- عدم نقص قوانین مقررات
- عدم رفتار خلاف شئون پلیس
مؤلفه
راهنمای مدل
۳-۵ یافته­های جانبی
علاوه بر مؤلفه­ های برشمرده شده که از مدل­ها کیفیت احصاء­شده تعدادی از پاسخ­گویان جامعه نمونه با توجه به عوامل انگیزشی کارکنان مثل حقوق مکفی، پاداش مناسب در قبال کمیت و کیفیت کار، تفویض اختیارات تأکید داشتند. معتقد بودند؛ علاوه بر مشتریان باید به خواست کارکنان ارائه­دهنده خدمات ترافیکی نیز توجه شود. اهمیت دادن به نیاز کارکنان بر کیفیت خدمات راهور تأثیرگذار باشد. زیرا تا زمانی کارکنان از لحاظ مادی و معنوی تأمین نباشند، نمی­ توان انتظار چندانی در ارائه خدمات با کیفیت را داشت. آنان بر مؤلفه­ های زیر تأکید داشتند.
۱- حقوق کارکنان راهور باید مناسب باشد.
۲- کارکنان راهور از لحاظ معیشتی باید تأمین باشند.
۳- کارکنان راهور در قبال ارتقاء کیفیت خدمات باید از سوی سازمان پاداش مناسب دریافت نمایند.
۴- پلیس راهور باید با توجه به نیاز سازمانی جهت ارتقاء سطح تحصیلی کارکنان خود اقدام نماید.
۵- کارکنان خدماتی راهور برای ارائه خدمات باید اختیارات کافی داشته باشند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۶- اضافه کار کارکنان راهور باید متناسب با میزان کار و به­موقع پرداخت شود.
۷- کارکنان راهور نباید، دغدغه تنبیهات از سوی مافوق داشته باشند.
۴-۵ دانش افزایی سهم علمی پژوهش
انتظار می­رود پژوهش حاضر در ابعاد زیر به پیشرفت دانش در حوزه مدیریت کیفیت خدمات در پلیس کمک کرده باشد.
۱- ارائه مدلی که به­ طور جامع ابعاد مدیریت کیفیت خدمات در پلیس را در برگرفته است و می ­تواند در ارتقای کیفیت خدمات ترافیکی به مردم کمک نماید.
۲- بومی نمودن ابعاد برگرفته از مدل­های کیفیت؛
۳- ارائه بینش جدید به مدیران و پژوهش­گران حوزه خدمات پلیس به­ ویژه پلیس راهور؛
۴- از ویژگی بسیار مهم مدل حاصله از این پژوهش آن است که علاوه بر جدید بودن به­واسطه آن­که ترکیبی از مدل­های مختلف مدیریت کیفیت خدمات است (به­عبارت دیگر از همه مدل­ها بهره گرفت، ولی مثل آنها نیست)، متناسب با سازمان راهور است. همچنین دو بعُد، حفظ ارزش­های اسلامی و مقبولیت اجتماعی است که برای اولین بار در مدل کیفیت خدمات به­عنوان ابعادی از کیفیت منظور شده است که در هیچ­یک از مدل­های دیگر وجود ندارد.
۵-۵ محدودیت­های پژوهش
علی­رغم نقش این پژوهش در توسعه مدل­های مدیریت کیفیت خدمات، محدودیت­هایی نیز بر نتایج آن به­شرح زیر وارد است.
۱- با توجه به این­که یکی از ابـزار جمع­آوری اطلاعات در این تحقیق پرسش­نامه بود، تلاش زیادی برای استاندارد­سازی پرسش­نامه انجام شد، به­گونه ­ای که بخشی از پرسش­نامه­ ها از طریق مصاحبه حضوری نیز تکمل شد. ولی معایب ماهیتی که به پرسش­نامه به­عنوان ابزار جمع­آوری اطلاعات وارد است، در این تحقیق نیز مصداق دارد.
۲- همانند اغلب مطالعات مبتنی بر روش­های مدل­سازی ساختاری، یافته­های این تحقیق نیز مبتنی بر مدل­های کیفیت و تجربیات افـراد نسبتاً محدودی به­دست آمـد، لذا ممکن است قدرت تعمـیم­پذیری تحقیق را با محدویت­هایی مواجه نماید.
۳- پژوهش حاضر در سطح راهور ناجا و تهران بزرگ انجام شد. تعمیم برخی از یافته این پژوهش برای سنجش کیفیت خدمات راهور در شهرهای کوچک همراه با احتیاط و اصلاح عمل شود.
۶-۵ پیشنهادها
الف) راه­کارهای پیشنهاد برای مدیران
۱- یافته­های این پژوهش می ­تواند نقش بسزایی در استقرار TQM در پلیس راهور داشته باشد. با توجه به این­که ابعاد و مؤلفه­ های مدل مدیریت کیفیت خدمات راهور حاصله از این تحقیق با تحلیل عاملی تأییدی و نظر خبرگان سازمانی مناسب تشخیص داده شد. پیشنهاد می­گردد؛ پلیس راهور از مدل مذکور برای سنجش کیفیت خدمات خود بهره ­برداری نماید.
۲- بر اساس ابعاد و مؤلفه­ های مدل تأییدشده با تحلیل عاملی اصلاحات لازم در بخش­های خدماتی و عملیاتی پلیس راهور جهت ارتقاء سطح کیفیت به­عمل آید.
۳- با توجه به این­که در بُعد قابلیت اعتماد، عمل نمودن پلیس راهور به وعده انجام کار در موعد مقرر، بیش از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفت. پیشنهاد می­گردد؛ پارامترهای اعتمادسازی در برنامه ­های پلیس راهور در اولویت قرار گیرد.
۴- با عنایت به این­که در بُعد ظاهر فیزیکی مؤلفه­ های “زیبایی ظاهر فیزیکی ساختمان­ها و آراستگی کارکنان راهور” بیش از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفت. پیشنهاد می­ شود؛ پلیس راهور برنامه استانداردسازی اماکن پلیس راهور را با تأکید بر زیباسازی مورد توجه قراردهد و جهت آراستگی ظاهری کارکنان سهمیه لباس سازمانی را متناسب با مأموریت­ها تأمین نماید. همچنین مؤلفه­ های مذکور را اساس ارزیابی بُعد ظاهر فیزیکی کیفیت خدمات راهور قرار دهد.
۵- با توجه به این­که در بُعد اطمینان دادن مؤلفه­ های “داشتن تخصص انجام کار و توانمندی کارکنان در تغییر باور شهروندان نسبت به خدمات پلیس راهور” بیش از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفت. پیشنهاد می­ شود؛ ضمن آن­که مؤلفه­ های مذکور جزء پارمترهای اساسی سنجش بُعد قابلیت اطمینان قرار گیرد. جهت استمرار بهبود کیفیت خدمات راهـور در هدایت و مدیریت ترافـیک و رسیدگی به تصادفات، آموزش تخصصی کارکنان و مهارت­ های شخصی و سازمانی آنان با بهره­ گیری از مراکز علمی درون سازمانی و برون سازمانی در برنامه ­های سالانه پلیس راهور مورد توجه قرار گیرد.
۶- با توجه به این­که در نتیجه تحلیل عاملی بُعد رفتاری، مؤلفه­ های “تلاش کارکنان راهور برای حل مشکل ارباب­رجوع و مساعدت همیشگی به ارباب­رجوع” بیش از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفت. پیشنهاد می­ شود؛ مؤلفه­ های مذکور جزء اولویت ارزیابی کیفیت خدمات “بُعد رفتاری” قرار گیرد.
۷- با توجه به این­که در بُعد کیفیت رفتاری، مدیران ارشد بر متعادل­سازی کنترل­های سازمانی، آموزش و ارتقاء فرهنگی و اصلاح رفتاری ارباب­رجوع، مسائل معیشتی کارکنان و متناسب­سازی حجم کاری کارکنان راهور تأکید داشتند. پیشنهاد می­ شود. پلیس راهور “کنترل­های سازمانی” در بُعد رفتاری را بر اساس مؤلفه­ های مدل حاصل از این تحقیق تنظیم نمایند. برنامه ­های انگیزشی را جهت ارتقاء معیشت و روحیه کاری کارکنان تقویت نماید.
۸- با توجه به این­که در بعُد پاسخ­گویی به شهروندان مؤلفه­ های، “سرعت در ارائه خدمات راهور و پذیرش مسئولیت اعمال خود بدون پنهان­کاری"، بیش از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفت. لذا پیشنهاد می­گردد؛ مؤلفه­ های مذکور در ارزیابی بُعد پاسخ­گویی شهروندان با اولویت مورد توجه پلیس راهور قرار گیرد.
۹- با توجه به این­که در بُعد پاسخ­گویی قانونی مؤلفه­ های “عدم نقض قوانین و مقررات و روش­های سازمانی توسط کارکنان راهور و گزارش سریع تخلفات به سلسله مراتب"، بیش از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفتند. پیشنهاد می­گردد؛ مؤلفه­ های فوق در بُعد پاسخ­گویی قانونی به­عنوان مؤلفه­ های اصلی سنجش کیفیت خدمات راهور مورد توجه قرار گیرد.
۱۰- با توجه به این­که در بُعد موقعیت (دسترسی) مؤلفه­ های “تعامل پست الکترونیکی شهروندان برای دریافت خدمات راهور و دریافت خدمات از طریق اداره پست” بیش از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفت. لذا پیشنهاد می­گردد؛ پلیس ضمن منظور نمودن مؤلفه­ های مذکور به­عنوان شاخص­ های اصلی سنجش کیفیت خدمات راهور در بُعد موقعیت (دسترسی)، با کاهش مکانیزم­ های کنترلی و فراهم آوردن بسترهای الکترونیکی به­تدریج مراجعه حضوری شهروندان برای دریافت خدمات از راهور را حذف یا کاهش دهد.
۱۱- در بُعد الزامات عملکردی مؤلفه­ های “مناسب بودن ابعاد ظاهری محصولات و زیبایی ظاهری رنگ محصولات راهور” بیش از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفت. بنابراین پیشنهاد می­گردد؛ مؤلفه­ های مذکور در بُعد الزامات عملکردی جهت سنجش کیفیت خدمات راهور در اولویت قرار گیرد.
۱۲- با عنایت به این­که در بُعد فن­آوری اثربخش مؤلفه­ های “بالا بودن دقت و سرعت ماشین آلات” بیشتر از سایر مؤلفه­ ها مورد تأییـد قرار گرفتند. پیشنهاد می­گردد؛ مؤلفه­ های مذکور در سنجش کیفیت خدمات راهور از بُعد فن­آوری مورد توجه مسئولان راهور واقع شود. از فن­آوری پیشرفته در ارائه خدمات ترافیکی استفاده گردد.
۱۳- با توجه به این­که بُعد مشروعیت و مقبولیت بیشترین بار عاملی را در ابعاد کیفیت تأییدشده در این تحقیق داشته است، لذا پیشنهاد می­گردد؛ این بُعد با اولویت در سنجش کیفیت خدمات راهور مورد توجه برنامه­ ریزان خدمات ترافیکی پلیس راهور قرار گیرد. در این بُعد به مؤلفه­ های"اطلاع­رسانی، تعامل بدون تبعیض و بر اساس قانون و تلاش برای ارتقای فرهنگ ترافیکی شهروندان"، بیشتر از سایر مؤلفه­ ها توجه شود.
۱۴- در بُعد حفظ ارزش­های اسلامی مؤلفه­ های “منظم و منضبط بودن کارکنان راهور در خدمات و رفتار مؤدبانه و مهربانانه همراه با رأفت اسلامی با شهروندان"، بیشتر از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفتند. بنابراین پیشنهاد می­گردد؛ مؤلفه­ های مذکور که برگرفته از رهنمودهای مقام معظم رهبری نیز می­باشد، به­عنوان شاخص­ های اصلی سنجش کیفیت خدمات راهور مورد توجه مدیران راهور قرار گیرد.
۱۵- در بُعد سازگاری فرهنگی مؤلفه­ های “پرهیز از هر گونه رفتار خلاف هنجار عمومی و احترام به باورها و اعتقادات شهروندان” بیشتر از سایر مؤلفه­ ها مورد تأیید قرار گرفتند. پیشنهاد می­ شود؛ مؤلفه­ های مذکور جز شاخص­ های اصلی سنجش کیفیت خدمات راهور از بُعد سازگاری فرهنگی پلیس راهور مورد استفاده قرار گیرد.
ب) پیشنهاد برای پژوهش­گران بعدی
۱- در تحلیل عاملی بُعد حفظ ارزش­های اسلامی، مؤلفه “داشتن محاسن (ریش) در حد متعارف توسط کارکنان” مورد تأیید قرار نگرفت. با عنایت این­که عملاً اکثر کارکنان مرد راهور در حد متعارف سازمانی دارای ریش هستند، پیشنهاد می­گردد؛ در زمینه کیفیت سیمای مطلوب کارکنان مرد پلیس راهور تحقیق انجام شود.
۲ - بر اساس مدل حاصله از این تحقیق کیفیت خدمات پلیس راهور ناجا مورد سنجش قرار گیرد.
۳- با توجه نتیجه مصاحبه با مدیران ارشد در خصوص “معیارهای متفاوت واحدهای نظارتی در کنترل کیفیت رفتاری کارکنان راهور برای تعامل با ارباب­رجوع"، پیشنهاد می­ شود؛ درباره الگوی مناسب نظارت بر کیفیت رفتاری کارکنان پلیس راهور با شهروندان (ارباب­رجوع) تحقیق علمی شود.
۴- با توجه به نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی بُعد کیفیت خدمات الکترونیکی از لحاظ بار عاملی، نسبت به سایر ابعاد تأییدشده در این تحقیق در مرتبه سوم قرار دارد. ولی نتایج مصاحبه با مدیران ارشد محدودیت­های امنیتی را مانع گسترش (E- SQ)، در بستر اینترنت در راهور می­دانند. پیشنهاد می­ شود؛ چگونگی توسعه خدمات الکترونیکی راهور با حفظ ملاحظات امنیتی مورد مطالعه قرار گیرد.
۵- با توجه به نتایج حاصل از مصاحبه با مدیران ارشد و ادبیات تحقیق، در کیفیت خدمات مشتریان (شهروندان) نیز نقش دارند. خدمات راهور نیز بر اساس قانون به شهروندان ارائه می­ شود. با توجه به چالش­های رفتاری مطرح شده، توسط مصاحبه شوندگان پیشنهاد می­گردد؛ درباره شیوه ­های تسری قانون­مداری و فرهنگ ترافیک در بین شهروندان تحقیق علمی صورت گیرد.
۶- با عنایت به نتایج تحلیل عاملی تأییدی این تحقیق موقعیت از ابعاد کیفیت خدمات راهور است. ولی نتایج حاصل از مصاحبه با مدیران ارشد، نشان­گر آن بود که اماکن خدمات و عملیات ترافیکی راهور در وضع موجود بر اسـاس معیارهای دسترسی شهروندان ساماندهی نشدند. لذا توصیه می­ شود؛ در خصوص مکان­ یابی اماکن خدمات­دهی راهور بر اساس دسترسی شهروندان مورد مطالعه علمی صورت گیرد.
۷- با توجه به این­که از اهداف اساسی کیفیت خدمات پلیس راهور کاهش تصادفات، سوانح ترافیکی و سلامت شهروندان در ترافیک است. پیشنهاد می­ شود؛ تأثیر مدیریت کیفیت خدمات بر کاهش تصادفات رانندگی مورد بررسی علمی قرار گیرد

