۲-۱-۵-۱- هدف های آموزشی و انتخاب رسانه:
علی آبادی، ۱۳۹۰، رسانهای که رسیدن به هدفهای آموزشی را معین کند، وجود ندارد. لیکن نظر این است که برخی رسانه ها برای آموزش برخی اهداف مناسبتر هستند. در زیر طبقهای از رسانه ها که متناسب با اهداف آموزشی قید شده اند، مشاهده میکنید:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
-
- رسانههای دیداری ثابت: برای اطلاعات کلامی، تمیز دادن و مقایسه کردن اجسام، آموزش قواعد، اصول و مفاهیم میتوان از آنها استفاده کرد. لیکن برای یادگیری نگرشها زیاد کاربرد ندارد. در آموزش مهارت های حرکتی میتوان لحظات مهم را در حرکت نشان داد.
-
- رسانههای شنیداری: برای یادگیری اطلاعات کلامی و مهارت های ذهنی، برای تمیز دادن انواع محرکهای شنیداری، برای تمیز دادن نحوه تلفظ صحیح واژه های خارجی، یا آواهایی در یک زبان موجودند، آموزشهای اصول و قواعد، کاربرد آن در تغییر نگرش و ایجاد حالات عاطفی میتوان استفاده کرد. لیکن برای مهارت های حرکتی نقش چندانی ندارد.
-
- رسانههای شنیداری- دیداری شفاف و غیر شفاف ثابت: این رسانه ها برای آموزش قواعد و اصول، یادگیری اطلاعات کلامی و تمیز دادن انواع محرکهای دیداری و شنیداری، استفاده در آموزش مهارت های حرکتی جهت تمرین و تکرار، کاربرد دارد ولی برای تغییر نگرش ها کاربردشان محدودتر از رسانههای شنیداری- دیداری متحرک است.
-
- رسانههای دیداری متحرک و شنیداری- دیداری متحرک (مثل فیلم، تلویزیون): مفید واقع شدن این مواد در آموزش اطلاعات کلامی مثل تاریخ، نامها و محلها، یاددادن مهارت های حرکتی مانند طرز استفاده از ابزار و یاددادن مهارت های ذهنی مثل انجام اعمال ریاضی جمع، تفریق و توان و… برای تغییر نگرش میتوان از تلویزیون استفاده کرد. تنها ایرادی که به این رسانه وارد شده است، این است که فاقد عنصر دریافت پاسخ و دادن بازخورد است.
-
- کامپیوتر: دادن بازخورد به یادگیرندگان و آموزش مهارت های ذهنی مفید است.
۲-۱-۵-۲- ویژگیهای دانش آموزان:
یکی از ویژگیهای دانش آموزان در انتخاب رسانه ها، سن آنهاست.
از دیگر ویژگیهای دانش آموزان، قدرت آنها در خواندن است. رسانههای شنیداری خاص یادگیرندگان که از نظر خواندن ضعیف هستند.
عامل دیگر، فاصلهی یادگیرندگان از هم است. اگر با دانش آموزان سرکار دارید که توانایی جمع کردن آنها در یک مکان امکان پذیر نیست می توانید از تلویزیون و رادیو استفاده کنید.
۲-۱-۵-۳- فنون آموزشی و انتخاب رسانه ها:
از دیگر عواملی که انتخاب رسانه ها را محدود می کند، فنون آموزشی است. اگر روش تدریس معلم، بحث گروهی است، رسانههای ضبط صوت و تلویزیون به هیچ عنوان مناسب نیست چون در این رسانه ها تبادل اندیشه که مورد نیاز بحث گروهی است وجود ندارد بلکه یادگیری از طریق خود یادگیرندگان و معلم به عنوان منابع انسانی صورت می گیرد. یا در استفاده از روش سخنرانی برای گروه های بزرگ استفاده از مواد سه بعدی کوچک بیفایده است. باید از طلق شفاف و اسلاید استفاده کرد. در گردش علمی در هوای آزاد امکان نشان دادن فیلم نیست بلکه از مشاهده مستقیم استفاده می شود. پس هر کدام از فنون آموزشی رسانهی خاص خود را میطلبد.
-
-
-
-
-
-
-
- محرکهای مورد نیاز موضوع درسی:
محرکهای مورد نیاز شامل: رنگ، صدا، حرکت، کلمات چاپ شده و تصاویر.
گرچه رنگ برای جلب توجه، برانگیختن علاقه و زیباشناسی مفید است ولی نتیجه تحقیقات نشان داده است که رنگ هیچ اثر مشخصی بر میزان یادگیری ندارد مگر اینکه جزء محرکهای مورد نیاز یادگیری باشد. مثلا اگر آموزش نحوه تهیه رنگ سبز از دو رنگ اصلی زرد و آبی مورد نظر باشد رنگ جزء محرک مورد نیاز است.
در مورد صدا نیز مثل مورد رنگ است. یعنی اگر صدا جزء محرکهای مورد نیاز است باید از رسانههایی که دارای صداست استفاده کرد. مثلا اگر نحوه تلفظ لغات خارجی مورد نیاز است بهتر است از رسانههای شنیداری که دارای صداست استفاده کنید.
رسانههایی که قادرند تصور حرکت را ایجاد کنند (فیلم، تلویزیون، نوار ویدئو) رسانههای گران قیمتی هستند و به همین دلیل استفاده از آنها محدود است. ولی اگر حرکت جزء مواردی است که باید یاد داده شود بهتر است از رسانههایی که قادرند تصور حرکت را ایجاد کنند استفاده شود.
اگر محرک مورد نیاز یادگیری کلمات باشند می توان از کتاب، پلی کپی، اسلاید و فیلم استریپ، آموزش برنامهای چارت و حتی پوستر استفاده کرد. باید کلمات خوانا نوشته شده باشند. فاصلهی کلمات از یکدیگر و فاصله سطور از هم به اندازهای باشد که چشم را خسته نکند. برای خوانندگانی که در خواندن ضعیف هستند بهتر است کلمات با تصویر همراه باشند.
گاه محرک مورد نیاز یادگیری تصویر است. در اینگونه موارد از کلیه رسانههایی که تصویر در آنها ارائه شده میتوان استفاده کرد. پوستر، کاریکاتور، اسلاید، فیلم استریپ، تصاویر بریده شده از مجلات و تصاویر تجاری موجود در بازار نیز کارساز خواهد بود. البته همیشه باید موظف بود که تصویر مورد استفاده به یادگیری مطلب کمک کند.
۲-۱-۵-۵- شرایط عملی:
یکی از شرایط عملی که در انتخاب رسانه ها تاثیر می گذارد، عبارت است از هزینه تولید، نگهداری و به کار اندازی. البته اگر انتخاب یک رسانه منجر به یادگیری سریعتر و بادوامتر می شود نباید هزینه آن مطرح باشد ولی در شرایط عملی بالا بودن هزینه تولید یک رسانه سبب می شود که آن رسانه انتخاب نشود.
عامل دیگری که در انتخاب تاثیر می گذارد وقت است. گاه تولید یک رسانه در مدت زمان محدود امکان پذیر نیست و همین امر سبب می شود که رسانهی دیگری که از نظر دستیابی به هدفها در سطح پایین تری قرار دارد انتخاب گردد.
یکی دیگر از عوامل عملی، توافق معلم با رسانه است. گاهی معلمان به دلیل عدم آشنایی با یک رسانه در مقابل آن احساس خطر می کنند. گاه نحوه کار با یک رسانه را نمیدانند و آن را به کار نمیگیرند. طراح آموزشی باید هنگام انتخاب و پیشنهاد یک رسانه برای آموزش شرایط عملی کاربرد آن رسانه را نیز مورد توجه قرار دهد.
۲-۱-۶- تقسیم بندی مواد و وسایل آموزشی:
مواد و وسایل آموزشی از دیدگاه متخصصان مختلف و با توجه به معیارهای خاص به گونه ای متفاوت مورد تقسیم بندی قرار گرفته است که عبارت اند از:
-
- برقی و غیر برقی: عدهای دستهای از مواد و وسایلی که به نیروی برق نیاز دارند در یک دسته و در دستهی دیگر بقیه ی مواد و وسایل قرار داده میشوند.
-
- ارزان قیمت و گران قیمت: ایرادی که به این تقسیم بندی وارد شده اینکه حد و مرزی میان دو دسته امکان پذیر نیست. با این حال عدهای از این تقسیم بندی استفاده کردند. رسانههایی نظیر چارت، پوستر، نقشه، کره، طلق شفاف، اسلاید و نظایر اینها را در دستهی ارزان قیمت و تجهیزاتی نظیر پروژکتورهای فیلم، اسلاید، فیلم استریپ، اورهد و … در دستهی گران قیمت قرار می دهند.
-
- نرمافزار و سختافزار: طرفداران استفاده از این تقسیم بندی رسانههایی نظیر، چارت، پوستر، نمودار، طلق شفاف، مدل، ماکت، برش و نظایر اینها را در دستهی نرمافزار و تجهیزاتی نظیر پروژکتورهای فیلم متحرک، اسلاید، اوپک، اورهد و نظایر اینها را در دستهی سختافزار قرار می دهند.
-
- چاپی و غیر چاپی: عدهای رسانههای نظیر کتاب، جزوه، مجله، منابع برنامهای شده چاپی و نظایر اینها را در گروه چاپی و بقیه را در گروه غیرچاپی قرار می دهند.
- ساده و پیچیده: رسانههایی نظیر کتاب، مجله، طلق شفاف و نظایر اینها در گروه ساده و تجهیزاتی نظیر پروژکتورهای فیلم متحرک، اسلاید، اوپک، اورهد، دستگاه های ضبط شنیداری و دیداری و نظایر اینها را در گروه پیچیده قرار می دهند.
موضوعات: بدون موضوع
لینک ثابت
