۹.۰۳
۸.۰۹
در این دما و فشار در انتهای لوله نیز برای بازدارنده MEG با مقدار تزریق ۹.۵۵m3/h در غلظت ۷۰درصد، برای بازدارنده متانول با مقدار تزریق ۹.۰۳m3/h در غلظت ۹۰ درصد می توان از تشکیل هیدرات در خط دریایی جلوگیری کرد. همانطور که از جدول ۳‑۳۰ مشاهده میشود حتی غلظت ۱۰۰ درصد DEG هم نمیتواند با مقدار تزریق ۱۰m3/h از تشکیل هیدرات جلوگیری نماید. بنابراین DEG از گزینههای تزریق بیرون میآید.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل دادهها (یافتهها)
مبارزه با هیدرات با بهره گرفتن از گرما و فشار
در فصلهای اولیۀ تلاش کردیم که روشهایی برای تعیین شرایط فشار و دمای هیدرات، ارائه کنیم. یکی دیگر از راههای مبارزه با هیدرات، اجتناب از وارد شدن به نواحی فشاری و دمایی است که در آنها هیدرات تشکیل می شود. این مسئله، موضوع این فصل است. یک قالب هیدرات هنگامی در خط لوله شکل میگیرد که شرایط تشکیل هیدرات (آب، گاز و ترکیب مناسب دما و فشار) وجود داشته باشد. در این فصل این موضوع بررسی می شود که چگونه میتوانیم از عامل سوم به نفع خودمان برای مبارزه با هیدرات استفاده کنیم. در خط انتقال دو پدیده زیر بسیار ما را شدیداً تهدید میکنند، پس باید مبارزه با هیدرات را از دما و فشار آغاز کنیم:
پدیده حافظه : اگر هیدرات روی آب تشکیل شود که قبلاً در فرایند تشکیل و سپس تخریب هیدرات مورد استفاده قرار گرفته است، زمان کمتری برای تشکیل لازم دارد به این پدیده در هیدراتها پدیده حافظه میگویند.
اثر پل : در صورتیکه قطره آب قبلاً در تشکیل و تخریب کریستال شرکت داشته باشد، وقتی دوباره تشکیل هیدرات میدهد زمان القاء کمتر میشود. دیده شده است که اگر در حضور قطرهای که حافظه هیدرات دارد، قطرات آبی اضافه شود، زمان تشکیل هیدرات برای قطرات جدید آب هم، همان زمان قطرات آب حافظه دار است به این پدیده اثر پل میگویند.
کاهش فشار
یکی دیگر از روشهای پاکسازی هیدرات این است که به محض تشکیل هیدرات، فشار را باید کاهش داد. براساس اطلاعاتی که پیشتر ارائه شد، با کاهش فشار، هیدرات دیگر یک فاز پایدار نیست. این امر با یخ متفاوت است. کاهش فشار اثر کمی روی نقطۀ انجماد یخ دارد.
از لحاظ تئوری، این کار عملی است، امّا فرایند لحظهای نیست، مدتی طول میکشد که هیدرات ذوب شود. داستانهای ترسناکی دربارۀ کسانی که فشار خط لوله را کم کرده و سپس یکی از اتصالات را باز کرده اند، وجود دارد، زیرا بعد از آن از طریق پرتابۀ هیدرات کشته شده اند.
هم تئوری و هم تجربه نشان میدهد که قالبها تمایل به ذوب شدن شعاعی دارند (از دیوارۀ لوله تا مرکز)]۶۲[. قالب به سمت داخل کوچک می شود، امّا به دلیل جاذبۀ زمین به پایین لوله میرود. به این شکل مسیر جریانی برای ارتباط بین دو طرف قالب ایجاد می شود که به طور معمول هم خیلی سریع اتفاق میافتد. در مقابل، اگر قالب بهصورت خطی ذوب میشد، تا وقتی که کل قالب ذوب نشده، هیچ پیوند جریانی ایجاد نمیشد. طبیعت متخلخل و تراوای بیشتر قالبهای هیدرات به این معناست که ارتباط جریانی درون قالب می تواند وجود داشته باشد، در اینصورت فشار دو طرف برابر می شود. بااینحال، غیرمنطقی است که فکر کنیم همواره به این صورت است. درحالی که اغلب اوقات، قالبها خیلی تراوا نیستند.