که در آن پارامتر تصحیح لایه­ای است که بصورت اختلاف بین جرم آزمایشگاهی هسته­ها و جرمی که از مدل جرم قطره مایع کروی بدست می ­آید، تعریف می­ شود.
(۳-۷)
برای محاسبه از روابط زیر استفاده شده­ است[۲۷]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(۳-۸)
و تغییرات تصحیحات لایه­ای بر حسب عدد جرمی برای هسته­های مختلف به صورت شکل (۳-۱) ارائه می­ شود[۲۶]
شکل (۳- ۱) تصحیح لایه­ای برحسب عدد جرمی برای هسته­های مختلف[۲۶]
در مرجع[۲۸] برای پارامتر چگالی تراز رابطه برازش شده زیر معرفی می­ شود
(۳-۹)
لازم به توضیح است که در فصل چهارم نمودار مربوط به این رابطه ارائه خواهد شد.
یکی از روابطی که برای پارامتر چگالی تراز تعریف شده است رابطه وابسته به انرژی زیر است که به چگالی تراز تک ذره­ای در انرژی فرمی که در فصل قبل معرفی شده بود، وابسته است[۲۹]
(۳-۱۰)
و در واقع رابطه بالا همان مقدار حدی پارامتر چگالی تراز است و این آخرین پارامتری که برای محاسبه پارامتر چگالی تراز مورد نیاز است.
مقدار حدی پارامتر چگالی تراز وقتی که تمامی آثار لایه­ای ناپدید شده باشند محاسبه می­ شود و بطور کلی رابطه زیر برای آن تعریف می­ شود
(۳-۱۱)
یعنی وقتی در هر انرژی برانگیختگی مقدار حدی پارامتر چگالی تراز با مقدار پارامتر چگالی تراز یکسان می­باشد. از روش­های مختلفی برای تعریف مقدار حدی پارامتر چگالی تراز استفاده شده است، یکی از آنها همان رابطه (۳-۹) است که به چگالی تراز تک­ذره­ای وابسته است. همچنین رابطه­ای از طریق برازش ترازهای جدا از هم و یا فاصله تشدید بصورت زیر تعریف می­ شود که در بخش­های بعدی در مورد شیوه ­های برازش تفسیر کاملتری ارائه خواهد شد[۳۰]
(۳-۱۲) .
روش سوم در محاسبه مقدار حدی پارامتر چگالی تراز رابطه­ای است که با بهره گرفتن از مدل قطره مایع بصورت زیر بدست می ­آید[۳۳]
(۳-۱۳) .
در این پژوهش از رابطه (۳-۶) برای مقدار حدی پارامتر چگالی تراز استفاده شده است. در فصل بعد به بررسی بیشتر این پارمتر می­پردازیم.
پارامتر قطع اسپین پهنای توزیع اندازه حرکت زاویه­ای در چگالی تراز را بیان می­ کند که به انرژی برانگیختگی وابسته می­باشد. این پارامتر که وابسته به اندازه لختی و دمای ترمودینامیکی هسته می­باشد از رابطه زیر بدست می ­آید
(۳-۱۴)
که در آن نماد پارامتر قطع اسپین موازی را نشان می­دهد که از تصویر اندازه حرکت زاویه­ای حالت­های تک ذره­ای روی محور تقارن حاصل می­ شود. اگرچه از مطالعات چگالی تراز میکروسکوپی مشاهده می­ شود که کمیت یک مقدار ثابت نیست، ولی اثرات لایه­ای مورد نظر را به خوبی نشان می­دهد.
پارامتر قطع اسپین گاز فرمی نیز از رابطه زیر بدست می ­آید
(۳-۱۵) .
با توجه به رابطه (۳-۶) برای مقدار حدی پارامتر چگالی تراز و با اعمال دمای هسته و با در نظر گرفتن رابطه که در آن جرم نوکلئون و شعاع هسته می­باشد، پارامتر قطع اسپین گاز فرمی مساوی بدست می ­آید، همچنین رابطه نیز برای پارامتر قطع اسپین ارائه شده است[۳۱-۳۳].
برای این پارامتر روابط مختلف دیگری نیز ارائه شده است که یکی از پرکاربردترین آنها رابطه زیر می­باشد
(۳-۱۶)
که در آن و به ترتیب چگالی تراز تک ذره­ای پروتونی و نوترونی در انرژی فرمی می­باشند و دمای هسته و انرژی برانگیختگی است و پارامتر چگالی ترازمی­باشد[۳۴].
میانگین متوسط مربعی اسپین تک ذره­ای می­باشد که در نواحی انرژی فرمی محاسبه می­ شود و برای آن در مراجع مختلف با توجه به روش­های برازشی که مورد استفاده قرار می­گیرد مقادیر متفاوتی ارائه شده است. بطور مثال در مرجع [۳۵] رابطه برای آن معرفی شده است که به میانگین متوسط مربعی تصویر اندازه حرکت زویه­ای روی کل ترازهای پرشده در حالت پایه هسته­ها مربوط می­ شود.
پارامتر قطع اسپین بصورت تابعی از عدد جرمی درشکل (۳-۲) رسم شده است
شکل(۳-۲) پارامتر قطع اسپین برحسب عدد جرمی برای مقادیر جسم صلب [۳۵].
همانطور که مشاهده می­ شود در هر سه روش بطور کلی روند تغییرات یکسان است و با افزایش عدد جرمی پارامتر قطع اسپین نیز افزایش می­یابد به جز در برخی موارد که در نواحی لایه­ های بسته و هسته­های جادویی می­باشد. در فصل چهارم با بهره گرفتن از رابطه (۳-۱۶) مقادیر مربوط به این پارامتر در جدولی ارائه می­شوند و نمودار تغییرات پارامتر قطع اسپین برحسب عدد جرمی، دما و انرژی برانگیختگی نیز رسم خواهد شد.
در بخش­های بعدی به معرفی برخی مدل­ها پرداخته خواهد شد که در این مدل­ها برای محاسبه چگالی تراز بطور مستقیم از روش­های آماری که به صورت تئوری ارائه می­شوند استفاده می­ شود.
.

