1-1 بیان مساله. 4
1-2 ضرورت و اهمیت تحقیق 5
1-3 اهداف تحقیق 6
1-3-1 هدف کلی 6
1-3-2 اهداف ویژه 6
1-4 سوالات تحقیق 6
1-5 فرضیه های تحقیق 7
1-6 روش و ابزار تحقیق 7
1-7 متغیر های تحقیق 7
1-8 روش جمع آوری اطلاعات 7
1-9 پیشینه تحقیق 8
فصل دوم. 10
مبانی نظری تحقیق 10
2-1 تعاریف و مفاهیم. 11
2-1-1 گردشگر. 11
2-1-2 سازمان جهانی گردشگری 11
2-1-3 بهداشت و درمان. 13
2-1-4 شاخص‌های توسعه گردشگری 14
2-1-4-1 تبلیغات صحیح و اطلاع رسانی وسیع. 14
2-1-4-2 گسترش حمل و نقل ( بنادر، فرودگاهها و شبکه جاده ای) 15
2-1-4-3  امنیت 16
2-1-5 شاخص‌هاى بهداشتى و درمانى 18
2-1-5-1 سلامت 20
2-1-6 توسعه. 20
2-1-7 مدیریت 22
2-1-8 برنامه ریزی 23
2-1-9 انواع گردشگری 24
2-1-9-1 انواع گردشگری بر اساس انگیزه 24
2-1-9-2 انواع گردشگری بر اساس موقعیت مکانی 24
2-1-9-3 انواع گردشگری بر اساس هدف 24
2-1-9-4 انواع گردشگری از نظر مکانی و موضوعی 25
2-2 تعاریف گردشگری از گذشته تا امروز. 27
2-2-1 اهمیت گردشگری در اقتصاد جهان و ایران. 28
2-3 موضوعات مطرح در گردشگری 30
2-3-1 سیاست‌گذاری‌ گردشگری 30
2-3-2 فرایند سیاستگذاری 30
2-4 مدیریت گردشگری 32
2-4-1 مدیریت و برنامه‌ریزی در بخش دولتی 32
2-4-2 مدیریت بر مبنای هدف 33
2-5 اقتصاد گردشگری 33
2-5-1 متوازن کردن ترکیب اقتصاد – بخشها و اهداف 36
2-5-2 حفظ ثبات اقتصادی در سطح کلان. 36
2-5-3 تخصیص منابع – معمولا منابع کمیاب 37
2-5-4 دستیابی به رشد اقتصادی 37
2-5-5 تداوم فعالیت‌های اقتصادی در شرایط محیطی 37
2-5-6 دستیابی به توزیع عادلانه فعالیت‌های اقتصادی در مناطق مختلف کشور. 37
2-5-7 به حداقل رساندن سطح بیکاری 37
2-6 جاذبه‌ها در صنعت توریسم و گردشگری 37
2-7 گردشگری سلامت 40
2-8 گردشگری تندرستی 41
2-9 گردشگری سلامت در ایران. 43
2-10 ساختار برنامه ریزی برای گردشگری درمانی 44
2-11 اقدامات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری 45
2-12 جاذبه ها و امتیازات ایران برای گردشگری درمانی 46
فصل سوم. 48
بررسی منطقه مورد مطالعه. 48
3-1 جغرافیای طبیعی مشهد 49
3-1-1 شرایط اکولوژیکی مشهد 49
3-1-2موقعیت جغرافیایی مشهد 50
3-1-3  پستی وبلندیها 51
3-1-4  آب و هوا 52
3-2 جغرافیای انسانی مشهد 53
3-2-1 تقسیمات کشوری 53
3-2-1-1 سابقه تقسیمات کشوری در خراسان. 53
3-3 جغرافیای تاریخی 57
3-4 جغرافیای فرهنگی 57
3-5 روند تاریخی و گسترش شهر مشهد 59
3-5-1 بررسی تحولات و تقسیمات سیاسی – اداری شهرستان مشهد 59
3-6 تکوین تاریخی شهر مشهد 60
3-6-1 تاریخچه مختصر شهر قدیم مشهد 60
3-6-2 تعریف و مفهوم آستان قدس 61
3-7 مشهد از آغاز پیدایش (سال 59 ه.ش تا 1299 ه.ش) 61
3-7-1 مشهد از سال 1300 تاکنون. 63
3-8 گردشگری در مشهد 66
3-9 جاذبه های شهر مشهد 67
3-9-1 جاذبه های طبیعیمشهد 67
3-9-1-1 ییلاقات طرقبه. 67
3-9-1-2 ییلاقات شاندیز. 68
3-9-1-3 جاغرق 68
3-9-1-4 سد طرق 68
3-9-1-5 رودخانه و سد کارده 69
3-9-1-6 جاذبه های غارنوردیغارمغان. 69
3-9-1-7 غار هندل آباد 69
3-9-1-8 غار دره‌آل. 69
3-9-1-9 غار کارده 70
3-10 جاذبه‌های فرهنگی 70
3-10-1 حرم مطهر امام رضا (ع) 70
3-10-2 مسجد گوهر شاد 71
3-11 توریسم و توسعه تاسیسات گردشگری در مشهد 71
3-11-1 مسیر تحول هتلداری در شهر مشهد (از سال 1345 تا 1390) 71
3-11-2 هتل. 72
3-11-3 هتل‌ آپارتمان. 73
3-11-4 مهمانپذیر. 74
3-11-5 مجتمع‌های پذیرایی – تفریحی 74
3-12 جاذبه های گردشگری از دیدگاه کاربرد 75
3-12-1 جاذبه های تاریخی و مذهبی 75
3-12-2 جاذبه های تفریحی 76
3-12-3 مراکز اقتصادی و بازارهای خرید 77
3-12-4 شهرک های ییلاقی و توریستی طرقبه و شاندیز. 78
3-13 مهمترین پروژه‌ها و برنامه‌های اجرائی تاثیرگذار در توسعه گردشگری شهر مشهد 79
3-14 مدیریت و سازمان های مرتبط با گردشگری مذهبی – فرهنگی مشهد 82
3-14-1 آستان قدس رضوی 82
3-14-2 سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان. 84
3-14-3 اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی 84
3-14-4 شهرداری مشهد 84
3-14-5 حمل و نقل. 85
3-14-6 واحد های اقامتی و پذیرایی 86
3-14-7 دفاتر خدمات مسافرتی (سفر گذاری ها) 89
3-14-8 ساختار اجتماعی- فرهنگی گردشگران شهر مشهد 90
3-15 کارکردهای مؤثرگردشگری بر رشد و توسعه فضایی شهر مشهد 94
3-15-1 اثرات و کارکردهای گردشگری بر شهر مشهد 96
3-16 جاذبه های درمانی مشهد 99
3-16-1 مشهد میزبان گردشگران درمانی 99
3-16-2 بازاریابی در کشورهای آذری زبان. 100
3-16-3 مشهد قطب درمان نازایی 101
3-16-4 جراحی پیوند در مشهد 101
3-17 بررسی وضعیت زیرساخت های درمانی مشهد 104
فصل چهارم. 108
یافته های تحقیق 108
مقدمه. 109
4-1 روند رو به رشد آمار گردشگران سلامت در مشهد 109
4-2 بیمه بیماران خارجی مشهد 110
4-3 تسهیلات ورود گردشگران سلامت مشهد 110
4-4 افزایش تقاضای کشورهای اروپایی و آمریکایی 111
4-5 اختصاص بخشی از بودجه زیارت به گردشگری سلامت 111
4-6 گواهینامه سلامت حرفه‌ای آژانس‌های مسافرتی 112
4-7 کیفیت و قیمت مناسب خدمات درمانی در مشهد 113
4-8 ساماندهی تعرفه‌های درمانی برای توسعه گردشگری سلامت مشهد 114
4-9 تسهیل در صدور روادیدهای درمانی 114
4-10 بررسی نقاط مثبت و منفی توسعه گردشگری سلامت مشهد 115
فصل پنجم. 121
بررسی فرضیات ، نتیجه گیری و پیشنهادات 121
5-1 بررسی فرضیه های تحقیق 122
5-1-1 فرضیه اول تحقیق 122
5-1-2 فرضیه دوم تحقیق 123
5-1-3 فرضیه سوم تحقیق 123
5-2 طرح پیشنهادی برای ایجاد مجتمع گردشگری سلامت در مشهد (سایت پلان) 124
5-2-1 اهداف کلان طرح. 124
5-2-2 اهداف میانی طرح. 125
5-2-3 اهداف خرد 125
5-3 دستاوردهای پایان نامه برای برنامه ریزی گردشگری سلامت در مشهد 127
منابع فارسی 128
 

