فصل پنجم
جمع بندی، نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱-مقدمه
در پایان هر فعالیت تحقیقی محقق پس از انجام مشاهدات و سنجش و تحلیل مسائل پیشنهاداتی را برای بهبود وضع موجود و حل مسائل ارائه می دهد. بنابراین یکی از قسمت‌های مهم تحقیق که در واقع می‌تواند راهی برای تبدیل نظریات به عمل برای موفقیت در آینده باشد نتیجه‌گیری‌های صحیح و پیشنهادات مربوط و مناسب است. نتیجه‌گیری‌هایی که بر اساس تحلیل‌های صحیح ارائه شده باشد می‌تواند مشکلات موجود که تحقیق به آن منظور طراحی شده است را برطرف کند.در این فصل، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها خلاصه می‌شود و با تحلیل آنها سعی می‌شود تا به سؤالاتی که در فصل اول مطرح شده بود پاسخ داده شود. در بخش اول این فصل خلاصه نتایج حاصل از اجرای طرح تحقیق و پاسخ هر یک از سؤالات تحقیق ارائه شده است. در بخش بعدی با بهره گرفتن از اطلاعات به دست آمده، پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت گردشگری با دوچرخه در شهر اصفهان و در نهایت پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده ارائه شده است.

صنعت گردشگری با ماهیت چند بعدی علاوه بر تامین نیاز گردشگران باعث تغییرات عمدهای در سیستم جامعه میزبان می گردد (فریدل و چوینگ^[۱۱۴]، ۲۰۰۸). از این رو دولتمردان در تلاشند تا با مهیا سازی و ارزشمند نمودن جاذبه های گردشگری در مناطق دارای پتانسیل کانون هایی را جهت ارائه خدمات گردشگری ایجاد کنند.گردشگری با دوچرخه با ارائه جذابیت و خدمات در استفاده از فضاهای شهری و ویژگیهای محیطی از یک طرف و اثر در بهبود و ارتقای شاخص های اقتصادی اجتماعی فرهنگی و زیست محیطی منطقه میزبان از طرف دیگر مورد توجه واقع شده اند. ویژگی های گردشگری با دوچرخه باعث جذب گردشگران به صورت انبوه می شود. از این رو توجه به رشد و پایداری آنها در تداوم جذب گردشگران و ارائه خدمت در اولویت است.
مسولان و مدیران شهری و برنامه ریزان باید تلاش کنند تا با بهره گرفتن از دیدگاه های مناسب و شناسایی مزیت ها و محدودیت ها موجبات تبدیل شهر اصفهان به یکی از کانون های گردشگری با دوچرخه را در پاسخگویی به خواسته های گردشگران از یک سو و حرکت جهت اصلاح مناطق میزبان از سوی دیگر فراهم سازند. گردشگری با دوچرخه با ایجاد اشتغال و در آمد به پویایی اقتصاد منطقه میزبان کمک می کند. به عبارت دیگر با برنامه ریزی مناسب و منطبق با شرایط موجود می توان از این راهبرد جهت ثبات اقتصادی و اجتماعی منطقه میزبان بهره برداری نمود (دویر و دیگران^[۱۱۵]،۲۰۱۰).
بنابراین با توجه به توضیحات مذکور، این فصل شامل موارد زیر است:
مروری بر یافته های جمعیت شناختی.
بررسی نتایج سؤالات و بحث درباره آنها.
ارائه پیشنهادات و راه کارهای عملی.
البته لازم به ذکر است که استفاده از نتایج این تحقیق منوط به توجه به محدودیت­های پژوهش می­باشد و علاوه بر این باید گفته شود که اگر چه آمار توصیفی و استنباطی به کار گرفته شده در این تحقیق بر اساس اصول علمی می­باشد، اما کاربرد این نتایج مستلزم تحقیقات تکمیلی می­باشد.
۵-۲-نتایج بررسی­های جمعیت شناختی
در این تحقیق ۱۸۵ نفر از شهروندان و گردشگرانی که به صورت پیاده یا سوار بر دوچرخه در فاصله زمانی آبان و دی ماه۹۱ در شهرهای اصفهان و آمستردام در مناطق گردشگری و مسیرهای دوچرخه سواری حضور داشتند به عنوان نمونه آماری در دسترس، مورد پرسش قرار گرفتند. آمار توصیفی نمونه مورد نظر از منظر جمعیت شناختی به صورت زیر می­باشد:
از نظر جنسیت، ۶۰ درصد از پاسخگویان در شهر اصفهان مرد و ۴۰درصد زن بوده ­اند که درصد بیشتر مردان نسبت به زن­ها را در نمونه انتخابی نشان می­دهد ولی به لحاظ جنسیتی در میان پاسخ دهندگان آمستردامی ۳۴ درصد مرد و۶۶ درصد زن می باشند.این تفاوت نشان دهنده محدودیت ها و عدم اقبال عمومی زنان در اصفهان از دوچرخه است در صورتی که استقبال و استفاده از دوچرخه درمیان زنان هلندی بسیار بالاتر است.
از نظر سن در میان پاسخ دهندگان اصفهانی بیشترین جمعیت به گروه سنی ۲۵تا ۳۵ سال و کمترین جمعیت مربوط به گروه های سنی بالای ۴۵ سال بوده است.در مقابل از نظر سنی در میان پاسخ دهندگان هلندی بیشترین جمعیت به گروه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال و کمترین میزان جمعیت مربوط به گروه بیش از ۷۰ سال می باشد.به وضوح می توان با مقایسه آمار به دست آمده به این نتیجه رسید که دوچرخه سواری در شهر اصفهان بیشتر در میان جوانان رایج است و افراد دارای سن بالای ۴۵ سال به ندرت از دوچرخه استفاده و استقبال می کنند در صورتی که در شهر آمستردام افراد تقریبأ به صورت یکسان در گروه های مختلف سنی از دوچرخه استفاده می کنند و افراد میان سال و پیر هم عادت دوچرخه سواری خود را کنار نگذاشته اند.
از نظر سطح تحصیلات، در میان پاسخ دهندگان اصفهانی بیشترین جمعیت مربوط به گروه تحصیلی لیسانس و کمترین مربوط به گروه تحصیلی دکترا می­باشد.در مقابل از نظر سطح تحصیلات در میان پاسخ دهندگان آمستردامی بیشترین جمعیت به صورت مشابه بیشترین جمعیت مربوط به گروه تحصیلی لیسانس و کمترین مربوط به گروه دارندگان دیپلم است که نشان دهنده بالاتر بودن سطح عمومی تحصیلات دوچرخه سواران در کشور هلند دارد .
۵-۳-نتایج آزمون­های تحقیق وتحلیل آن­ها
نتیجه سؤال ۱:
سوال ۱ : آیا پتانسیل های موجود در زمینه گردشگری با دوچرخه درشهر اصفهان با توجه به خصوصیات جغرافیایی-اقلیمی، اقتصادی، فرهنگی– قانونی و امکانات زیر ساختی موجود در قیاس با شهر آمستردام در کشورهلند در وضعیت مطلوب و قابل بهره برداری است ؟
با توجه به نتایج حاصل از سنجش توسط پرسشنامه های توزیع شده در اصفهان و هلند با توجه به سطح معنا داری آزمون های رابطه متغییر های مربوط به پتانسیل های موجود گردشگری با دوچرخه در کل می توان با قاطعیت اظهار کرد علی رغم بسیاری از موانع و چالش های جغرافیایی،اقلیمی و فرهنگی موجود در هر دو شهر با آنکه بعضی چالش ها همچون متغییر اقلیمی و آب و هوایی به راحتی توسط انسان ها قابل تغییر نیستند ولی با در نظر گرفتن سطح بازخورد بالای حاصل از پاسخ های پرسش نامه ها شهر اصفهان پتانسیل اولیه بسیار مناسبی برای تبدیل شدن شهر اصفهان به یک مقصد جهانگردی در زمینه گردشگری با دوچرخه وجود دارد و این پتانسیل ها جای رشد بالایی را می طلبند.شهر اصفهان دارای تشابهات کلیدی فراوانی با شهر امستردام است و این میزان بالای قیاس پذیری می تواند زمینه توسعه این نوع گردشگری را در شهر اصفهان ایجاد کند. البته لازم به ذکر است چالش های فرهنگی در مقایسه شهرهای اصفهان و آمستردام دارای بالاترین میزان تفاوت هستند که خود نشان دهنده فقر فرهنگی در زمینه فرهنگ عمومی ترافیک و استفاده صحیح از وسایل نقلیه موتوری عمومی و شخصی است.به لحاظ اقلیمی شهر اصفهان با توجه به متوسط دمایی بالاتر و زمستان و یخبندان و بارندگی کمتر نسبت به آمستردام دارای موقعیت بهتری است.
در زمینه زیر ساخت های مورد نیاز برای استفاده از دوچرخه مقایسه پاسخ ها و میزان امکانات موجود همچون کمیت و کیفیت دوچرخه های موجود،کمیت وکیفیت های مسیر های دوچرخه سواری،کمیت و کیفیت خدمات سیستم های کرایه دوچرخه و پراکندگی نامناسب،عدم وجود پارکینگ های مناسب و مسایل اقتصادی مرتبط به توان خرید و سرمایه گذاری شهروندان در شهر اصفهان سطح بسیار پایینی را در قیاس با امکانات و وسایل موجود در شهر آمستردام نشان می دهد که نیاز به انجام سرمایه گذاری در این بخش چه در سطح عمومی و دولتی و سطح مردمی را نشان می دهد.
نتیجه سؤال ۲ :
سوال ۲ : چالشهای اقلیمی و محیطی گردشگری با دوچرخه در شهر اصفهان در قیاس با شهر آمستردام چیست و چه تأثیراتی بر استفاده از دوچرخه در سفر دارند ؟
-آلودگی هوای کلان شهر اصفهان یکی از موانع اصلی استفاده از دوچرخه در فصول سرد سال به علت پدیده وارونگی هواست. اما چنین پدیده ای در شهر آمستردام وجود ندارد.
- شهر اصفهان به دلیل مکانیابی نامناسب مراکز صنعتی،دارای آلودگی بیش از حد هواست.بنابر اعلام سازمان حفاظت محیط زیست ،اصفهان دومین شهر آلوده ایران بعد از تهران است.وضعیت اقلیمی آن نیز به گونه ای است که براساس اعلام سازمان هواشناسی ،هوا در طول ۲۰۰ روز از سال حالت ایستایی دارد.
-وجود تعداد منابع آلاینده کننده بیشتر و مراکز صنعتی که به علت مکان یابی اشتباه دود و آلودگی حاصل از آنها وارد فضای شهر اصفهان می گردد یک چالش بزرگ در شهر اصفهان است ولی در شهر آمستردام هیچ گونه آلودگی هوای این چنینی که باعث کاهش تمایل افراد به دوچرخه سواری شود وجود ندارد.
-بالا بودن میزان آلودگی های محیطی از قبیل آلودگی هوا و آلودگی صوتی ناشی از تردد تعداد خودروهای بسیار زیادتر از ظرفیت خیابانهای اصفهان به خصوص نواحی مرکزی و تاریخی و مسیرهای حاشیه زاینده رود که اغلب غیر استاندارد و آلاینده هستند چالشی جدی در استفاده از دوچرخه در اصفهان است.با توجه به آمار موجود تعداد سرانه مالکیت خودرو در کشور هلند از ایران بالاتر است ولی میزان استفاده از وسایل نقلیه پایین تر است.
-عدم تمایل مردم به استفاده از دوچرخه در فصل های گرم سال به دلایل موانع پوششی برای خانم ها و آقایان در ایران که باعث می گردد به علت تعرق زیاد و گرمای هوا افراد دچار گرمازدگی می شوند و در عمل از دوچرخه سواری در طول روز و ساعت های گرم روز اجتناب می کنند بالعکس در شهر هلند به علت متوسط دمای پایین تر دوچرخه سواری در طول تابستان از دیگر فصول بیشتر مورد استقبال واقع می شود.
-عدم تمایل استفاده افراد به استفاده از دوچرخه در هنگام بارندگی در اصفهان با وجود کمتر بودن میزان متوسط بارندگی و روزهای بارش کمتر در قیاس با کشور هلند که یک عادت رفتاری است.
-بارش باران های اسیدی در شهر اصفهان به علت بالا بودن آلاینده های موجود در هوا که تأثیر منفی شدیدی بر روی سطح پوست و موی افراد دارد که خود چالشی اقلیمی در استفاده از دوچرخه در شهر اصفهان است.
-عدم تمایل افراد به استفاده از دوچرخه در ساعات شب به دلایل امنیتی و عدم دید کافی ناشی از روشنایی ضعیف معابر و مسیر های دوچرخه سواری در اصفهان در حالی که استفاده از دوچرخه در ۲۴ ساعت شبانه روز در هلند امری بدیهیست.
-میزان بالای شدت تابش نور خورشید در فصل های گرم سال که هم باعث گرمای شدید و آفتاب سوختگی در افراد و حتی احتمال گرمازدگی در شهر اصفهان باعث بی میلی افراد به دوچرخه سواری می گردد اما در کشور هلند به علت میزان شدت پایین تر تابش خورشید این مشکل وجود ندارد.
-کم بودن فضاهای سبز درختی سایه انداز برای ایجاد مانع در مقابل تابش مستقیم نور خورشید و در زمان بارندگی نسبت به شهر آمستردام.
-عدم وزش باد که کمک بسیاری به خنک شدن بدن گردشگرانی که از دوچرخه احساس گرما می کنند در بسیاری از روز های فصل گرم در اصفهان می گردد و در فصل زمستان از یجاد آلودگی شدید در شهر هم به نحو زیادی می کاهد،این در حالیست که وزش باد در کشور هلند در بعضی مواقع بیشتر از حد مطلوب و یک چالش است.
