد از ملزومات عمده‌ای است که در طراحی سازه‌های آبی از آن استفاده می‌شود از طرف دیگر سازه های آبی مانند سیل بند، زه کش، پل‌، سد‌، جوی‌های جمع آوری هرز‌آب و امثال آن برحسب اهمیت و حساسیت به تخریب و یا مقدار هزینه ای که صرف احداث آن می‌شود یا خطراتی که ممکن است به لحاظ جانی و مالی در اثر خراب شدن ببار آورد با دوره بازگشت مشخص طراحی می شوند. بنابراین شدت یا مقدار بارندگی که به ازاء یک تداوم معین در طراحی از آن استفاده می شود (باران طرح‌)‌ باید مربوط به دوره بازگشت موردنظر باشد. تغییرات شدت بارندگی نسبت به دوره بازگشت یک تابع آماری – احتمالاتی است که برای هر منطقه اقلیمی مقدار متفاوتی دارد. داشتن این رابطه نیز از ملزومات طراحی در سازه های آبی است. از تلفیق روابط فوق می‌توان به توابع یا نمودارهای واحدی دست یافت که بتوان از روی آنها مقدار شدت بارندگی را در تداومها و دوره های بازگشت مختلف برآورد نمود. در یک دوره بازگشت ثابت شدت بارندگی با تداوم آن رابطه معکوس دارد. بدین ترتیب که هرچه مدت بارش کوتاه باشد حداکثر شدتی که می توان از آن انتظار داشت زیاد خواهد بود. برعکس بارانهای دراز مدت از حداکثر شدت کمتری برخوردار خواهند بود. البته این بدان معنی نیست که مثلا شدت تمام بارانهای دو ساعته از شدت بارانهایی با تداوم یک ساعت کمتر است. در این مورد تا به حال روش های تجربی و روابط متفاوتی به منظور محاسبه بارش در مدت زمان های دلخواه با دوره برگشت مورد نظر ارائه شده است که می توان به تحقیقات بل (۱۹۶۹)‎‏‎‎‎‏، بیژن قهرمان (۱۳۶۶) و فریبرز وزیری (۱۳۷۶) اشاره کرد.

بل (Bell)، آمار بارندگی ۱۵۷ ایستگاه باران سنج ثبات را در آمریکا با دوره آماری بیش از ۳۰ سال‌، تجزیه و تحلیل کرده و نسبت‌های ساده‌ای بین مقدار باران در دوره های برگشت مختلف ۲ تا ۱۰۰ سال به دوره برگشت پایه ۱۰ سال ارائه کرده است‌. وی معتقد است که نسبتهای بدست آمده به موقعیت جغرافیایی ایستگاه‌ها بستگی ندارد و در هر نقطه از جهان قابل تعمیم است. محققان دیگری نیز در دیگر نقاط جهان با در نظر گرفتن دوره های برگشت با پایه مختلف‌، نسبتهای مشابهی بدست آورده‌اند که اگر دوره برگشت پایه به ۱۰ سال تبدیل شود نسبتهای بدست آمده تناسب خوبی با نتایج ارائه شده بوسیله Bell خواهد داشت. روابط بل به صورت زیر می باشد.
A)
B)
رابطه A‌، جهت تخمین مقدار باران در مدت ۵ تا ۱۲۰ دقیقه و دوره های باز‌گشت ۲ تا ۱۰۰ سال با توجه به مقدار بارندگی یک ساعته با دوره بازگشت ۱۰ ساله بکار می‌رود. که در آن مقدار  مقدار باران برحسب میلیمتر در مدت دوام t دقیقه و دوره بازگشت T سال است.
رابطه B نیز برای تخمین بارندگی‌های کوتاه مدت در پایه های زمانی بیشتر از ۵ دقیقه با دوره بازگشت ۲ تا ۱۰۰ سال می‌‌باشد.
قهرمان در تحقیقات خود در سال ۱۳۶۶ تحت عنوان تخمین روابط شدت‌، مدت‌، تناوب بارندگی در نقاط مختلف ایران با بهره گرفتن از آمار ایستگاه های باران سنج ثبات ، روابطی مشابه روابط بل ارائه نموده است‌. وی برای تخمین مقدار بارندگی با زمان‌های دوام ۱۵ دقیقه تا ۲ ساعت رابطه A و برای زمان ۱۵ دقیقه تا ۲۰ ساعت رابطه B را با دوره های برگشت ۲ تا ۱۰۰ سال و برای محاسبه بارندگی یک ساعته با دوره برگشت ۱۰ ساله رابطه C را در ایران ارائه کرده است.
A)  B)
C)
در روابط فوق،T دوره برگشت به سال و t مدت دوام بارندگی به ساعت و  مقدار بارندگی با مدت دوام t و دوره برگشت T سال برحسب میلیمتر و همچنین در رابطه C ،  متوسط بارندگی حداکثر روزانه و  متوسط بارندگی سالانه برحسب میلیمتر در یک دوره مشاهدات هستند.
وزیری (۱۳۷۶)‌، با توجه به نحوه پراکندگی و رژیم بارندگی ایستگاه های مورد مطالعه‌، ایران را به هفت منطقه تقسیم کرده است که البته در منطقه هفت به علت تعداد بسیار کم ایستگاه‌ها و مساحت زیاد، مطالعه بارندگی های کوتاه مدت صورت نگرفته است. که توابع بارندگی با مدت دوام و دوره های برگشت مختلف بر حسب متوسط بارندگی حداکثر روزانه در طول دوره آماری به صورت زیر است:

که در آن:
متوسط بارندگی حداکثر روزانه در طول دوره آماری به میلیمتر
بارندگی ۱۰ ساله با تداوم یک ساعت به میلیمتر
لگاریتم طبیعی
تداوم بارندگی به ساعت
دوره بازگشت به سال
ارتفاع بارندگی با تداوم t ساعت و دوره بازگشت Tr سال به میلیمتر
رابطه بل در نواحی مختلف ایران برای محاسبه بارندگی با زمان دوام و دوره های برگشت مختلف مورد استفاده قرار گرفته و بعد از بررسی های لازم معلوم شد که کاربرد رابطه مزبور در مناطق شمال ایران با دقت خوب و در مناطق دیگر از دقت آماری کمتری برخوردار است. روابط ارائه شده به وسیله قهرمان برای کل ایران چون بر اساس ۳۴ ایستگاه باران سنج ثبات با پراکندگی به نسبت زیادی محاسبه شده است و از طرف دیگر دوره مشاهدات ایستگاه های مورد مطالعه یکی نبوده است، به طبع دقت آماری کمتری نسبت به روابط ارائه شده به وسیله وزیری دارد. به طور کلی این روش روابطی مشابه روابط بل ارائه نموده است با این مزیت که در آن از اطلاعات ایستگاه های باران سنج ثبات داخل کشور استفاده شده است به نوعی در این روش، روش بل که براساس آمار ایستگاه های باران سنجی ثبات در ایالات متحده پدید آمده است برای شرایط کشورمان واسنجی گردیده است. همچنین با بررسی های به عمل آمده، روابط ارائه شده بوسیله قهرمان، در مناطق شمال و شمال غرب و جنوب غربی ایران از دقت آماری نسبتاخوبی برخوردار است.
به منظور تحلیل داده‌های کوتاه مدت و تعیین منحنی‌های شدت، مدت، فراوانی و دوره برگشت و مدل‌های مناسب برای‌ پیش‌بینی از اطلاعات خام ایستگاه انزلی با فواصل زمانی ۱۵ دقیقه‌ای استفاده شده است این اطلاعات از بخش آمار و اطلاعات سازمان آب منطقه‌ای و هواشناسی گیلان تهیه گردید.
همانطورکه در فصول قبلی گفته شد به منظورتحلیل داده‌های مربوط به بارش‌های کوتاه مدت ابتدا اطلاعات خام مربوط به بارش کوتاه مدت در ایستگاه مورد مطالعه در سطح شهر انزلی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۶ انتخاب و با بهره گرفتن از نرم افزار آماری EXCELمقادیر بارانهای کوتاه مدت برای بازه‌های زمانی ۱۵ ،۳۰ ،۴۵ ‌،۶۰‌، ۹۰ ،۱۲۰ ،۱۸۰ ،۳۶۰ ،۷۲۰ و۱۴۴۰ به تفکیک ایستگاه استخراج شد .سپس از داده‌های بدست آمده بعنوان اطلاعات پایه جهت انجام عملیات بعدی استفاده گردید. برای انتخاب مدل‌ها و معادلات مناسب جهت تعیین و پیش‌بینی با بهره گرفتن از نرم افزار هیدرولوژیکیSMADA ، داده‌های فوق با توزیع‌های مختلف (نرمال، لوگ نرمال، پیرسون، لوگ پیرسون و توزیع گامبل) در بخش DISTRIBUTIONاین نرم افزار مورد ارزیابی قرار گرفته و بهترین توزیع در بازه‌های مورد نظر از طریق حداقل همجواری داده‌ها با منحنی برازش انتخاب و مقدار بارش کوتاه مدت بازه‌های فوق برای دوره برگشت‌های ۲ ،۳ ،۵ ،۱۰ ،۲۵ ،۵۰ ،۱۰۰ و۲۰۰ نیز بر آورد گردید، در همین راستا برای انتخاب مدل مناسب (معادلات) داد‌ه‌های ارزیابی شده مجدداً در رابطه با مدت باران کوتاه مدت در بخش REGRESSTION این نرم‌افزار با در نظر گرفتن بالاترین میزان همبستگی بین مقدارباران و مدت آن معادلات اساسی جهت تخمین آن تعیین گردیدند، سپس برای تعیین معادلات اساسی بارانهای کوتاه مدت با توجه به زمان (دقیقه ) و دوره برگشت ۵ ،۱۰ ،۲۵ ، ۵۰ ، ۱۰۰ و ۲۰۰ ساله ، از بهترین معادله که میزان R2 آن نسبت به سایر معادلات بیشتر بود بعنوان معادله اساسی جهت تعیین شدت بارش برحسب دقیقه و دوره برگشت معین انتخاب شد.. در نتیجه با ترسیم مدل‌های گرافیکی با معادلات معلوم می‌توان برآورد صحیحی از شدت‌، مدت و دوره برگشت بارانهای احتمالی در بازه‌های مختلف زمانی (۱۵ ،۳۰ ،۴۵ و ….) ارائه کرد.
فصل پنجم
یافته های تحقیق
۵- یافته های تحقیق
۵-۱- مقدمه
در این فصل با توجه به مراحل و روش کار ، به بارانهای کوتاه مدت(۲۴ ساعته) شهر انزلی می پردازیم.
بارانهای کوتاه مدت به عنوان شکلی از بارش‌های مایع است که به ناگهان می‌بارد و به سرعت نیز قطع می‌شوند.این بارانها از جمله بارانهایی هستند که آگاهی از چگونگی وقوع و اثرات مخرب آن می‌تواند کمک بسزایی در انجام پروژه‌های عمرانی و کاهش خسارت بنماید. بارانهای کوتاه مدت به همراه توسعه روزافزون شهرها و تغییر سطوح نفوذپذیر به سطوح نفوذناپذیر، باعث افزایش ضریب جریان سطحی و در نتیجه آسیب‌‌دیدگی تاسیسات و زیر ساخت‌های شهری و روستائی و فعالیت‌های انسانی می‌شود.بنابر این می بایست در طراحی شهرها به ظرفیت کانال ها، آبروها و زهکشها بر اساس سیلاب های شدیدی ناشی از رگبارها توجه شود. در همین راستا تحقیق حاضر به منظور شناخت، و پیش‌بینی بارانهای کوتاه مدت در سطح شهر انزلی صورت گرفته است. محدوده تحقیق شهر انزلی وبرای ایستگاه انزلی می‌باشد..
انزلی نیز با توجه به شرایط اقلیمی و موقعیت جفرافیایی خود همواره از حوادث و مخاطرات طبیعی آسیب دیده و میزان این خسارت قابل ملاحظه است. بخش عمده از این خسارت در انزلی در اثر وقوع بارش‌های‌ رگباری و کوتاه مدت ۲۴ ساعته‌ است که سبب آسیب دیدگی حوضه‌های رودخانه‌ای(سیلاب) سطوح شهری (آب‌گرفتگی‌خیابان‌ها) و اراضی کشاورزی ( از بین رفتن محصولات و ….) می گردد.
داده های حاصل از ایستگاه انزلی نشان می دهد که این شهر بیش از هر جای دیگر استان در سال بارش دریافت می کند و بخشی از این بارش ها رگباری و کوتاه مدت است. بر این اساس بررسی این پدیده و مدیریت آن در راستای کاهش آسیب های ناشی از تکرار و شدت وقوع آن به عنوان یک مسئله قابل طرح و بررسی و در جای خود دارای ارزش است. اما چرا چنین حوادثی به دفعات تکرار و میزان خسارت وتلفات آن روند صعودی دارد؟ به نظر می آید که در برنامه ریزیها و فعالیتهای عمرانی انزلی به این مسئله چنان که باید پرداخته نشده است و یا اینکه اگر مسئله طرح شده بطور جدی به آن اهمیت داده نشده است. لذا در این تحقیق سعی شده است،با بهره گرفتن از اطلاعات موجود درسطح انزلی مسئله بارانهای کوتاه مدت ۲۴ ساعته مورد بحث قرار گرفته و سپس براساس داده های موجود مدل های آماری متانظر با سیلابها معرفی گردد.امید است تلفیق نتایج حاصل از این تحقیق در شناخت، پیش‏بینی وقوع بارانهای کوتاه مدت ۲۴ ساعته منجر به سیل و پیشگیری از عواقب مخرب آن در این گستره از استان مؤثر بوده و به عنوان الگوئی جهت مطالعه و بهره برداری در سایر مناطقاستان مورد استفاده قرار گیرد.
۵-۲- تحلیل رژیم بارندگی انزلی
برای تعیین رژیم بارندگی این شهر از میزان بارش روزانه ایستگاه انزلی استفاده گردید و بر اساس نوع رژیم سالانه و یا ماهانه بارش که باید تعیین شود، از میانگین بارش هر ایستگاه استفاده شد و بر اساس آن جداولی ارائه گردید که تمامی تحلیل ها در تعیین رژیم بارشی شهر بندر انزلی بر اساس آن انجام گرفت.
۵-۲-۱- رژیم سالانه بارش
برای تحلیل رژیم سالانه بارش از کل داده های موجود ایستگاه در طول دوره آماری میانگین گرفته
و بر اساس این داده ها جدول زیر ارائه گردیده است.
جدول شماره(۵-۱): پارامترهای مورد محاسبه بارش

تیپ­های آلودگی اغلب با علائم زیر تصحیح می­شوند.
–= اندازه جوش­ها پایین تر از تیپ آلودگی.
++= بعضی از جوش­ها کوچکتر از حد معمول تیپ آلودگی هستند.
+= بعضی از جوش­ها بزرگتر از تیپ آلودگی هستند.
C = کلروز بیشتر از حد معمول تیپ آلودگی
N = نکروز بیشتر از حد معمول تیپ آلودگی
اقتباس از (Roelfs et al., 1992)
شکل 3-2) تیپ­های آلودگی Puccinia triticinia بر روی لاین­های بک کراس رقم تاچر با یک ژن مقاوت به زنگ برگ. تیپ­های آلودگی 0 تا 2 به عنوان مقاوم و تیپ­های آلودگی 3 تا 4 به عنوان حساس در نظر گرفته شده ­اند (Roelfs et al., 1992).
3-4: آزمایشات میکروسکوپی
72 ساعت (سه روز) پس از مایه زنی گیاهچه­ها و قرار دادن آن­ها در شرایط مطلوب برای جوانه زنی اسپورها، از هر کدام از ارقام مایه زنی شده سه برگ را به عنوان نمونه برداشته و از هر کدام قطعاتی به طول پنج سانتیمتر جدا کرده و آن­ها را درون پتری دیش حاوی محلول رنگ بری (2 قسمت اتانول 95% و 1 قسمت اسید استیک) قرار داده به صورتی که محلول تمام سطح برگ را بپوشاند، پس از سه روز قطعات برگ را از محلول در آورده و به آرامی شستشو داده وباید مراقب بود که کنیدیوم­ها از بین نروند سپس برگ­ها را درون محلول حاوی 1 قسمت اتانول 95% و 2 قسمت لاکتوفنل (20 گرم فنل، 20سی سی آب، 20 سی سی اسید لاکتیک و 40 سی سی گلیسرول) قرار داده و در طول انتقال باید مراقبت‌های لازم را انجام دهیم تا کنیدی­ها از بین نروند، پس از دو روز که قطعات برگ تقریبا شفاف شدند آن­ها را در محلول رنگ آمیزی (تریپان بلو 1% و لاکتوفنل) قرار داده و پس از دو روز قطعات رنگ آمیزی شده را بیرون آورده و بر روی لام­های شیشه ­ای قرار داده و با ریختن 2 قطره گلیسرول 50% بر روی آنها، آنها را فیکس کرده و سپس بر روی آنها لامل­های 50×22 میلی متری قرار داده و برای جلوگیری از تبخیر گلیسرول و نگهداری بیشتر اسلایدها دور آن­ها را لاک گرفته و در یخچال چهار درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند. سپس اسلایدهای آماده شده را در زیر میکروسکوپ با بزرگنمایی 40X مشاهده نموده و تعداد اسپورهای جوانه زده و تعداد اسپورها در هرکدام از مراحل که در زیر طبقه بندی شده ­اند شمارش شدند.

جدول3-3 ساختمان­های تولید شده به وسیله قارچ پس از جوانه زنی بر اساس مشاهدات اولیه توسعه قارچی:

جوانه زده با لوله­های جوانه تنها
Germinated with germ tube only

تشکیل لوپ اپرسوریوم
Formation of appressorial lobes

تشکیل شاخه­ های اپرسوریوم
Formation of appressorial branch

طویل شدن هیف­های ثانویه
Formation of elongating secondary hyphe

تشکیل پود میسلیوم
Formation of mycelia wet

(Ahmadi., 2001)
شکل 3-3: ساختمانهای تولید شده به وسیله قارچ بر روی گندم A) جوانه نزده B) جوانه زده با جوانه انتهایی D) تشکیل لوپ اپرسوریوم D) تشکیل شاخه های اپرسوریوم E) طویل شدن هیف های ثانویه
5-3 آزمایشات مزرعه­ای
ارقام گندم در مزرعه، در دو آزمایش مجزا (بدون استرس و تحت استرس بیماری زنگ) با فاصله 50 متر از هم به منظور جلوگیری از آلودگی گیاهان موجود در آزمایش بدون استرس، در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با دو تکرار و فاصله بوته­ها روی خطوط 15 سانتی­متر و فاصله خطوط از هم 25 سانتی­متر کشت شدند که هر ردیف به عنوان یک کرت در نظر گرفته شد.
3-5-1 آزمایش بدون استرس
ابتدا بذور درون گلدان­های کوچک کشت شده و در گلخانه نگهداری شدند و پس از اینکه دارای چند برگ شدند به زمین آماده شده (ابتدا زمین شخم و سپس دیسک و فارو زده شد) منتقل شدند و عملیات داشت شامل آبیاری، مبارزه با علف­های هرز ، مبارزه با آفات و … صورت گرفت.
3-5-2 آزمایش تحت استرس بیماری
در این آزمایش نیز مثل قبلی بذور درون گلدان کشت شدند و زمانیکه به ابتدای مرحله دو برگی رسیدند با اسپورهای زنگ قهوه­ای مایه زنی شدند و پس از تعیین تیپ آلودگی و مقاوم سازی یا آداپته کردن گیاهچه­ها به زمین منتقل شدند.
3-5-3 صفات اندازه گیری شده

اسامی اعضای هیات مدیره و کارمندان اولیه
در انتخاب اعضای هیات مدیره بانک ادوارد ژوزف، مهندس محمد علی مفرح و مهندس محمد بلور فروشان به سمت اعضای اصلی و علی اکبر فخرائی و مهندس مصطفی امیر معزی به سمت اعضای علی‌البدل و مهندس ابوالفضل پاک و مهندس نصرت ا… رضائی به سمت بازرسان قانونی برگزیده شدند ولی مرحوم مهندس محمد علی مفرح چون سمت بازرس قانونی را در بانک بازرگانی ایران داشت از قبول عضویت هیات مدیره خودداری کرد و آقای حسن ملک افضلی را به جای خود پیشنهاد نمود که مورد موافقت قرار گرفت.
آقایان: سید رضا کسمائی-حبیب ا… خلیلیان –فیضی – مصطفی بلورچی-جمشید بختیان- جلال الدین میر مطهری- جمشید نوبان- رهنمای چیت ساز- سید حسین دربندی- محمد علی اصفهانی –رضا و حسن سادات گوشه- دزفولی- عبدالوهابی-گلخو- کامیابی پور- ابوالقاسم رهبری-پطروسیان و میکائیلیان از کارمندان اولیه بانک صادرات و معادن ایران بودند.
عملکرد بانک در اولین سالها
در فاصله ١۵ شهریور تا ٢٢ آبان ماه ١٣٣١ مقدمات اجرایی کار از استخدام کارمند تا ارتباطات و هماهنگی با سایر بانک‌ها فراهم شد. در روز افتتاح، موسسین و کارمندان بانک که ٢۵ نفر بودند به گرمی از مراجعین پذیرایی کردند و با دعوت از بازرگانان و صاحبان صنایع و اصناف بازار با وعده استفاده از اعتبارات کوتاه مدت با نرخ بهره و کارمزد کمتر، علاقه آنها را نسبت به انجام معاملات با بانک صادرات و معادن ایران جلب نمودند و با تلاشی پی‌گیر برای شناساندن بانک به مردم فعالیت کردند و در پایان همان سال آنچه که از ترازنامه بانک مشهود است، مجموع سپرده‌های مردم حدود ١٧ میلیون و ۶٠٠ هزار ریال و اعتبارات و تسهیلات اعطایی حدود ۶٧ میلیون ریال و مجموع دارایی‌های بانک ۴۴ میلیون و ٢٠٠ هزار ریال و سود ویژه بانک حدود ٧٠٠ هزار ریال بوده است. در حالیکه از سرمایه ٢٠ میلیونی آن فقط ١٠ میلیون پرداخت شده بود. با این ترتیب پایه‌های بانک پی‌ریزی و پس از آن آیین‌نامه‌های معاملاتی، کارگزینی و غیره به تدریج تدوین شدند و برای مدیر عامل و اعضای هیات مدیره بانک، که تا پایان سال ١٣٣١ حقوق و دستمزدی دریافت نمی‌کردند، مبلغ ۵٠٠٠ ریال و ٣٠٠٠ ریال و برای کارمندان ١٠٠٠ ریال تا ٢٠٠٠ ریال حقوق و مزایا پیش‌بینی گردید. در زمان مدیریت مرحوم ادوارد ژزف ٣ شعبه دیگر به ترتیب: شعبه سینا، فردوسی، خیام، در تاریخ‌های ١٣٣٢/١٠/١٠  و ١٣٣٣/١/٧ و و١٣٣٣/٢/١٠ با مسئولیت آقایان حبیب ا… خلیلیان، جمشید بختیان و مصطفی بلورچی گشایش یافت.

