با بهره گرفتن از روش بارتوا و همکاران (۲۰۰۹)^[۱۶] و دستگاه تجزیه‌گر نیتروژن- پروتئین مدلEA1112 (Thermoquest, Italy) میزان نیتروژن برای ۱۰۰ میلی‌گرم نمونه در هر تیمار اندازه‌گیری شد. سپس با به کارگیری ضریب ۲۵/۶ مقدار پروتئین خام محاسبه گردید.

۳-۴-۴-۲- فسفر و پتاسیم
برای اندازه گیری فسفر روش طیف سنجی با اسپکتوفتومتر (مدل T80) باطول موج ۸۸۰ نانومتر به کار گرفته شد. پتاسیم به روش فلیم فتومتری مدل جنوای^[۱۷] اندازه گیری گردید.
۳-۴-۴-۳- نشاسته
جهت اندازه‌ گیری نشاسته، ابتدا نمونه‌های غده سیب زمینی با پتاس محلول در اتانول ۵ درصد حرارت داده شدند. سپس با آب مقطر مورد شستشو قرار گرفتند و با بهره گرفتن از صافی، فاز مایع از جامد جدا گردید. در مرحله بعد هیدروکسید پتاسیم به مواد غیر محلول روی صافی افزوده شد. برای حل شدن نشاسته، به نمونه‌ها حرارت داده شد و اسید استیک و اتانول به آن‌ها اضافه گردید و به مدت ۲۴ ساعت نگهداری شدند تا رسوب نمایند. با تعیین مقدار خاکستر از طریق کوره، مقدار خالص نشاسته مشخص گردید (مطابق با روش تشریح شده محمدزاده و همکاران، ۱۳۸۷).
۳-۴-۴-۴- روغن خام، قند و فیبر
برای اندازه گیری روغن خام، قند و فیبر در نمونه‌های سیب زمینی روش مورد استفاده موسسه A.O.A.C
(۲۰۰۵) استفاده گردید.
۳-۴-۴-۵- درصد ماده خشک
برای اندازه‌گیری ماده خشک بر اساس روش ذکر شده یلدریم و تاکوزغلو (۲۰۰۵)^[۱۸] ۱۰۰ گرم بافت غده برداشت شده به مدت دو شبانه روز در دمای ۷۰ درجه سانتی‌گراد آون نگهداری شد. سپس وزن خشک توزین و درصد ماده خشک محاسبه گردید.
۳-۵– نرم افزارها و روش‌های تجزیه آماری مورد استفاده
آزمون نرمال بودن داده‌ها با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS به روش کولموگروف- اسمیرنوف انجام شد. برای داده‌های درصدی از تبدیل داده جذری و زاویه‌ای استفاده گردید. سپس با بهره گرفتن از نرم افزار MSTAT-C داده‌های نهایی، مورد تجزیه واریانس و مقایسه میانگین به روش دانکن در سطح احتمال ۵ درصد قرار گرفتند. نمودارهای مقایسه میانگین با بهره گرفتن از نرم افزار آفیس ۲۰۱۳ در محیط EXCEL رسم گردیدند. تجزیه همبستگی ساده خطی صفات نیز به کمک نرم افزار SPSS انجام گرفت. یادآور می‌گردد جداول و نمودارهای مقایسات میانگین فقط برای اثراتی که در جدول تجزیه واریانس معنی‌دار گردیدند ارائه شده است.
فصل چهارم
نتایج و بحث
۴-۱- نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین
۴-۱-۱- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات مرفولوژیک
۴-۱-۲- تجزیه واریانس صفات فیزیولوژیک
۴-۱-۳- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین عملکرد و اجزای عملکرد
۴-۱-۴- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات کیفی و بیوشیمیایی
۴-۲- تجزیه همبستگی ساده برای صفات اندازه‌گیری شده
نتایج و بحث
۴-۱- نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین
۴-۱-۱- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات مرفولوژیک
تجزیه واریانس برای صفات مرفولوژیک سیب زمینی نشان داد که اثر سطوح مختلف کود‌ی و رقم بر تعداد ساقه در بوته در سطح احتمال ۵% معنی‌دار گردید ولی در مورد سایر صفات مرفولوژیک مثل ارتفاع بوته معنی‌دار نشده است (جدول ۴-۱). تعداد ساقه در سیب زمینی برای عملکرد غده این محصول اهمیت زیادی دارد (یزدان‌دوست و همکاران، ۱۳۸۲؛ ربیعی و همکاران، ۱۳۸۷). در یک مطالعه رابطه معنی‌دار رگرسیونی بین عملکرد غده و تعداد ساقه در بوته گزارش شده است. به دلیل آنکه در سیب زمینی تعداد ساقه در ایجاد استولون‌ها، تشکیل غده و میزان عملکرد موثر است (ربیعی و همکاران، ۱۳۸۷). بنابراین ‌می‌توان گفت که رقم و کودهای آلی از طریق تعداد ساقه در بوته توانایی تاثیر معنی‌دار بر عملکرد را خواهند داشت. نتایج مدنی و همکاران (۱۳۸۸) تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن را بر تعداد ساقه سیب زمینی معنی‌دار گزارش نمودند ‌که مطابق با نتایج تحقیق حاضر می‌باشد اما در تحقیق یزدان دوست و همکاران (۱۳۸۲) تاثیر نیتروژن غیر آلی بر تعداد ساقه ژنوتیپ‌های سیب زمینی معنی‌دار نشده است که بر خلاف نتایج تحقیق حاضر است. لذا می‌توان گفت کودهای آلی در تامین مواد غذایی برای افزایش تعداد ساقه به نسبت کودهای شیمیایی بهتر هستند. در برخی بررسی‌ها، مصرف همزمان کودهای آلی و شیمیایی نیز صفت مرفولوژیکی مانند ارتفاع بوته سیب زمینی را افزایش داده است (Najm et al., 2010). به علاوه در بعضی تحقیقات تفاوت معنی‌داری در تیمارهای رطوبتی برای مرفولوژی ساقه سیب زمینی بیان گردیده است (مسعودی و همکاران (۱۳۸۹) که بیانگر تاثیر عوامل دیگری علاوه بر مواد غذایی بر روی رشد اندام هوایی این محصول می‌باشد.
جدول ۴-۱- تجزیه واریانس صفات مرفولوژیک ارقام سیب زمینی تحت تاثیر تیمارهای مختلف کود آلی و شیمیایی