سال تحصیلی 91-92
 

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

 

 

چکیده: 1

 

فصل اوّل 2

 

1-1- مقدمه. 3

 

1-2- بیان مسئله. 4

 

1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق 5

 

1-4- اهداف تحقیق 5

 

1-5- سوابق تحقیقات گذشته. 6

 

1-6- سوالات تحقیق 6

 

1-6-1- سوال اصلی 6

 

1-6-2- سوالات فرعی 7

 

1-7- روش تحقیق 7

 

1-8- روش گردآوری اطلاعات 7

 

1-9- ابزار گرداوری اطلاعات 7

 

1-10- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 7

 

1-11- تعریف واژه ها و اصطلاخات تخصصی 8

 

فصل دوم. 9

 

2-1- مقدمه. 10

 

2-2- مفهوم تکنولوژی 10

 

2-3- طبقه بندی تکنولوژی 12

 

2-4- عناصر اصلی تکنولوژی 13

 

2-5-  مدیریت تکنولوژی 14

 

2-6- تکنولوژی و مزیت رقابتی 16

 

2-6-1- ابعاد مزیت رقابتی 17

 

2-7- اکتساب تکنولوژی 18

 

2-7-1- انتقال تکنولوژی 21

 

2-7-2- انواع شیوه های اکتساب تکنولوژی 24

 

2-7-3-  مدل‌های اکتساب تکنولوژی 30

 

2-8- مروری بر تحقیقات گذشته. 41

 

2-8-1- جایگاه اکتساب تکنولوژی در مطالعات صورت پذیرفته. 41

 

2-8-2- سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته. 42

 

2-8-3- معیارهای تاثیرگذار بر شیوه های اکتساب تکنولوژی 53

 

فصل سوّم. 63

 

3-1-مقدمه. 64

 

3-2-روش تحقیق 64

 

3-3- ابزار و روش گرد آوری اطلاعات 65

 

3-4- روایی ابزار اندازه گیری 66

 

3-5-جامعه و نمونه تحقیق 66

 

3-6-تکنیک DEMATEL فازی 66

 

3-7- روش تحلیل شبکه  ANP. 70

 

3-7-1- تفاوت روش تحلیل شبکه و تحلیل سلسله مراتبی 71

 

3-7-2- مراحل روش تحلیل شبکه. 72

 

3-7-2-1- ساخت مدل و پیکربندی مساله. 72

 

3-7-2-2-تشکیل ماتریس مقایسه زوجی و محاسبه بردار های وزن 72

 

3-7-2-3-تشکیل سوپر ماتریس 73

 

3-7-2-4محاسبه توزیع ماندار سوپر ماتریس وزن دار شده 74

 

3-7-2-5- نرمال کردن وزن‌های بدست آمده با در نظر گرفتن هر خوشه. 74

 

3-7-2-6-انتخاب گزینه برتر. 74

 

فصل چهارم. 75

 

4-1- مقدمه. 76

 

4-2- گروه بندی عوامل تاثیر گذار در استراتژی اکتساب تکنولوژی 76

 

4-2-1- عوامل شناسایی شده برای قابلیت سازمان 77

 

4-2-2- عوامل شناسایی شده برای استراتژی سازمان 77

 

4-2-3- عوامل شناسایی شده برای برای تکنولوژی 78

 

4-2-4- عوامل شناسایی شده برای عوامل محیطی 78

 

4-3- تاثیر گروه های اصلی اثر گذار بر همدیگر. 79

 

4-4- شناسایی ارتباط عوامل در درون هریک از گروه‌ها 83

 

4-4-1- ارتباط بین عوامل مربوط به قابلیت سازمان 83

 

4-4-2- ارتباط بین عوامل مربوط به استراتژی سازمان 84

 

4-4-3- ارتباط بین عوامل مربوط به تکنولوژی سازمان 85

 

4-4-4- ارتباط بین عوامل مربوط به محیط 86

 

جدول4-8 ارتباط عوامل مربوط به محیط 86

 

4-5- مدل تحقیق 87

 

4-6- روش ANP برای اولویت بندی استراتژی‌های اکتساب 88

 

4-6-1- اولویت بندی تاثیر هر یک از گروه‌ها بر روی هدف 88

 

4-6-2- اولویت بندی معیارها در درون هر کدام از گروه‌ها 89

 

4-6-3- سوپر ماتریس اولیه. 93

 

4-6-4- توزیع ماندار سوپر ماتریس 97

 

4-6-5- وزن نرمال شده استراتژی‌های اکتساب تکنولوژی 101

 

فصل پنجم. 102

 

5-1- مقدمه. 103

 

5-2- تجزیه‎وتحلیل سوالات تحقیق 103

 

5-2-1- سوال اصلی 103

 

5-2-2- سوالات فرعی: 104

 

5-3- یافته‌ها و نتایج تحقیق 105

 

5-4- پیشنهادات تحقیق 107

 

5-4-1- پیشنهادهایی برای صنعت پتروشیمی ایران 107

 

5-4-2- پیشنهادهای برای تحقیقات آتی 107

 

ضمیمه. 108

 

Abstract 143

 

چکیده
 

با توجه به سرعت جهانی شدن و  رقابت تنگاتنگ در عرصه جهانی، تکنولوژی‌های برتر به عنوان مزیت رقابتی برای حضور در بازار های جهانی مطرح شده‌اند. اگر سازمان‌ها می‌خواهند از تغییرات تکنولوژیکی عقب نمانند، می‌باید قادر باشند تا تکنولوژی‌های مورد نیاز خود را کسب و از تکنولوژی‌های خود بهره برداری کنند. در تنظیم استراتژی تکنولوژی یکی از بحرانی‌ترین مراحل این است که چگونه تکنولوژی مورد نیاز را کسب کنیم. اکتساب تکنولوژی این مورد را در نظر می‌گیرد که آیا تکنولوژی را از طریق توسعه داخلی، همکاری با دیگر شرکت‌ها و موسسات و یا خرید تکنولوژی بدست آوریم.

 

این پژوهش با هدف اولویت بندی استراتژی های اکتساب تکنولوژی انجام گرفت که اجزای کلیدی موثر بر سبک اکتساب تکنولوژی شناسایی گردید سپس این عوامل در چهار گروه عوامل محیطی ، تکنولوژی سازمان، استراتژی  وعوامل مربوط به قابلیت سازمان گروه بندی شد. ارتباط درون هر یک از گروه ها با بهره گرفتن از ماتریس مقایسات زوجی بدست آمد و ارتباط بین گروه ها با تکنیک  DEMATEL  فازی حاصل شد و نهایتا با بهره گرفتن از روش ANP استراتژی های اکتساب تکنولوژی اولویت بندی گردید.

 

در بین استراتژی های اکتساب تکنولوژی خرید در اولویت اول، همکاری در اولویت دوم و ساخت در اولویت سوم قرار گرفت. در بین دوازده عامل محیطی، عوامل سیاسی و قانونی و اجرای تحریم‌های اقتصادی با 1/27 درصد بیشترین تاثیر، در میان نه عامل مربوط به قابلیت سازمان، معیار آشنایی شرکت با وضعیت بازار 6/26 درصد دارای بیشترین تاثیر، عوامل مربوط به استراتژی سازمان شامل پنج عامل بود که در بین این پنج عامل، معیار تناسب با استراتژی کسب و کار با 3/51 درصد در رتبه اول و در بین عوامل مربوط به تکنولوژی، هزینه های تحقیق و توسعه با 4/21 درصد در اولویت اوّل تاثیر گذاری بر استراتژی اکتساب تکنولوژی قرار دارد.

 

واژگان کلیدی: مدیریت تکنولوژی، استراتژی، اکتساب تکنولوژی، DEMATEL فازی، ANP

 

 1-1- مقدمه
 

در سراسر تاریخ انسان، تکنولوژی  تاثیری عمیق بر توسعه انسان و بر پیشرفت تمدن داشته است. علی رغم  این حقیقت که تکنولوژی بزرگ‌ترین و فراگیرترین عامل موثر بر زندگی انسان امروزی است، اما هنوز هم برای بسیاری از مردم یک معماست و هنوز هم بسیاری از عوام و خواص نمی‌توانند تعریف دقیقی از آن ارائه بدهند. لذا بهتر است بحث را با ارائه تعریفی روشن از تکنولوژی آغاز کنیم . (خلیل،1386)

 

تکنولوژی را می‌توان تمام دانش، کالاها، فرایندها،ابزارها، روش‌ها و سیستم‌هایی تعریف کرد که در جهت خلق و ساخت کالاها و ارائه خدمات به کار گرفته می‌شوند. تکنولوژی عبارتست از روش انجام کارها به وسیله ما. تکنولوژی ابزاری است که به وسیله آن می‌توانیم به اهداف خود دست یابیم. تکنولوژی، اجرای عملی دانش است، ابزاری است که به کمک تلاش و سعی آدمی می‌آید.(همان منبع)

 

با توجه به سرعت جهانی شدن و  رقابت تنگاتنگ در عرصه جهانی، تکنولوژی‌های برتر به عنوان مزیت رقابتی برای حضور در بازار های جهانی مطرح شده‌اند. اگر سازمان‌ها می‌خواهند از تغییرات تکنولوژیکی عقب نمانند، می‌باید قادر باشند تا تکنولوژی‌های مورد نیاز خود را کسب و از تکنولوژی‌های خود بهره برداری کنند. لذا تصمیماتی در این خصوص اتخاذ می‌شود باید در فعالیت‌های طراحی استراتژی و برنامه ریزی یک سازمان مد نظر قرار گیرند. چنانچه در یک سازمان امکان دسترسی به تکنولوژی در داخل نباشد به منزله ناتوانی روی تکنولوژی کلیدی است که باید از بیرون تامین نماید( بین،2007) .

 

1-2- بیان مسئله
 

   تدوین و اجرای موثر استراتژی تکنولوژی به عنوان عامل اصلی در مزیت رقابتی یک شرکت لحاظ می‌گردد. مطالعات زیادی در مورد اینکه چه طور چشم انداز استراتژی تکنولوژی را تعریف کنیم، وجود دارد. برخی از این مطالعات بر توسعه تکنولوژی و برخی بر توسعه دانش تاکید دارد.(داونپورت[1] و دیگران، 2003). اما آنچه همه ادبیات‌ها در آن مشترک هستند این است که استراتژی تکنولوژی فرآیندی است که، از مجموعه ای گام‌هایی تشکیل می‌شود که این گام‌ها از تصمیم‎گیری استراتژیک  تا اجرای استراتژیک را  مورد توجه قرار می‌دهد. از جمله آنها می‌توان به اکتساب، مدیریت و اکتشاف تکنولوژی اشاره کرد(داونپورت و دیگران، 2003) ( فورد[2]، 2008