۳-۲ مدل گاز فرمی (FGM)

مدل گاز فرمی (FGM) بهترین بیان تحلیلی برای شناخت چگالی تراز است و اساس این مدل بر این است که حالت­های تک­ذره­ای که تراز­های برانگیخته هسته­ها تشکیل می­ دهند دارای فاصله یکسانی از هم می­باشند. در این مدل هسته­ها بدون برهمکنش در نظر گرفته شده واز اثرات تجمعی صرفنظر می­ شود در نتیجه برای چگالی تراز رابطه زیر تعریف می­ شود
(۳-۱۷)
که در آن پارامتر چگالی تراز است که با بهره گرفتن از چگالی تراز تک­ذره­ای و یا از طریق برازش داده ­های آزمایشگاهی با این فرض که چگالی تراز تک ذره­ای مقدار ثابتی است تعریف می­ شود که در بخش مربوط به پارامتر چگالی تراز روش­های محاسبه آن بطورکامل ارائه شد.
مدل گاز فرمی یک مدل وابسته به انرژی است و در ادامه به بررسی این مسئله با جزئیات بیشتر پرداخته می­ شود. همچنین این مدل شامل انرژی برانگیختگی مؤثر نیز می­باشد که از رابطه زیر بدست می ­آید
(۳-۱۸)
انرژی جابجایی یک پارامتر تجربی است که برابر و یا در برخی مدل­ها تقریبأ به انرژی جفت شدگی وابسته است که شامل اثری مشابه آثار زوج-فرد در هسته است. ایده­ اصلی براین واقعیت است که جفت شدگی­های نوکلئون­ها باید قبل از آنکه هر یک از اجزا بطور جداگانه­ ای برانگیخته شوند، محاسبه شود. نقش مهمی را به عنوان پارامتر قابل تنظیم برای بازتولید مشاهده پذیر ها بازی می­ کند و تعریف آن در مدل­های مختلف می ­تواند متفاوت باشد. انرژی برانگیختگی واقعی است و بیانی برای وابستگی به ترازهای جدا از هم می­باشد.
با در نظرگرفتن تصویر اندازه حرکت زاویه­ای کل چگالی تراز گاز فرمی از رابطه زیر بدست می ­آید
(۳-۱۹) .
این مدل در نواحی انرژی برانگیختگی بالا دارای نقص می­باشد و انطباق قابل قبولی را با داده ­های آزمایشگاهی ندارد. با این وجود این مدل به عنوان اساس برای سایر مدل­ها در بررسی چگالی تراز هسته­ای محسوب می­ شود و سایر مدل­ها با اعمال برخی اصلاحات برمدل گاز فرمی ارائه می­شوند[۳۶].

۳-۳ مدل جابجایی گاز فرمی (BSFGM)

مدل جابجایی گاز فرمی ( (BSFGMبا اعمال برخی اصلاحات در مدل گاز فرمی و با درنظرگرفتن جفت شدگی­های نوکلئونی در برهمکنش­های هسته­ای ارائه شده است. در این مدل برای چگالی تراز از همان رابطه (۳-۱۷) استفاده می­ شود با این تفاوت که در آن انرژی برانگیختگی مؤثر به شکل زیر تعریف شده است
(۳-۲۰) .
اختلاف مدل جابجایی گاز فرمی و مدل گاز فرمی در همین جمله جابجایی انرژی می­باشد که برای بدست آوردن نتایج بهتر جمله انرژی جفت شدگی نیز در آن لحاظ شده و در مراجع مختلف تعاریف متفاوتی برای آن ارائه شده است بطور مثال در مرجع [۳۷,۳۸] با رابطه زیر معرفی شده است
(۳-۲۱)
که در آن پارامتر جابجایی است و مقدار آن از رابطه بدست می ­آید و انرژی جفت شدگی است که با رابطه زیر تعریف می­ شود
(۳-۲۲)

اسوه در اصل معنی آن حالتی است که انسان به هنگام پیروی از دیگری به خود میگیرد و به تعبیر دیگر، همان تأسی کردن و اقتداء نمودن است.
جمله، (لقد کان لکم فی رسول الله اسوهٌ حسنه)، مفهومش این است که برای شما در پیامبر i تأسی و پیروی خوبی است و شما میتوانید با اقتدا کردن به او، خود را اصلاح کنید و در مسیر «صراط مستقیم» قرار بگیرید. _{(مکارم شیرازی، ۱۳۸۰، جلد ۱۷،ص ۲۴۳ )}
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۹-۵- الگو: طرح و نمونه و روبری از چوب نازک یا مقوا و کاغذ و یا پارچه نازک که از روی آن چیزی را می برند و یا می سازند، نمونه، طرح. _{(معین محمد،۱۳۹۰،ج۱،ص۵۳)}
۱-۹-۶- مربی: پرورش دهنده، تربیت کننده، پرورنده، رشد دهنده. _{(حسینی دشتی سید مصطفی،۱۳۷۶،جلد نهم-۲۶۱)}
۱-۹-۷- نقش: نگاشتن، نگارش، نگار کردن، کندن نگین. _{(حسینی دشتی سید مصطفی،۱۳۷۶،ج۱۰،ص۷۲۹)}
فصل دوم
اهداف و اصول
مقدمه:
در بیان اهمیّت تعلیم و تربیت همین بس که خداوند در آیات بسیاری خود را رب موجودات دانسته و پس از مقام الهویت به ربوبیت و پروردگاری خویش بر جهانیان اشاره می کند. در آیه ۱۲۹و ۱۵۱ سوره بقره مقام تربیت و رشد انسان ها را به عنوان وظیفه پیامبران و هدف بلند ایشان می شمارد و تزکیه به معنای رها سازی شخص از عناصر بازدارنده برای دست یابی به مواد و منابع رشد و نمو را از اصول دعوت و وظایف تمامی انبیاء الهی بر می شمارد.
از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مربی در تربیت از نظر اسلام می باشد، که در این فصل از تحقیق به اهداف، عناصر و اصول تربیت پرداخته و در قسمت پایانی از نظرات پنج نفر از صاحب نظران اسلامی در مسائل تربیتی استفاده گردید.
۲-۱- اهداف تربیت:
از نظر رهنمودهای اسلام، ابتدا باید انسان و ابعاد وجودی و نیروها و استعدادهای او را شناخت و آنگاه به تربیتش پرداخت. البته از آنجا که شناخت حقیقت ژرف و نامتناهی وجود انسان به طور کامل مشکل است و از سویی پرده های ستبر غرایز و مادیات، عقل آدمی را احاطه کرده و انسان نمی تواند به برنامه ریزی و تهیه قانون کاملی برای سعادت خود بپردازد، خدای متعال که آفریننده انسان و ربّ و پرورنده حقیقی اوست برنامه های تربیتی خاصی را تعیین فرموده و توسّط پیامبرانش به انسانها ابلاغ نموده است.
امام علی ۸ به کمیل میفرماید: ای کمیل، خداوند پیامبر i را تربیت کرد و آن حضرت مرا تربیت نمود. پس من نیز اهل ایمان را تربیت نموده و آداب پسندیده را به آنها یاد میدهم. _{(مجلسی، محمد باقر،۱۳۸۵، ج۷۷،ص۲۶۸)}
تربیت باید با برنامه دقیق و حساب شده انجام گیرد تا موفقیت آمیز و نتیجه بخش باشد. در تربیت تنها پند و اندرز کافی نیست، بلکه باید تمام شرایط به طور هماهنگ فراهم شود تا نتیجه مطلوب به بار آید.
مربی به هنگام تربیت متربیان باید به چند نکته اساسی توجه نماید:
مربی باید فرد مورد تربیت را بشناسد و از ویژگی ها و رموز آفرینش جسمانی و نفسانی او آگاه باشد.
مربی باید هدفی داشته باشد؛ یعنی در نظر بگیرد که چگونه انسانی میخواهد بسازد.
مربی باید برنامه داشته باشد؛ یعنی بداند برای پرورش شخصیّتِ فرد، چه شرایطی ضروری است. او باید همه آنها را فراهم سازد که در چنین صورتی میتوان در انتظار نتیجه بود.
بهترین زمان برای تربیت، دوران کودکی است، زیرا در این دوران شخصیت کودک هنوز کاملاً شکل نگرفته و او برای هر گونه تربیت آمادگی دارد. مسئولیت این امر حساس و مهم در مرتبه اول، بر عهده والدین نهاده شده است.
اصولاً در تربیت پنج هدف متعالی در نظر گرفته میشود:
۲-۱-۱- اصلاح رابطه انسان با خودش:
از مهمترین اهداف تربیت، اصلاح رابطه انسان با خودش است؛ بدین معنا که انسان خود را بشناسد و استعدادهایش را در جهت تکامل و سعادت خویش بکار گیرد.
یکی از راه های تربیت، شناخت بهتر شخص از نیروها و قوای درونی خودش است و از همین رو در روایات تاکید فراوانی بر آن شده است.
پیامبر اکرم i به رابطه خودشناسی با خداشناسی اشاره کرده، می فرماید: «من عرف نفسه فقد عرفه ربه» _{( مجلسی،ج۲، روایت ۲۲ )} کسی که خود را شناخت، به خدای خود معرفت می یابد.
امام علی ۸ می فرماید: «مَعرِفَهُ النّفسِ اَنفَعُ المَعارف» _{(غرر، ص۴۶۶۰، ۱۴۸/۶، ترجمه محمد علی انصاری )} نافع ترین معارف، شناخت نفس است.
و نیز می فرماید: آنکه به معرفت نفس دست یابد، به پیروزی بزرگی رسیده است. _{( نادری شاهرودی، ۱۳۸۹، ص ۱۷۲)}
دهها روایت دیگر نیز در این زمینه وجود دارد که حاکی از ارزش شناخت نفس است تا انسان به عظمت آن واقف گردد.
تاکید روایات بر مطالعه و شناخت نفس، این نکته را میرساند که مطالعه در خود و معرفت به خویش یکی از بهترین راه های وصول به حق است. معرفت نفس خود علمی است که سبب می شود فرد در مقابل انحرافات و خواهشهای بیجا که گاه از سوی نفس سر میزند و مانع رشد او میشود، بایستد و آن ها را اصلاح میکند.
در پرتو معرفت نفس خلوت دل حاصل میشود، اغیار از دل بیرون میروند و انسان عارف با خدای خود پیوند
می یابد، یعنی درک میکند که فقیر و محتاج مطلق به خدای سبحان است. انسان در این دریای معرفت نفس هر چه بیشتر غور کند، درّهای گرانبها تری را به دست میآورد و آن وصول و قرب الی الله است.
شهید مطهری می گوید:
“درست است که امام علی ۸ مظهر انسان کامل بود و درست است که انسان، نمونه های عالی انسانیت را دوست میدارد، اما اگر علی۸ همه این فضایل انسانی را که داشت، میداشت؛ آن حکمت و آن علم، آن فداکاریها و از خود گذشتگیها، آن تواضع و فروتنی، آن ادب، آن مهربانی و عطوفت، آن ضعیف پروری، آن عدالت، آن آزادگی و آزادی خواهی، آن احترام به انسان، آن ایثار، آن شجاعت، آن مروت و مردانگی نسبت به دشمن، آن سخا و جود و کرم و… اگر علی۸ همه اینها را که داشت، میداشت، اما رنگ الهی نمیداشت، مسلماً اینقدر که امروز عاطفه انگیز و محبت خیز است، نبود. علی۸ از آن نظر محبوب است که پیوند الهی دارد. دل های ما نا خود آگاه در اعماق خویش با حق سَر و سرِّ و پیوستگی دارد و چون علی۸ را آیت بزرگ حق و مظهر صفات حق مییابند، به او عشق میورزند. در حقیقت، پشتوانه عشق علی۸، پیوند
جانها با حضرت حق است که برای همیشه در فطرت ها نهاده شده و چون فطرت ها جاودانی است، مهر علی۸ نیز جاودان است.” _{(مطهری مرتضی،۱۳۶۸،ص۱۰۰)}
امام علی۸ خود، میفرماید:
“هر کس میخواهد بدون قوم و قبیله عزیز باشد و بدون قدرت، هیبت داشته باشد و بدون ثروت، بینیاز باشد و بدون بذل و بخشش، فرمانش را برند، پس باید از زیر بار ذلت نافرمانی خدا به عزت طاعت خدا منقلب شود که او تمام اینها را دارد.”_{(دلشادتهرانی،۱۳۸۵،ص۵۷)}
۲-۱-۲- اصلاح رابطه انسان با خدا:
اصلاح رابطه انسان با خدا، اساسی ترین هدف در تربیت است، زیرا تا رابطه انسان با خدا اصلاح نشود، هیچ امری به درستی اصلاح نمی شود و زمانی که این رابطه اصلاح شود، اصلاح دیگر امور نیز ممکن می گردد. انسانی که رابطه خود را با خدا اصلاح نماید عاقبت به خیر خواهد شد و این میسر نمی شود مگر با عمل نیک و رعایت فضائل اخلاقی و دوری جستن از رذائل نفسانی. خلاصه باید خدا گونه شد تا به سعادت ابدی رسید و باید همه چیز را برای او خواست و به مقام فنا بالله رسید.
خداوند متعال می فرماید:
$pkš‰r’¯»tƒ ß`»|¡RM}$# $tB x8¡xî y7În/tÎ/ ÉOƒÌx6ø۹$# ÇÏȓÏ%©!$# y7s)n=yz y71§q|¡sù y7s9y‰yèsù ÇÐÈ þ’Îû Äd“r& ;ou‘qß¹ $¨B uä!$x© št7©.u‘ ÇÑÈ _{(انفطار- ۸،۷،۶)}
ای انسان چه چیزی تو را به پروردگار کریم و بزرگوارت مغرور و فریفته ساخت؟ خدایی که تو را آفریده و به صورتی کامل بیاراست و به هر صورتی که خواست ترکیب فرمود.
این آیه، انسان را متوجه خلقتش کرده و تنبّه و آگاهی میدهد که خدا تو را آفریده و تو در آفرینش خویش محتاج و نیازمند به او بودهای و این فقر وجودی تو را به خدا میرساند. پس چرا مغرور میشوی؟ انسانی که خود را بشناسد و به موقعیّت خویش در برابر خداوند تبارک و تعالی عارف شود هرگز به خود مغرور نمی گردد.
بنابر این، انسان آنگاه که خود را بشناسد و به گوهر گرانبهای وجودش پی ببرد، به سوی خداوند تبارک و تعالی حرکت می نماید، زیرا می فهمد که برای این جهان آفریده نشده و ارزش این جهان با همه وسعتش کمتر از اوست و اصلا آنچه را خدا در آسمانها و در زمین آفریده همه را مسخر انسان گردانیده است.
t¤‚y™ur /ä۳s9 $¨B ’Îû ÏNºuq»yJ¡¡۹$# $tBur ’Îû ÇÚö‘F{$# $Yè‹ÏHsd çm÷ZÏiB 4 ¨bÎ) ’Îû šÏ۹ºsŒ ;M»tƒUy 5Qöqs)Ïj9 šcr㍩۳xÿtGtƒ _{(جاثیه -۱۳)}
گفتنی است رابطه حسنه با خداوند حاصل نمی گردد مگر با ترک اعمالی از جمله:
۱- ترک خیانت.
ترک ظلم و ستم که باعث هلاکت امتها شمرده شده است.

برای مثال، اگر  باشد، تعداد تکرارها (یعنی، تعداد CAT هایی که اجرا شده) در هر نقطه‌ی  ثابت می‌باشد، و  ، میانگین برآوردهای  در کل  تکرار در  می‌باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اریب و میانگین مجذور خطا ^[۱۹۰](MSE)
این مقادیر توسط دو معادله‌ی (۲-۳۱) و (۲-۳۲) محاسبه می‌شود.
(۲-۳۱)
و
(۲-۳۲)
N تعداد محرک‌ها می‌باشد و  برآورد‌کننده‌ی j ام محرک با سطح توانایی  می‌باشد.
اریب شرطی^[۱۹۱] و میانگین مجذور خطای شرطی^[۱۹۲] (CMSE)
این مقادیر توسط دو معادله‌ی (۲-۳۳) و (۲-۳۴)محاسبه می‌شوند:
(۲-۳۳)
و
(۲-۳۴)
که  به‌ترتیب برای  و  برابر با برآورد کننده‌ی  می‌باشد. این مقادیر به صورت میانگین‌های شرطی خطاها و مجذور خطاهای برآوردهای نهایی  در شبیه‌سازی‌ها محاسبه می‌شود.
محاسبه‌ی ضریب همبستگی بین توانایی‌های برآورد شده و واقعی
این شاخص به منظور سنجش دقت برآورد تتا از طریق معادله‌ی (۲-۳۵) محاسبه می‌شود.
(۲-۳۵)
کجی توزیع نرخ مواجهه‌ سؤال^[۱۹۳]
آماره‌ی  که توسط چانگ و یینگ (۱۹۹۹)، ارائه شده است، برای اندازه‌گیری میزان کجی توزیع مواجهه‌ سؤال، به کار می‌رود. که آن توسط معادله‌ی (۲-۳۶) محاسبه می‌شود:
(۲-۳۶)
که
؛ نسبت نرخ مشاهده شده‌ی  امین سؤال می‌باشد.
L ؛ طول آزمون می‌باشد، n ؛ تعداد سؤالات در خزانه می‌باشد.
معادله (۲-۳۶) اختلاف بین نرخ‌های مواجهه‌ سؤال مشاهده‌شده و ایده‌آل را محاسبه می‌کند و این معادله مقدار اثربخشی استفاده از خزانه‌ی سؤال را نیز تعیین می‌کند. مقدار  پایین نشان می‌دهد که بیشتر سؤالات استفاده شدند. نسبت اندازه‌های  از توزیع F پیروی می‌کند. همچنین می‌توان برای مقایسه‌ی نرخ‌های مواجهه‌ سؤال در دو روش، معادله‌ی (۲-۳۷) را به کار برد:
(۲-۳۷)
اگر  باشد، پس روش اول نسبت به روش دوم، از نظر تعادل کلی نرخ‌های مواجهه‌ سؤال بهتر در نظرگرفته ‌می‌شود.
درصد سؤالات بیش مواجهه شده^[۱۹۴]
نرخ‌ مواجهه‌ یک سؤال را می‌توان به عنوان نسب تعداد مشاهده شده‌ی اجراهای سؤال به تعداد کل آزمودنی‌ها در نظر گرفت. درمجموع، سطح متوسط نرخ مواجهه‌ سؤال مناسب می‌باشد. نرخ بالای مواجهه‌ یک سؤال بدین معناست که خطر فاش شدن سؤال برای آزمودنی‌های بعدی افزایش می‌یابد. اگر این چنین باشد، هم امنیت و هم اعتبار آزمون به دلیل نرخ بالای مواجهه‌ سؤال مورد تهدید قرار می‌گیرد. بنابراین، درصد سؤالات بیش مواجهه شده، به‌عنوان ملاک مهمی برای ارزیابی موفقیت برنامه‌ی CAT در نظرگرفته‌می‌شود (هاو و چانگ^[۱۹۵]، ۲۰۰۱).
درصد سؤالات کم مواجهه شده^[۱۹۶]
نرخ کم مواجهه شدن یک سؤال بدین معناست که یک سؤال بندرت در برنامه‌ی CAT مورد استفاده قرار‌گیرد. خزانه‌ی سؤالی که دارای سؤالات بسیار زیادی می‌باشد که نرخ خیلی پایینی از مواجهه دارد، نشانه‌ای از فایده‌ی کم خزانه می‌باشد. دو موضوع به‌صرفه‌بودن طراحی سؤالات و مناسب بودن شیوه‌ی انتخاب سؤالات، به دلیل نرخ مواجهه کم سؤال به چالش کشیده می‌شوند. نرخ مواجهه پایین‌تر از ۰۲/۰ به عنوان سؤال کم مواجهه شده درنظرگرفته می‌شود(هاو و چانگ، ۲۰۰۱).
نرخ همپوشی آزمون^[۱۹۷]
نرخ همپوشی آزمون، عبارت است از، تعداد مورد انتظار سؤالات مشترکی که به دو آزمودنی که به‌طور تصادفی نمونه‌گیری شدند، ارائه می‌شود، تقسیم بر طول مورد انتظار آزمون. به‌طورایده‌آل، تعداد سؤالات مشترک بین دو آزمودنی که به طور تصادفی نمونه‌گیری شدند، باید حداقل باشد. نرخ همپوشی آزمون می‌تواند به شیوه‌ی زیر محاسبه شود:
(۱) شمارش تعداد سؤالات مشترک برای هر  جفت از آزمودنی‌ها. (۲) محاسبه‌ی مجموع تمام  . (۳). تقسیم تعداد کل شمارش‌ها بر  ، (چانگ و یینگ، ۱۹۹۹). معادله‌ی (۲-۳۸) محاسبات بالا را خلاصه می‌کند ( چن، آنکنمان، اسپری^[۱۹۸]، ۱۹۹۹):
(۲-۳۸)
N تعداد طول ثابت CAT هایی که اجرا می‌شود را نشان می‌دهد، L، تعداد سؤالات در هر یک از CAT ها می‌باشد، n، تعداد سؤالات در خزانه می‌باشد،  تعداد دفعاتی است که سؤال  برای همه‌ی N تعداد CAT اجرا می‌شود.
فصل سوم
روش‌شناسی پژوهش
روش­شناسی پژوهش و طرح تحقیق
در این قسمت مدل CAT، طرح شبیه‌سازی CAT، شیوه‌ی انجام تحقیق، جامعه و نمونه هم در مطالعه‌ی عملیاتی و هم شبیه‌سازی‌شده، مجموعه‌ای از ملاک‌های استفاده شده برای ارزیابی عملکرد خزانه‌ی سؤال بهینه‌ی موردنظر، نرم افزار‌های مورد استفاده به منظور شبیه‌سازی خزانه‌ی سؤال بهینه و نرم افزار‌های مورد استفاده برای مدرج کردن سؤالات شرح داده می‌شود.
مدل CAT عملیاتی
یک مدل CAT عملیاتی در یک مقیاس بزرگ به عنوان الگو یا محک ساخته شده است. این مدل از ویژگی‌های زیر برخوردار است:
آزمون ریاضی (حسابان-دیفرانسیل) شامل یک آزمون ۲۰ سؤالی است که در آن وزن محتوایی سؤالات ارائه شده در نظر گرفته نشده است (این آزمون تنها به منزله‌ی اهداف پژوهشی اجرا شد). و یک آزمون ۶۰ سؤالی که در آن محتوای آزمون مهم می‌باشد. ( این تعداد سؤالات از تحقیقات، ریکیسی، ۲۰۱۰؛ هی و ریکیسی، ۲۰۱۰؛ گو و ریکیسی، ۲۰۰۷ گرفته شده است). آزمون ۶۰سؤالی شامل، ۲۵ سؤال حسابان (arithmetic)، ۱۵ سؤال جبر خطی (algebra) و ۲۰ سؤال هندسه (geometry) می‌باشد.
خزانه‌ی سؤال مربوط به سؤالات حسابان شامل ۴۵۵ سؤال می‌باشد. همچنین، خزانه‌ی سؤال مربوط به سؤالات جبر شامل ۲۰۸ سؤال است. و درپایان خزانه‌ی سؤال مربوط به سؤالات هندسه نیز شامل ۲۵۸ سؤال است. سؤالات در هر سه قسمت از نوع چند گزینه‌ای (چهار گزینه‌ای) می‌باشند و همچنین، همه‌ی سؤالات به صورت مستقل از یکدیگر طراحی شده اند و هیچ یک از سؤالات کاربرد مرحله‌ای یا زنجیره‌ای ندارند.
مدل IRT به کار رفته برای ساخت سؤالات، مدل سه پارامتری لوجستیک می‌باشد (لرد، ۱۹۸۰)، هر یک از سؤالات به صورت مستقل و با بهره گرفتن از نرم افزار BILOG-MG مدرج شده اند. (از آنجا که در عمل ساخت سؤالاتی برای چنین آزمونی بر اساس مدل یک یا دو پارامتری، با دشواری همراه بود، خزانه‌ی سؤالات در CAT عملیاتی، بر اساس مدل سه پارامتری ساخته و مدرج شد).
اطلاعات مربوط به سؤالات اعم از برآورد پارامترهای سؤال، ویژگی‌های روان‌سنجی کلاسیک سؤالات، طبقه‌بندی‌های محتوایی (محتوا، کتاب، فصل، درس، صفحه)، طبقه‌ی شناختی سؤالات و طراحان سؤال در یک سیستم بانک سؤال ذخیره شدند.
هر یک از سؤالات طوری طراحی شدند که هرکدام مفهوم کاملاً مستقلی نسبت به سؤالات دیگر بسنجند، از این‌رو، به هر یک از سؤالات وزن محتوایی جداگانه‌ای بر اساس نظر متخصصین محتوایی و موضوعی داده می‌شود. بنابراین، سؤالات بر اساس روش WDM برای اجرا انتخاب شدند.
توانایی اولیه برای هر فرد روی صفر تنظیم شد، و کامپیوتر به نحوی برنامه‌ریزی شد که برای همه‌ی افراد سؤال یکسانی که پارامتر  باشد، اجرا کند.
برای به‌دست آوردن برآورد اخیر توانایی هر آزمودنی قبل از این‌که دو پاسخ صحیح و غلط در الگوی پاسخ او مشاهده شود، از روش میانگین پسین (MAP) (اوون، ۱۹۷۵)، استفاده شد. پیشین مورد انتظار از توزیع نرمال  پیروی می‌کند. پس از این‌که دو پاسخ صحیح و غلط در الگوی پاسخ مشاهده شد، برای برآورد توانایی از شیوه‌ی بیشینه‌ی درست نمایی (MLE) استفاده شد.
الگوریتم انتخاب سؤال به شیوه‌ی بیشینه‌ی آگاهی (MI) می‌باشد.
الگوریتم آزمون CAT طوری طراحی شد که طول تست برای آزمون تک محتوایی (حسابان-دیفرانسیل) ثابت و برابر با ۲۰ سؤال برای هریک از آزمودنی‌ها باشد و برای آزمون ریاضی سه محتوایی (حسابان- دیفرانسیل، جبر و هندسه) بر اساس نظم و وزن محتوایی مشخص ۶۰ سؤال برای هر یک از آزمودنی‌ها اجرا شد و پس از رسیدن به این تعداد آزمون متوقف شد.
در اجرای سؤالات در CAT عملیاتی، روش کنترل مواجهه‌ سیمپسون-هتر با نرخ ۳۳/۰ به‌کار رفت.
مقدار آگاهی هدف سؤالات بر اساس آگاهی سؤالات عملیاتی قرار گرفت، که بر اساس تحقیقات چنگ و چانگ (۲۰۰۹) گرفته شد.

