هدف از پژوهش حاضر بررسی اعتبار و پایایی پرسشنامه ده سوالی شخیت(TIPI) در نمونه­های غیربالینی و بالینی بوده است. TIPI مقیاس بسیار کوتاهی است که با اندازه گیری سریع پنج عامل عمده شخصیت باعث گسترش این حیطه­ی مطالعاتی می شود و همچنین وجود چنین ابزاری امکان مطالعات غربال­گری و زمینه­یابی را فراهم نماید. ابتدا پس از ترجمه اولیه تست  TIPIتوسط 4 متخصص و سپس بازگردان آن به زبان اصلی ، نسخه نهایی پرسشنامه آماده گردید. سپس بعد از اجرای اولیه بر نمونه ای 60 نفره ضرائب آلفای کرونباخ و نتایج آزمون – باز آزمون محاسبه گردید. سپس در مرحله اصلی آزمون بر روی دو گروه نمونه بهنجار (322n=) و نمونه بالینی (56 نفر مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی) اجرا گردید. ابزارهای این مطالعه عبارت بودند از: آزمون شخصیت نئو(NEO-FFI)، پرسشنامه شخصیت آیزنگ(EPQ)، مقیاس درجه­بندی حرمت خود(SERS)، پرسشنامه حالت-صفت خشم اشپیلبرگر، مقیاس عاطفه مثبت و منفی(PANAS) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس(DASS-21). نتایج بیانگر اعتبار همگرا و واگرایی مناسب پرسشنامه ده سوالی شخصیت در هر دو گروه نمونه می باشد. همچنین همسانی درونی پرسشنامه یاد شده در هر دو گروه غیر بالینی و بالینی در حد متوسط بدست آمد. و در آخرین مرحله بررسی اعتبار سازه نمونه غیر بالینی با بهره گرفتن از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد الگوی عاملی مطابق با ساختار فرض شده، دارای پنج عامل می باشد و همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی، بیانگر شاخص­های مناسب مدل پنج عاملی در جمعیت ایرانی می باشد. بدین ترتیب نتایج این مطالعه همسو با یافته های مطالعه اصلی می باشد و می توان در مطالعات آینده و در تحقیقاتی که دارای متغیرهای متعدد می باشند از تست TIPI به عنوان یک ابزار معتبر و روا استفاده نمود.  

 

کلید واژه:  پنج عامل شخصیت، آزمون ده سوالی شخصیت، اعتبار ،پایایی. 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                            صفحه

 

تقدیم ‌أ

 

تشکر و قدردانی ‌ب

 

چکیده ت‌

 

فهرست مطالب ث‌

 

فهرست جدول‌ها ذ‌

 

فهرست شکل‌‌ها س‌

 

فصل 1-   کلیات پژوهش 1

 

 1-1-   بیان مسئله 2

 

1-2- ضرورت تحقیق 10

 

1-3- اهداف تحقیق 11

 

1-4- فرضیه های پژوهش 11

 

1-5- تعاریف نظری و عملی متغیرها 12

 

1-5-1- شخصیت. 12

 

1-5-2- اعتبار 12

 

1-5-3- پایایی 13

 

فصل 2-   مروری بر پیشینه های نظری و عملی پژوهش تحقیق 14

 

2-1- مقدمه 15

 

2-2- تعریف شخصیت 15

 

2-2-1- سه جنبه شخصیت 18

 

مزاج 18

 

خلق 18

 

منش 18

 

2-3- ماهیت شخصیت 19

 

2-3-1- یکتایی و وجوه اشترک 19

 

2-3-2- ثبات و انعطاف پذیری 20

 

2-4- عوامل موثر در شکل گیری شخصیت 21

 

2-4-1- وراثت 21

 

2-4-2- محیط 22

 

2-5- رویکردهای  ساخت شخصیت 24

 

2-5-1- روش های ریخت شناسی 24

 

2-5-1-1- بقراط. 24

 

2-5-1-2- کرچمر 25

 

2-5-1-3- شلدن. 25

 

2-5-1-4- ریخت شناسان دیگر. 26

 

2-5-2- الگویهای عاملی.28

 

2-5-2-1- رویکرد کتل 29

 

الف) صفات شخصیت 29

 

2-5-2-2- رویکرد عاملی آیزنگ. 33

 

الف) ساخت شخصیت 33

 

ب) تیپهای شخصیت 34

 

ج) مبنای زیستی شخصیت 37

 

2-5-2-3- مدل پنج عاملی. 37

 

الف) ریشه های تاریخی عوامل پنجگانه 38

 

ب) تفسیر ابعاد نظریه پنج عاملی شخصیت 41

 

2-6- روش های سنجش شخصیت 46

 

2-6-1- آزمونهای رویکرد عاملی 47

 

2-6-1-1- پرسشنامه 16عاملی کتل 47

 

2-6-1-2- پرسشنامه شخصیت نئو 48

 

2-6-1-3- پرسشنامه شخصیت آیزنگ 49

 

2-6-1-4- پرسشنامه ده سوالی شخصیت 50

 

2-7- ادبیات تحقیق 51

 

2-7-1- انواع مقیاس های عاملی در ارزیابی شخصیت 51

 

2-7-1-1- پرسشنامه پنج عاملی 44 سوالی(BFI) 51

 

2-7-1-2- خزانه بین المللی آیتم شخصیت (IPIP) 52

 

2-7-1-3- پرسشنامه 100 توصیفگر صفات (TDA) 52

 

2-7-1-4- فرم کوتاه پرسشنامه 100 توصیفگر صفات 53

 

2-7-1-5- نسخه ی تجدید نظر شده ی پرسشنامه ی شخصیتی نئو 54

 

2-7-1-6- فرم کوتاه پرسشنامه شخصیتی نئو 54

 

2-7-2- پرسشنامه پنج عاملی TIPI 55

 

فصل 3-   فرایند روش شناختی پژوهش 60

 

3-1- نوع تحقیق 62

 

3-2- آزمودنی ها 62

 

3-2-1- جامعه آماری پژوهش 62

 

الف- جمعیت غیر بالینی 62

 

ب- جمعیت بالینی 62

 

3-2-2- نمونه تحقیق و روش نمونه گیری 62

 

الف) نمونه غیر بالینی 62

 

1) نمونه اولیه 62

 

2) نمونه اصلی 62

 

ب) نمونه بالینی 63

 

3-3- ابزار های تحقیق 63

 

3-3-1- پرسشنامه جمعیت شناختی 63

 

3-3-2- پرسشنامه ی ده سوالی شخصیت 64

 

3-3-3- فرم کوتاه مقیاس درجه بندی حرمت خود 65

 

3-3-4- مقیاس عاطفه مثبت و منفی 65

 

3-3-5- پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت آیزنک-فرم کوتاه 66

 

3-3-6- پرسشنامه حالت –صفت بیان خشم 67

 

3-3-7- پرسشنامه ی شخصیتی نئو فرم کوتاه 68

 

3-3-8- فرم کوتاه پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس 68

 

3-4- روش اجر و گردآوری اطلاعات 69

 

3-4-1- آماده سازی پرسشنامه ده سوالی شخصیت 69

 

3-4-2- مطالعه اولیه. 70

 

3-4-3- مطالعه اصلی. 71

 

3-5- روش تحلیل داده ها 72

 

فصل 4-   یافته های پژوهش 73

 

4-1- نتایج توصیفی 75

 

4-1-1- یافته های توصیفی مربوط به ویژگی های جمعیت شناختی نمونه غیربالینی 75

 

4-1-1-1- یافته های توصیفی ویژگی های جمعیت شناختی نمونه اولیه 75

 

4-1-1-2- یافته های توصیفی ویژگی های جمعیت شناختی نمونه اصلی 76

 

4-1-2- شاخص های توصیفی مربوط به متغیّرهای تحقیق در نمونه غیربالینی 79

 

4-1-2-1- شاخص های توصیفی متغیّرهای تحقیق در نمونه اولیه 79

 

4-1-2-2- شاخص های توصیفی متغیّر های تحقیق در نمونه اصلی 80

 

4-1-3- یافته های توصیفی مربوط به ویژگی های جمعیت شناختی نمونه بالینی 86

 

4-1-4- یافته های توصیفی مربوط به متغیّر های تحقیق در نمونه بالینی 90

 

4-2- نتایج استنباطی 94

 

4-2-1- بررسی شواهد مربوط به پایایی 94