تعداد طبقات
به منظور جلوگیری از مفروضات تکراری سعی شده به اختصار معا بر و محاسن انواع تعداد طبقات ی
فضاهای آموزشی در اقلیمهای مختلف با توجه به شناخت از مقاطع سنی در داخل جدول ذیل ذکر می
گردد:
جدول ۲-۲-معایب ومزایای طبقات فضاهای آموزشی در ارتباط با اقلیم های پیشنهادی

مأخذ:محمودی ، ۱۳۸۴
مهدی محمودی ، ۱۳۸۴طراحی فضاهای آموزشی با بهره گرفتن از فرم های انعطاف پذیر
ادامه جدول معایب ومزایای طبقات فضاهای آموزشی در ارتباط با اقلیم های پیشنهادی

مأخذ:محمودی ، ۱۳۸۴
همجواری و مکان قرارگیری فضاهای آموزشی یکی از مسائلی که در مورد انعطاف پذیر کردن
فضاهای آموزشی بسیار موثر است همجواری فضاها نسبت به هم میباشد. تطبق این فضاها با عملکردهای جدید و تغیر در آنها مستلزم قرارگیری فضاها در جایگاههای مناسب است. مسئله قابل توجه در این قسمت همخوانی فضاهای همجوار و کنار هم قرار دادن فضاها ی با مشخصات و نیازهای مشترک است. این همخوانی می تواند از جهات مختلف مثل مبلمان، صوت، مصالح، عرصه و حر م و نیاز استفاده کنندگان و زمان استفاده از آن، بررسی گردد. به این منظور میتوان به مباحث زیر توجه ویژه ایداشت:
۱- اقتصاد زمان عینیبه کردن زمان
۲- دارا بودن فضای کافی، با توجه به اندازه جمعت برای فعالتهای آموزشی در کوتاه مدت و بلند مدت )انعطاف پذیری بودن کالبدی(

۳ - تضمین آساش واحدهای مسکونی و غیر مسکونی همجوار با فضاهای آموزشی
۴- تضمین امنیت در درون و بیرون فضاهای آموزشی در برابر معضلاتی مانند عبور از بزرگراه،
سیل، زلزله و غیره
۵- استفاده از منابع محلی، به عنوان مثال فضای سبز و بازی در کنار مدرسه
۶- توجه به نیاز تاسیسات زیربنا ی و شبکه حمل و نقل
۷- توجه به کیفیت محیطی آلودگی هوا و آلودگی صدا
۸-آساش اقلیمی در مورد مکانیابی واحدهای آموزشی همچنین باید به کاربری های سازگار و ناسازگار توجه
داشت از جمله کاربری های سازگار میتوان از کاربری های مسکونی، فرهنگی و فضاهای سبز نام برد و منظور از کاربری های ناسازگار، کاربری های آلوده کننده است، مانند آلایندههای هوا شامل صنا یع، ترمینالهای مسافربری، آلایندههای صوتی، مثل بزرگراهها، فرودگاهها، مسیر راه آهن، مراکز ی تجاری پر رفت و آمد و سایر آلا یندههای محیطی، مثل فاضلابهای شهری، کشتارگاهها، دامدار یها، مراکز درمانی و بیمارستانی، گورستانها و محلی انباشت زباله و کود.
جدول زیر کاربری های فضاهای آموزشی و سازگاری همجواری آنها را نشان میدهد
جدول ۲-۳- کاربری های فضاهای آموزشی و سازگاری

مأخذ:محمودی ، ۱۳۸۴
ادامه جدول کاربری های فضاهای آموزشی و سازگاری

مأخذ:محمودی ، ۱۳۸۴
نور و انعطاف پذیری فضاهای آموزشی
میزان روشنایی مناسب در تامین آساش جسمی و روحی دانش آموزان موثر میباشد. حداقل میزان روشنایی لازم در کلاس ۲۰۰ لوکس و حداکثر ۵۰۰ لوکس میباشد و با افزاش میزان روشنا یی کارا فضا بالاتر نمیرود. در مورد ارزش روانشناسی نور نکات زیر را میتوان مطرح کرد:
نور کافی میل و رغبت به کار و تحصیل را افزاش میدهد
باعث دقت عمل و تمرکز حواس در دانش آموزان میگردد . سلامتی چشم و قدرت بینا یی محفوظ میماند و خستگی اعصاب کمتر میگردد. جهت ایجاد تنوع فضا یی و تاکید در فضا استفاده میشود همچنین در مورد منبع نور در نظر گرفتن نکات زیر توصیه میگردد:
جهت تابش نور در سمت چپ باشد تا ا یجاد سایه نامناسب روی میز کار دانش آموز نکند منبع نور در حوزه دید دانش آموز قرار نگیرد زیرا باعث خیرگی چشم میشود جایگاه معلم نباید رو به پنجرههای کلاس باشد زیرا مشکل خیرگی چشم به وجود میآورد سطح مطالعه باید مات باشد سطح پنجره های کلاس نباید ۵/ ۱ تا ۷/ ۱ سطحی کلاس کمتر باشد در کلاس اگر عرض بیشتر از ۸ متر باشد که باید در دو طرف پنجره تعبه شود تا دانش آموزان در تاریکی قرار نگیرند. چراغهای سقفی کلاس باید به سقف چسبیده و در ارتفاع بالا قرار داده شوند تا خیرگی چشم را باعث نشوند.
کیفیتهای نور که از جهات مختلف بر پنجره میتابند اثرات متفاوتی دارند. نور شمال یکنواخت و سرد است. نور غرب ایجاد خیرگی میکند و نور شرق گرم میباشد. به عنوان قاعده کلی، جهت فضاهای آموزشی شمال به جنوب است. به منظور کنترل نور طبیعی استفاده از پرده، سایه بان، گیاهان و پیشامدگی در سقف توصیه میشود.
استفاده از شیشه رنگی و نورگیر سقف برای تنوع بخشیدن به فضاها توصیه میشود انعکاس نور در آب و استفاده از المانهای نوری در آب باعث ایجاد ادراکات حسی خوشایند ی میشود
شرا یط حرارتی و انعطاف پذیری فضاهای آموزشی
تامین آساش حرارتی برآوردن ین از یک جسمی و روحی است در مورد شرا ط حرارتی کلاس همواره دمای پائن تر از حد آساش مدنظر قرار میگرد و این مسئله به دلیل حرارت بدن دانش آموزان میباشد که باعث گرمی محیط میشود.
جدول ۲-۴-شرا یط حرارتی و انعطاف پذیری فضاهای آموزشی

مأخذ:محمودی ، ۱۳۸۴
بنابران توصیه میشود:
درجه حرارت تا ۵ درجه پائین تر از حد آساش در مدارس ابتدا یی قابل قبول است حرارت مطبوع باید کنترل شده باشد. در هنگام ورود گرما بیشتری مدنظر خواهد بود در مورد مدارس راهنمایی و دبیرستان رعایت درجه حرارت در حد آسایش توصیه میگردد حرارت به صورت یکپارچه و یکنواخت در فضا باید توزیع شود میزان تغییر درجه حرارت در سردترین جای فضا نسبت به گرمترین نقطه آن از ۵ درجه بیشتر یک نباید باشد.
صوت و انعطاف پذیری فضاهای آموزشی
شنیدن درست از مهمترین عوامل یادگیری است. و حداکثر میزان سر و صدای قابل قبول برای هر کلاس ۴۵ dp است. البته آلودگیهای صوتی محیط پیرامون مدارس را میتوان با تدابیر خاص ذیل از بین برد:
ایجاد فاصله بین مراکز تولید صدا و فضاهای آموزشی به منظور جلوگیری از سر و صدای مزاحم ناشی از کارگاه صنعتی m300 و برای سر وصدا ناشی از بازی بچه ها ۲۵ m فاصله نیاز است.
به غیر از به وجود آوردن فاصله که در بعضی از مواقع میسر نیست از روش های د یگر کم کردن صدا میتوان استفاده کرد: با ایجاد گوشه ها و کنجه ای ز اد و همچن دیوارهای ناموازی و استفاده از سقفهای شیبدار استفاده از جذب کننده های مناسب آکوست یکی استفاده از مصالح مناسب مثل استفاده از مواد متخلخل و نرم مانند موکت نصب فایلهای اکوست یکی در سقف و تیغه های اکوست یکی استفاده از پوشش گیاهی در فاصله مناسب استفاده از پنجره دو جداره عدم استفاده از سقف گنبدی و ا هلالی در فضاهای آموزشی قرار دادن بنای فرعی و غیر حساس در مقابل صوت قرار گرفتن موقعیتی خیابان در گودی استفاده از خاکر زها و تپه ماهوری
رنگ و انعطاف پذ ری فضاهای آموزشی
از عوامل موثر فضا در انتقال پیام، رنگ فضا است. رنگ به عنوان عنصری تفکیک ناپذیر در یک طبیعت معماری تاثیر فراوانی بر روحیه و رفتار کاربران فضا دارد و حالات روانی و عاطفی آنان را شدیداً تحت تاثیر قرار میدهد. هر رنگ حاوی پیامی خاص به بنندگان میباشد.
مقیاس انسانی و انعطاف پذ ری فضاهای آموزشی

