تحولات صورت گرفته در عرصه علم و تکنولوژی در نیم قرن اخیر ، جهان را وارد عصر جدیدی کرده است. در بسیاری از کشورهای پیشروی جهان ، دانشگاهها دیگر به عنوان نهادی هایی که صرفا در جهت آموزش نیروی انسانی و انجام تحقیقات ، فعالیت می کنند شناخته نمی شوند بلکه از آنها انتظار می رود که نقش فعال تری در توسعه اقتصاد ملی و منطقه ای داشته باشند

 

در این کشورها بخش دانشگاهی به عنوان بخش تولید و عرضه دانش با چالش پاسخگویی بهتر به سایر مولفه های نظام ملی نوآوری مواجه می باشد و به طور روزافزونی در بهبود کارایی آنها در تولید دانش و افزایش سطح و کیفیت تحقیقات حاصل از این بخش تلاش می گردد. بهبود کارایی در تولید دانش تنها بخشی از فرآیند ارتقاء نوآوری ملی شناخته می شود و این امر نیازمند سازوکارهای لازم جهت انتقال و به کارگیری دانش در سایر بخش های اجتماعی و اقتصادی ، به خصوص در بخش صنعت می باشد که به عنوان تجاری سازی نتایج تحقیقات ، محل توجه روزافزونی می باشد، به همین جهت در این پایان نامه سعی بر آن نمودیم تا به عوامل موثر بر تجاری سازی یافته های پژوهشی در حوزه فنی و مهندسی دست پیدا کنیم.در این تحقیق با بررسی برخی از پژوهشهای انجام شده مرتبط با حوزه تجاری سازی یافته های پژوهشی تعدادی عامل شناسایی شد ، پس از نظرسنجی از خبرگان و استفاده از فنون MADM اولویت بندی این عوامل در دانشگاه های تهران و تربیت مدرس در حوزه فنی و مهندسی انجام پذیرفت.

 

کلید واژه: تکنولوژی[1] ، انتقال دانش[2]، تجاری سازی[3]، فنونMADM  [4]

 

فهرست مطالب

 

فصل اول: کلیات تحقیق

 

1-1مقدمه:. 2

 

1- 2بیان مسئله:. 4

 

1-3 فرضیات تحقیق. 7

 

1-4 ضرورت انجام تحقیق. 7

 

1-5 اهداف اصلی تحقیق. 8

 

1-6 جنبه نوآوری تحقیق. 8

 

1-7 سابقه تحقیق. 9

 

1-8 ساختار تحقیق. 11

 

1-9 تعریف مفهومی واژگان. 12

 

فصل دوم : ادبیات تحقیق

 

2-1 علم ، توسعه و تکنولوژی. 20

 

2-2 توسعه تکنولوژی. 21

 

2-3 نوآوری. 22

 

2-4 تحقیق و توسعه. 24

 

2-4-1 اهداف تحقیق و توسعه 25

 

2-5 تکنولوژی و تحقیق و توسعه. 26

 

2-6 مدیریت و مراحل اجرایی مراکز تحقیقات و تکنولوژی. 28

 

2-7 نقش تحقیق ، توسعه و نوآوری در توسعه و تجاری سازی تکنولوژی. 31

 

2-8 انتقال دانش بین دانشگاه و صنعت. 34

 

2-9 تغیر نقش دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی دولتی در اقتصاد دانش محور و حرکت به سوی تجاری سازی تحقیق و توسعه  35

 

2-10 تجاری سازی یافته های پژوهشی. 38

 

2-11 مکانیسم های انتقال دانش بین دانشگاه و صنعت 43

 

2-12 فرآیند تجاری سازی نتایج تحقیقات در بخش دانشگاهی 44

 

2-13 عوامل اصلی فرآیند تجاری سازی. 46

 

2-14 روش های تجاری سازی یافته های پژوهشی. 52

 

2-15 الگوهای تجاری سازی یافته های پژوهشی. 55

 

2-15-1 الگوهای خطی تجاری سازی 58

 

2-15-1-1  الگوی تجاری سازی کوکوبو 58

 

2-15-1-2 مدل تجاری سازی کوپر (مدل مرحله-دروازه ) 59

 

2-15-1-3 مدل گلداسمیت 61

 

2-15-1-4 مدل راث ول و زگفلد 65

 

2-15-1-5 مدل پیشرفت تجاری سازی موسسه تجاری سازی استرلیا 66

 

2-15-1-6 مدل اندرو و سرکین 68

 