 
فهرست جداول
جدول 2-1 : تعاریف مختلف گردشگری و نقاط ضعف و قوت آنها 27
جدول 2-2 اثرات مثبت و منفی صنعت گردشگری 40
جدول شماره 3-1 : معرفی خراسان رضوی 53
جدول 3-2 مشخصات عمومی شهرستانها براساس تقسیمات کشوری در سال 1390. 56
جدول 3-3 : تقسیم بندی انواع جاذبه های گردشگری مشهد بر اساس کارکرد 81
جدول 3-4 : مشخصات کلی واحدهای اقامتی شهر مشهد سال 1390. 86
جدول 3-5 : تعداد گردشگران داخلی و خارجی شهر مشهد 1385-1379. 91
جدول 3-6 : مقایسه شاخص رشد جمعیت، گردشگران مشهد 1335 تا 1385. 95
جدول 3-7 : تعداد جمعیت و رتبه مهمترین شهرهای مذهبی جهان اسلام. 95
جدول 3-8 : لیست بیمارستانهای مهم مشهد 103
جدول 4-1 عوامل مثبت گردشگری درمانی شهر مشهد 116
جدول 4-2  عوامل منفی گردشگری درمانی شهر مشهد 117
جدول 4-3 فرصت های موجود جهت توسعه گردشگری درمانی شهر مشهد 118
جدول 4-4 تهدایدات پیش روی توسعه گردشگری درمانی شهر مشهد 119
جدول 5-1 : ارتباط زیرساختهای درمانی با گردشگران سلامت در مشهد 123
جدول 5-2 : قسمتهای اصلی سایت پلان پیشنهادی 127
 
