- اشاره به ویژگیهای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی دولت. سیاست اقتصادی دولت اقتصادی مختلط است که اشتراکاتی با غرب و شرق دارد، اما اصول آن ربطی به غرب و شرق ندارد.
-
- بیان عملکرد دولت. در بخشی از متن، سخنران، به تشریح اقدامات انجام گرفته در حوزههای مختلف از قبیل انرژی، پتروشیمی، گاز، شیلات، و در مناطق روستایی فراهمسازی آب و برق، ومصالح ساختمانی، و وام برای طبقات محروم، بیمه درمانی، و در خصوص مسایل اجتماعی، بیمههای اجتماعی در سالهای گذشته میپردازد.
- مقابله با محرومیت. سخنران معتقد است که راه اصلی و درست رفع فقر عمومی و محرومیت، تولید، راه اندازی کارخانجات، و اشتغالزایی است.
- حمایت از مصرف کنندگان. سخنران معتقد است که راه اصلی حمایت از مصرف کنندگان، افزایش تولید و اشباع بازار از کالاها است.
درراستای تبیین این متن، باید بیان کرد که انتقاداتی که نسبت به جهتگیریهای اقتصادی و فرهنگی گفتمان سازندگی مطرح گردید، تاثیرخود را بر متن گذاشته است، شاهد این مدعا، تلاشی است که سخنرانمیکند تا با ترسیم شرایط پس از جنگ، جهتگیری دولت را به سمت گفتمان سازندگی و توسعه اقتصادی، توجیه کند تا مخاطبین اقناع گردند، مطلب دیگر توجه به محرومیت و فقرزدایی،و طرح بیمههای اجتماعی است، که دلیل تاثیرپذیری متن از شرایط و فضای انتقادی آن برهه زمانی است. اگر چه راه اصلی فقرزدایی را تولید عنوان میکند.
متن سوم سخنرانی هاشمی (۱۳مرداد ۱۳۷۲)
در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۷۲ مراسم تحلیف و ایراد سوگند نامه هاشمی رفسنجانی که برای دومین بار به سمت رئیس جمهور انتخاب شد، در حضور مسئولین عالی کشور و در صحن علنی مجلس بر گزار شد. انتخابات ششم دوره ریاست جمهوری در حالی با پیروزی هاشمی به پایان رسید، که رای بالای احمد توکلی، اصلیترین رقیب منتقد هاشمی نیز تعجب ناظران سیاسی را برانگیخته بود. در این مراسم ناطق نوری رئیس مجلس بخش قابل توجهی از بیانات خود را به تمجید از شخصیت هاشمی اختصاص داد. وی یکی از موفقیتهای هاشمی را انجام سیاست تعدیل، تک نرخی شدن ارزکه به عنوانشکست دشمنان داخلی وخارجی ارزیابی کرد.این متن[۱۵۰] در این فضا بیان شد.
توصیف، تفسیر و تبیین متن
جدول (۴-۱۳) تحلیل گفتمان متن سوم سخنرانی هاشمی (مرداد ۱۳۷۱)
واژگان کانونی
سوبسید غیر عادلانه، عدالت اجتماعی، هزینه نسل آینده، اعتلای کشور، بیتالمال، بازسازی، زندگی شخصی، سوخت مصرفی
واژگان سلبی
ضد عدالت، فساد، غیر عادلانه، نارسازگاری با عدالت اجتماعی، بلعیدن منابع نسل آینده، تهمت
قطببندیها
عدالت در مقابل ضد عدالت عدالت، بازسازی در مقابل ویرانی، سوبسید عادلانه در مقابل سوبسید غیر عادلانه، بلعیدن منابع نسل آینده در مقابل مراقبت از منابع نسل آینده
مفاهیم
عدالت، اعتلا، منابع، نسل آینده
جان کلام متن
باید سوبسیدهای ناعادلانه حذف شود تاراه برای اعتلای کشور و مراقبت از منابع نسل آینده هموار گردد
پیشفرضهای سخنران در این متن
اعتلای کشور امری دشوار است و ممکن است مردم در میان جوسازیهای سیاسی قادر به تشخیص صحیح نباشند
ظاهر عدالت میتواند باطن ضد عدالت داشته باشد
پرداخت سوبسیدهادر کشور ضد عادلانه است
عدالت آن است که با پرداخت هزینه واقعی، قیمتهاواقعی شود
زندگی شخصی سخنران اشاره دارد که وی استفاده شخصی از انقلاب نکرده است
محیط آرام بیشتر از محیط ماجراجویانه برای گسترش اسلام و انقلاب تناسب دارد
مطابق جدول ۴-۱۳، بررسی واژگان کانونی متن نشان میدهد که واژه عدالت با ۱۶ بار تکرار در زمره واژگان پرتکرار است. تکرار این واژه، بیان گر جهتگیری جدید در گفتمان سازندگی است. در تفسیر عدالت اجتماعی باید گفت که عدالت از دیدگاه سخنران با استفاده درست از سوبسیدهاارتباط دارد، و واقعی شدن قیمتهامصداق عدالت است.
اپیزودهای معنایی این متن به شرح زیر است:
