اوراق بهادار به ارزش ذاتی آنها است بدین منظور پـژوهش حـاضر با هدف بررسی اثر تاخیرگزارش حسابرسی صورتهای مالی پایان دوره بر نقد شوندگی سهام در شرکتهای پذیرفته شده بورس تدوین گردیده است. روش پژوهش توصیفی است و برای سنجش آن ازاطلاعات 74 شرکت بورس تهران استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است در سطح 05/0=α رابطه معنی داری بین متغیر وابسته (نقدشوندگی سهام) با متغیر مستقل (تاخیر گزارش حسابرسی) وجود دارد.
کلید واژه ها:
صورتهای مالی، نقد شوندگی، تاخیر حسابرسی و شرکتهای سهام بورس.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:کلیات تحقیق
مقدمه.2
بیان ساله.3
ضرورت انجام تحقیق5
هدف تحقیق6
فرضیه حقیق.6
مدل حقیق.6
متغیرهای حقیق.6
قلمرو تحقیق( زمانی ، مکانی ، وضوعی).6
فصل دوم:ادبیات تحقیق
مقدمه.8
نقد وندگی9
نقد شوندگی و معیارهای متداول سنجش آن10
نقد شوندگی دارایی ا13
افشای اطلاعات.16
افشای مستقیم و غیر مستقیم18
تاثیر کیفیت افشا بر نقدشونگی و هزینه سرمایه سهام عادی19
عوامل موثر بر رفتار گزارشگری به موقع27
مبانی نظری38
مطالعات انجام شده.50
فصل سوم:روش تحقیق
مقدمه.56
نوع تحقیق و دلایل مربوطه به آن57
جامعه آماری.59
روش نمونه گیری و حجم نمونه59
روش های گردآوری داده ها59
ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﺗﺤﻘﻴﻖ.59
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.62
تابع آماری.63
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل دادهها
مقدمه70
روش آزمون فرضیه ها ی تحقیق 71
تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق .73
آزمون فرضیه ها 76
فصل پنجم:نتیجهگیری و پیشنهادات
مقدمه.83
ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها .83
ارزیابی کلی از نتایج آزمون فرضیه ها .85
پیشنهادات تحقیق85
محدودیت های تحقیق 86
منابع و ماخذ.87
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول(3-1) متغیروابسته مورد مطالعه در پژوهش.61
جدول (3-2) متغیرهای مستقل مورد مطالعه در پژوهش 61
جدول(3-3) متغیرهای کنترلی مورد مطالعه در پژوهش. .62.
جدول شماره (4-1) جدول آمار توصیفی 74
جدول شماره( 4-2) آزمون کولموگروف – اسمیرنوف 75
جدول شماره( 4-3 ) متغیرهای مستقل وارد شده / متغیرهای حذف شده. 76
جدول شماره( 4-4) ضریب همبستگی ، ضریب تعیین و آزمون دوربین – واتسون بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته. 77
جدول4-5- تحلیل واریانس رگرسیون 78
جدول 4-6 : ضرایب معادله رگرسیون (coefficients) متغیر مستقل و متغیر وابسته. 79
فهرست نمودار
عنوان صفحه
نمودار1-4: آزمون فرضیه 72
نمودار4-2: نمودار هیستوگرام باقیمانده های استاندارد شده رگرسیون با متغیر وابسته. 80
نمودار 4-3: پراکنش مقادیر استاندارد شده 81
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
نقدشوندگی یکی از ابعاد مهم فرایند تخصیص بهینه منابع به شمار می آید. قابلیت نقدشوندگی میزان نزدیکی دارایی مالی به پول نقد را بیان می کند. قابلیت نقدشوندگی یک دارایی مالی از طریق قابلیت تبدیل آن دارایی به وجه نقد در هر زمان و بدون تحمل زیان ارزیابی می شود(سعیدی، دادار، 1389: 76).
نقدشوندگی یکی از دغدغه های کسانی است که اقدام به معامله سهام می کنند یا زیرساختهای معاملاتی را مدیریت می نمایند. یکی از مهمترین شاخصها در بررسی وضعیت بازار، قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار موجود در آن است. بالا بودن میزان نقدشوندگی در یک بورس نشان دهنده موفـقیت آن بازار در شفاف سازی اطلاعات و نزدیکی قیمت اوراق بهـادار به ارزش ذاتـی آنها است( همان منبع).
از سوی دیگر اوراق گزارشگری و افشای اطلاعات مهم ترین ابزاری هستند که شرکتها برای ارتباط با سهامداران بکار می برند. افشا در صورتی که به واسطه یک منبع مقرراتی و وضع کننده قوانین الزامی شده باشد، افشای اجباری گفته می شود و در صورتی که افشای اطـلاعات تحت تأثیر قـوانین خـاصی نباشد و تـوسط شرکت به صورت اخـتیاری انجـام شود افـشای اختیـاری تـلـقی می شود(ولی پور، 1393).
یکی از اهداف گزارشگری مالی، تهیه و ارائه اطلاعات، برای فراهم کردن مبنایی برای تصمیم گیری منطقی سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان می باشد. در این راستا اطلاعات باید مفید و مربوط بوده و توان اثرگذاری بر تصمیم گیری اقتصادی افراد را داشته باشد و منجر به بهترین تصمیم گیری شود. از سویی برای مفید واقع شدن اطلاعات مالی در تصمیم گیری گروه های ذی نفع، هدفهای حسابداری و گزارشگری مالی ایجاب می کند که اطلاعات مربوط به گونه ای مناسب افشا و دسترسی به این اطلاعات برای همگان ممکن باشد. افزایش افشای اطلاعات برای استفاده کنندگانی که قادر به تعیین چشم اندازهای آتی شرکت نیستند، سودمند است و این سودمندی از طریق کاهش احتمال تخصیص نادرست سرمایه آنان می باشد. همچنین یکی از شروط اساسی برای جلب اطمینان سرمایه گذاران و اعتباردهندگان در جهت انجام فعالیتهای سازنده اقتصادی، وجود اطلاعات کافی به منظور تصمیمگیری درباره خرید، نگهداری یا فروش سهام و ارزیابی عملکرد مدیران و شرکت ها می باشد (حسنی و حسینی،1389). در این فصل محقق به کلیات تحقیق از قبیل بیان مساله، اهمیت و ضرورت، اهداف و . پرداخته است.
1-2- بیان مساله
نقدشوندگی، توانایی بازار برای جذب حجم عظیم معاملات بدون ایجاد نوسان بیش از اندازه در قیمت تعریف و یکی از مهمترین عوامل در قیمت گذاری سهام محسوب می شود و به طرق مختلف قیمت سهام و به طور کلی ارزش شرکت را متاثر می نماید(رحمانی، 1390).
از مهمترین شاخص ها در بررسی وضعیت بازار، قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار است. بالا بودن میزان نقدشوندگی در یک بورس نشان دهنده موفقیت آن بازار در شفاف سازی اطلاعات و نزدیکی اوراق بهادار به ارزش ذاتی آنها است. سهام دارای نقد شنوندگی بالا، به دلیل اینکه سرعت تبدیل به نقد آن بالاست، ریسک نگهداری کمتری دارد. این پدیده یکی از عوامل مورد توجه در انتخاب هر سرمایه گذاری از بین گزینه های مختلف سرمایه گذاری، سهام است (احمدپور و رساییان، 1385: 29) و بیانگر توانایی مبادله سریع حجم بالایی از سهام با هزینه اندک و بدون تاثیر پذیری با اهمیت قیمت آن است( لیو، 2006: 631). بنابراین باید توجه داشت که در راستای حداکثر نمودن ثروت سهامداران و یا به عبارتی ارزش شرکت به عنوان هدفی نهایی، نقد شوندگی سهام نقشی پر رنگ و قابل ملاحضه دارد. از این رو وجود عواملی که باعث نقدشوندگی سهام در بازار شده است، موجب شده اقبال عمومی سرمایه گذران به بازار سرمایه، به تدریج کاهش یابد و سیر قهقرایی دلسرد کننده ای ایجاد شود. اکثر سرمایه گذاران، سهام بسیار نقد شونده را بر سهام کم نقد شونده ترجیح می دهند(صلواتی و رسائیان، 1386).
از سوی دیگر صورت های مالی حسابرسی شده به عنوان یکی از منابع قابل اتکا اطلاعات برای استفاده کنندگان محسوب می شود. اما این اطلاعات زمانی می تواند توسط استفاده کنندگان مورد استفاده قرار بگیرد که دارای مجموعه ای از ویژگی های کیفی باشد. یکی از ارکان ویژگی ها، به موقع بودن اطلاعات می باشد. از آنجا که اطلاعات مالی نسبت به گذشت زمان بسیار حساس است و با مرور زمان ارزش و سودمندی خود را در تصمیم گیری ها از دست می دهد، بنابراین هر چه فاصله زمانی بین پایان سال مالی و تاریخ انتشار گزارش حسابرسی کوتاهتر شود، ارزش اطلاعاتی آن بیشتر است. از این رو محقق در تحقیق حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا تاخیرگزارش حسابرسی صورتهای مالی بر نقد شوندگی سهام شرکتها تاثیر دارد؟
1-3- ضرورت انجام تحقیق
نقد شوندگی یکی از ابعاد مهم فرایند تخصیص بهینه منابع به شمار می آید. قابلیت نقد شوندگی یک دارایی مالی از طریق قابلیت تبدیل آن به دارایی به وجه نقد در هر زمان و بدون تحـمل زیان ارزیـابی می شود. نقد شوندگی در بازارهای ثانویه، نقش تعیین کننده ای در موفقیت عرضه های عمومی دارد و موجب کاهش هزینه و ریسک پذیره نویس ها و بازارگردان ها می شود. همچنین هزینه سرمایه گذاران از طریق کاهش دامنه ی نوسان و هزینه های معاملاتی، کاهش می یابد. بنابراین از دیدگاه کلان، وجود بازارهای سرمایه نقدشونده برای تخصیص کارایی سرمایه ضروری بوده، موجبات کاهش هزینه ی سرمایه ناشران را فراهم می آورد و به عنوان یکی از عوامل موثر بر بازده اوراق بهادار از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا عموماً نقد شوندگی نشان دهنده وضعیت محیط سرمایه گذاری و اقتصاد کلان است. از دیدگاه خرد، بازار سرمایه نقدینه توانایی جذب سرمایه گذاران مختلف با استراتژی های معاملاتی متنوع را نیز فراهم می آورد. عدم نقد شوندگی یک دارایی، مانع از فروش بموقع آن در زمان افت قیمت کل یک بازار است. بنابراین انجام تحقیق در این زمینه و در اختیار قرار دادن نتایج آن می تواند گامی در جهت مانع تاخیر حسابرسی و افزایش نقدینگی باشد.
1-4- هدف تحقیق
– تعیین نقش تاخیرگزارش حسابرسی صورتهای مالی پایان دوره بر نقدشوندگی سهام
1-5- فرضیه تحقیق
– بین تاخیر گزارش حسابرسی صورتهای مالی پایان دوره و نقدشوندگی سهام رابطه وجود دارد.
1-6- مدل تحقیق
LIQUIDITYi,t=β0+β1ARLi,t+β2SIZEi,t+β3LEVi,t +β4CRPi,t +εi
1-7- متغیرهای تحقیق
LIQUIDITY نقدشوندگی سهام که در مدل فوق متغیروابسته می باشد.
ARLتاخیر گزارش حسابرسی که متغیر مستقل می باشد.
SIZE ، LEVو : CRP اندازه شرکت ،اهرم مالی و عملکرد شرکت متغیرهای کنترل می باشند.
1-8- قلمرو تحقیق ( زمانی ، مکانی ، موضوعی)
1-8-1- قلمرو مکانی: محدود به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران