طور دقیق مورد بررسی قرار گرفت. در زمان کنونی با توجه به اوضاع کشورهای مختلف توجه ها بیش از پیش معطوف این موضوع و جوانب حقوقی آن شده است. در تمام دنیا دهها گروه شورشی و شبه نظامی یا برای سرنگونی دولت مرکزی یا برای جدایی در جدال می باشند.در این پژوهش تلاش شد تا از منظر حقوق بین الملل موضوع مورد تحلیل قرار گیرد.برای این منظور مسئولیت دولت حمایت کننده از شورشیان و شبه نظامیان در قالب نظام مسئولیت بین المللی دولت، و با بررسی رویه قضایی چگونگی مسئول قلمداد شدن دولت حمایتگر مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر نظام مسئولیت بین المللی دولت این موضوع با سایر شاخه های حقوق بین الملل از جمله حقوق بین الملل بشر دوستانه، حقوق بین الملل کیفری و. نیز مرتبط می باشد. این پژوهش روشن کننده اقدامات مشروع و نامشروع دولت ها در رابطه با حمایت از  شورشیان و شبه نظامیان و در نهایت تحقق یا عدم تحقق مسئولیت بین المللی دولت می باشد.
واژگان کلیدی
مسئولیت بین المللی دولت، حمایت ، شورشیان و شبه نظامیان ، حق تعیین سرنوشت ،اصل عدم مداخله
فهرست مطالب
عنوان                                                                                               صفحه
مقدمه. 9
بیان مساله. 9
سابقه و پیشینه تحقیق 10
جنبه جدید بودن و نوآوری طرح در چیست؟. 12
بیان سؤال‌های تحقیق 12
فرضیه‌ها 12
ضرورت انجام تحقیق 13
هدف‌ها وکاربرد های مورد انتظار از انجام تحقیق 13
روش و نحوه انجام تحقیق و دست آوردن نتیجه. 13
ساماندهی(طرح)تحقیق 13
فصل اول: تبیین مفاهیم. 14
بخش اول : مسئولیت بین المللی دولت، مفهوم، ارکان و آثار. 15
گفتار اول: مفهوم مسئولیت بین المللی 15
-1 نظریه خطا یا مسؤولیت شخصی 16
-2 نظریه خطر یا مسؤولیت عینی 16
الف -امتیازات نظریه خطا یا تقصیر. 17
ب- اشکال نظریه خطر: 17
گفتار دوم : ارکان مسئولیت بین المللی دولت 17
1-فعل متخلفانه بین المللی دولت. 18
2-تعهد و نقض تعهد بین المللی لازم الاجرا برای دولت. 19
الف: مفهوم تعهد و طبقه بندی تعهدات بین المللی 19
ب: تعهد بین المللی لازم الاجرا برای دولت. 21
ج: نقض تعهد بین المللی 22
د: تحقق نقض تعهد بین المللی 23
3- قابلیت انتساب فعل متخلفانه بیت المللی به دولت 25
گفتار چهارم : آثار  مسئولیت بین المللی دولت. 28
1-تکلیف مستمر به اجرای تعهد 28
2-توقف و عدم تکرار. 29
3-جبران خسارت 30
بخش دوم : مفهوم و وضعیت حقوقی شورشیان و شبه نظامیان. 31
گفتار اول: مفهوم شورش، شورشیان و شبه نظامیان. 31
1-تعریف شورش و مفاهیم مشابه 32
2-تعریف خیزش     32
3-تعریف جنبش. 33
گفتار دوم : مفهوم شورشیان و شبه نظامیان. 34
الف: مفهوم  شورشیان. 34
ب: مفهوم شبه نظامیان. 35
گفتار سوم : وضعیت حقوقی شورشیان و شبه نظامیان. 36
1-حق حیات 36
ب: حقوق بشر دوستانه. 38
ج: جدائی 39
1- جدائی طلبی 41
2-  مباحث نظری پیرامون جدائی طلبی و مسئولیت بین المللی 41
گفتار چهارم : مبارزان مشروع و تروریسم از منظر حقوق بین الملل. 43
1-مفهوم مبارزان مشروع از منظرحقوق بین الملل. 43
الف: بررسی مفهوم مبارزان مشروع در کنفرانسهای صلح لاهه. 44
ب: بررسی مفهوم مبارزان مشروع در کنوانسیونهای ژنو. 46
2-مفهوم تروریسم از منظرحقوق بین الملل. 51
فصل دوم: حمایت از شورشیان و شبه نظامیان از منظر حقوق بین الملل. 54
بخش اول: شناسایی شورشیان و شبه نظامیان  از منظر حقوق بین الملل. 55
گفتار اول :  مفهوم شناسایی در حقوق بین‌الملل 55
گفتار دوم :  شناسایی شورشیان از منظر حقوق بین‌الملل 56
1-زمان شناسایی و شناسایی زود رس1. 57

شرایط شناسایی شورشیان. 58
3-  شناسایی به چه عنوان؟. 58
گفتار سوم : آثار حقوقی شناسایی شورشیان در حقوق بین‌الملل 59
1-مشروعیت شناسایی و حمایت ازشورشیان 60
2-نقض حقوق بین الملل و مسئولیت بین المللی دولت شناسایی کننده 61
بخش دوم: مبانی حقوقی حمایت از شورشیان و شبه نظامیان. 61
گفتار اول : حق تعیین سرنوشت. 62
1-مفهوم اصل حق تعیین سرنوشت    62
2-تاریخچه و شکل گیری حق تعیین سرنوشت    63
الف: پیشینه حقوقی حق تعیین سرنوشت 66
ب: عرصه سیاسی اجتماعی اصل تعیین سرنوشت. 70
ج: تحولات مفهومی حق تعیین سرنوشت. 72
3-محدودیت های کاربرد اصل تعیین سرنوشت. 73
گفتار دوم : اصل عدم مداخله. 79
1-مفهوم مداخله  79
الف: عناصر مداخله. 80
ب: اجبار. 81
2-سیر تحول اصل عدم مداخله و منابع. آن  82
3-اصل عدم مداخله. 83
الف: قطعنامه های سازمان ملل 84
ب:آرای دیوان بین المللی دادگستری 86
گفتار سوم: اصل تمامیت ارضی یا تمامیت سرزمینی 88
فصل سوم:مفهوم کنترل و بررسی رویه قضایی بین الملل. 93
بخش اول:اصل عدم مسئولیّت دولت درقبال اعمال افرادخصوصی 94
گفتار اول:مبنای عدم مسئولیّت دولت درقبال اعمال افرادخصوصی 94
بخش دوم :مفهوم کنترل، چه نوع نوع و چه میزان کنترل از سوی دولت حامی جهت تحقق مسئولیت بین المللی 99
گفتار اول: مفهوم ضابطه کنترل. 99
1- معیار کنترل موثر. 100
2-معیار کنترل کلی 101
3-معیار کنترل در رأی بوسنی 103
گفتار دوم :معیار کنترل در طرح کمیسیون حقوق بین‌الملل در مورد مسئولیت بین المللی دولت‌. 108
بخش دوم : رویه قضایی بین المللی در رابطه با مسئولیت بین المللی ناشی از حمایت از شورشیان و شبه نظامیان. 108
گفتار اول : پرونده شبه نظامیان نیکاراگوئه. 108
1-بررسی قابلیت انتساب در قضیه نیکاراگوا 109
2-معیار قابلیت انتساب در قضیه نیکاراگوا 111
گفتار دوم:بررسی رویه قضایی مربوط به دادگاه بین‎المللی کیفری یوگسلاوی سابق 115
1-پرونده تادیچ 122
2-شرح قضیه تادیچ 123
گفتار سوم :قضیه فعالیتهای مسلحانه در سرزمین کنگو. 127
نتیجه گیری 134
منابع فارسی 137
منابع انگلیسی 140
 مقدمه 
از زمان تشکیل نخستین دولت شهرها همواره افرادی وجود داشته اند که با نظام حاکم سیاسی، اقتصادی و. مخالف بوده و این مخالفت را گاهی به صورت نافرمانی و شورش نشان داده اند. از همان زمان سایر دول رقیب از این فرصت استفاده و جهت تضعیف آن دولت از افراد ناراضی و نافرمان به شکلهای مختلف حمایت کرده اند. در یکی دو قرن اخیر و پس از بروز پدیده استعمار و تشکیل جریانات ملی گرایانه برای مقابله با آن گروه های انسانی مسلح جایگاه ویژه ای در روابط بین کشورها پیدا کردند. پس از این دوره و روی کارآمدن دولتهای فرد سالار دیکتاتور و همچنین ترسیم مرزها بدون توجه به ترکیب قومی،زبانی،نژادی و مذهبی گروههایی تحت همین تفکرات(قومی و مذهبی) تشکیل و خواستار تشکیل دولت با حضور تمام گروه های قومی،نژادی یا به دنبال جدایی و انضمام به کشور دیگر و حتی استقلال شده اند.در این میان کشورهایی بوده و هستند که منافع خود را در تحقق اهداف شورشیان می بینند و آنها را در زیر چتر حمایتی خود قرار می دهند.

بیان مساله
 

گرچه در گذشته تنها کشورها بعنوان تابعان حقوق بین الملل مطرح بوده اند اما با توسعه تابعان حقوق بین الملل شاهد ورود بازیگران جدیدی به عرصه روابط بین الملل بوده و هستیم.در قرن بیستم و قرن کنونی با تشکیل گروه های انسانی تحت عنوان نهضتهای آزادیبخش و گروه های شورشی و شبه نظامی این گروه ها از یکسو به بسیاری از قواعد حقوق بین الملل ملتزم شده اند و از سوی دیگر با توجه به افزایش روند تشکیل این گروه ها در عرصه بین المللی ضرورت توجه به جایگاه بازیگران غیر دولتی تحت عنوان گروه های شورشی و شبه نظامی جلب توجه می کند.در شرایط کنونی بین المللی که بسیاری از دولتها در پی اهداف خود و محدودیت در مداخله مستقیم اقدام به حمایت از گروه های شورشی و شبه نظامی می کنند و این موضوع بر تاثیر گذاری این گروه ها در معادلات جهانی افزوده است.در پی همین حمایتها و اقدامات گروه های شورشی و شبه نظامی همواره انگشت اتهام به سوی دول حامی این گروه ها بعنوان مسئول اقدامات صورت گرفته اشاره رفته است.اصل حق تعیین سرنوشت بر پایه نظریه حق حاکمیت مردم استوار است. بر اساس این حق، مردم می توانند آزادانه وضعیت نحوه اداره سیاسی جامعه خودشان را تعیین کنند.البته مفهوم حق تعیین سرنوشت از گذشته تا کانون دچار تغییر شده است و از بعد داخلی به بعد بین المللی در گذر  بوده است.حق تعیین سرنوشت داخلی که بر طبق آن هر خلقی حق این را دارد، نظام سیاسی، حقوقی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود را خود به طور آزادانه انتخاب کند. آنچه مورد منازعه و نامشخص است حق تعیین سرنوشت بیرونی یعنی تصمیم گیری در مورد هویت و شناسایی بین المللی یک خلق می باشد، چرا که این بعد بدین معنا می باشد که هر خلقی که مایل باشد یک دولت خودی تشکیل دهد، اجازه داشته باشد،از مجموعه کشوری که تاکنون در آن زیسته جدا شود و دولت خود را بنیاد نهد.درپوشش همین حق بوده است که کشورها شاهد شورش،انقلاب و تجزیه بوده اند و این حق باعث تشکیل گروه های شورشی و شبه نظامی شده است.که در پی احقاق این حق شده اند و دولتهای ثالث نیز به اشکال مختلف از این گروه ها حمایت کرده اند.از آنجا که اصل عدم مداخله بیان می کند هیچ دولت یا گروهی ازدولتها حق مداخله مستقیم یا غیر مستقیم،به هر دلیلی،در امور داخلی یا خارجی دولت دیگری را ندارد در صورت حمایت دولتها از شورشیان به نظر میرسد نقض یک تعهد بین المللی صورت گرفته است.البته قابلیت انتساب مهم ترین نکته برای تحقق مسئولیت بین المللی دولتها در رابطه با حمایت از شورشیان است که این موضوع همواره از مباحث پیچیده و کلیدی بوده است.و با توجه به این که در دهه های اخیر با بروز درگیریها در کشورههای آفریقایی و خاورمیانه وتحولات کشورهای عربی به ویژه لیبی و سوریه موضوع حمایت از شورشیان و شبه نظامیان و اعمال انها و در نتیجه مسئولیت دولتهای حمایت گر بیش از پیش خود نمایی می کند.با توجه به اهمیت  حقوقی موضوع در این پژوهش سعی بر آن است تا اقدامات حمایتگرانه از گروه های شورشی وشبه نظامی در قالب نظام مسئولیت بین المللی آورده و ابعاد و جنبه های مختلف این موضوع را بررسی کنیم. 

جنبه جدید بودن و نوآوری طرح در چیست؟
 

گر چه در حوزه مسئولیت بین المللی پژوشهای مختلفی صورت گرفته است اما در رابطه با مسئولیت دولتها ناشی از حمایت از شورشیان و شبه نظامیان موضوعی است که چندان به آن پرداخته نشده است و انتظار می رود در این پژوهش با دقت کافی مورد بررسی قرار گیرد و یافته های آن بتواند در بیان و روشن سازی این موضوع مهم و البته پیچیده موثر واقع گردد.

بیان سؤال‌های تحقیق
 

1-آیا قواعد حاکم بر نظام مسئولیت بین المللی دولت به مسئولیت دولتهای حامی شورشیان و شبه نظامیان قابل تعمیم است؟
2-چه نوع و میزان کنترلی از سوی دولت حمایت کننده برای تحقق مسئولیت بین المللی لازم است؟
3-آیا به رسمیت شناختن یک گروه شورشی موجب مسئولیت بین المللی می شود؟
4-آیا رویه قضایی بین المللی در دو حوزه کیفری و غیر کیفری  در رابطه با تحقق مسئولیت بین المللی دولتهای حامی شورشیان یک شکل بوده است؟

فرضیه‌ها
 

1-قواعد حاکم بر نظام مسئولیت بین المللی دولت به مسئولیت دولتهای حامی شورشیان و شبه نظامیان قابل تعمیم می باشد.
2-در رابطه با نوع و میزان کنترلی که از سوی دولت حامی موجب مسئولیت بین المللی می شود دو معیار کنترل کلی و کنترل موثر مطرح می باشد.
3- به رسمیت شناختن یک گروه شورشی می تواند موجب مسئولیت بین المللی دولت شود.
4- رویه قضایی بین المللی در دو حوزه کیفری و غیر کیفری  در رابطه با تحقق مسئولیت بین المللی دولتهای حامی شورشیان یک شکل نبوده است.