« در میان شهر تحصن نمودند وحشم منصور لازال منصوراً به غارت و تاراج مشغول گشت.»
(همان: ج۲ ، ۱۷۹)
مشغول گشت: مشغول شد ، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« وچون باز به خدمت قاآن رسید به تفحص احوال ادکو تیمور وکورکوز سبب آن که محل اعتماد بود نامزد گشت.»(همان:۲/ ۲۴۳)
نامزد گشت: نامزدشد ، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« وآن ممالک رسولان فرستاد تمامت آن مواضع و بلاد به استقبال او روان شدند و در مقام مرو مجتمع گشتند.»(همان:۲/ ۲۴۶)
مجتمع گشتند: جمع شدند امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« و روزی چند به استیفای لذات بالدات واتراب مشغول گشت و از اطراف اشراف متوّجه جناب او گشتند.»
(همان:۲/ ۲۴۷)
مشغول گشت: مشغول شد، سرگرم شد ، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« وامرای دیگر که بر موافقت امیر محمود بودند بر قصد لشکر سلطانی متفّق گشتند.»(همان: ج۲ ، ۶۲)
« چون تمامت برین قضیّت متفّق گشتند وبرین جمله منطبق وخط دادند که ازین سخن که گفتیم بهیچ وجه بیرون نیاییم» (همان: ج۳ ، ۱۸)
« درمیان شهر تحصن نمودند وحشم منصور لازال منصوراً به غارت وتاراج مشغول گشت.»
(همان: ج۲ ، ۱۷۹)
« و چون باز به خدمت قاآن رسید به تفحص احوال ادکو تیمور وکورکوز سبب آن که محل اعتماد بود نامزد گشت.»(همان:۲/ ۲۴۳)
« و ملتمس هر یک از ایشان ساخته و تا تمامت ولات بر ولاء او او متفّق گشتند.»(همان:۲/ ۲۴۶)
« وآن ممالک رسولان فرستاد تمامت آن مواضع و بلاد به استقبال او روان شدند و در مقام مرو مجتمع گشتند.»(همان:۲/ ۲۴۶)
« و روزی چند به استیفای لذات بالدات و اتراب مشغول گشت و از اطراف اشراف متوّجه جناب او گشتند.»
(همان:۲/ ۲۴۷)
نمودن
معنی اصلی نمودن در فارسی نشان دادن ، نمایش دادن ، اظهارکردن ، و مانند این ها است…اما هنگامی که با اسم یا صفت فعل مرکب می سازد هیچ یک از این معانی به طور صریح از آن اراده نشود. یعنی همکرد نمودن در ترکیب درست معادل کردن است و در همه ی موارد جانشین آن می تواند شد.
استعمال همکرد نمودن به جای کردن در آثار دورۀ اوّل فارسی کمتر است و سپس چون فعل های مرکب با کردن فراوان می شود نویسندگان برای پرهیز ازتکرار کلمه ، بیشتر همکرد نمودن را به جای کردن می آورند ، تا آن جا که در نثر معاصر فارسی نمودن در همۀ موارد می تواند جانشین کردن باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(خانلری، ج۲ :۱۳۴)
« همای اقبال چون آشیانه ی کسی را مأوی خواهد ساخت و صدای ادبار آستانه ی دیگری را ملازمت نمود.»(جوینی :۱/ ۱۴)
ملازمت نمود : همراهی کرد، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« چندان گناه که از ایشان در وجود آید ایشان را بدان مؤاخذت ننمایند.» (همان:۱/ ۲۹)
مؤاخذت نماید : بازخواست نماید، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« و چون بیشتر ارباب آن هیچ وقتی جنگی مشاهده ننموده بودند.» (همان:۱/ ۶۹)
نموده بودند: نشان داده بودند، امروز کاربرد ندارد.
« وجراحات بسیار گشت ومدّتی برین منوال مقاومت نمودند.»(همان:۱/ ۱۰۵)
مقاومت نمودند: ایستادگی کردند، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« ایشان را نصیحت ها گفت تا از مخالفت ومکاشفت اجتناب نمایند.»(همان:۱/ ۱۱۴)
اجتناب نماید، دوری کند، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« و والی بلخ عمادالدین که سرور امرای بامیان بود در مقدمه دم هوای سلطان می زد.ودعوی مشایعت و متابعت ان حضرت دم بدم اظهار می نمود»(همان:۱/ ۶۳)
اظهار می نمود: آشکار کرد، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« چون آوازۀ پدر شنید خواست تا از خروج ابا نماید.»(همان:۱/ ۶۴)
ابا نماید: خود داری کند، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« و اصحاب اطراف به خدمت توسّل نمودند.»
توسل نمودند، متوسل شدند ، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« وسلطان در منتصف جمادی الولی من السنه با اهبتی وهیبتی که چشم کس مشاهده نکرده بود وزینتی وترتیبی که گوش کس نشنیده بود در شهر آمد.»(همان: ج۲ ، ۶۵)
نشنیده بود : امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« با تو سخن های گذشته را التزام نمود.» (همان: ج۳ ، ۱۸)
التزام نمود : پافشاری کرد امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« حاضران حضرت چون این کلمات بسمع عقل وخرد استماع نمودند.»(همان: ج۳ ، ۱۹)
استماع نمود : شنید، امروز بدون تغییر معنا کاربرد دارد.
« عدد رؤوس ایشان با اقطار باران نیسان مبارات می نمود.»(همان:۱/ ۱۱۹)
« قاضی وشیخ الاسلام با قومی از دستار بندان بخدمت چنگز خان مبادرت نمودند.»(همان ۱/ ۹۳)
« وشیخ الاسلام با قومی از دستار بندان به خدمت چنگیز خان مبادرت نمودند.»(همان:۱/ ۹۳)