۰۳/۰ ±

اولئیک اسید

۳۵۰/۰

۹۲/۴۰

۰۱/۰ ±

لینولئیک اسید

۴۲۷/۰

۸۴/۴۹

۰۸/۰ ±

۲-۶-۴- پراکسید روغن مغز گردو و اهمیت آن
اکسیداسیون چربی ها عامل اصلی فساد آن ها می باشد و هیدروپروکسیدهای تشکیل شده از واکنش بین اکسیژن و اسیدهای چرب غیر اشباع محصولات اولیه این واکنش هستند. هیدروپروکسیدها بدون طعم و بو هستند اما به سرعت تجزیه شده و آلدئیدها را به وجود
می آورند که دارای طعم و بوی شدید و نامطبوعی می باشند. غلظت پراکسید معمولا به صورت اندیس پراکسید بیان می شود و معیاری برای اکسیداسیون یا فساد در مراحل اولیه می باشد. تعیین اندیس پراکسید یکی از متداول ترین آزمون های شیمیایی برای تعیین کیفیت چربی ها و روغن ها است (مالک، ۱۳۸۷). بیشتر چربی هایی که در مواد غذایی وجود دارند تقریبا به صورت تری گلیسرید بوده و یک منبع مناسب برای اکسیداسیون و طعم نا مطلوب به حساب می آیند. زمانی که نور و حساس کننده از قبیل کلروفیل وجود داشته باشد اکسیژن اتمسفری را به اکسیژن یگانه تبدیل می کنند که نقش مهمی در شروع فساد و اکسیداسیون دارد. فلزاتی از قبیل آهن، مس و آنزیم هایی از جمله لیپوکسی ژناز نقش مهمی در شروع و تسریع این فرایند دارند. واکنش های هیدروپراکسید روی لیپیدها یک دوره ی مقدماتی را نشان می دهد که در طول این دوره، تغییرات اندکی در لیپید ها به وجود می آورد ولی در مراحل بعدی اکسیداسیون چربی ها شتاب پیدا کرده و فساد ایجاد می شود .(Noguchi and Niki, 1999)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۷- موارد استفاده از درخت گردو
۲-۷-۱- میوه و مغز گردو
میوه نرسیده گردو سرشار از ویتامین C می باشد و در تهیه مارمالاد و چاشنی استفاده می گردد. تانن مجموعه ای از ترکیبات فنولیک است که در تمام اندامهای درخت گردو یافت می شود. قسمت اعظم تانن در پوست میوه است. علاوه بر تانن، ژوگلان هم در پوست گردو یافت می شود که در رنگرزی مورد استفاده است. پوست سخت گردو، به صورت پودرشده برای خشک کردن جراحتها و قطع خون ریزی معده به کار می رود، همچنین در صنایع تایرسازی، تولید الکتریسیته و سنباده صنعتی به عنوان عایق حرارتی در سازمان هوا فضا به دلیل تحمل دمای بالا استفاده می شود (طباطبایی، ۱۳۷۱).
به دلیل وجود اسیدهای چرب غیراشباع در مغز گردو، مصرف آن باعث کاهش کلسترول خون می شود (Fraser et al., 1992). در این باره تحقیقات جدید نشان داده است که خوردن ۸۴ گرم مغز گردو در روز برای مردان به مدت ۸ هفته میزان کلسترول خون را به طور قابل ملاحظه ای کاهش داده است و موجب شده است که چربی بدن هم تا حد قابل قبولی جذب گردد (Sabate et al., 1993). همچنین مصرف مغز گردو به دلیل وجود ملاتونین که نوعی آنتی اکسیدان می باشد، باعث کاهش بیماری پارکینسون و برخی از سرطان ها می شود. مصرف مغز گردو به دلیل وجود آلفا لینولئیک اسید باعث استحکام استخوان ها، کاهش
بیماری های قلبی عروقی و تقویت حافظه می شود. مغز گردو برای معالجه بیماری های ریه و حنجره و درمان سرفه های مزمن به کار می رود (FDA, 2003; FDA, 2004).
وجود ویتامین B در مغز گردو اعصاب را تقویت کرده و همچنین مانع تشکیل سنگ کلیه و صفرا می شود و به هضم غذا نیز کمک می کند. مربای مغز گردو جهت چاق شدن افراد لاغر، افزایش نیروی جنسی و جلوگیری از افسردگی تجویز شده است. از هر ۲ کیلوگرم مغز گردو حدود یک لیتر روغن استخراج می شود. پس از استخراج روغن گردو، ماده باقیمانده از مغز گردو که کیک فشرده شده نامیده می شود حاوی ۲۰ درصد روغن است. این کیک فشرده شده کوبیده می شود تا آرد گردو به دست آید. آرد گردو یک محصول جدید می باشد که در صنایع نانوایی ، جایگزین آرد نان شده است و در تهیه بیسکویت، کیک و یا طعم دهنده غذاها مورد استفاده قرار می گیرد ۲۰۰۶) (Anonymous,.
باید دانست که چنانچه میزان اسید لینولئیک در روغن گردو به میزان زیادی وجود داشته باشد این روغن برای آشپزی و پخت و پز مناسب نیست چون دارای مزه تیز و نامطلوب است اما این نوع چربی در صنعت رنگرزی به علت رنگ مطلوبی که ایجاد می کند، جایگاه
ویژه ای دارد. بدیهی است چنانچه اسید لینولئیک در روغن گردو متعادل باشد، چنین روغنی هم برای آشپزی و هم برای تهیه کیک و بیسکویت و هم برای تهیه ی انواع نان ها مناسب است (Anon, 1991).
۲-۷-۲- چوب گردو
چوب گردو از جمله با ارزش ترین و معروف ترین چوب های صنعتی جهان است. ارزش چوب گردو مدیون ویژگی های آناتومیک، فیزیکی، مکانیکی، تکنولوژی و همچنین رنگ قهوه ای آرام بخش و رگه دار و پر نقش و نگار آن می باشد. چوب گردو بسیار با دوام و مقاوم می باشد. علاوه بر این در روی چوب گردو گاهی گره های بزرگ وکوچکی به وجود می آید که به اصطلاح لوپ نامیده می شود و برش آنها نقش و نگار زیبایی به وجود می آورند که ارزش فراوانی در صنایع چوب و دکوراسیون دارند. چوب گردو در درجه اول به منظور نماسازی به کار می رود و علاوه بر آن در بسیاری از صنایع چوبی به صورت روکش مورد استفاده قرار می گیرد همچنین برای ساخت قنداق تفنگ، صندلی و مبل سازی، مجسمه سازی، ساخت عصا، منبت کاری، مشبک کاری، معرق کاری، کنده کاری، ساخت وسایل ورزشی مانند میل و تخته شنا، پاروهای قایق رانی، پاروی بستنی زنی، ساخت وسایل موسیقی، ساخت وسایل چوبی و قالب کفش یکی از مصارف عمده چوب گردو است. به علاوه از چوب گردو برای تهیه فرش های چوبی (پارکت چوب گردو) استفاده می شود که در اروپا و ایران بسیار متداول است (مدنی و همکاران، ۱۳۸۷).
