چکیده
پژوهش حاضر با انتخاب داستانهایی از متون ادب فارسی اقدام به طراحی وارائه الگو جهت آموزش فلسفه به کودکان نموده است .تحقیق با روش تحلیل محتوی کیفی از نوع تأملی یا فکری به انجام رسیده ودر این جهت سوابق نظری و پژوهشی برنامه فلسفه به کودکان بررسی گردید و با عنایت به دیدگاه صاحب نظران و نویسندگان ادبیات کودک ونوجوان ،بیست داستان ازبین متون ادب فارسی شامل “شاهنامه ،گلستان و بوستان ،الهی نامه و منطق الطیر ،مثنوی ،کشکول ” انتخاب گردیدو جهت هر نمونه داستان الگویی بر اساس اهداف ،محتوی ،روش وشیوه ارزشیابی برنامه مذکور طراحی شد ، سپس چگونگی استفاده از اهداف برنامه آموزش فلسفه به کودکان شامل :” استدلال ،کاوشگری ،قضاوت و ارزشیابی ،تفکر ومنش تفکر “در داستانهای مذکور مورد تحلیل قرار گرفت، در این راستا یافته های پژوهش دلالت دارد بر آنکه نقش داستان در برنامه حائز اهمیت است و کودکان از این طریق به تفکر و سؤال کردن تشویق می شوندولیکن صاحب نظران در کشورهای مختلف براستفاده از داستانهایی از فرهنگ ملی تأکید دارند و دیگر آنکه با عنایت به دیدگاه اندیشمندان معاصر ،حکماء الهی در این متون با تسلط کامل بر علوم عقلی ونقلی، تؤامان حکمت نظری وعملی وبه عبارتی هم اندیشه وعمل را ،در داستان وحکایات ،جهت تکامل وتعالی انسان برمبنای خدامحوری بکار گرفته اند. ضمن تحلیل محتوای داستانها محرز گردید، استفاده از آنها درحوزه اهداف فلسفه به کودکان میسر بوده وچه بسا الگوی مطروحه راهگشای ورود همه کودکان جهان به حکت متعالیه اسلام باشد .انشاءالله .
کلمات کلیدی:
داستان ، آموزش فلسفه به کودکان،متون ادب فارسی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول :کلیات تحقیق 1
مقدمه 2
1-1بیان مساله . 3
1-2اهمیت وضرورت تحقیق 6
1-2-1 فواید نظری تحقیق 6
1-2-2 فواید کاربردی تحقیق. 6
1-3 اهداف تحقیق 6
1-3-1هدف کلی . 6
1-3-2اهداف جزیی . 6
1-4سوالات تحقیق . 6
1-4-1سوالات اصلی . 6
1-5تعریف اصطلاحات تحقیق . 6
1-5-1 داستان . 6
1-5-2 متون ادب فارسی . 7
1-5-3 آموزش فلسفه به کودکان . 7
فصل دوم تحقیق : مطالعات نظری 8
2-1 مبانی نظری تحقیق 8
2-1-1 فلسفه وحکمت 9
الف)فلسفه درآموزش فلسفه به کودکان 10
ب)حکمت الهی در متون ادب فارسی 12
2-1-2 فلسفه تعلیم وتربیت 22
الف) فلسفه تعلیم وتربیت غرب . 23
ب) فلسفه تعلیم وتربیت اسلام. 27
2-1-3داستان. 32
الف)داستان در آموزش فلسفه به کودکان 32
ب)داستان در متون ادب فارسی 37
2-2پیشینه تحقیق . 63
1-1-2پژوهشهای داخلی. 63
2-2-2پژوهشهای خارجی 64
فصل سوم: روش شناسی تحقیق(متدولوژی) 67
3-1نوع تحقیق . 68
3-2روش تحقیق 68
3-3جمع آوری اطلاعات . 69
3-4تجزیه وتحلیل سوالات 69
3-5جامعه متنی 70
3-6نمونه تحقیق 70
فصل چهارم: تجزیه وتحلیل یافتههای تحقیق 71
مقدمه 72
4-1داستان در برنامه آموزش فلسفه به کودکان 72
4-2استخراج داستانهای متون ادب فارسی وتنظیم وطراحی جهت آموزش فلسفه به کودکان 76
4-2-1مثنوی معنوی 84
4-2-1-1 داستان خروروباه و شیر 84
4-2-1-2 داستان شیر بی دم وشکم. 89
4-2-1-3داستان رومیان وچینیان 94
4-2-1-4فیل و تاریکی 98
4 -2-2گلستان وبوستان سعدی. 103
4-2-2-1 چاق ولاغر. 103
4-2-2-2درخت بی مرگی . 108
4-2-2-3بیماری عجیب . 112
4-2-2-4سنگ انتقام 117
4-2-3منطق الطیر و الهی نامه عطار نیشابوری . 121
4-2-3-1سی مرغ وسیمرغ. 121
4-2-3-2شیخ صنعان 126
4-2-3-3اسب سواری مرد دیوانه. 132
4-2-3-4گنجشک وشکارچی 137
4-2-4کشکول شیخ بهایی. 143
4-2-4-1پیرزن وخدا 143
4-2-4-2شهادت کبک 147
4-2-4-3زنون حکیم. 152
4-2-4-4عنوان بصری وامام صادق. 157
4-2-5شاهنامه فردوسی. 165
4-2-5-1ضحاک مار دوش. 165
4-2-5-2رستم وسهراب . 169
4-2-5-3سام وزال وسیمرغ 174
4-2-5-4هفت خوان رستم 179
فصل پنجم: نتیجه گیری وپیشنهادات 186
5-1 نتیجه گیری . 187
5-2تحلیل داستان 192
5-2-1 تحلیل داستانهای مثنوی معنوی 192
5-2-1-1 تحلیل داستان خروروباه و شیر. 192
5-2-1-2 تحلیل داستان شیر بی دم وشکم . 193
5-2-1-3 تحلیل داستان رومیان وچینیان. 195
5-2-1-4 تحلیل داستان فیل و تاریکی . 196
5-2-2 تحلیل داستانهای گلستان وبوستان سعدی. 198
5-2-2-1 تحلیل چاق ولاغر 198
5-2-2-2 تحلیل درخت بی مرگی 200
5-2-2-3 تحلیل داستان تحلیل بیماری عجیب . 203
5-2-2-4 تحلیل داستان سنگ انتقام . 204
5-2-3 تحلیل داستانهای منطق الطیروالهی نامه عطار نیشابوری 206
5-2-3-1 تحلیل داستان سی مرغ وسیمرغ 206
5-2-3-2 تحلیل داستان شیخ صنعان 209
5-2-3-3 تحلیل داستان اسب سواری مرد دیوانه 214
5-2-3-4 تحلیل داستان گنجشک وشکارچی 215
5-2-4تحلیل داستانهای کشکول شیخ بهایی 216
5-2-4-1 تحلیل داستان پیرزن وخدا . 216
5-2-4-2 تحلیل داستان شهادت کبک . 220
5-2-4-3 تحلیل داستان زنون حکیم 221
5-2-4-4 تحلیل داستان عنوان بصری وامام صادق 226
5-2-5تحلیل داستانهای شاهنامه فردوس. 230
5-2-5-1 تحلیل داستان ضحاک مار دوش 230
5-2-5-2 تحلیل داستان رستم وسهراب 232
5-2-5-3 تحلیل داستان سام وزال وسیمرغ. 235
5-2-5-4 تحلیل داستان هفت خوان رستم 238