سنجش تأثیرگذاری کانون های تفکر
دانشمندان علوم سیاسی، کانون های تفکررا بخشی ازنخبگان سیاسی یا سازمانی قلمداد می کنند که درنظام کثرت گرا برای جلب توجه سیاستگذاران با هم به رقابت می پردازند. هیچ رویکردی قادر نیست که نوع ومیزان تأثیرگذاری کانون های تفکر در سیاستگذاری را تعیین نماید. روند سیاستگذاری عمومی را می توان به مراحل تعریف مسئله یا فهم مسئله، تنظیم دستورکار، انتخاب سیاستی واجرا تقسیم بندی کرد. آیا مشاوران بیرونی در یکی ازمراحل سیاستگذاری ویا فقط درچند مرحله آن تأثیرگذار هستند؟ چگونه محصولات وکانال های مشورتی از یک مرحله به مرحله دیگر تغییر می کنند؟

دراین تحقیق به این نتیجه رسیدیم که کانون های تفکر درنخستین مراحل فرایند سیاستگذاری به ویژه در مراحل تعریف مسئله وتنطیم دستورکار ازبیشترین تأثیر برخوردارند. دونالد ابلسون^[۱۶۳] معتقد است که” تأثیرگذاری درواشنگتن دی سی دارای اشکال مختلفی است.برخی از موسسات درپشت صحنه بدون هیاهو وسروصدایی به فعالیت می پردازند درحالی که برخی دیگر تلاش می کنند تا با رویکرد آشکارتری به شکل دهی افکار عمومی اقدام نمایند". (Abelson,2002,P.65)
وی پیشنهاد می کند که قبل از تشخیص نحوه عملکرد کانون های تفکر باید به فهم بهتری ازعامل تأثیرگذار ونحوه سنجش تأثیرگذاری دست پیدا کنیم. بنابراین بایستی توسط شاخص های مستقیم وغیر مستقیم درچرخه سیاستگذاری به سنجش وارزیابی تأثیرگذاری کانون های تفکر پرداخت که درذیل به آن ها اشاره می کنیم:
* بیان مسئله: طرح مسئله برای عموم ازطریق رسانه ها، نخبگان وحکومت ها، جهت دهی به جریانات سیاسی وایجاد ائتلاف به منظور قرار دادن مسائل دردستورکار دولت.
* صورت بندی سیاست: ازطریق انجام مطالعات، ارزیابی، برگزاری جلسات توجیهی وسخنرانی در برابر کنگره وارائه مشاوره.
* اجرای سیاست: انعقاد قرارداد، ارائه مشاوره، رسانه ها، آماده سازی مقامات دولتی، آموزش، حفظ پایگاه داده ها (Abelson,2002,P.56)
با این وجود سنجش چنین تأثیرگذاری نسبت به این که مشخص نماییم که چه مواردی سبب تأثیرگذاری می شوند بسیار دشواراست. اگرفردی درمورد چنین اظهاراتی وارزش چنین مدارکی تردید داشته باشد می تواند از شیوه های دیگری جهت سنجش ارتباط برنامه با فرایند سیاستگذاری بهره گیرد:
* اجرا، برقراری روابط، انعقاد قرارداد با سیاستگذاران
* روابط اعضای هیأت مدیره ومشاوران با سیاستگذاران
*میزان وکیفیت انتشار تحقیقات
*بکارگیری تحقیقات توسط سیاستگذاران
*بکارگیری تحقیقات توسط نخبگان تأثیرگذار، هیأت تحریریه، مقاله نویسان ومفسران رسانه
*بکارگیری توسط گروه های فشار ودیگر بازیگران مدنی
*ارجاع گسترده رسانه ها به تحقیقات انجام شده
*استفاده مجلات علمی، رسانه های جدید وسخنرانی های دولتی از تحلیل وتحقیقات به عنوان مرجع
برطبق نظر دونالد ابلسون ودایان استون^[۱۶۴]” کانون های تفکر وشبکه ها خود از تکنیک ها وسنجش های مختلفی بهره می گیرند تامشارکت خود را در فرایند سیاستگذاری بیان کنند وبحث عمومی را افزایش دهند". (Stone,Maxwell,Keating,2001,PP.29-30) این تکنیک ها عبارتند از:
*مقاله نویسی در روزنامه ها ویا شمار ارجاع به کانون های تفکر
*شمار وب سایت ها ومیزان درخواست در صفحه درخواست ها
*میزان مصاحبه های رادیویی وتلویزیونی
*شمار انتشارات نقد شده
*حضور سیاسی، مردمی وتخصصی در مراسم، سخنرانی ها وکنفرانس ها
*انجام پروژه های جدید، جذب نیروی جدید ونوسازی پروژه ها
*تمایل بسیار برای جذب کمک های مالی ازسوی موسسات و جذب قراردادهای دولتی ودیگر منابع بودجه در سال های گذشته
*انتصاب محققان در هیأت های مشورتی دولت
*پیشرفت کاری محققان کانون های تفکر در سازمان های بین المللی ودولتی
از میان نه معیار فوق الذکر، پنج معیار اول به میزان تقاضا برای محصولات کانون های تفکر تأکید دارند وچهار معیار پایانی به منابعی که در اختیار این سازمان ها قرار دارد اشاره می کنند. مگ گان^[۱۶۵]می گوید: ” با بکارگیری مدل های تحلیل سیستم ها وبازار در بررسی کانون های تفکر توانسته ام به خوبی روابط بین کانون های تفکر با جوامع دانشگاهی ،سیاسی ومالی رابیان نمایم” . (McGann,2007.P.42).
لازم به ذکر است بدانیم که اغلب مصرف کننده گان مستقیم، محصولات کانون های تفکر نمی باشند. دراین جا به برخی از شاخص هایی اشاره می کنیم که نقش کانون های تفکر در بازار ایده ها را بیشتر نمایان می کنند:
* شاخص های منبع:توانایی در بکارگیری وحفظ تحلیل گران ومحققان، مقدار، کیفیت وتداوم حمایت های مالی، نزدیکی ودسترسی به سیاستگذاران ودیگر نخبگان سیاستی، توانایی محقق در تعریف مسئله وارائه تحلیلی قاطع،اعتبار سازمان، کیفیت وقابلیت اعتماد شبکه ها، برقراری تماس با جوامع دانشگاهی، سیاسی ورسانه ها
*شاخص های خروجی: کیفیت وتعداد محصولات، طرح های سیاستی وایده های تولید شده، آثار منتشرشده از قبیل: کتاب، مقالات، خلاصه سیاستی وغیره، مصاحبه های خبری، سمینارها، کنفرانس ها وجلسات توجیهی برگزارشده، شمار محققانی که برای انتصاب سمت های دولتی ومشاوره ای پیشنهاد شده اند.
*شاخص های بهره گیری: شهرتی که کانون های تفکر ازطریق رسانه ها ونخبگان سیاستی در واشنگتن دی سی کسب می کنند. شمار حضور دررسانه ها، وب سایت ها وسخنرانی ها در برابر نمایندگان کنگره، جلسات توجیهی، انتصاب رسمی محققان، مشورت با مقامات رسمی یا وزارتخانه ها وسازمان ها، کتاب های فروخته شده، گزارشات منتشرشده، شمار افراد شرکت کننده درکنفرانس ها وسمینارهای برگزارشده.
*شاخص های اثرگذاری: توصیه های بکارگرفته شده توسط سیاستگذارن، نقش مشاور برای احزاب سیاسی، نامزدها وتیم های انتقالی، دریافت پاداش، انتشار وپخش آثار کانون تفکر درمجلات علمی ورسانه ها، به چالش کشیدن دانش مرسوم وخط مشی اجرایی واستاندارد بوروکرات ها ومقالات منتخب در واشنگتن دی سی.
نمودار۳-۱٫تأثیر کانون های تفکر،سال ۲۰۰۵

یک راه تعیین چنین زیرمجموعه­هایی از طریق موضوعات آن زیر مجموعه است؛ به عنوان مثال اگر باور ما گزاره­ای در باب ریاضیات بود، آنگاه نظامی که باید این گزاره با آن در انسجام باشد، زیر مجموعه ­ای از شبکه باور شناسا می­باشد که با این گزاره ریاضی در ارتباط است و دیگر این گزاره به آن زیرمجموعه­ای از باورهای شناسا که مربوط به انتخاب شام امشب می­باشد، مرتبط نیست؛ چرا که موضوعشان متفاوت می­باشد. راه دیگر برای تعیین زیر مجموعه، از راه منبعی است که این باور از آن منبع ایجاد شده است و برای اینکه این باور خاص، موجه باشد، باید با باورهایی که از راه آن منبع ایجاد شده ­اند، منسجم باشد؛ به عنوان مثال اگر باور از راه ادراک بصری ایجاد شده است، باید با باورهای بصری دیگر برای موجه بودنش در انسجام باشد. اگرچه راه های متفاوتی گفته شده است اما شاید معقول­ترین شیوه تعیین این باشد که باید باور با آن مجموعه از باورهای فاعل شناسا در ارتباط باشد که گونه ­ای ارتباط و وابسته گی روانی در شناسا میانشان برقرار می­باشد؛ به عنوان مثال باید یک نسبت روانی مانند استنتاج از منظر فاعل شناسا میانشان وجود داشته باشد. (Murphy, 2006,¶ ۳ )

البته برخی گفته­اند میتوان بین این دو نظر جمع کرد؛ بدین صورت که بگوییم ما خصوصیت جزء گرایی را در این مورد که باید P با باورهای مربوط به خود منسجم باشد را اخذ می­کنیم، اما از سوی دیگر، ویژگی کل گرایی را در دیدگاه خویش اضافه می­کنیم؛ چرا که دست کم موارد بسیاری وجود دارد که در آنها مجموعه­ مرتبط به گزاره P کل شبکه باور شناسا است؛ به عنوان مثال فرا باورهایی^[۱۵۳] که شناسا دارد را در نظر بگیرید، مانند این فرا باور که شناسا باور دارد که او کاملاً در بدست آوردن باور قابل اعتماد است، این فرا باور وی در ارتباط با بسیاری از باورهای هر روزه شناسا که وی به دست می ­آورد، است و در توجیه آنها نقش ایفا می­ کند. حال دو باور خاص که ظاهراً با هم ارتباطی ندارند، از طریق این فرا باور به هم مرتبط می­شوند. هرچند این ارتباط غیر مستقیم است، اما به هرحال سبب می­ شود که کل منظومه فاعل شناسا به هم مرتبط شود. اگر بخواهیم با بهره گرفتن از استعاره شبکه که قبلاً به آن اشاره کردیم این مطلب را روشن کنیم می­توانیم بگوییم که یک رشته شبکه ممکن است با فرا رشته­ای مرتبط باشد و به وسیله این ارتباط که این رشته خاص با فرارشته دارد، با همه رشته­ها مرتبط شود. ( Everitt & Fisher, 1995, pp 108- 109) به عنوان مثال باور من به اینکه ۴=۲+۲ است با این فراباور می ­تواند ارتباط با باور من به اینکه الان گرسنه هستم داشته باشد و به آن متصل شود.
ما در این پایان نامه نظام و منظومه معرفتی شناسا که کل مجموعه باور او را در برمیگیرد، مد نظر می­گیریم.
۶-۲-۲٫ صورت بندی نظریه انسجام
پس از اینکه مقدمات برای فهم این نظریه آماده شد، اکنون زمان آن رسیده است که صورت بندی دقیق تری از نظریه انسجام ارائه بدهیم که فی الجمله میان انسجام گرایان مورد اتفاق باشد. در میان آنچه که گذشت دو امر اخیر که مراد از منظومه باور و نسبت انسجام، چه می­باشد، در فهم این نظریه، از اهمیت گسترده تری برخوردار هستند. قبل از اینکه این صورت بندی را ارائه بدهیم، آنچه در این نظریه برای توجیه هر باور در منظومه باورها، مفروض گرفته شده است، را بیان می­کنیم:

1. 1. هر باور برای اینکه موجه باشد، باید عضوی از شبکه معینی از باورها باشد و برای توجیه خود باید با آن سنجیده شود. از این رو، اگر باور منفردی از شبکه باور داشته باشیم، در مورد توجیه آن در این نظریه مسکوت می­باشیم و هیچ گونه توجیه معرفتی در باب آن نخواهیم داشت.

1. 1. میان باوری که عضوی از مجموعه خاص تلقی می­ شود که ما در پی توجیه آن هستیم، با سایر باورهای مجموعه، نحوه­ای ارتباط و نسبت برقرار است.

1. 1. چگونگی ارتباط و نسبتی که هر باور با دیگر عضوهای مجموعه دارد، در افزایش یا کاهش انسجامِ مجموعه به عنوان کل، مؤثر است. در بحث از مراد از انسجام، نحوه تأثیر باور را در افزایش یا کاهش توضیح دادیم.

1. 1. توجیه هر باور نسبتی مستقیم با افزایش یا کاهش انسجام در مجموعه دارد؛ به بیان دیگر، توجیه هر باور تابعی از نقش ویژه آن باور در افزایش یا کاهش انسجام در مجموعه است.

1. 1. هر باوری با توجه به نسبتی که در چگونگی وضعیت انسجام در مجموعه بازی می­ کند، حداقل به یکی از این سه فرض منتهی می­ شود:

1. 1. وجودِ این باور در مجموعه باورها، بیش از هر باور رقیب دیگری، باعث می­ شود تا انسجام مجموعه افزایش پیدا کند.

1. 1. عدمِ وجود این باور در مجموعه باورها، باعث می­ شود تا انسجام مجموعه افزایش پیدا کند.

1. 1. وجودِ نقیض این باور در مجموعه باعث می­ شود تا انسجام مجموعه افزایش یابد.