2-15-1-7 مدل انتقال نوآوری ملون-کارنگی: 70

 

2-15-1-8 مدل دانشگاه کوئیزلند(یونی کوئست) 71

 

2-15-1-9 مدل فرآیند تجاری سازی جولی 72

 

2-15-2 مدل های کارکردی 77

 

2-16 مراکز تجاری سازی یافته های پژهشی دانشگاه تربیت مدرس:. 81

 

2-16-1 مرکز رشد: 81

 

2-16-1-1 معرفی مرکز 81

 

2-16-1-2 تعریف مرکز رشد 81

 

2-16-1-3 اهداف مرکز رشد 82

 

2-16-1-4 وظایف مرکز رشد 83

 

2-16-1-5 ویژگیهای مرکز رشد فناوری 83

 

2-16-1-6 فعالیت های مرکز رشد فناوری 84

 

2-16-1-7 انواع واحدهای فناوری قابل پذیرش در مرکز رشد 84

 

2-16-1-8 پذیرش در مرکز رشد 84

 

2-16-1-9 معرفی خدمات پشتیبانی 85

 

2-16-1-10 خدمات پشتیبانی عمومی 85

 

2-16-2 پارک علم و فناوری: 85

 

2-17 مراکز تجاری سازی یافته های پژوهشی در دانشگاه تهران. 88

 

2-17-1 پارک علم و فناوری دانشگاه تهران 88

 

2-17-1-2 تاریخچه پارک علم و فناوری دانشگاه تهران 88

 

2-17-1-3 چشم انداز پارک 89

 

2-17-1-4 اهداف راهبردی پارک 90

 

2-17-1-5 ماموریت 91

 

2-17-2 مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه تهران 91

 

2-17-2-1 ماموریت 92

 

2-17-2-2 اهداف 93

 

2-17-2-3 مرکز مالکیت فکری و تجاری سازی 93

 

2-17-3 مرکز تجاری سازی 94

 

2-17-4 مرکز انتقال فناوری 95

 

2-17-4-1 ماموریت 96

 

2-18 نتیجه گیری:. 97

 

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

 

3-1 روش تحقیق. 102

 

3-2 جامعه آماری. 104

 

3-3 جمع آوری داده ها. 104

 

3-4 روش و ابزار جمع آوری داده ها. 105

 

3-4-1 روایی پرسشنامه 107

 

3-4-2 پایایی پرسشنامه 107

 

3-5 شناسایی عوامل موثر بر تجاری سازی یافته های پژوهشی در حوزه فنی و مهندسی   109

 

3-6 شناسایی عوامل نهایی موثر بر تجاری سازی یافته های پژوهشی. 109

 

3-7 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. 110

 

3-8آزمون میانگین یک جامعه. 111

 

3-9 مدل های تصمیم گیری چند معیاره : (MCDM). 112

 

3-9-1 مدل های تصمیم گیری چند هدفه : (MODM) 112

 

3-9-2 مدل های تصمیم گیری چند شاخصه : (MADM) 113

 

3-10 انواع روش های تصمیمگیریهای چند شاخصه (MADM). 115

 

3-10-1 مدلهای غیرجبرانی 116

 

3-10-2 مدل های جبرانی 116

 

3-10-2-1 روش SAW. 117

 

3-10-2-2 روش TOPSIS. 118

 

3-11 جمع آوری داده های لازم برای تجزیه و تحلیل توسط تکنیکهای SAW و TOPSIS  119

 

3-12 آمار توصیفی. 120

 

3-12-1 جنسیت پاسخگویان : 120

 

3-12-2 سطح تحصیلات پاسخگویان 121

 

3-12-3 سابقه فعالیت پاسخگویان در حوزه تجاری سازی 121

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

 

4-1آزمون فرضیه ها:. 124

 

4-1-1آزمون فرض اول: 125

 

4-1-2آزمون فرض دوم 127

 

4-2 اولویت بندی عوامل موثر بر تجاری سازی یافته های پژوهشی در حوزه فنی و مهندسی با بهره گرفتن از تکنیک SAW 128

 

4-3 اولویت بندی عوامل موثر بر تجاری سازی یافته های پژوهشی در حوزه فنی و مهندسی با بهره گرفتن از تکنیک TOPSIS 136

 

4-4 رتبه بندی عوامل حاصل از تلفیق نمرات دو روش SAW و TOPSIS :. 144

 

4-5 ضریب تغییرات نمرات روش های SAW  و TOPSIS:. 148