فهرست

 

Contents
فصل اول – کلیات پژوهش

 

1.1              مقدمه. 3

 

2.1              بیان مسأله اساسی تحقیق 3

 

3.1               اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 4

 

4.1              اهداف مشخص تحقیق 5

 

5.1              ارائه مدل مفهومی پژوهش. 7

 

6.1              فرضیه‏های تحقیق 8

 

7.1              تعریف واژه‏های پژوهش. 8

 

7.1.1      تعریف مفهومی 8

 

7.1.2       تعریف عملیاتی 9

 

8.1              قلمرو پژوهش. 9

 

8.1.1       قلمرو موضوعی پژوهش. 9

 

8.1.2       قلمرو زمانی پژوهش. 9

 

8.1.3       قلمرو مکانی پژوهش. 9

 

فصل دوم – ادبیات و پیشینه تحقیق

 

2.1              مقدمه. 11

 

2.2              مبانی نظری پژوهش. 11

 

2.2.1      مفهوم دانش. 11

 

2.2.2      تجارت الکترونیکی 13

 

2.2.3      مالیات 13

 

2.2.4      مالیات الکترونیک. 15

 

2.2.5      مزیتهای مالیات ستانی الکترونیک. 16

 

2.2.6      مروری بر عوامل مؤثر بر پذیرش دولت الکترونیکی 16

 

2.2.6.2            عوامل مطرح شده در ارتباط با پذیرش فناوری جدید. 19

 

2.2.6.10          ویژگی‌های فردی 22

 

2.3.             پیشینه پژوهش. 35

 

2.3.1      پیشینه پژوهش در خارج از کشور   35

 

2.3.2      پیشینه پژوهش در ایران. 36

 

فصل سوم – روش شناسی

 

3.1              مقدمه. 39

 

3.2              روش پژوهش. 39

 

3.3              جامعه و نمونه آماری 39

 

3.3.1      الف- جامعه آماری 39

 

3.3.2      ب- نمونه آماری و روش محاسبه حجم نمونه 40

 

3.4              متغیرهای تحقیق 41

 

3.5              روش نمونه‌گیری 41

 

3.6              روش های جمع‌آوری اطلاعات 41

 

3.6.1      الف- مطالعات کتابخانه‌ای 41

 

ب‌-         نامه همراه 42

 

ج‌-          سوال‌های (گویه‌ها) پرسشنامه. 42

 

د‌-            سوالات عمومی 42

 

ه‌-            سوالات تخصصی 42

 

3.7              روایی و پایایی پرسشنامه. 43

 

3.8              تعیین اعتبار (روایی) پرسشنامه. 44

 

3.9              روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 44

 

3.9.1      آزمون تک‌نمونه‌ای 45

 

3.9.2      آزمون فریدمن 46

 

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش

 

4.1              مقدمه. 49

 

4.2              آمار توصیفی 49

 

الف- وضعیت سنی پاسخگویان. 49

 

4.4              %. 50

 

ب‌-         جنسیت پاسخگویان. 50

 

4.5             %. 50

 

4.6              میزان پایایی ابزار اندازه‌گیری تحقیق 52

 

4.7              آزمون فرضیات تحقیق 52

 

الف- آزمون تک‌نمونه‌ای برای آرمون فرضیات 52

 

4.8              آزمون رتبه‌بندی عوامل 61

 

4.9              نتیجه‌گیری 62

 

فصل پنجم – نتایج و ارائه پیشنهادات

 

5.1              مقدمه. 65

 

5.2              فرضیات تحقیق 65

 

5.3              نتایج آزمون تک‌نمونه‌ای 66

 

5.4              نتایج آزمون فریدمن 67

 

5.5              ارائه پیشنهادات مبتنی بر نتایج تحقیق 67

 

الف- نگرش نسبت به استفاده از فناوری 67

 

ب‌-         نیات رفتاری برای استفاده 68

 

ج‌-          انتظار عملکرد. 68

 

د‌-            انتظار تلاش. 68

 

5.6              پیشنهادات برای تحقیقات آینده 69

 

5.7              محدودیت‌های تحقیق 69

 

ضمایم. 70
 

خروجی‌های نرم افزار. 70
پرسشنامه          75

 

منابع                78

 

 

 

چکیده

 

یکی از اقدامات مهم سازمان امور مالیاتی کشور جهت طراحی و اجرای صحیح وصول مالیات به عنوان یک منبع درآمدی گسترده، روی آوردن به سمت فناوری‌های جدید الکترونیکی می‌باشد. هدف آرمانی تحقیق شناسایی تمامی زوایای چالش‌ها در تغییر رویکرد از مالیات‌ستانی سنتی به الکترونیکی و شناسایی تمامی راهکارهای ممکن برای اجرای سیستم الکترونیکی مالیات‌ستانی در ایران است.

 

این تحقیق از نظر هدف کاربردی  و از نظر استراتژی پیمایشی است هم‌چنین تحقیق حاضر از نظر روش جمع‌آوری داده‌ها توصیفی است. داده‌های تحقیق در پیمایش از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شده است. در مجموع 278 پرسشنامه تکمیل و در اختیار محقق قرار گرفته است. جامعه آماری در این تحقیق کلیه مؤدیان مالیاتی مراجعه کننده به اداره امورمالیاتی بندر امام خمینی (ره)  می‌باشد.

 

برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه های پژوهش با بهره گرفتن از نرم‌افزار اس پی اس اس و با بهره‌گیری از آزمون‌ تی انجام شد. نتیجه آزمون فرضیه‌ها بدین صورت بود که فرضیه‌های مربوط به انتظار عملکرد، انتظار تلاش، نگرش نسبت به استفاده از فناوری و نیات رفتاری برای استفاده تایید و فرضیه‌های مربوط به اثر اجتماعی، تسهیلات، خودکارامدی و اضطراب رد شدند. هم‌چنین نتیجه آزمون تحلیل واریانس بدین صورت بود که نگرش نسبت به استفاده از فناوری، نیات رفتاری برای استفاده، انتظار عملکرد و انتظار تلاش بالاترین اولویت را در اثرگذاری بر پذیرش مالیات‌ستانی الکترونیکی داشتند. در انتها پیشنهادات کاربردی برای اداره امور مالیاتی و هم‌چنین پیشنهاداتی برای پزوهش‌های آتی ارائه شد.

 

واژگان کلیدی: مالیات، مالیات‌ستانی سنتی، مالیات‌ستانی الکترونیکی.

 

  1.1  مقدمه  

 

پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات در دو دهه اخیر، و گسترش کاربردهای آن در عرصه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی، موجب شکل‌گیری فصل نوینی از روابط متقابل بین افراد، نهادها، شرکتها و دولتها شده است. مفاهیم جدیدی در ادبیات اقتصادی و تجارت، در حال ظهور هستند. روش های سنتی تجارت و کسب و کار، در حال بازنگری بوده و در پرتو این تحول، مشاغل و فعالیتهای جدید اقتصادی در حال شکل‌گیری هستند. عده‌ای تحول مذکور در فناوری اطلاعات و ارتباطات را بزرگترین انقلاب تکنولوژیک بعد از انقلاب صنعتی ارزیابی کرده (مخیر ، 1996) و عده‌ای دیگر از آن تحت عنوان اقتصاد نوین و یا اقتصاد دیجیتال یاد می‌کنند. 

 

 نظر به تأثیراتی که مالیات­ها بر متغیرهای اقتصادی به جای می­گذارند­، اتخاذ سیاست­های مالیاتی مناسب در راستای اصلاح و بهبود سیستم از اهمیت فوق­العاده­ای برخوردار است­. ­ استفاده از­ فن­آوری اطلاعات در اجرای ­مالیات­ ستانی ­الکترونیکی­ و مکانیزه ­نمودن ­نظام مالیاتی کشو­ر­ می ­تواند بر رضایت مؤدیان و سهل الوصول بودن اخذ مالیات بیفزاید. شناسایی ظرفیت­های مالیاتی، ایجاد شبکه ­های اطلاعاتی درون سازمانی و برون سازمانی (مؤدیان مالیاتی) و نیز ارتقای­ کارایی جمع­آوری مالیات کشور مستلزم بکارگیری فن­آوری­های نوین در زمینه پیاده­سازی سیستم­های الکترونیکی اخذ مالیات و مکانیزاسیون اداری می­باشد (ملکی نجفدر و همکاران، 1391).

 

2.1 بیان مسأله اساسی تحقیق
 

 نظام­ مالیاتی ­در ­کشورهای ­توسعه ­نیافته ­و ­در حال ­توسعه  ­هزینه ­بالایی ­را ­بر ­جامعه تحمیل می­ کند، مانند میزان وصولی ­کم،­­  هزینه وصولی ­­بالا، ­­اتلاف ­­وقت ­­مودیان مالیاتی ­­و ­­انحراف­­ تخصیص ­بهینه ­منابع ­و.­­ از ­­این­­­ روی، ­یکی ­از ­سیستم­های فرعی دولت­ الکترونیک برای اصلاح نظام مالیاتی­، نظام مالیات الکترونیک است که­علاوه برآنکه گامی بزرگ بسوی دولت ­الکترونیک ­است­، ­سبب­ صرفه‌جویی‌های ­زیادی ­در ­وقت و هزینه­­­­ مودیان ­­ مالیاتی ­و نظام بخشیدن به اظهارنامه­های مالیاتی­،­ افزایش ­­اعتماد ­مردم ­به­ منظور ­خود اظهاری­­­، کاهش­­­اختلاف­­ میان ­­مودیان­ و مأموران مالیاتی برای شناسایی میزان واقعی ­مالیات­ها، ­ایجاد ­ثبات ­و­ ساماندهی­­­­­اقتصادی ­شده­ و­ سبب­ آن­ می­شود ­که­ سلیقه­های ­انسانی­­ بطور ­کامل از بین رفته و عدالت ­مالیاتی­­ گسترش ­یابد ­­­با­ این­­ حال شواهد ­نشان­ می­دهد ­که­ با­ وجود­­ سرمایه ­گذاری­­های ­عظیم در زمینه سیستم­های فناوری ­­اطلاعات ­­ناکامی­­ در ­­این ­سرمایه­ گذاری­ها­ ­بیشتر ­از توفیق در آن بوده ­است و سازمان­ها نتوانسته­اند به اهداف خود­ ­در­­­این­­ امر ­دست ­یابند.

 

   مکانیزاسیون ­­و مدرن ­سازی ­و ­در ­مفهوم ­عام­ آن، ­فناوری ­اطلاعات (IT­)­ و ­سیستم­های ­اطلاعاتی­(IS)­­­ به ­عنوان یک عامل شناخته­ ­شده­ و­ توانمند­، ­مورد ­قبول ­است ­و ­افزایش ­سرمایه­ گذاری­ دراین­ زمینه­،­ سبب ­افزایش ­بهره­وری و صرفه­ جویی در هزینه­ها­ را ­امکان­ پذیر ­می­ کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که ایران از نظر ارائه‌ی خدمات الکترونیک و از جمله سیستم مالیات‌ستانی، رتبه‌ی 37 را در جهان دارد که موقعیت مناسبی برای ایران به شمار نمی‌رود (ملکی نجفدر، 1391). بنابراین برای بهبود رتبه‌ی کشور در این خدمات لازم است تا چالش‌ها و موانع موجود شناسایی و راهکارهای بهبود این خدمات معرفی شوند. بنابراین تحقیق حاضر به بررسی چالش‌ها و راهکارهای تغییر رویکرد از سیستم مالیات‌ستانی سنتی به الکترونیک پرداخته است.

 

 

 

3.1 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
 

یکی ­از­ مهم­ترین عوامل تأثیر­گذار در­تغییر  نظام مالیاتی سنتی به نظام مالیاتی الکترونیکی­، توجه به خواسته‌های مالیات دهندگان و  ­همراهی ­و ­همکاری ­آنان است.