حضور فعالانه زنان در نبردهای صدر اسلام در کنار رسول خدا (ص)، تلاش اقتصادی و اجتماعی بانوی گرامی اسلام خدیجه (س)، فعالیتهای سیاسی و فرهنگی حضرت فاطمه و زینب کبری (س) از سوژههای تاریخی و مصادیق جامع حضور زنان در خانواده و فعالیتهای فراتر از خانواده اند؛ اما هنوز تهیه کنندگان، برنامه سازان و کارگردانان بهاین سوژهها توجه جدی نکرده اند. البته کم کاری نخبگان دینی در بازخوانی رسانهای منابع تاریخی، متناسب با نیاز رسانهای، از جمله در حیطه عفاف نکتهای است که نمیتوان از آن غفلت کرد. شایسته است منابع اصیل تاریخ اسلامی با رویکردی رسانهای بازخوانی و سوژههای مناسب گزینش شوند. سپس متناسب با قالبهای تخصصی رسانه ها از هم تفکیک و به لسان رسانهای و با رعایت استانداردهای فنی و هنری بازنویسی گردند و در اختیار تهیه کنندگان و برنامه سازان قرار گیرند.
نقش رسانه ها در مبارزه با فساد مالی
همان طور که گفته شد مبحث عفت فقط مربوط به مسائل جنسی نمی باشد. یکی از حوزه های عفت، پاکدامنی درمسائل مالی میباشد. رسانه ها میتوانند نقش بسزایی در مبارزه با فساد مالی ایفا نمایند.
«مطبوعات و رادیو و تلوزیون با اعمال اختیارهای عمومی و خصوصی، با دقت و به طور مستمر نقش دیده بانی بسیار مهمی بر عهده دارند. بنابرین رسانه ها برای مبارزه با فساد مالی به ویژه از راه بازرسی و افشای خلافکاریها در امور سیاسی و سازمانی، جایگاه اساسی دارند. برای اینکه اطلاعات کارشناسی شده از سوی رسانه ها در اختیار مردم قرار گیرد، باید دولتها حقوق رسانه ها را محترم شمرده و برای فراهم کردن این اطلاعات دخالت نکنند. چارچوب لازم برای تضمین آزادی رسانه ها شامل حقوق و آزادیهای تمام کسانی است که در زمینه روزنامه نگاری فعالیت دارند و این در ماده ۱۰ کمیسیون اروپا در مورد حقوق بشر و نیز طیف گستردهای از قوانین رسانهای و اسناد عملی که شورای اروپا تصویب شده است، تضمین شده است. در اینجا می توان به اعلامیه و قطعنامههای سیاسی چهارمین کنفزانس ورزاری اروپا در مورد سیاست رسانه های جمعی (پراگ، ۷_۸ دسامبر ۱۹۹۴) اشاره کرد. به هر حال، اعتقاد بر آن است که به ویژه بر نقش رسانه ها در مبارزه با فساد مالی تأکید شود و در صورت امکان، در مورد اصول مربوط به آن ها کارهایی انجام گیرد. این کار با همکاری نزدیک کمیته ارشاد رسانه های گروهی و در مرحله اول به بررسی موارد زیر دقیقا توجه دارد:
دسترسی به اطلاعات تحت کنترلهایتهای دولتی و خصوصی
گزارش بازرسیها در مورد غده سرطانی فساد مالی، به حق کارشناسان رسانه ها در دسترسی به اطلاعات بستگی دارد. حق تضمین شده دسترسی به اطلاعات نیاز به پنهان کاری و روشهای زیرزمینی برای دست یافتن به اطلاعات را از سوی روزتامه نگاران و سردبیران منتفی میکند، زیرا چنین روشهایی آنان را در تضاد با اصول قانونی و اخلاقی قرار میدهد.