-گستردگی بالای فضاهای شهری و فاصله نسبی زیاد شهرک های تازه ساخت اطراف شهر اصفهان به طوری که شهر اصفهان ۳ برابر شهر آمستردام با جمعیتی تقریبأ برابر گستردگی دارد.
-عدم تمایل افراد به استفاده از دوچرخه در روزهای سرد زمستان در اصفهان در حالی که میزان روزهای یخبندان و بسیار سرد در قیاس با شهر آمستردام بسیار کم و سرما و برودت هوا هم قابل قیاس نیست باعث تعجب است.
-علارغم واقع شدن کشور ایران و شهر اصفهان در عرض های جنوبی تر نسبت به شهر آمستردام در شمال کشور هلند که خود در عرض های شمالیست و موقعیت خاص اصفهان که در حد فاصل کویر و کوهستان واقع شده است آب و هوای ایده آل تری را در اصفهان برای دوچرخه نسبت به آمستردام به لحاظ نمودارهای ترموگرافیک هوا نشان می دهد.
نتایج حاصل از بررسی پاسخ های پرسشنامه های توزیع شده نشان می دهند که شهر آمستردام به لحاظ عدم تأثیرگذاری عوامل آب و هوایی و تأثیرات اقلیمی و محیطی علارغم متوسط دمایی پایین تر و تعداد روزهای بارانی و یخبندان بیشتر وضعیت مطلوب تری نسبت به شهر اصفهان دارد. با مقایسه مقدار میانگین های دو گروه (آمستردام ۸۷/۱۹، اصفهان ۶۸/۱۷) نتیجه می گیریم که میانگین تاثیرگذاری محیطی و فصلی بر دوچرخه سواری آمستردام بیشتر از اصفهان است. در زمینه متغییر های جغرافیایی و زیست محیطی نتایج بررسی های انجام شده در تحقیق در مجموع شیب خیابان ها و مسیر های قابل استفاده برای دوچرخه سواران و فضاهای سبز و مناطق حاشیه رودخانه زاینده رود دارای سطح مطلوبی به لحاظ کمی و کیفی هستند و حتی شهر اصفهان دارای یک مزیت نسبی مازاد هم می باشد و آن هم امکان استفاده از فضاهای کوهستانی حاشیه جنوبی شهر در پارک کوهستانی صفه و تله کابین موجود در آن است که این نوع از امکانات در کشور هلند و شهر آمستردام وجود ندارد.امکان برگزاری رشته های گردشگری با دوچرخه در کوهستان و طبیعت گردی کوهپایه و کوهستان با چشم انداز شهر اصفهان در شب و روز از جمله برتری های قابل ذکر در این زمینه است که در این زمینه به صورت خاص باعث برتری شهر اصفهان در قیاس با شهر آمستردام است.
نتیجه سؤال ۳ :
سوال ۳ : چالشهای فرهنگی گردشگری با دوچرخه و میزان پذیرش دوچرخه در اصفهان در مقایسه با آمستردام چیستند و چه تأثیراتی بر روی میزان استفاده از دوچرخه دارد؟
-نبود عادت دوچرخه سواری در میان اقشار جامعه ایرانی و به التبع شهروندان اصفهانی به دلایل متعدد اجتماعی در مقایسه با کشور هلند.
-موانع قانونی و اعمال سلیقه های خاص در ممانعت از استفاده بانوان که خود نیمی از جمعیت اجتماع را تشکیل می دهند که نه به صورت انفرادی و نه به صورت گروهی و خانوادگی هم از استفاده از این وسیله نقلیه پاک محرومند.این محدودیت ها در تضاد با متن صریح قانون اساسیت که برای دوچرخه سواری بانوان منع قانونی خاصی به شرط رعایت حجاب قائل نیست.
-جایگاه اجتماعی پایین استفاده کنندگان از دوچرخه و ترس از انگشت نما شدن به علت وجهه پایین دوچرخه در میان اقشار جامعه در ایران و شهر اصفهان به علت فقر فرهنگی و فقیر تلقی شدن افراد سوار بر دوچرخه در حالی که در کشور هلند همه افراد از همه گروه ها و طبقات از دوچرخه استفاده می کنند.
- رایج بودن شیوه های غیر موتوری حمل و نقل،بیشتر در میان گروه های خاموش و فرومایه جامعه نظیر بچه ها در ایران در حالی که در کشور هلند همه گروه های سنی از ۴ تا ۹۰ سالگی از انواع مناسب دوچرخه استفاده می کنند.
-نبود فرهنگ دوچرخه سواری و بی نظمی ترافیک موتوری و خطرات ناشی از آن برای دوچرخه سواران در سطح کشور و از جمله شهر اصفهان که در قیاس با شهر آمستردام به علت قانون پذیری و رعایت قوانین بی قید و شرط یک معضل مهم تلقی می گردد.