 
فهرست اشکال و نمودارها
تصویر 3-1 : میدان طرقبه(منطقه ییلاقی) 67
تصویر 3-2 : ییلاقات شاندیز. 68
تصویر 3-3 : بارگاه مطهر حضرت رضا (ع) 70
نمودار 3-1 : نسبت مجوزهای گوناگون در دفاتر خدمات مسافرتی شهر مشهد 89
نمودار 3-2 : تعداد گردشگران داخلی ورودی به شهر مشهد بر حسب ماه های سال. 91
نمودار3-3 : نسبت اهداف گردشگران داخلی و خارجی شهر مشهد 94
تصویر 3-6 : الگوی پیشنهادی سیستم گردشگری  شهر مشهد 98
تصویر5-1 : ماهواره ای از محل پیشنهادی برای ایجاد مجتمع گردشگری سلامت در مشهد 126
تصویر 5-3 : جزئیات سایت پلان پیشنهادی 126
 
 
فهرست نقشه ها
نقشه 3-1 : نقشه جمهوری اسلامی ایران. 49
نقشه 3-2 : نقشه کلانشهر مشهد 50
نقشه 3-3 : پراکندگی فضایی جاذبه های گردشگری شهر مشهد 82
نقشه 3-4 : پراکندگی فضایی اقامتگاههای گردشگری مشهد 88
 
 
 

چکیده
 

بر اساس تعریف های سازمان جهانی جهانگردی یکی از اهدافی که می تواند گردشگر را برانگیزد تا عزم سفر کند، مسافرت برای کسب سلامتی است. چیزی که از آن به گردشگری سلامت تعبیر میکنند.در حقیقت گردشگری سلامت، نوعی از گردشگری است که به منظور حفظ، بهبود و حصول مجدد سلامت جسمی و ذهنی فرد به مدتی بیشتر از 24 ساعت و کمتر از یک سال صورت می گیرد. به این ترتیب یک توریست سلامت با مسافرت از محل دائم زندگی خود می تواند از خدمات درمانی مقصد