حال با توجه به اصل چهارم، که بنابر آن توجیه هر باور تابعی از نقش آن در افزایش یا کاهش انسجام در مجموعه می­باشد، می­گوییم، تنها در فرض (۱) باور موجه است و بنابر فرض (۲) و (۳) باور موجه نیست.^[۱۵۴]
با تفحص و تأمل در نظریات مختلف انسجام گرایی می­توان گفت که ایشان در اصول مذکور برای توجیه باورها اتفاق نظر دارند، آنچه نظریات ایشان را متمایز می­ کند، علاوه بر جزئیات هر نظریه، مراد شان از مجموعه باورها، نسبت انسجام، و نحوه کاهش یا افزایش انسجام در میان باورها است. نظریات مختلف انسجام گرایی تفسیرهای مختلفی از این امور دارند.
اکنون با توجه به این خطوط اصلیِ توجیه باور، بنا بر نظریه انسجام، صورت بندی ریچارد فِلدمن^[۱۵۵] از انسجام گرایی را که کلی و دقیق تر از سایر صورت بندی­ها است، ذکر می­کنیم:
«S (فاعل شناسا) در باور به P موجه می­باشد اگر و تنها اگر میزان و مقدار انسجامِ نظام و مجموعه باورهای S در صورت در برگرفتن باور به P بیشتر از میزان و مقدار انسجامِ نظام و مجموعه باورهای S در صورتِ در برنگرفتن و شامل نشدن به این باور باشد.» (Feldman, 2003, p 65)
مفاد این صورت بندی همان است که در فوق بیان کردیم، اگر انسجام باورهای من با وجود این باور خاص افزایش پیدا کند، این باور موجه است، اما اگر در صورت افزودن این باور، انسجام بیشتر نشد؛ یعنی افزودن این باور، یکی از دو حالت اخیر اصل پنجم را موجب شد، این باور موجه نیست؛ یعنی یا عدم وجود این باور باعث می­ شود تا مجموعه باور افزایش پیدا کند یا وجود نقیض این باور موجب چنین امری می­ شود، اما در هر دو صورت، نفسِِ این باور موجه نیست.
۷-۲-۲٫ رده­ بندی نظریه­ های انسجام گرایی
آنچنانکه گذشت انسجام گرایان معتقدند که توجیه یک باور کاملاً وابسته بر نحوه انسجام آن با سایر باورهای شناسا هست و توجیه باورِ شخص، امری است که در پرتوی نحوه ارتباط آن باور با سایر باورهای شناسا سنجیده و معین می­ شود و از اینجا که هر آنچه یک باور برای توجیه خویش نیاز دارد، صرف باورها می­باشد، این نظریه در عداد نظریه­ های مبتنی بر باور در توجیه^[۱۵۶] به شمار می ­آید؛ چرا که این نظریه بیان می­دارد که تنها چیزی که می ­تواند باورها را موجه کند، سایر باورها هستند و تنها اموری هم که می­توانند دلیلی برای یک باور قرار گیرند، صرفاً خود باورها می­باشند. (Lemos, 2007, p 68) البته اینکه آیا می­توان نظریه انسجامی تقریر کرد که صرفاً باوری نباشد، یا چنین چیزی امکان­ پذیر نیست، بحث دیگری است که در بخش پایانی پایان نامه مورد بحث خواهد قرار گرفت، اما آنچه مسلم است، این است که نظریه پردازان انسجام گرایی صرفاً تأکیدشان فقط بر همین باورهای دیگر برای توجیه باور بوده است. لذا در رده­ی نظریه­ های مبتنی بر باور، این نظریه را محسوب کرده ­اند.
این نظریات را می­توان از منظرهای گوناگونی دسته بندی کرد، اما دو تقسیم مهم در رابطه با این نظریه ­ها وجود دارد که خطوط کلی آنها را ذکر خواهیم کرد: ۱٫ نظریه­ های سلبی و ایجابی انسجام^[۱۵۷] ۲٫ نظریه­ های خطی و کل گرایانه انسجام.^[۱۵۸]
۱-۷-۲-۲٫ نظریه­ های سلبی و ایجابی انسجام
این تقسیم براساس نقش سلبی یا ایجابی است که دلیل در توجیه باورها، ایفا می­ کند.
برخی از نظریه پردازان انسجام گرا، معتقد هستند که همه باورها در وهله و نظر اول^[۱۵۹] موجه هستند. ایشان معتقد می­باشند، اگر فردی معتقد به باوری باشد، او خود به خود در این اعتقاد موجه است و تنها در صورتی او در این باور خویش موجه نمی ­باشد که وی واجد دلیلی باشد که به مقتضی آن، او نباید به این باور معتقد گردد؛ به عبارت دیگر، در این دیدگاه، همه باورها « مبرا هستند تا وقتی که بزه آنها اثبات شود». این دیدگاه همان دیدگاهی است که در استعاره اتونویرات ذکر شد که بنا بر آن، ما بر کشتی در میان دریا سوار هستیم که در آن همه قطعات کشتی ما سالم و موجه در نظر اول تلقی می­شوند تا اینکه خرابی یک قطعه بر ما محرز و مسلم شود که در این صورت ما موظف به تعمیر یا تعویض آن می­باشیم. در اینجا هم ما محفوف به شبکه­ ای از باورها هستیم که همگی آنها در بادی امر موجه تلقی می­شوند تا زمانی که خلاف این امر بر ما ثابت گردد. پس همان طور که روشن گردید، در این نظریه ­ها، دلایل که همان سایر باورها در منظومه و مجموعه شناسا می­باشند، کارکردی سلبی را دارا می­باشند، یعنی صرفاً منجر به رد و نفی باورها می­شوند، اما برای توجیه باورها هیچ نقش ایجابی را ایفا نمی­کنند؛ چرا که باورها خود به خود موجه­اند و ایشان چنین اقتضایی را برای باورها پدید نمی­آورند. این سنخ از نظریه ­ها را، نظریه­ های سلبی انسجام^[۱۶۰] می­نامند.
در مقابل این سنخ نظریه­ های انسجام، نظریه­ های ایجابی انسجام^[۱۶۱] قرار دارند. این دسته از نظریه ­ها، برخلاف نظریه­ های سلبی، قائل به این امر می­باشند که همه باورها برای موجه بودنشان نیاز به دلیلی ایجابی دارند و فاعل شناسا باید برای اعتقاد به تک تک باورهای خویش دلیلی داشته باشد که موجِه وی در اعتقاد به آن باورها باشد. نظریه­ های ایجابی به خاطر اختلاف دیدگاه­ هایی که در ارائه تبیین­های مختلف از دلایل دارند، متکثر شده ­اند. انگیزه روی آوردن به نظریات سلبی تاحدی اموری مانند استعاره اتونویرات بوده است، اما نظریه­ های ایجابی، این شهود که باور برای توجیه خویش، نیازمند دلیل است، را حفظ کرده ­اند؛ اما از آنجا که از منظر معرفت شناختی باورهای پایه از منظر ایشان وجود ندارد و لذا مبناگرایی راه حلی برای ساختار معرفت ارائه نمی­کند، برای موجه کردن باورهایشان راه حل دیگری را جستجو کردند که منجر به طراحی این نظریه شد. (Pollock, & Cruz, 1999 , pp 70-71)
۲-۷-۲-۲٫ نظریه­ های خطی و کل گرایانه انسجام
تقسیم اساسی­تری که برای نظریه­ های انسجام مطرح شده است، تقسیم این نظریات به نظریه­ های انسجام گرایی خطی^[۱۶۲] و انسجام گرایی کل گرایانه^[۱۶۳] است.
در انسجام گرایی خطی دلیل برای یک باور یا باور منفرد دیگری می­باشد یا یک مجموعه­ کوچکی از باور ها به عنوان مثال، باوری به نام B1 توجیه خویش را از باوری دیگر مانند B2 اخذ می­ کند و B2 نیز به نوبه خود توسط باور دیگری مثل B3 تأیید می­ شود و B3 توسط B4 اخذ می­ کند و … BN1 و BN1 از سوی باور BN تأیید و موجه می­گردد. براساس این دیدگاه در باب دلایل ما می­توانیم از دلیل خودمان بر دلایل­مان بر توجیه باور و نیز دلیل­مان بر این دلیل و بر همین منوال بپرسیم. بنا براین دیدگاه خطی که ما در پی رد یابی دلایلمان برای توجیه باور می­باشیم، هرگز به حد یقفی نمی­رسیم؛ سه فرض اینجا وجود دارد:
الف) اگر بخواهد حد یقفی وجود داشته باشد، باید باور پایه باشد که خود ذاتاً موجه باشد، اما از منظر انسجام گرایان چنین باورهای وجود ندارد.
ب) یا باید تسلسل نامتناهی از دلایل وجود داشته باشد که این فرض با شکاکیت روبرو می­ شود که این نظریه خواستار آن نیست.
پ) یا باید سلسله این دلایل به دور منجرشود. لذا با فرض بطلان دو گزینه قبلی، تنها راه حلی که برای انسجام گرا باقی می­ماند، قبول دور در استدلال است که در فوق دیدیم که باور B1توسط باور B2 و B2 توسط B3 و …. و BN1 از سوی BN و در نهایت خود BN نیز از رهگذر B1توجیه می­ شود. اما از منظر برخی معرفت شناسان این پاسخ و راه حل، صرفاً برای فرار از مسأله تسلسل است؛ چرا که اگر B1 فی نفسه از هیچ تضمین معرفت شناختی ایجابی برخوردار نباشد و همین طور B2و B3 و سایر باورهای شناسا هیچ کدامشان فی نفسه از هیچ تضمینی بهره­مند نباشند، چگونه ممکن است مجموعه آنها از اعتبار معرفت شناختی ایجابی برخوردار باشند. از منظر برخی معرفت شناسان این مسئله مشکل زا نیست و نظام دوری را ایشان می­پذیرند؛ از منظر ایشان اگر این دور به اندازه کافی بزرگ و در هم تندیدگی­های آن به اندازه کافی تو در تو و بغرنج باشد، این دور مشکلی ندارد . ( پویمن، ۱۳۸۷، صص ۲۷۰ و ۲۵۴؛ Pollock & Cruz, 1999, pp 71-72) با این وجود این پاسخ چندان طرفداری در میان معرفت شناسان نداشته است و سبب این شده است که اغلب انسجام گرایان دیدگاه کل گرایانه در توجیه معرفتی را بپذیرند.
اما در نظریه­ های کل گرایانه انسجام، یک باور اعتبار معرفت شناختی خویش را تنها از یک باور یا دسته خاصی از باورها نمی­گیرد، بلکه اعتبار معرفت شناختی خویش را وامدار نقشی است که وی در مجموعه یک دستگاه از باور ایفاء می­ کند. معرفت شناسانی نظیر لورنس بونجور، کیث لرر و گیلبرت هارمان به چنین نظریه قائل اند گیلبرت هارمان در این باب می­نویسد:
« بنابر نظریه انسجام، ارزیابی باور به چالش کشیده شده، همواره کل گرایانه است. موجه بودن چنین باوری، منوط به این است که تا چه اندازه با هر یک از دیگر باورهای شخص سازگار باشد.» (Harman, 1986, pp 32-33)