انتخاب شعار مردمی و گسترش شعب
بانک صادرات ایران از بدو تأسیس؛ نوآوری در ارائه محصولات و خدمات بانکی و احترام به مشتریان و مراجعان را به عنوان اصلی لاینفک در وجهه همت خود گمارد و با جامه عمل پوشاندن به شعارهای انتخابی خود یعنی «بانک صادرات ایران در خدمت مردم» و «حق با مشتری است»، توانست طی مدت کوتاهی حجم زیادی از نقدینگی کشور را جذب و مهمتر از آن مردم را با نظام بانکی آشنا و آشتی دهد.
اولین شعبه خارج از کشور این بانک در سال ۱۳۴۰ در هامبورگ آلمان تأسیس و پس از آن شعب خارجی این بانک یکی پس از دیگری افتتاح شدند. هم اکنون بانک صادرات ایران مالکیت بانک مستقل دایر در خارج از کشور (بانک صادرات تاشکند، لندن PLC، فیوچر بانک بحرین و آرین بانک افغانستان) را در اختیار دارد و علاوه بر این، واحدهای بانکی متعلق به این بانک در اروپا و آسیا بیش از ۲۰ واحد است.
بانک صادرات ایران در حال حاضر عنوان گسترده‌ترین شبکه شعب بانکی ایران را با داشتن بیش از ۲۷۰۰ شعبه فعال در اختیار دارد، این بانک که از سال ۱۳۷۹ ارائه خدمات الکترونیکی (Online) را آغاز کرده، هم اکنون در زمینه‌های تعداد حساب‌های الکترونیکی، تعداد دستگاه‌های خودپرداز و پایانه های فروش، تعداد کارتهای الکترونیکی صادره ، تعداد کاربران همراه بانک در نظام بانکی کشور جایگاه ممتازی به خود اختصاص داده است.
خصوصی شدن دوباره بانک
بانک صادرات ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۵۸ در اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی، “ملی” اعلام گردید و پس از ۳۰ سال در راستای اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، در ۱۹ خردادماه سال ۱۳۸۸ به جرگه بانک‌های خصوصی پیوست و با کد «وبصادر» در سازمان بورس و اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. خصوصی شدن و تغییر در مالکیت بانک به منزله نقطه عطفی در جایگاه حقوقی و مدیریتی بانک بوده و زمینه ساز تحولات اساسی در راستای چابک تر شدن، خلق ارزش افزوده و داشتن نقش مؤثرتر در اقتصاد ایران گردید.
امروزه بانک معتبر و مردمی صادرات ایران به عنوان بزرگترین بانک خصوصی و بورسی کشور با بهره‌مندی از بیش از ۶ دهه تجربه علاوه بر پایبندی کامل به اصول اولیه خود و اجرای دقیق بانکداری اسلامی می‌کوشد ضمن همسویی با بانکداری بین‌المللی از طریق رعایت اصول مشتری مداری و ارائه خدمات مطلوب و نوین بانکی، سرآمدی خود را در بازار پر رقابت بانکی داخلی حفظ و ارتقاء بخشد و افزون بر این رضایتمندی مردم را جلب و نقش مؤثری را در آبادانی، پیشرفت و توسعه میهن اسلامی ایفا نماید (http://banki.ir/saderat)
۲-۲- مدیریت دانش
تعاریف دانش و انواع آن
دانش تنها منبعی است که با بکارگیری افزایش می یابد مدیران حرفه ای دانش بخاطر رشد انفجاری دانش، طول عمر کوتاه آن و ماهیت روز افزون و دانش محور همه فرآیندهای مدیریتی با تقاضای فوق العاده مواجه اند. شما بایستی سریعا عمل کنید اگر درنگ کنید تا زمانی که تلاشهای رقبای شما در زمینه مدیریت دانش به بار بنشیند آنگاه ممکن است که رسیدن به رقبا دیگر خیلی دیر باشد (حسینی خواه ، ۱۳۸۵ ، ۱۲).
تاکنون اجماعی در مورد ماهیت دانش حاصل نشده است. در تاریخ تفکر بشری نیز چنین اجماعی وجود ندارد (جونز ، ۱۹۵۲). خلاصه ای از تعاریف ارائه شده به وسیله نویسندگان و محققان مدیریت دانش در اینجا مطرح میشود.
دانش عبارت است از :
« اعتقاد درست توجیه شده »: این تعریفی است که بسیاری از فیلسوفان به ویژه فیلسوفانی که معتقدند ادعای دانش به وسیله واقعیت توجیه میشود (گلدمن ۱۹۹۱) نونکا و تاکیوچی (۵۸، ۱۹۹۵) نیز این تعریف را پذیرفته اند.
«اطلاعات در یک بستر »: این تعریف ریشه در معرفت شناسی عقل گرای کارتزین دارد. در این دیدگاه ادعای دانش زمانی معتبر است که در چارچوب بزرگتر دانش بر قرار سازد ( آن ، ۱۹۷۰ ) دیدگاه عقل گرا میگوید: که دانش اطلاعات در یک بستر است و این بستر مشخص است که اطلاعات ناشی از یک ایده را به عنوان دانشی که باید با سیستم قیاسی بزرگتری که در آن قرار میگیرد تعدیل کند (جعفر نژاد، سفیری، ۱۳۸۷ ، ۲۱ -۲۲ ).
فرهنگ لغت وبستر (۲۰۰۰) دانش را واقعیت یا حالت دانستن بعضی چیزها یا مهارت هایی که به وسیله تجربه یا تداعی حاصل می شود؛ تعریف کرده است یا مجموعه مدل هایی که ویژگی ها و رفتارها را در یک قلمرو مشخص توصیف میکند و ممکن است در مغز اشخاص یا در فرایند های تولید و اسناد موجود باشند.
پولانی و کانتر ( ۱۹۶۲ ، ۱۹۹۹) دانش را قدرت اقدام و اخذ تصمیمات ارزش آفرین تعریف کردهاند (عدلی ، ۱۳۸۴، ۸ ).
از نظر ولف دانش، اطلاعات کاربردی و سازمان بندی شده برای حل مسایل است.
تورین دانش را اطلاعاتی سازماندهی و تجزیه و تحلیل شده میداند که میتواند قابل درک و نیز کاربردی برای حل مسئله و تصمیمگیری باشد.
از نظر بروکینگ دانش سازمانی، اجتماعی از سرمایه های متمرکز انسانی، سرمایه های استعدادهای فکری و سرمایه های ساختار میباشد (عالم تبریز و محمد رحیمی ، ۱۳۸۷ ، ۴۸ – ۴۹ ).
« دانش فهمی مبتنی بر تجربه است»: این دیدگاه هسته مرکزی پراگماتیستی مدرن و دیدگاه های نظیر آن است.(جیمز ، ۱۹۰۷) این تعریف استانداردی است که در لغت نامه های انگلیسی یافت میشود. از آنجا که به فهم اشاره دارد به وضوح تعریفی از دانش را ارائه می دهد که بر اعتقاد متمرکز است (جعفر نژاد و سفیری ، ۱۳۸۷ ، ۲۲ ).
اساسی ترین تعریف دانش این است که صرفا از اعمال بالقوه و علایمی که به آنها اشاره میکند تشکیل شده است این تعریف دیگری است که از پراگماتیسم ناشی شده و مخصوصا نتیجه کار پیرس تعریف مشابه ارائه شده دیگر به این صورت است «دانش کنش اجتماعی است » که به وسیله رالف استیسی (۱۹۹۶) ارائه شده است.
«دانش ظرفیت انجام اثر بخش اقدام است» این تعریفی است که به وسیله انجمن حوزه یادگیری سازمانی مورد توجه قرار گرفته است(Argyris, 1993, 2-3) .
یکی از اولین تقسیم بندی ها در مورد دانش در سال ۱۹۴۸ و توسط پولانی ارائه شد وی دانش را به دو دسته دانش ضمنی^[۱] و دانش آشکار^[۲] تقسیمبندی نمود دانش صریح یا آشکار دانشی است که قابلیت کدگذاری دارد و میتوان آن را به صورت مکتوب یا مستند بیان نمود (شریف زاده و بودلایی، ۱۳۸۷، ۱۶).
دانش ضمنی دانشی است ابزاری برای مدیریت یا بهبود آنچه در کانون توجه قرار دارد بنا به گفته اسویبی هر نوع دانش یا ضمنی است یا ریشه در دانش ضمنی دارد ( لطیفی ، ۱۳۸۳ ، ۱۷). دانش ضمنی دانشی شخصی است که به سختی میتوان آن را مستند و کد گذاری نمود این نوع از دانش بیشتر ناشی از تجارب و مهارت های کارکنان است (شریف زاده و بودلایی ، ۱۳۸۷ ، ۱۶).
هرم دانش
نظریهپردازان و دستاندکاران مدیریت دانش، به طور معمول بحث درباره دانش چیست را با هرم دانش باز میکنند و جهان دانش را به صورت هرمی شامل داده های مراودهای خام در سطح پایین تا فرزانگی در رأس آن به تصویر میکشند برخی اختلاف نظرها در بین طرفهای گوناگون در خصوص جزئیات وجود دارد ولی در کل، وفاق عمومی در خصوص حرکت و ترکیب کلی هرم دانش وجود دارد (شکل ۲-۱)
داده های مراودهای خام و داده های ضمنی در قاعده زیرین هرم دانش جای دارند داده های مراودهای در پایگاه های داده ها و سایر انبارهای داده ها ذخیره شده به طرق مختلفی به کار میروند داده های ضمنی را بجز در ذهن افراد، نمیتوان در جایی ذخیره کرد. همه بر این باورند که داده های این سطح دانش نیستند و حتی اطلاعات هم تلقی نمیشوند در حقیقت این داده ها اصلاً اطلاعات زیادی را ارائه نمیدهند؛ زیرا فقط بخشی از مراوده و تعامل را تحت پوشش قرار میدهند در بهترین حالت این داده ها تکههای کوچک یک معما هستند (عالم تبریز و محمد رحیمی، ۱۳۸۷، ۷۴). داده های مراودهای نوعاً یک صورت ساده الفبا شمار- اعداد و کلمات یا به طور ساده رشته های متن- به خود میگیرند.
درونی شده
دانش سازمانی
کاملاً‌‌‌ انتزاعی
فرزانگی
هوش سازمانی
کاملاً تلخیص و مستند شده
اطلاعات مدیریت
تلخیص و انباشته شده
داده های عملیاتی
داده های ناچیز و جزء یکپارچه
داده های مراودهای داده های ضمنی
کاملاً مشروج و ذرهای
نمودار ۲-۱ هرم دانش (عالم تبریز و محمد رحیمی، ۱۳۸۷، ۷۴)
مرتبه بعدی داده های عملیاتی است داده های عملیاتی منعکس کننده تعاملات و مبادلات کامل و واحد منسجمی هستند که تحت عنوان جزء ناچیز^[۳] بدانها اشاره میشود این جزء نیز در پایگاه های داده ها ذخیره و مدیریت میشود داده ها حداقل متن را دارند و به تنهایی مفهوم موضوع بزرگتری را افاده نمیکنند هر عنصر فقط جزء کوچکی از داده تلقی میشود و نحوه ارتباط آن با سایر داده ها در این مرحله مشخص نیست داده ها در این مرحله فقط تکه کوچکی از معما میباشند و نمیتوان آنها را به عنوان اطلاعات معنیدار در نظر گرفت. شکل الفبا شمار آنها مشابه داده های مراودهای است اگر چه کلمات قابل شناسایی هم ممکن است جزئی از آنها باشد.
در سطح اطلاعات مدیریت، تغییرات عمدهای صورت میگیرد. این سطح داده های کمی خلاصه شده را در بر میگیرد که گروهبندی، ذخیره , پالایش و سازماندهی شده است تا بتواند زمینه را روشن سازد. این داده ها هم دانش را نشان نمیدهند؛ ولی تا حدی آغاز مدیریت اطلاعات به شمار میروند اطلاعاتی که مدیر میتواند به کار گیرد تا کاری بیش از پردازش مراوده فردی انجام دهد مدیران میتوانند اطلاعات (داده ها در برخی متنها) را بررسی کنند و شروع به اتخاذ تصمیم کرده اقداماتی را براساس اطلاعاتی که از این داده ها به دست آمدهاند صورت دهند. در واقع میتوان گفت که کاربرد اطلاعات و دانش، تنها راه تبدیل دانش به نتایج مشهود است (لطیفی، ۱۳۸۳، ۳۸).
مدل عمومی دانش
نیومن در سال ۱۹۹۹ مدل عمومی دانش را ارائه کرده است که در این مدل دانش در چهار زمینه سازمان دهی میشود.
خلق دانش : رفتار های مربوط به ورود دانش های جدید به سیستم است که دامنه وسیعی نظیر کشف، کسب، فراخوانی و توسعه، همچنین پیوند نزدیک با رفتاریکه نوآوری خوانده میشود، دارد به آن زمینه از دانش بیرونی سازی نیز گفته میشود.
حفظ دانش : تمام فعالیت هایی که منجربه بقا و نگهداری دانش بعد از ورود آن به سیستم میشود. فعالیت های حفظ دانش شامل رفتارهای متنوعی مانند اعتبار دهی به دانش، به روز کردن آن و موارد مشابه است هدف از این کارکرد جمع آوری دانش مشابه وتلفیق آن است.
انتقال دانش : شامل رفتارهای بسیار گوناگونی نظر ارتباط ، ترجمه ، تفسیر ، پالایش و ارائه دانش است. روش های انتخاب شده برای انتقال دانش بسیار بر روی این زمینه تاثیر دارد انتقال دانش تنها از طریق انسانها انجام نمیشود بلکه نظام ها و عوامل خود کار دیگری نیز هستند که نقش میانجی را بر عهده دارند.
کاربرد دانش: استفاده از دانش موجود و شناخته شده برای تصمیم گیری ها ، عمل کرد ها ، و نیل به اهداف است (سید نقوی و یعقوبی ، ۱۳۸۵ ، ۳).

بنابراین، درایه­های ماتریس  برابر با  و  خواهند شد.

متغیرهای حالت ناپایدار و کنترل­ناپذیر و در عین حال کراندار
در صورت ناپایدار بودن و کنترل­ناپذیر بودن متغیرهای حالت سیستم، جفت  پایدار­ناپذیر شده و شرط چهارم احراز نخواهد شد. این مشکل را می­توان با افزودن یک عامل پایدارساز به دینامیک ناپایدار سیستم برطرف نمود [۳۳ و ۳۵]. اگر بر فرض متغیر حالت x₁ ناپایدار باشد؛ با افزودن  به طوری­که  باشد، به دینامیک آن، می­توان آن را پایدارساز نمود.
غیرخطی­گری در ورودی
در این حالت دیگر سیستم به شکل افاین نخواهد بود و به صورت رابطه­ (‏۳‑۲) می­باشد. در [۲۵]، دو راه کار در خط و خارج از خط برای حل معادلات SDRE حاصل از این دسته از مدل­ها ارائه شده است. علاوه بر این روش­ها، با بهره گرفتن از کنترل ارزان نیز میتوان مدل را به شکل افاین تبدیل نمود[۲۵ و ۳۵]؛ و از روش تکرار، ارائه شده در [۲۶]، برای طراحی کنترل­ کننده استفاده کرد.
شیوه­ کار بدین گونه است که ما ورودی سیستم را به عنوان یک متغیر جدید، در یک سیستم جدید معرفی می­کنیم. سپس از مشتق ورودی سیستم اصلی به عنوان ورودی کنترلی جدید استفاده می­کنیم. سیستم جدید چنین خواهد شد:

با نگاهی به سطر دوم این سیستم، به صحت استفاده از مشتق ورودی اصلی به عنوان ورودی جدید درآن پی خواهید برد. حال تابعی سیستم جدید چنین خواهد شد:

در این­جا ماتریس وزنی Q جید برابربا  و ماتریس وزنی R جدید برابر با  می­باشد.  ورودی جدید اضافی می­باشد که باید در تابعی بی­اثر باشد. لذا باید مقدار  را به حد کافی به صفر نزدیک نمود. اگر چه برابر صفر قرار دادن آن ایده­آل به نظر می­رسد، ولی استفاده از  در پیاده­سازی رابطه­ (‏۳‑۳۷) منجر به نامعین شدن آن می­ شود. حتی اگر  را بسیار کوچک و نزدیک به صفر در نظر بگیریم، باز هم استفاده از  موجب مشکل خواهد شد. پس مقدار  نباید آن قدر کوچک باشد که  عملاً بی نهایت بشود.
محدودیت حالت­ها
در بسیاری از مسایل عملی محدودیت­هایی در مقدار حالات دیده میشود. در این جا طراحی کنترل­ کننده­ های SDRE را با احتساب داشتن قید در متغیرهای حالت مورد بررسی قرار می­دهیم [۳۵]. فرض کنید که محدوده­ متغیرهای حالت در یک مدل افاین به صورت مجموعه­ زیر باشد:

هیچ یک از متغیرهای حالت پس از بستن ورودی پس­خورد نباید از مرز تعریف شده زیر عبور کنند:

وجود هر نوع از شکاف های آشتی ناپذیر در جامعه مانع وصول به اجتماع کلی درباره اهداف زندگی سیاسی گردیده و از تکوین چارچوبهای لازم برای مشارکت و…جلوگیری می کندوبه استقرار نظام سیاسی غیررقابتی یاری می رساند. اینگونه شکاف ها ممکن است اقتصادی (طبقاتی) محلی و منطقه ای، قومی و فرهنگی باشد. قطعاً وجود چنین شکاف هایی از تکوین هویت ملی واحد نیز ممانعت به عمل می آورد.البته یک جامعه ممکن است به صورت ساختاری و بالقوه واجد شکاف هایی باشد ولیکن این شکافها فعال و سیاسی نشده باشند.شکاف ها و تعارضات اجتماعی تنها وقتی که به صورت قطب بندی های آشتی ناپذیر فکری و ایدئولوژیک در جامعه درآیند، مانع توسعه سیاسی می شوند.

در کشورهایی که شکافهای محلی، منطقه ای، قومی، فرهنگی، وطبقاتی باشد، از ظهور شرایط لازم برای توسعه سیاسی جلوگیری می کندومانع ازتوسعه سیاسی می شود؛زیراچنین شکاف هایی معمولازندگی اجتماعی وسیاسی رابه سوی بدبینی، بی اعتمادی وترس و خشونت سوق می دهد و اینها همگی مانع از توسعه سیاسی است.
از دیگر عواملی که مانع ازتوسعه سیاسی می شودعبارتنداز: جزمیت، فقدان انگیزه موقعیت طلبی در مردم، فساد سیاسی به خاطر منافع شخصی، پراکندگی احزاب سیاسی، متمرکزشدن اختیارات وسیاسی شدن نیروهای مسلح، اسطورگرایی، احساساتی بودن، وجود تفکر افراطی درباره هویت های فرهنگی جوامع، محافظه کاری، سوء ظن در برابر ابتکار و….( رهبر،۱۳۷۵،۲۳۴)
۲-۳- مؤلفه های توسعه سیاسی:
آنچه برای ما در جامعه اسلامی امروز اهمیت دارد، شناخت راه درست، نو شدن، نوسازی و توسعه سیاسی است. بدون تردید نمیتوان ارتباط مستقیم حکومت اسلامی را با زندگی امروز جامعه اسلامی نادیده گرفت.
اگرچه غلبه نظام های استبدادی در طول تاریخ و انحراف از جامعه معیار نبوی(ص)از نخستین سده اسلامی زمینه ناکارآمدی و بحران در جوامع اسلامی را فراهم آورد، مصلحان و آزاداندیشان در طول تاریخ اسلامی همواره در جهت رویارویی با این بحران اهتمام نموده، نظریهها و هر از چند وقت حرکت های اصلاحی خود را سامان دادند (دکجیان ،۱۳۷۳ ،۳۱)
در دوران غیبت امام معصوم(ع)نیز تا زمانی که شیعیان نتوانستند حکومت مستقل شیعی تأسیس نمایند، به رغم بحث مبنایی جانشینی فقیهان از امام معصوم بر اساس روایات و مبانی فقهی شیعی، در عمل عمدتاً نظریه سلطان جائر و چگونگی تعامل شیعیان با آن مطرح و پیگیری شد. ازطرفی دو بحران بنیادی جهان معاصر اسلامی، یعنی مسأله انحطاط و استبداد داخلی و تهاجم مدرنیسم غربی به آموزه های اسلامی(موثقی ،۱۳۷۳، ۹۳ ) سبب شکلگیری برخی تلاش های عملی و نظری در باب کنترل قدرت سیاسی و جلوگیری از استبداد حاکمان موجود گشته و مجدداً الگوی مطلوب و آرمانی جامعه اسلامی را مطرح نمود وانقلاب اسلامی ازآن جمله بود. در مجموع می توان گفت که مهمترین مژلفه های توسعه سیاسی درحکومت اسلامی مواردی است که در پی می آید:

1. 1. عدالت خواهی :

از مهمترین ویژگی جنبش عدالت خواهی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
الف) مفهوم عدالت مفهومی متکثر و چند ضلعی است. جنبش عدالت خواهی در فضای توسعه اجتماعی مفهومی متکثر و چند ضلعی است. ازطرفی حوزه بحث عدالت، حوزه وسیعی است. حوزه عدالت اجتماعی، عدالت قضایی، عدالت سیاسی، عدالت در استفاده از منابع طبیعی و محیط زیست، عدالت خانوادگی، عدالت شهروندی و حوزه های دیگری از مفهوم شناسی و مصداق شناسی عدالت.
ب) توسعه سیاسی وقتی استقرار پیدا می کنند که با نیازهای اجتماعی پیوند بیابند؛ امروز جنبش عدالت از این جهت می تواند گسترش پیدا کند که با نیاز اجتماعی پیوند دارد.
ج) جنبش عدالت خواهی هم مرجع های دینی و هم تاریخی در کشور ما دارد. جنبش آزادی خواهی، به مفهوم جدیدش، دو سه قرن سابقه دارد، اما جنبش عدالت خواهی، جنبشی با سابقه تاریخی است که از ریشه های بنیادین دینی برخوردار است و می تواند برای جامعه ما، بسترسازی کند. اگر بخواهیم منابع دینی مان را با نگاه پارادایم عدالت دنبال کنیم، چنان انباشته و سرشار است که می تواند یک وجه معرفتی جدید یا حداقل بازسازی معرفتی جدید به ما بدهد. امروز زمینه های این نظریه پردازی و این نظریه سازی، فراهم شده است.

2. 2. توجه به دین و معنویت (اسلام گرایی) :

یکی از آرمان انقلاب اسلامی ما دینداری بود و به عبارت دیگر ریشه های روانی و وجودی انقلاب اسلامی را می توان دردو عامل جهت دهنده و جهش بخش جامعه ایران دانست وآن برقراری عدالت اجتماعی ودینداری درجامعه است. ولازمه تداوم این دوعامل توجه دولت به آنها است.

3. 3. استقلال:

حقی است که به موجب آن، هرکشوردرانتخاب سیاست داخلی ویا خارجی خود آزاد باشد. آنچه این حق را تعریف وحدود آن را مشخص می کند، دین وهویت دینی است.

4. 4. آزادی:

بدون تردید، آزادی ازنعمت های بزرگ خداوند به انسان ها است. جامعه توسعه یافته، جامعه ای است که در آن این حق خداداد هم محترم است و هم در چارچوب ضوابط مشخص بسط و گسترش می یابد.

5. 5. محوریت قانون اساسی:

مروری براصول مختلف قانون اساسی، نشان می دهد که ازنظر تدوین کنندگان این قانون وازدیدگاه مردمی که به آن رأی مثبت داده اند، اسلام به عنوان یک دین جامع وکارآمد، هم مبنای فکری وایمانی نظام جمهوری اسلامی است وهم منبع ارزش های حاکم برروابط اجتماعی، وهم شاخص وملاک قوانین ومقررات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی. بنابراین این توسعه است که معیاروملاک یک قانون خوب را به جامعه نشان خواهد داد.

6. 6. دفاع ازاندیشه ولایت فقیه:

مسأله ولایت و اعتقاد به آن، دارای مراتب و انواعی است. اصل مسأله ولایت، به ولایت خدا و رسول و ائمه (ع) باز می گردد وروشن است که هیچ مسلمانی نمی تواند بدون پذیرش این مسأله خود را مسلمان بداند إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا، (مائده، آیه ۵۵) . در مورد ولایت فقیه نیز، اولاً؛موضوع دارای جایگاه رفیعی در مجموعه معارف دینی و نظام آن است، ثانیاً؛ التزام عملی به آن نیزضروری است. ولایت فقیه جانشین امام معصوم (ع) است که امامت آن امام معصوم (ع) جزء اصول مذهب است.

7. 7. احساس مسئولیت اجتماعی:

عنصر تعهد ملی و میهنی فرد را وادار به دخالت و نشان دادن بیداری خواهد نمود: واین بیداری زمانی حاصل می شود که توسعه سیاسی شکل گرفته باشد وبتواند اورا دراین راه هدایت نماید.

8. 8. شناخت زمان و مقتضیات آن:

فهم مقتضیات سبز فایل نیز از لوازم امروز تشکیل دهنده مؤلفه های توسعه سیاسی به حساب می آید. فهم عصری شامل فهم مسائل جامعه خود و نیز جامعه جهانی است؛ یعنی دارا بودن قدرت تشخیص و تحلیل، هم در مسائل ملّی و هم در موضوعات فراملّی.

9. 9. ایمان و استقامت:

برخورداری از ایمان پاک و استواری یکی ازاصول اساسی مؤلفه های توسعه سیاسی محسوب می شود، اما زمانی این هویت معنا پیدا می کند، که دین الهی، ایمان حقیقی وروحیه و توانی درونی و نفسانی را برای جامعه به ارمغان بیآورد و او را در یک حصن حصین قرار دهد و از سوی دیگر، به انسان استواری و استقامت بخشد. بنابراین، ایمان الهی، حاصل جمع پاکی و استواری است.

10. 10. انگیزه تمدّنی مبتنی بردین:

توسعه سیاسی امروزه در قالب های مختلفی قرار گرفته که می تواند در چارچوب نظام فرهنگی خاص خود، نقش مؤثری در ایجاد تمدّن جدید اسلامی در تاریخ بشریت به عهده گیرد. وزمانی این شکل می گیرد که دین بتوانددراین زمینه برنامه داشته باشد.