به طور معمول هر چه فشار کمتر باشد، قالب سریعتر ذوب می شود. بااینحال، وقتی فشار پایین می آید، بهخاطر اثر ژول- تامسون دما نیز کاهش مییابد. امّا اگر کاهش فشار بهسرعت انجام گیرد، زمانی برای تعادل با محیط وجود ندارد و باید انتظار داشته باشیم که سامانه گرم شود.
استفاده از گرما
پیشتر دربارۀ دمایی و فشاری که در آن هیدرات تشکیل می شود، بحث کردیم. برای جلوگیری از تشکیل هیدرات، میتوان تنها دمای سیال را بالاتر از دمای تشکیل هیدرات نگاه داشت (با در نظر گرفتن حاشیۀ ایمنی مناسب). روش دیگر این است که میتوان عملیات را در فشارهای کمتر از فشار تشکیل هیدرات انجام داد. برای خط لولۀ مدفون[۱۷۲]، که در آن گرما از خط لوله وارد محیط می شود، دمای سیال باید بهگونه ای باشد که هرگز وارد ناحیۀ تشکیل هیدرات نشود. این گرما دادن به طور معمول به دو روش انجام میگیرد:
با گرمکنهای خط لوله : از گرمکن میتوان برای گرم کردن سیال استفاده کرد. از آنجا که در این روش تنها در یک نقطه، تزریق انرژی داریم، مقدار این انرژی باید به حدی باشد که دمای سیال تا نقطۀ بعدی تزریق گرما، بیشتر از دمای تشکیل هیدرات بماند، به این معنا که دمای سیال ورودی به خط لوله باید بسیار بیشتر از دمای تشکیل هیدرات آن باشد.
دادن گرمای مستمر[۱۷۳] : یکی دیگر از روشهای گرما دادن به سامانه، گرما دادن مستمر است. در این روش، گرما بهصورت مستمر در خط لوله تزریق می شود. بنابراین، دیگر نیاز نیست که مانند حالت قبل دمای سیال خیلی زیاد باشد. در تزریق مستمر انرژی کافی است دمایسیال کمی بیشتر از دمای تشکیل هیدرات باشد. گرمای مستمر میتواند به صورت الکتریکی یا با بهره گرفتن از یک سیال (مانند روغن داغ یا گلایکول) باشد. در هر یک از این حالات، ابزار گرمایی در نزدیکی خط لولهای که باید گرم شود، قرار میگیرد. گرما دادن مستمر بهویژه در شیرها[۱۷۴] انجام میگیرد. شیرها به دلیل اثر ژول تامسون، مستعد انجماد هستند.
عایق کاری : یکی دیگر از ابزارهای مبارزه با تشکیل هیدرات، عایقکاری است. خط لولۀ عایقبندیشده نسبت به خط لولۀ بدون عایق، با نرخ آهستهتری گرمای خود را از دست میدهد. به این معنا که گرمکن دمای کمتری برای آن فراهم می کند و در نتیجه عملکرد ضعیفتری خواهد داشت. علاوه بر این، عملکرد ضعیف یعنی هزینه های عملیاتی کمتر. در واقع، استفادۀ مناسب از عایق، در بعضی موارد می تواند نیاز به گرمکن را برطرف کند.
اتلاف گرما از یک خط لولۀ مدفون
اتلاف گرما از خط لولۀ مدفون را میتوان با بهره گرفتن از اصول بنیادی انتقال حرارت، محاسبه کرد. میتوانید از معادله بنیادی انتقال حرارت شروع کنیم:
(۴-۱)
که در آن Q نرخ انتقال حرارت، U ضریب کلی انتقال حرارت، A مساحت در دسترس برای انتقالحرارت و ΔTlm میانگین لگاریتمی دماست که از رابطۀ زیر بهدست می آید:
(۴-۲)
ضریب کلی انتقال، U، مجموع چهار حرارت است:
(۱) همرفت[۱۷۵] به دلیل جریان سیال در لوله