برای فهم این نظریه، شما یک شبکه سه بعدی مانند تارهای تنیده شده عنکبوت یا لانه زنبور را در نظر مجسم بگیرید که در آن هر باور یک نقطه تلاقی را تشکیل می­دهد و اعتقاد به آن باور ناشی از سایر باورها می­باشد. اغلب انسجام گرایان معاصر شیوه خطی را باطل می­دانند و در عوض قائل به این الگوی کل گرایانه هستند که در آن باوری که مطمح نظر واقع شده است، از جانب انواع بسیار متفاوتی از گزاره­ها، مورد تأیید و پشتیبانی قرار می­گیرد که این پشتیبانی دو سویه و متقابل است که در فوق مراد از آن را تبیین کردیم. (پویمن، ۱۳۸۷، صص ۲۷۰-۲۷۱) به نحو مجمل، مراد از کل گرایی که در فوق بیان شد، با توجه به مطالب پیش گفته روشن می­باشد، اما اگر بخواهیم صورت بندی از آن ارائه بدهیم، این صورت بندی بنا به اینکه ما قائل به نظریه کل گرایانه ایجابی انسجام^[۱۶۴] هستیم و یا کل گرایانه سلبی انسجام^[۱۶۵] متفاوت می­ شود؛ بنا بر نظریه اول، برای اینکه S دلیل برای باور به P داشته باشد، باید ارتباطی میانP و مجموعه همه باورهای وی برقرار باشد، اما بنا بر نظریه دوم، از آنجا که همه باورها خود به خود موجه­اند، می­گوید: همه باورها در بادی و نظر اول موجه­اند، اما آنچه توجیه شناسا را برای یک باور الغاء می­ کند، نسبت و ارتباط بین آن باور و کل باورهای شناسا هست. (Pollock & Cruz,1999 , p 72)
بخش دوم: مشکل جدایی در نظریه­ های انسجام صدق و توجیه
درآمدی بر مشکل جدایی
در دو فصل پیش رو، به بررسی مشکل جدایی در نظریه­ های انسجام صدق و توجیه خواهیم پرداخت. عنوان مشکل جدایی را بر مجموعه ­ای از اشکالات که بر نظریه­ های انسجام در صدق و توجیه، وارد گردیده­اند، اطلاق کرده ایم. اگر بخواهیم دقیقاً مراد خویش را از مشکل جدایی در نظریه­ های انسجام مشخص کنیم، ناچاراً باید به یکی از تقریرهای آن توسل بجوییم.^[۱۶۶] اما فی الجمله به نظر می­رسد ایده اصلی که مد نظر ما از این اشکال در این پایان نامه است را می­توان اینگونه بیان کرد که بگوییم در نظریه­ های انسجام صدق و توجیه، از آنجا که صدق و توجیه یک باور صرفاً تابعی از انسجام آن باور با سایر باورها می­گردد، می­توان به نظریه­ های صدق انسجام این اشکال را نمود که یک باور می ­تواند صادق باشد، در حالی که هیچ ارتباطی با واقعیت ندارد؛ چرا که تمام آنچه برای صادق بودن یک باور در این نظریه لازم است، انسجام آن با سایر باورها است و می­توان نظامی از باورها را فرض کرد که این شرط را برآورده کند اما حاصل توهمی صرف باشد و از این رو هیچ ارتباطی با واقعیت خارج نداشته باشد. بر همین اساس بر نظریه انسجام توجیه نیز می­توان همین اشکال را این طور گرفت که در این نظریه از آنجا که توجیه یک باور صرفاً تابعی از انسجام آن باور با سایر باورها است، می­توان باورهای موجه­ای فرض کرد که هیچ ارتباط توجیهی با واقعیت نداشته باشند. پس کانون توجه مشکل جدایی، جدایی صدق و توجیه باور در نظریه انسجام از واقعیت است، از این رو که از منظر مستشکل، این نظریه مستلزم هیچ گونه ارتباطی میان باور با واقعیت نیست. از اصلی­ترین مشکلاتی که پیشاروی نظریه انسجام بر این اساس قرار می­گیرد، این است که این نظریه توان توجیه معقول باورهای تجربی که در ارتباط با واقعیت اند را از دست می­دهد؛ چرا که به نظر باید حتماً از تجارب- که بخشی از واقعیت اند- برای توجیه این دسته از باورهای شناسا استفاده کرد. همچنانکه در بیان تقریرهای مختلف مشکل جدایی خواهیم دید، مستشکلانِ مختلف، از گسست باور با واقعیت در این نظریه، یا برای بیان اشکالات مختلف خویش بر این نظریه استفاده می­ کنند یا اشکال ایشان از لوازم این گسست است. پس اشکالات مختلفی که در دو فصل آینده به آنها خواهیم پرداخت، همه به نحوی تقریری از همین مشکل جدایی­اند. به نظر معرفت شناسان، اصلی­ترین مشکل نظریه­ های انسجام همین مشکل جدایی است. تا آنجا که نگارنده در این مسئله فحص کرده است، اولین کسی که متوجه این گسست در نظریه انسجام گردید، راسل در سال « ۱۹۰۷» بود. ایشان در مقاله « در باب ماهیت صدق» اشکالی را بر همین اساس بر نظریه انسجام صدق ایراد می کند.^[۱۶۷] لذا به نظر فضل تقدم در این بحث، برای این فیلسوف بزرگ است. در فصل بعد در اشکال تعیین مفصل به این اشکال وی خواهیم پرداخت. پولاک نیز خود مدعی است که اولین بار وی این اشکال را بر نظریه انسجام توجیه صورت بندی کرده است. هرچند خود ایشان معترف به این امر هستند که مطالبی از برخی پیشینیان، زمینه ساز طراحی این اشکال از جانب ایشان گشته است.^[۱۶۸] به بیانات ایشان نیز به نحو تفصیلی در اشکال گسست توجیه باور از واقعیت در فصل چهارم می­پردازیم. ایشان از این اشکال به استدلال گسست « Isolation Argument» یاد می­­کند. به نظر می­رسد این عنوانی که ایشان برای این اشکال انتخاب کرده، بهترین نام برای این اشکال است.^[۱۶۹] تقریر ایشان از این اشکال نیز از مهمترین تقریرهای مشکل جدایی در نظریه­ های انسجام توجیه است. بیان بیش از این از مشکل جدایی به تکرار مطالب در پایان نامه منجر می­گردد. در دو فصل بعد به تفصیل به مصادیق این اشکال خواهیم پرداخت. در فصل آتی ده اشکال بر نظریه انسجام صدق که ناشی از مشکل جدایی اند را ارائه خواهیم نمود. در فصل چهارم نیز به سه اشکال اصلی که در ادبیات معرفت شناسی از آنها به مشکل جدایی در نظریه انسجام توجیه یاد می­ شود، با توجه به تحلیل پویمن، پولاک و هارمان خواهیم پرداخت که با توجه به تقریرهایی که هر یک از آنها دارند، مجموعاً شش اشکال می­ شود. در نهایت در فصل آخر به ارزیابی مشکل جدایی در این نظریات با توجه به پیش فرض­های ایشان، همت می­گماریم.
فصل سوم : مشکل جدایی در نظریه­ های انسجام صدق
۱-۳٫ مقدمه
در فصل قبل با نظریه انسجام گرایی در صدق آشنا شدیم و مقدمات فهم اشکالات مطرح بر نظریه انسجام و پاسخ ایشان، با توجه به نظریه ایشان برایمان مهیا گشت. اکنون در این فصل به تقریرهایی که به مشکل جدایی در نظریه­ های انسجام صدق، وارد شده است، می­پردازیم. اشکالات متعددی از ناحیه این مشکل به نظریه­ های انسجام صدق وارد گردیده است که شاید مهمترین آن اشکال تعیین باشد. در ذیل به تقریر تحلیلی این اشکالات و پاسخ انسجام گرایان به این اشکالات می­پردازیم.
اشکالاتی که به نظریه انسجام گرایی وارد شده است به چند دسته قابل تقسیم هستند: برخی اشکالات به این دلیل که این نظریه در سنخ نظریات فروکاهشی نیست، به آن وارد می­ شود. این اشکالات به انواع نظریاتی که در دسته مقابل نظریات فروکاهشی اند^[۱۷۰] وارد است. برخی اشکالات هم عیناً مثلاً هم به نظریه انسجام و هم به نظریه مطابقت وارد می­باشد^[۱۷۱] دسته دیگر اشکالات، اشکالاتی اند که مختص به خود نظریه انسجام است. این اشکالات خود دو دسته­اند: برخی اشکالات به همه تقریرهای این نظریه مطرح می­شوند و برخی اشکالات، به برخی از تقریرها. در این فصل ما از میان اشکالاتی که مختص نظریه انسجام است، اشکالاتی که از مشکل جدایی نشأت گرفته است، را فقط مورد بررسی قرار می­دهیم و در هرکدام از آنها نشان می­دهیم که به نحو مستقیم یا غیر مستقیم از فرض گسست باور از واقعیت ناشی شده ­اند و در مقدمات قیاس آن اشکالات، این گسست به نحو صریح یا مضمر، مورد توجه واقع شده است. پس دیگر ما مثلاً به این اشکال که مراد از خود « انسجام» مبهم است، نخواهیم پرداخت؛ چرا که به اشکال جدایی مربوط نیست و از آنجا که فیلسوفان نوعاً استدلالاتشان به نحو مضمراست ما اشکالات اساسی­تر را به صورت مقدمات منطقی^[۱۷۲] ذکر می­کنیم. ذکر این کار از پنج جهت ضروری است؛ یکی از این جهت که روشن بشود دقیقاً اشکال مستشکل چیست و دوم اینکه کجای این اشکال ریشه در مشکل جدایی دارد و سوم اینکه با این کار روشن می­ شود که این اشکالات، اشکالات مختلفی هستند که به خاطر فرض جدایی واقعیت با باور، در نظریه­ های انسجام صدق به وجود آمده­اند و به تعبیری تقریرهای مختلف این اشکال اند؛ چرا که وجه تمایز برهان­ها به تغییر درحد وسط آنان می­باشد و نه صرفاً به خاطر محتوای آنها و جهت چهارم اینکه با اینکار روشن می­گردد که در پاسخ به آن اشکال، انسجام گرا به کدام مقدمه­ی آن اشکال، حمله می­ کند و آخر اینکه با این کار می­توان پس از ارزیابی ما درباره این مشکل در پایان پایان نامه براحتی در مورد هر کدام از این اشکال­ها دست به ارزیابی زد.
۲-۳٫ اشکال نسبیت صدق
بلانشارد برای پاسخگویی به این اشکال، اول آن را طرح می­ کند، سپس در پی جواب به آن بر می ­آید. این اشکال را با اندک مسامحه ای می­توانیم به تبعیت از واکر نسبیت در صدق بخوانیم .
اشکالی که بلانشارد مطرح می­ کند را می­توان به نحو ذیل تقریر کرد:

1. 1. اگر گزاره­ای صادق است آن باید همیشه صادق باشد؛ مثلاً به تعبیر نگارنده، می­گوییم که کره زمین گرد است. اگر این گزاره صادق باشد، لازمه­اش این است که همیشه زمین گرد باشد.

1. 1. صدق یک گزاره در نظریه انسجام، منوط به انسجام آن گزاره با سایر باورها است.

1. 1. یک گزاره می ­تواند زمانی منسجم با سایر باورها باشد و زمانی نباشد؛ دلیل مستشکل بر این مقدمه روشن است؛ چرا که با گستردگی دانش ما، امکان دارد باورهای ما تغییر کند، امکان دارد که طرق بررسی ما در علوم تغییر کند لذا نتایج و باورهای ما نیز در علوم تغییر کند و در پی این تغییر، انسجام گزاره با آن باورها هم می ­تواند متغیر شود؛ چرا که آن باورها امکان دارد حتی به نقیض خودشان تبدیل شوند.

1. بنا بر نظریه انسجام، گزاره می ­تواند گاهی صادق و گاهی کاذب باشد. ( از ۲ و ۳ )

بعنوان نمونه در بخش های دوم ، سوم و حتی چهارم پایان نامه علی رغم همه محدودیت های موجود و کمبود منابع (بویژه فارسی )تلاش گردید نسبت به تشریح عملکرد نظامی کشورهای مذکور در راستای موازنه سازی با قدرت نظامی جمهوری اسلامی ایران اقدام گردد .
بخش دوم
ساختار و سازمان نیروهای مسلح کشورهای شورای همکاری خلیج فارس
مقدمه
همانطور که در بخش اول توضیح داده شد ، شورای همکاری خلیج فارس متشکل از شش کشور عربی امارات ، عربستان ، کویت ، عمان ، قطر و بحرین می باشد که اکثر آنها در دهه ۱۹۷۰ میلادی از استعمار انگلستان خارج و نسبت به تشکیل حکومت های شیخ نشینی و پادشاهی اقدام نموده و بتدریج پایه های حکومتی خود را قوی نموده اند .
با توجه به رقابت دیرینه این کشورها با ایران که یکی از دلایل اصلی آنها برای تاسیس شورای همکاری خلیج فارس بوده است ، هر یک از این کشورها تشکیل یک نیروی نظامی قوی و مدرن را در دستور کار خود قرار داده و علی رغم عدم برخورداری از عمق استراتژیک و بخصوص نیروی انسانی مورد نیاز ، با عقد قراردادهای هنگفت نظامی با کشورهای غربی نسبت به سازماندهی نیروهای مسلح خود اقدام

نموده اند .
با عنایت به اینکه نیروهای نظامی یکی از عوامل موثر در قدرت ملی یک کشور محسوب می گردد ، در این بخش تلاش گردیده ساختار و سازمان نیروهای مسلح کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به تفکیک مورد بررسی قرار گیرد .
فصل اول
ساختار و سازمان نیروهای مسلح عربستان سعودی
مقدمه
کشور عربستان در جنوب غربی آسیا قرار گرفته و با مساحت ۲۱۴۹۶۹۰ کیلومتر مربع ، بزرگترین کشور شبه جریزه عرب می باشد. این کشور بین عرضی جغرافیایی ۱۶ درجه الی ۳۲ درجه در شمال خط استوا واقع شده است واز شمال به اردن و عراق ، از جنوب به جمهوری یمن وعمان، از شرق به کشورهای کویت، بحرین، قطر، امارت عربی متحده و خلیج فارس و از غرب به دریای سرخ محدود می شود.
پایتخت عربستان شهر ریاض می باشد و مهمترین بنادر این کشور بندرهای جده، دمام و ینبع نام
دارند.(بیک علیزاده،۱۳۸۵: ۱۳)
برابر برآورد بعمل آمده ، عربستان در سال ۲۰۱۴ میلادی دارای ۹۸۶/۳۴۵/۲۷ نفر جمعیت است که از این تعداد ۹۰ درصد آنها عرب و ۱۰ درصد نیز آفریقایی – آسیایی می باشند و همه مردم عربستان سعودی مسلمان می باشند .
سازمان سیاسی عربستان پیش از ظهور اسلام ساختار قبیله ای بوده و از سال ۱۹۳۲ عربستان سعودی تحت حاکمیت خاندان آل سعود قرار گرفت و ش پسر عبدالعزیز تا کنون پادشاه عربستان بوده اند.
در ماه اوت سال ۲۰۰۵ میلادی ملک فهد در گذشت و ملک عبدالله جانشین برادر ناتنی خود شد. ملک عبدالله نیز در اوایل سال ۲۰۱۵ میلادی درگذشت و ملک سلمان بعنوان پادشاه عربستان سعودی قدرت را در دست گرفت .
اقتصاد عربستان یک اقتصاد نفت محور است و دولت نقش بسیار مهمی در کنترل فعالیت های اقتصادی دارد . این کشور دارای ۱۷ درصد کل ذخایر اثبات شده نفت جهان می باشد و ۸۰ درصد درآمدهای بودجه ای ، ۴۵ درصد تولید ناخالص ملی و ۹۰ درصد درآمدهای صادراتی عربستان از محل فروش نفت حاصل می گردد . مهمترین شاخصه های اقتصادی عربستان بشرح ذیل می باشند :
تولید ناخالص داخلی ( GDP ) در سال ۲۰۱۳ میلادی : ۸/۹۲۷ میلیارد دلار
میزان رشد تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۱۳ : ۶/۳ %
درآمد سرانه در سال ۲۰۱۳ : ۳۰۰/۳۱ دلار
نرخ تورم در سال ۲۰۱۳ : ۷/۳ %
میزان بیکاری : ۵/۱۰ % ( ۲۰۱۴،CIA Factbook )
عربستان سعودی بزرگترین ، مهمترین و تاثیرگذارترین کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس است که با برخورداری از بزرگترین ذخایر نفت خام و برخورداری از بیشترین ظرفیت تولید نفت خام در جهان از وضعیت اقتصادی مناسبی نیز برخوردار بوده و همواره تلاش می کند در رقابت با جمهوری اسلامی ایران در منطقه راهبردی خلیج فارس ، دست برتری داشته به موازنه سازی می پردازد .
عربستان سعودی دارای ۷۰۰ کیلومتر نوار ساحلی با خلیج فارس و ۱۸۴۰ کیلومتر نوار ساحلی با دریای سرخ می باشد که موقعیت ژئواستراتژیکی را به این کشور بخشیده است و علاوه بر آن عربستان دارای مولفه های قابل توجه دیگری بشرح ذیل می باشد که اهمیت راهبردی این کشور را مشخص می نمایند :
-ادعای رهبری جهان اسلام
عربستان سعودی بدلیل واقع شدن حرم امن الهی در مکه مکرمه و نیز مرقد مطهر پیامبر گرامی اسلام (ص) در شهر مدینه ، خود را بعنوان رهبر جهان اسلام می داند و با بهره گرفتن از دلارهای نفتی و عضویت در سازمان های مختلف بین المللی و منطقه ای بویژه سازمان کنفرانس اسلامی ، اتحادیه عرب ، اوپک و … در تلاش است این نقش خود را برجسته نماید .
-برخورداری از بزرگترین ذخایر نفت جهان
عربستان سعودی با برخورداری از ۲۶۰ میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفت خام ، حدود ۲۵ درصد کل ذخایر اثبات شده نفت خام دنیا را در اختیار دارد و به این ترتیب برای سالیان متمادی یکی از اصلی ترین تامین کنندگان نفت خام جهان خواهد بود .
-بزرگترین تولید کننده نفت خام جهان
عربستان سعودی طی یک دهه گذشته حدود ۵/۱۲ درصد کل نفت خام مورد نیاز جهان را تولید نموده است و در حال حاضر نیز ظرفیت افزایش تولید روزانه ۵/۱ تا ۲ میلیون بشکه نفت خام را دارا می باشد و احتمالاً در پانزده سال آینده به ظرفیت تولید روزانه ۱۵ میلیون بشکه نفت خام دست می یابد .
-عضو تاثیرگذار اوپک
عربستان سعودی از جمله اعضاء مهم و تاثیرگذار اوپک می باشد که همواره در تصمیم گیری های اعضای اوپک بویژه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس موثر بوده و بنوعی تلاش می نماید در رقابت با جمهوری اسلامی ایران همواره هدایت اوپک را در دست داشته باشد .
-برخورداری از قدرت نظامی در منطقه خلیج فارس
عربستان سعودی دارای بزرگترین نیروی مسلح در بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس می باشد که طی یک دهه گذشته با بهره گرفتن از درآمدهای سرشار نفتی نسبت به تجهیز ، بروزرسانی و مدرنیزه نمودن نیروهای مسلح خود اقدام نموده است . عربستان نقش مهمی در حفظ ثبات و یکپارچگی شورای همکاری خلیج فارس داشته و با انعقاد پیمان های دفاعی و نظامی با ایالات متحده ، تلاش دارد از افزایش نفوذ ایران در منطقه خلیج فارس جلوگیری و خود را بعنوان قدرت منطقه ای بویژه در بخش نظامی و تامین امنیت خلیج فارس مطرح نماید .
در این فصل بطور ویژه نسبت به بررسی ساختار و سازمان نیروهای مسلح کشور پادشاهی عربستان سعودی اقدام می گردد .
۱-۱ ساختار فرماندهی نیروهای مسلح پادشاهی عربستان سعودی
سیستم امنیتی کشور عربستان سعودی متشکل از ترکیبی پیچیده از نیروهای ارتش ، گارد ملی و
سازمان های امنیتی و اطلاعاتی مختلف می باشد که نیروهای مسلح تنها بخشی از این ساختار پیچیده
می باشند . در حال حاضر ( ۲۰۱۴ ) نیروهای مسلح عربستان شامل پنج نیروی زمینی ، هوایی ، دریایی ، پدافند هوایی و گارد ملی می باشد . همچنین عربستان سعودی دارای نیروهای شبه نظامی قابل توجه و یک نیروی کوچک تحت عنوان نیروی راهبردی موشکی می باشد . عربستان طی سال های گذشته پیشرفت های قابل توجهی در زمینه ایجاد یک نیروی مسلح مدرن و موثر داشته است ولیکن همچنان با مشکلات عمده ای در زمینه سازماندهی و فرماندهی نیروهای مسلح مواجه می باشد .
کلیه نیروهای مسلح عربستان تحت فرمان «ملک سلمان بن عبدالعزیز آل سعود » پادشاه این کشور
می باشند و پس از وی ولیعهد و وزیر دفاع و امور هوانوردی عربستان مسئول اداره نیروهای مسلح می باشد. پس از مرگ ملک عبدا… ، جانشین وی ملک سلمان فرزند ۳۵ ساله خود به نام «محمد بن سلمان بن عبد العزیز آل سعود» را بعنوان وزیر دفاع انتخاب نمود . در عربستان سعودی اصل بر این است که همه مقامات و سلسله مراتب نیروهای مسلح و امنیتی کشور بایستی از خاندان سلطنتی بوده و وفاداری به پادشاه بیش از شایستگی و عملکرد آنها قابل توجه است و فرماندهان رده های میانی نیروهای مسلح نیز از میان طوایفی انتخاب می گردند که وفاداری به خاندان سلطنتی را ثابت نموده اند (۲۰۱۴ ، Saudi Military Forces)
ساختار سازمانی فرماندهی نیروهای مسلح عربستان سعودی بشرح ذیل می باشد (۲۰۱۴،global security)
چارت سازمانی ۱ ساختار نیروهای مسلح عربستان سعودی
همانطور که در چارت سازمانی نیروهای مسلح عربستان مشخص می باشد ، گارد ملی این کشور بصورت مستقیم تحت نظر پادشاهی عربستان بوده و بعنوان یک یگان قابل اعتماد و شایسته در عربستان مطرح می باشد و اخیراً از آن بعنوان وزارت گارد ملی عربستان یاد می شود .
وزارت دفاع و هوانوردی عربستان نقش اصلی و تعیین کننده در طرحریزی ، هدایت و فرماندهی نیروهای مسلح این کشور دارد .
ستاد مشترک نیروهای مسلح عربستان وظیفه هماهنگی و مدیریت نیروهای چهارگانه عربستان و نیز نیروی راهبری موشکی این کشور را برعهده دارد . در حال حاضر رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح عربستان سعودی «سپهبد عبدالرحمن بن صالح البنیان» می باشد ( ۲۰۱۴ ، cloudfront)

2-2-4) ابعاد BSC
2-2-5) رابطه بین ابعاد BSC
2-2-7) ویژگی های BSC
2-2-8) کارکرد های BSC
2-2-10)BSC در سازمان های انتفاعی و غیر انتفاعی
2-2-12) موانع استقرار BSC
2-2-11) راهبرد و BSC
2-2-13)نقاط قوت و ضعف BSC
2-2-14)مراحل ساخت BSC
993333
الف: مقدمه
در این فصل با توجه به موضوع تحقیق ابتدا راجع به مبانی نظری تحقیق که شامل مبانی مفهوم شناسی ارزیابی عملکرد و مفهوم کارت امتیازی متوازن می شود بحث می شود. سپس به مبانی تجربی تحقیق که شامل تحقیقات داخلی و خارجی می شود پرداخت می شود. در پایان فصل نیز با توجه به مباحث اراده شده در فصل، چارچوبی نظری و یک مدل ویژه برای انجام این تحقیق تبیین می شود.

ب: مبانی نظری پژوهش
2-1) مبانی مفهوم شناسی ارزیابی عملکرد
در این بخش ابتدا به مبانی مفهوم شناسی ارزیابی عملکرد پرداخته می شود و سپس به فواید ارزیابی عملکرد، معایب و مشکلات سیستم های ارزیابی عملکرد،معرفی الگوهای ارزیابی عملکرد سازمان ها اشاره می شود
2-1-1) تعریف ارزیابی عملکرد:
ارزیابی عملکرد را به شیوه های مختلفی تعریف کرده اند که هر کدام از چشم انداز ویژه ای به آن نگاه کرده اند. پژوهشگری همچون سینجر ارزیابی عملکرد را فرآیندی دانسته است رسمی، که کارمند را از بازخورد تشخیصی نتایج مثبت یا منفی عملکرد شغلی خود آگاه می کند(گودرزی نژاد،1382).برخی دیگر نیز مانند هالاچمی^[18] آن را کوششی سیستماتیک برای دانستن این که خدمات دولتی تا چه حد جوابگوی نیازهای مردم بوده و توانایی دولت در برآورده نمودن آن تا چه اندازه است دانشسته اند و برخی نیز آن را فرایند سنجش و اندازه گیری عملکرد در دستگاه های اجرایی در چهارچوب اصولی و مفاهیم علمی مدیریت برای تحقق و وظایف سازمانی و در قالب برنامه های اجرایی دانسته اند(هینگافت^[19]،2000 به نقل از باقری،1389).
به طور کلی نظام ارزیابی عملکرد را می توان فرایند سنجش و اندازه گیری و مقایسه میزان و نحوه دستیابی به وضعیت مطلوب با معیارها و نگرش معین در دامنه و حوزه تحت پوشش معین با شاخص های معین و در دوره زمانی معین با هدف بازنگری، اصلاح و بهبود مستمر آن می باشد(رحیمی،1385)
2-1-2) فواید ارزیابی عملکرد:

• • وجود چهارچوبی مفهومی برای مدیریت و ارزیابی عملکرد:

هر سازمانی فارغ از نوع آن، به چهارچوبی برای ارزیابی عملکرد احتیاج دارد که به وسیله تمامی سطوح سازمان درک شده باشد و از اهداف و مجموعه نتایج سازمان پشتیبانی کند.

• • ارتباط داخلی و خارجی موثر، کلیدهای ارزیابی عملکرد موفق:

ارتباط موثر با کارمندان، مسئولین فرآیندها، مشتریان و سهام داران عوامل حیاتی برای توسعه و پیاده سازی سیستم های مدیریت و ارزیابی عملکرد به شمار می روند.

• • تقسیم روشن مسئولیت ها برای نتایج:

سازمانهای اداری عملکرد بالا به روشنی آنچه را که موجب موفقیت می شود را شناسایی می کنند و اطمینان حاصل می کنند که تمامی مدیران و کارمندان از مسئولیت خود در تحقق اهداف سازمان آگاه هستند.

• • فراهم آوردن بستری برای تصمیم گیری مدیران نه فقط ارائه اطلاعات:

معیارهای عملکرد می بایست با توجه به اهداف راهبردی سازمان محدود شوند و اطلاعات به موقع، مربوط و دقیق را برای استفاده تصمیم گیران در تمامی سطوح فراهم آورند. این معیارها باید اطلاعاتی را درباره کارایی- میزان منابع به کار برده شده برای تولید خروجی ها- مقایسه نتایج با اهداف مورد انتظار و اثربخشی فعالیت ها از جهت میزان تاثیر گذاری در مسیر رسیدن به اهداف سازمانی فراهم می کنند.

• • میزان خدمات و پاداش ها بر اساس ارزیابی عملکرد:

ارزیابی عملکرد و افراد باید به معیارهای مشخصی از موفقیت ارتباط داده شوند این ارتباط ها پیامی واضخ و روشن درباره آنچه که برای سازمان مهم است را به تمامی افراد می رساند.

• • توزیع نتایج و پیشرفت ها به صورت بازبینی کارکنان، مشتریان و سهامداران:

اطلاعات سیستم ارزیابی عملکرد باید به طور گسترده در اختیار کارکنان، مشتریان، سهامداران، و فروشندگان و تامین کنندگان سازمان قرار گیرد (گودرزی نژاد،1382).
2-1-3) معایب و مشکلات سیستم های ارزیابی عملکرد
کمتر سازمانی وجود دارد که مشکلی در ارتباط با سیستم های ارزیابی عملکردش نداشته باشد. یادگیری مشکلات دیگران و اجتناب از آنها عملی بسیار خردمندانه است. اشتباهاتی که برخی سازمان ها مرتکب می شوند عبارت اند از: