شکل۴-۸- میزان علوفه در مدیریت شکل ۴-۹- میزان علوفه در کپه­کاری
۴-۸- تأثیرات اکولوژیکی بهبود عملکرد سیستم آب و زمین
در حوزه­ آبخیز لپویی در اقدام­های نهال­کاری بادام، کپه­کاری، بندخاکی، و مدیریت بازدید میدانی به عمل آمد و با برداشت نمونه­های خاک به صورت تصادفی به روش کرگیری از اقدام­ها در اعماق مختلف انجام شد و پس از انجام آزمایش بر روی نمونه­ها نتایج زیر به دست آمد. میانگین افزایش رطوبت خاک در نهال­کاری بادام ۳۳/۲ درصد که حداقل رطوبت ۸۴/۱، و حداکثر رطوبت ۵۶/۲ درصد در عمق ۱ متری از سطح زمین در نهالکاری بادام رطوبت خاک ۲۶/۶ درصد می­باشد. میانگین افزایش رطوبت خاک در بند خاکی۳/۲ درصد که حداقل رطوبت ۵/۱ و حداکثر رطوبت ۳۴/۳ درصد می­باشد. افزایش رطوبت خاک در کپه­کاری ۸۸/۲ درصد که حداقل رطوبت ۲/۲ و حداکثر رطوبت ۷/۳ درصد در عمق ۱ متری از سطح زمین در کپه­کاری رطوبت خاک ۸۶/۵ درصد می­باشد. افزایش رطوبت خاک در مدیریت ۶۸/۳ درصد که حداقل رطوبت ۵/۲ و حداکثر رطوبت ۰۶/۵ درصد در عمق ۱ متری از سطح زمین در مدیریت رطوبت خاک ۳۶/۶ درصد می­باشد (نمودار ۴-۱۲). بنابراین مطالعات نشان می­دهد که در این منطقه با اجرای اقدام­های مذکور، افزایش رطوبت خاک بعد از ۱۲۰ روز بارندگی مشاهده می­گردد که این افزایش رطوبت خاک در اقدام­ها در حد متوسط می­باشد (نمودار ۴-۱۰ و شکل­های ۴-۱۰ تا ۴-۱۲)

هیچ
کم
متوسط
زیاد
نمودار ۴-۱۰- افزایش رطوبت خاک
شکل ۴-۱۰- برداشت نمونه­ خاک در اقدام مدیریت
شکل ۴-۱۱- برداشت نمونه خاک در اقدام کپه­کاری
شکل ۴-۱۲- اندازه ­گیری رطوبت خاک به روش کرگیری
۴-۸-۱- کاهش تلفات خاک
به طور کلی در حوزه­ آبخیز مورد مطالعه در این تحقیق، اکثر فن­آوری­ها در گروه حفاظت آب و خاک، باعث جلوگیری از تلفات خاک در حد بسیار زیاد شده ­اند نتایج مدل MPSIAC قبل و بعد از فن­آوری­ها (تمام عوامل مدل را ثابت در نظر گرفته فقط درصد پوشش گیاهی و لاشبرگ افزایش یافته) نشان از کاهش ۲/۱ تن در هکتار در سال فرسایش خاک در اثر اجرای اقدام نهال­کاری بادام است. قبل از اقدام، ۶۴/۳ تن در هکتار در سال فرسایش خاک، و بعد از اقدام نهال­کاری بادام به ۴/۲ تن در هکتار در سال فرسایش خاک کاهش داشته است. با اجرای بند خاکی تلفات خاک از ۶۴/۳ تن در هکتار در سال قبل از اقدام، به ۳/۳ تن در هکتار در سال بعد از اقدام کاهش داشته است که نشان از کاهش ۳/۰ تن در هکتار در سال است. با اجرای کپه­کاری کاهش تلفات خاک از ۶۴/۳ تن در هکتار در سال قبل از اقدام به ۲۵/۳ تن در هکتار در سال بعد از اقدام داشته است که نشان از کاهش ۴/۰ تن در هکتار در سال دارد. با اجرای مدیریت، تلفات خاک از ۶۴/۳ تن در هکتار در سال قبل از اقدام به ۱/۳ تن در هکتار در سال بعد از اقدام کاهش یافته است که نشان از کاهش ۵/۰ تن در هکتار در سال داشته است. نتایج این تحقیق نشان داد که در حوزه­ آبخیز لپویی اقدام نهال­کاری بادام در حد زیاد باعث کاهش تلفات خاک و دیگر اقدامات در حد متوسط باعث کاهش تلفات خاک شده ­اند (نمودار ۴-۱۱).
هیچ/منفی
کم
متوسط
زیاد
نمودار ۴-۱۱- کاهش تلفات خاک در حوزه­ آبخیز لپویی
۴-۸-۲- بهبود پوشش خاک
در حوزه­ آبخیز لپویی با انداختن پلات به روش تصادفی درصد پوشش گیاهی در اقدامات انجام شده و نقطه­ی شاهد اندازه ­گیری گردید و نتایج نشان می­دهد که در نقطه شاهد ۴/۸ درصد پوشش گیاهی، در نهال­کاری بادام ۸۴ درصد افزایش پوشش گیاهی، در بند خاکی ۲۱ درصد افزایش پوشش گیاهی، در کپه­کاری ۲۸ درصد افزایش پوشش گیاهی و در مدیریت ۳۵ درصد افزایش پوشش گیاهی داشته است (نمودار ۴-۱۲).
هیچ/منفی (۵-۰)
کم(۲۵-۵)
متوسط (۵۰-۲۵)
زیاد (>50)
نمودار ۴-۱۲- بهبود پوشش خاک حوزه­ آبخیز لپویی
۴-۸-۳- افزایش حاصلخیزی خاک
نتایج مطالعات در حوزه­ آبخیز لپویی نشان داد که نهال­کاری بادام در حد بسیار زیاد باعث افزایش حاصلخیزی خاک شده­ است. مدیریت مراتع در حد متوسط باعث افزایش حاصلخیزی خاک شده است. کپه­کاری و بند خاکی در حد کم باعث افزایش حاصلخیزی خاک شده ­اند. که این نتایج بر اساس وزن علوفه در هر اقدام به دست آمده است (نمودار ۴-۱۳).
کم
متوسط
زیاد
نمودار ۴-۱۳- نمودار افزایش حاصلخیزی خاک در حوزه­ آبخیز لپویی
- بند خاکی ( اجرا در سال ۸۰) (پیوست ب)
این فن­آوری در شیب ۲ تا ۳ درصد انجام شده است سرریزبند مستطیلی می­باشد حجم خاکریزی بند۹۰۰۰ متر مکعب می­باشد. حجم عملیات سنگ­ و سیمانی سرریز ۵۷۰ متر مکعب می­باشد (۱۷۰ متر مکعب سرریز اول و ۴۰۰ متر مکعب سرریز دوم). کل هزینه­ بندخاکی ۹۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال می­باشد که ۴۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال آن از طریق دولت، و ۴۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال آن از طریق مشارکت­های مردمی به­ صورت وام تاٌمین شده است. هدف از احداث این بند، جلوگیری از سیلاب و کاهش رواناب و ذخیره­ی آب زیرزمینی و حفاظت آب­ و خاک و بهبود کیفیت و کمیت آب­های زیرزمینی و اشتغال­زایی و ذخیره­ی آب جهت مصارف نهال­کاری و تجمع خاک­های آلی می­باشد. احداث این بند در آبراهه ­های درجه ۴ می­باشد. ارتفاع این بند ۱۲ متر است و طول بند خاکی ۵۰ متر و عرض بند ۵ متر و عرض پی ۲۵ متر و شیب بندخاکی سراب ۲ به ۳ و پایاب ۲/۱ می­باشد و ارتفاع آزاد ۲ متر می­باشد. مساحت این فن‌آوری ۱۰ هکتار می­باشد. تعداد حلقه­های چاه در حوضه قبل از فن­آوری ۱۰۰ حلقه، و بعد از اقدام به ۱۲۰ حلقه افزایش یافته است که سطح زیر کشت اراضی این تعداد حلقه­ی چاه اضافی بعد از فن­آوری ۲۰ هکتار است ولی به دلیل خشکسالی­های اخیر و کمبود نزولات آسمانی، ارزش و اهمیت طرح زیاد مشهود نیست.
با توجه به جدول افزایش منافع خارج از حوضه:
- در بحث افزایش آب­های زیرزمینی در اقدام بند خاکی افت سفره­ی آب­های زیرزمینی قبل از اقدام ۱۵۰ سانتی متر و بعد از اقدام ۸۰ سانتی متر می­باشد.
- در بحث کاهش سیلاب قبل از اقدام ۴۰ درصد از بارندگی به رواناب تبدیل می­گردید و۶۰ درصد آن نفوذ می­کرد، ولی بعد از اقدام رواناب به ۰۵/۰ کاهش یافته و ۹۵ درصد آن نفوذ کرده است.
- کاهش رسوب قبل از اقدام ۶/۳ تن در هکتار در سال فرسایش خاک، ولی بعد از اقدام فرسایش خاک ۳/۳ تن در هکتار در سال کاهش یافته است.
کاهش تعارضات قبل از اقدام در اثر ایجاد سیلاب ۵ مورد در سال تخریب پل و جاده عبور و مرور اهالی وجود داشته، ولی بعد از اقدام، دیگر سیلاب مهار گردیده و تخریب به صفر رسیده است.
جدول ۴-۴- افزایش منافع خارج از حوضه