فرعی دوم

بین واکنش اقلام جریانات وجه نقد ناشی از عملیات به عنوان متغیر وابسته نسبت به اخبار خوب و بد با نسبت (P/B) اول دوره رابطه معنیدرای وجود ندارد.

قبول

بین واکنش اقلام جریانات وجه نقد ناشی از عملیات به عنوان متغیر وابسته نسبت به اخبار خوب و بد با نسبت (P/B) اول دوره رابطه معنیدرای وجود ندارد.

 

 

۵-۳٫ تحلیل تطبیقی یافتهها
بر اساس مباحث طرح شده در فصل دوم و مبانی نظری پژوهشی و پیشینه پژوهش بیان گردید که سود از لحاظ زمانی در واکنش به نوع اخبار دچار نوعی عدم تقارن است که این عدم تقارن در عمل به صورت شناسایی به موقع زیانها و به تعویق انداختن شناسایی سودها در طی دوره های مالی مربوطه در صورتهای مالی نمایان میشود. باسو در سال (۱۹۹۷) این عدم تقارن در سود را از لحاظ آماری به صورت تفاضل بتای رابطه بین اخبار خوب و بد بیان نمود که در پژوهش باسو همواره (b₁) اخبار بد بزرگتر از(b₁) اخبار خوب بود و در نتیجه آن معیار (  ) که به عنوان معیار محافظهکاری شناخته میشد همواره بزرگتر از صفر بود (C_t > 0)، که این رابطه از لحاظ سود و زیانی معیار محافظهکارانه بودن سود بیان گردید. در پژوهش حاضر با فرض تایید ادعای مدل باسو (۱۹۹۷) که از مدل «  » استفاده نموده بود به بررسی مدل پائه و والکر در سال (۲۰۰۵) پرداختیم و رابطه محافظه کاری ترازنامهای که در (P/B) خود را نشان میدهد را با محافظه کاری سود و زیانی که در (Eps/P) مستتر است و اجزای آن را در طی ۱۰ سال دوره زمانی مورد آزمون پژوهش قرار دادیم.
همانگونه که پائه و والکر در سال (۲۰۰۵) بیان نمودند که علت وجود رابطه منفی بین صورت سود و زیان خالص و ترازنامه از لحاظ محافظهکاری باید در درون ساختار و نوع اجزای تشکیلدهنده سود مورد بررسی قرار گیرد و با توجه به اینکه مبانی نظری پژوهش حاضر بر اساس پژوهش واتز (A2003) و پائه و والکر (۲۰۰۵) میباشد، ما نیز در فرضیه فرعی خود علت وجود این رابطه منفی را در اجزای تشکیلدهنده سود مورد بررسی قرار دادیم.
به عبارتی عدم تقارن زمانی سود بیانگر تفاوت سیستماتیک بین اخبار خوب و بد از «به هنگامی» و «پایداری» در سود ناشی میشود. به بیان دیگر پایداری تغییرات منفی سود کمتر از پایداری تغییرات مثبت سود است. همچنین رابطه سود- بازده نسبتاً قویتر از رابطه جریان وجه نقد- بازده به ازای اخبار بد در مقایسه با اخبار خوب است. ما فرض نمودیم که اقلام تعهدی کل موجب ایجاد این عدم تقارن زمانی در سود شده است و این عدم تقارن با وجود جریانات وجه نقد عملیاتی کاهش خواهد یافت، زیرا اقلام تعهدی کل تغییرات منفی در سود را در دوره های بعد سریعتر از تغییرات مثبت برگشت خواهند داد. به عبارت دیگر پس از یک دوره خوشخبر، اقلام تعهدی باعث ایجاد ثبات و پایدرای در فرایند گزارشگری سود میشود، بنابراین تغییرات مثبت در اقلام تعهدی کل در دوره های بعد کمتر قابلبرگشت هستند. ولی پس از یک دروه بدخبر اقلام تعهدی باعث ایجاد بههنگامی در فرایند گزارشگری سود میشوند، بنابراین تغییرات منفی در اقلام تعهدی کل در دوره های بعد سریعتر برگشت داده میشوند. این عدم تقارن در برگشت اقلام تعهدی کل، منجر به ایجاد ماهیت نامتقارن در فرایند گزارشگری سود میشود، زیرا اقلام تشکیلدهنده سود به غیر از اقلام تعهدی و جریان وجه نقد عملیاتی، دارای ماهیت متقارن در برگشت سود میباشند.

بنابراین اگر شرکتی اخبار بدی را در دوره جاری دریافت نماید، بخش اعظمی از آن اخبار در همان دوره شناسایی شده و منعکس میشود ولی اگر شرکتی در دوره جاری اخبار خوبی را دریافت کند، شناسایی و انعکاس آن اخبار در دوره جاری نسبت به حالت اخبار بد بسیار کمتر و یا اصلاً صورت نمیگیرد. از این رو میتوان بیان نمود که سود خالص دوره جاری به طور قدرتمندی با اخبار بد همان دوره همبسته میباشد ولی این همبستگی با اخبار خوب همان دوره بسیار کمتر میباشد.
۵-۴٫ محدودیتهای پژوهش
محدودیتها بخش لاینفک و غیرقابل اجتناب هر پژوهش و پژوهشگری میباشد که گاهی موجب تسریع و گاهی موجب تعدیل نتایج پژوهش میگردند.
این پژوهش نیز از این امر مستثنی نبوده و محدودیتهایی را هم از لحاظ پژوهش و هم از لحاظ پژوهشگر شامل بوده است. که این محدودیتها را میتوان به شرح ذیل بیان نمود:

 

 

• عدم دسترسی به برخی از منابع و کتب

 

 

 

• بالا بودن حجم محاسبات و در نتیجه افزایش یافتن خطاهای محاسباتی

 

 

 

• پیچیدگی شرایط سیاسی و اقتصادی کشور و عدم شفافیت در اطلاعات و صورتهای مالی تهیهشده توسط شرکتهای موجود در این نظام و محیط.

 

 

 

• عدم وجود پایگاه های اطلاعاتی منسجم و برنامه ریزی شده در مورد اطلاعات شرکتهای پذیرفتهشده در بورس، ناقص و یا غیرتخصصی بودن نرمافزار موجود در بازار برای دسترسی به این اطلاعات باعث پایین آمدن دقت داده ها و اطلاعات جمعآوریشده در خلال دوره پژوهشی و افزایش میزان تحلیلات و محاسبات جهت جمعآوری این داده ها را میتوان نام برد.

 

 

این عوامل از جمله محدودیتهایی هستند که امکان کنترل بر آنها وجود ندارد و نتایج این پژوهش را میتوانستند تحت تأثیر بگذارند و باعث ایجاد خودهمبستگی بین مشاهده گردند که با انجام آزمونهای مناسب مدلهای پژوهشی میتوان از تأثیر این عوامل بر روی روابط بین متغیرهای پژوهش اطمینان حاصل نمود.
۵-۵٫ پیشنهادهای پژوهش
در این قسمت با بهره گرفتن از نتایج و یافته های پژوهش و به منظور انتقال تجارب کسب شده از پژوهش پیشنهاداتی در قالب دو بخش به شرح ذیل ارائه میگردد:
۵-۵-۱٫ پیشنهادهای برخاسته از نتایج پژوهش
با توجه به نقش محافظهکاری و جایگاه آن در گزارشگری مالی، پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین ترازنامه و سود و زیان از جنبه های کلی موضوع محافظهکاری پرداخت، برای نمونه در این پژوهش ما فقط به دنبال نوع رابطه در اجزای سود با ترازنامه بودیم در حالی که هر یک از اقلام تشکیلدهنده سود در جز دارای بخشهای مختلفی از لحاظ محافظهکاری هستند. به ویژه در مورد اقلام تعهدی به دلیل محدودیت زمانی ما قادر به بررسی انواع آن نبودیم در حالی که برای پژوهشهای آتی میتوان به بررسی ریز اقلام تشکیلدهنده، اقلام تعهدی، از قبیل اقلام تعهدی بلندمدت، اقلام تعهدی کوتاهمدت و اقلام تعهدی محافظهکارانه و … پرداخت تا از این طریق بتوان پی برد که کدامیک از اقلام تعهدی محافظهکارانهتر هستند و از این راه رابطه دقیق و نحوه تأثیر این اقلام بر سود را بررسی نمود.
همچنین در مورد نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام (P/B) برای بررسی ارتباط دقیق آن با معیار عدم تقارن زمانی سود پیشنهاد میشود که در پژوهشهای آتی با توجه به شرایط متفاوت و بسیار متغیر بازار بورس، در بازارهایی که از پایداری و ثبات بیشتری برخوردار هستند و یا دوره های زمانی که شوکهای سیاسی، اقتصادی و حبابهای ایجاد شده در بازار کمتر اثر گذار باشند، بررسی گردد تا اثر محافظه کاری در این نسبت دقیقتر مورد ارزیابی قرار گیرد.
۵-۵-۲٫ پیشنهادات برای پژوهشهای آتی
با توجه به پژوهشهای گسترده و متعددی که در خارج از ایران در زمینه محافظهکاری انجام پذیرفته و با در نظر گرفتن پتانسیل بالای موضوع محافظهکاری برای انجام پژوهش در زمینه های مختلف محافظهکاری در ایران میتوان به بررسی ارتباط محافظه کاری با موضوعات زیر نمود:

 

 

• عوامل مختلف نظام مالیاتی ایران

 

 

 

• راهبری یا حاکمیت شرکتی

 

 

 

• هزینه بدهیها

 

 

 

• عدم تقارن اطلاعاتی در حوضههای مختلف مانند بازار، استفاده کنندگان و …

 

 

 

• انگیزههای منفعت جویانه مدیران و سیستمهای پاداش و انگیزشی

 

 

 

• اهرمهای مالی

 

 

فهرست منابع و مأخذ
منابع فارسی:

 

 

• آزاد، عبدالله، ۱۳۸۷، بررسی نقش اطلاعاتی صورتهای مالی محافظه کارانه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بین المللی امام خمینی.

 

 

 

• امیربیکی لنگرودی، حبیب، ۱۳۸۶، بررسی عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیار محافظه کاری در گزارشهای مالی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بین المللی امام خمینی.

 

 

 

• بنی مهد، بهمن، ۱۳۸۵، تبین و ارائه الگو برای اندازه گیری محافظه کاری حسابداری، رساله دکتری ، دانشگاه علوم و تحقیقات.

 

 

 

• چشان، مرتضی، ۱۳۸۷، ارزیابی ارتباط بین بدهی‌های بلند مدت با محافظه کاری حسابداری، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.