رازداری منابع مورد استفاده از روزنامه نگاران، در نظامهای حقوقی کشورهای عضو متفاوت است. افشای فساد مالی از سوی رسانه ها، اغلب به اطلاعاتی بستگی دارد که طرفهای ثالث به شرط افشا نشدن نام آنان در بازرسیها، ارسال میکنند. باید بهاین پتانسیل برای هماهنگ سازی سطح حفاظت از منابع حول یک مجموعه و تضمینهای حداقل، توجه شود. «سوت زنی» نیز در این موضوع بی ارتباط نیست. (رهبر، ۱۳۸۱)
مدیریت رسانه و تأثیر آن براعتماد
بین موفقیت یک سازمان و اعتماد رابطه ی مستقیمی وجود دارد و لزوم تحقق اعتماد در سازمان امری مهم میباشد. «بین اعتمادآفرینی و موفقیت سازمان ارتباط عینی وجود دارد و این ارتباط برای مدیران استراتژیست اصل مهم و راهبردی تلقی می شود. یک سازمان و نهاد بازرسی بدون اعتماد دستگاههای مورد بازرسی چگونه میتواند موفق باشد؟ اگر مدیریت شهری میخواهد از مشارکت بهره مند شود و شهروندان را به همکاران خود تبدیل سازد، باید اعتماد اصیل شهروندان را ایجاد کند». (قراملکی، درآمدی بر اخلاق حرفهای)
دکتر قراملکی در جای دیگری پای را از این بیشتر نهاده و علل بسیاری از ناکامیهای سازمانی را نبود اعتماد عنوان میکند: امروزه بنگاهها و سازمانهای ما بیشترین صدمه را از فقدان این عناصر مهم پذیرفته اند: از دست دادن اعتماد عمومی به دلیل فقدان قابلیت پیشبینی برای محیط. پلیس به اعتماد و مشارکت مردم سخت محتاج است اما آن را تنها در پرتو پیشبینی پذیری خود به دست می آورد، پلیس، نه به عنوان افراد حقیقی بلکه به عنوان یک سازمان و شخصیت حقوقی باید به گونهای باشد که برای مردم پیشبینی پذیر گردد. و کسی از ارتباط و مراجعه به آن در تشویش و ناامنی قرار نگیرد.
یکی از توقعات مهم ارباب رجوع از سازمانها، پیشبینی پذیری آن ها است. وقتی به عنوان یک شهروند به شهرداری و یا هر سازمان در بخش خدمات عمومی مراجعه میکنیم، انتظار داریم که آن ها را پیشبینی پذیر بیابیم. بلاتکلیفی ناشی از پیشبینی ناپذیری سازمان بیشترین صدمه را به حقوق ارباب رجوع می زند. ( قراملکی، درآمدی بر اخلاق حرفهای، ص۸۱)
پس از بیان اهمیت اعتماد در سازمان، جهت روشن شدن زوایا و ابعاد اعتماد به بررسی لغوی و ابعاد آن پرداخته پرداخته شده است.
تعریف اعتماد
اعتماد (Trust) در لغت به معنای تکیه کردن، واگذاشتن کاری به کسی، اطمینان، وثوق، باور و اعتماد است (معین، فرهنگ فارسی). این واژه در متون جامعه شناسی معمولا به صورت زیر تعریف می شود:
اعتماد «باوری قوی به اعتبار، صداقت و توان یک فرد، انتظاری مطمئن و اتکا به یک ادعا یا اظهارنظر، بدون آزمون کردن آن است»(Lyon، ۲۰۰۲) در جای دیگر آمده که اعتماد عبارت است از اطمینان به دیگران با وجود امکان فرصت طلبی، عدم قطعیت و مخاطره آمیز بودن آنان (Misztal،۲۰۰۶) اعتماد نوعی شرط بندی در مورد کنشهایی است که دیگران در آینده انجام خواهند داد (Sztopmpka، ۱۹۹۹)
اعتماد عبارت است از واگذاری منابع به دیگران با این انتظار که آن ها به گونهای عمل خواهند کرد که نتایج منفی به حداقل ممکن کاهش یابد و دست یابی به اهداف میسر گردد (کافی به نقل از الیسون و فایر ستون)
در این نوشتار اعتماد با الهام از ایده چلبی (چلبی، بررسی نظام شخصیت در ایران) به عنوان حسن ظن فرد به سایرین تعریف شده است. حسن ظن بهاین معنا که دیگران به گونهای عمل خواهند کرد که نتایج منفی به حداقل کاهش یابد و دست یابی به اهداف میسر گردد.
انواع اعتماد :
دکتر قراملکی در کتاب اخلاق حرفهای، اعتماد در سازمان را دارای پنج ضلع میداند که هریک از آن ها به اختصار عبارتند از:
یک، اعتماد راسخ. اعتماد محیط به سازمان باید ژرف و عمیق باشد. اعتماد سطحی ناپایدار است و در شرایط بحرانی سازمان و یا وضعیت بحرانی بازار کارایی خود را از دست میدهد. بنابرین فرایند اعتمادآفرینی در سازمان باید به گونهای تحقق یابد که اعتماد راسخ در محیط شکل گیرد.