۲-۸- عوامل مؤثر در کیفیت میوه و مغز گردو قبل از برداشت محصول
۲-۸-۱- انتخاب ارقام مناسب برای کاشت
نوع رقم گردو، از مهمترین عوامل در تعیین کیفیت مـغز گردو است، زیرا خصوصیـت ‌های ژنتیکی ارقام‌ مختلف باعث تولید محصول با کیفیت‌های متفاوت می‌شود. خوش رنگی مغز گردو، خوشمزه‌ بودن آن، ریز و درشت ‌بودن میوه، حساس نبودن به آفات‌ و بیماری ها و مقاوم بودن در برابر آنها به نوع رقم گردو بستگی دارد. بنابراین انتخاب و کاشت ارقام مناسب و سازگار بودن با منطقه سبب بالارفتن کیفیت محصول می‌شود. مغز گردو‌هایی که رنگ روشن دارند در بازار مصرف، ارزش و قیمت بالاتری دارند. برای همین منظور لازم است که برای داشتن چنین محصول مناسبی در انتخاب نوع رقم، دقت زیادتری به عمل آید. ارقام زودرس، نسبت به سیاه‌ شدن مغز گردو، حساسیت بیشتری دارند. در این ارقام، زمان رسیدن میوه و پرشدن مغز در گرمای تابستان انجام می‌شود همین موضوع باعث سیاه ‌شدن مغز گردو می‌شود. ارقامی که میوه آن ها شکاف بازتری دارند، رطوبت پذیری به داخل میوه بیشتر می شود و در نتیجه سبب پایین ‌آمدن کیفیت و رنگ مغز می‌شود. این موضوع در شرایط رطوبت نسبی زیاد و یا مناطقی که بارندگی در آنها زیاد است، بیشتر به چشم می‌خورد. همچنین ارقام پوست کاغذی در مقایسه با ارقام پوست سخت، از نظر عقب افتادن زمان برداشت، جمع‌ آوری، پوست کنی و خشک‌کردن حساسیت بیشتری دارند. در نهایت در ارقام پوست‌ کاغذی آسیب‌های مکانیکی و شکسته ‌شدن مغز در هنگام پوست‌کندن، بیشتر از ارقام پوست سخت است. مغز گردوی ایرانی را بر اساس اندازه به سه گروه تقسیم می‌کنند:
۱- درشت: حداکثر تا ۲۰۰ دانه در یک کیلوگرم (هر دانه بیش از ۵ گرم )
۲- متوسط: ۲۰۰ تا ۳۰۰ دانه در یک کیلوگرم (هر دانه از ۳/۳ تا ۵ گرم)
۳- ریز: ۳۰۰ تا ۴۰۰ دانه در یک کیلوگرم (هردانه از ۵/۲ تا ۳/۳ گرم)
ارقام گردوی محلی که در ایران کشت می‌شوند عبارتند از: پوست کاغذی، ماکویی، ضیا‌ءآبادی و شهمیرزادی می باشند. ارقام اصلاح شده داخلی Z₆₇,Z_63,Z_60, B_21, G₃) هستند و ارقام اصلاح‌ شده خارجی شامل (Franquete , Serr, Pedro, Chandler) می‌باشند (مدنی وهمکاران، ۱۳۸۷).
۲-۸-۲- دمای مناسب برای رشد درخت گردو
بهترین دما برای رشد ارقام مختلف گردو ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. بنابراین هر تغییری در دما آثار متفاوتی در رشد و نمو میوه گردو می گذارد. دمای بالای ℃ ۳۸ در اوایل تابستان یعنی زمان رشد جنین و پر شدن مغز گردو باعث پوکی، چروکیدگی و سیاه شدن مغز گردو می شود. زیرا بیشترین رشد میوه و مغز در این زمان انجام می شود ولی در اواخر تابستان چون رشد میوه کامل شده است گرمای زیاد کمتر به مغز گردو آسیب می رساند و فقط باعث تغییر رنگ مغز آن می شود. دمای بالا در زمان برداشت میوه نیز بر روی کیفیت محصول اثر می گذارد. در مناطقی که آب و هوای گرم دارد، رسیدن پوست سبز گردو دو تا سه هفته پیش از کامل شدن و رسیدن مغز انجام می شود. بنابراین نباید در برداشت محصول اشتباه کرد، برعکس باید اجازه داد مغز گردو به رشد کامل برسد سپس برداشت صورت گیرد. ولی در مناطقی که آب و هوای معتدل و شب های خنک دارد رسیدن پوست سبز و مغز هم زمان است و محصول با کیفیت و رنگ مناسب به عمل می آید. درجه حرارت پایین یعنی کمتر از ℃ ۲۵ نیز کیفیت محصول را پایین می آورد و مغز گردو چروکیده می شود (Mate et al., ۱۹۹۶).
۲-۸-۳- اثر رطوبت نسبی در رشد درخت گردو و میوه ی آن
رطوبت و بارندگی زیاد به رشد پوست سبز میوه سرعت می دهد و در نتیجه مرحله کامل شدن رشد پوست سبز با رسیدن و کامل شدن رشد مغز میوه هم زمان می شود و به بالا رفتن کیفیت مغز کمک می کند. رطوبت نسبی بالا و یا بارندگی در اوایل فصل رشد، باعث زیاد شدن بیماری ها به ویژه بیماری بلایت می شود که به شاخه و برگ، میوه و مغز گردو آسیب
می رساند و باعث سیاه شدن مغز گردو می شود و بیماری های قارچی مانند کپک نیز شیوع پیدا کرده و به محصول خسارت وارد می نماید (Mate et al., 1996).
۲-۸-۴- تاثیر شدت نورآفتاب در کیفیت میوه ی گردو
گرما و نور زیاد سبب آفتاب سوختگی میوه ی گردو می شود و مغز گردو سیاه
می گردد. میوه هایی که در تابش مستقیم نور خورشید قرار دارند زودتر گرم می شوند و رنگ مغز آنها سیاه می شود (مدنی وهمکاران، ۱۳۸۷)
۲-۹- آبیاری درختان گردو