مقدمه 2
فصل اول کلیات تحقیق
1-1-بیان مساله 4
1-2-ضرورت تحقیق. 6
1-3- اهداف تحقیق. 6
1-4- پرسش اصلی تحقیق. 6
1-5 -فرضیه تحقیق. 7
1-6- جنبه نوآوری تحقیق. 7
1-7- قلمرو تحقیق. 7
1-8- محدودیتهای تحقیق. 8
1-9- مفاهیم واژهها 9
1-10- ساماندهی تحقیق. 9
فصل دوم مرور منابع و ادبیات تحقیق
2-1-ادبیات و نظریههای تحقیق. 13
2-1-1- ژئوپلیتیک. 13
2-1–1–1-مفهوم ژئوپلیتیک 13
2-1-1-2-پیدایش ژئوپلیتیک 14
2-1– 1–3- تفاوت جغرافیای سیاسی با ژئو پلیتیک 14
2-1– 1–4– تحول و تکوین. 15
2-1– 1–5- تعریف ژئو پلیتیک 15
2-1– 1–6– رویکرد ژئوپلیتیک 16
2-1–1–6–1-رویکرد ژئوپلیتیک در دورۀ افول. 17
2-1– 1– 6–2- ژئوپلیتیک سنتی. 18
2-1-1-7 -رویکرد ژئوپلیتیک در دوران نوین (ژئوپلیتیک پست مدرن) 19
2-1–2- رویکرد ژئوپلیتیک زیست محیطی. 20
2-1–3 – رویکرد ژئوپلیتیک انتقادی. 21
2-1– 3–1- اهمیت ژئوپلیتیک انتقادی. 23
2-1-4 -ژئوپلیتیک جنگ سرد 25
2-1-5- ژئوپلیتیک نظم جهانی. 27
2-1-6-چشم انداز تئوریهای ژئوپلیتیک 27
2-1-7- تحولات در ماهیت ژئوپلیتیک 28
2-2 -پیشینه تحقیق. 29
فصل سوم روش اجرای تحقیق (مواد و روش)
3-1 روش اجرای تحقیق. 36
3-1-1- نوع روش تحقیق. 36
3-1-2- روش گردآوری اطلاعات. 37
3-1-3- ابزار گردآوری اطلاعات. 37
3-1-4- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. 37
3-2– منطقه خاورمیانه 38
3-2-1- اهمیت جغرافیای سیاسی خاور میانه و خلیج فارس 40
3-3- منطقه خلیج فارس 42
3-3-1- ویژگیهای جغرافیایی خلیج فارس 43
3-3-1-1-آب و هوای خلیج فارس 43
3-3-1-2-اطلس‌های خلیج فارس 44
3-3-1-3-روز ملی خلیج فارس 44
3-3-1-4-اهمیت اقتصادی خلیج فارس 45
3-3-1-5-پیشینه دریانوردی در خلیج فارس 46
3-3-1-6-منابع غذایی خلیج فارس 46
3-3-2- خلیج فارس منطقه ای استراتژیک 47
3-3-2-1-اهمیت نظامی- راهبردی خلیج فارس 50
3-3-3 -علل اهمیت خلیج فارس 50
3-3-3-1-حمایت آمریکا و رفتارهای تحریک آمیز پادشاهیهای عرب 50
3-3-3 -2- تقابل قدرتها و شکل گیری الگوهای امنیتی در منطقه خلیج فارس 51
3-3-3-3- خلیج فارس امنیت منطقه ای و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامیایران. 56
3-3-3-3-1-شورای همکاری خلیج فارس و مسئله ی امنیت 57
3-3-3-3-2- شورای همکاری و جمهوری اسلامیایران. 58
3-3-3-3-3-اعتمادسازی و ضرورت آن. 59
3-4- ویژگیهای جغرافیایی منطقه مورد مطالعه 63
3-4-1-ایران. 63
3-4-2- عراق. 70
3-5- جمع بندی. 71
فصل چهارم تاریخچه حضورآمریکا درعراق وایران و یافتههای تحقیق
4-1- اثرات حضور آمریکا در عراق. 75
4-1-1- علل اشغال و خروج اشغالگران از عراق. 75
4-1-2- سوابق تاریخی اشغال عراق. 75
4-1-3 -جاه طلبی‌های صدام و تاثیر آن درعراق. 76
4-1-3-1 -سیر تحولات و عوامل مهم ژئوپلیتیک عراق پس از اشغال. 77
4-1-3-2-گروه‌های اصلی مسلح در عراق. 78
4-1-4-علل اشغال عراق توسط آمریکا و انگلیس 78
4-1-5- نتایج اشعالگری نظامیدر عراق: 79
4-1-5-1- علت خروج سربازان اشغالگر. 79
4-1-6- بررسی علل ادامه ناامنی پس از خروج اشغالگران از عراق. 80
4-1-6-1- استراتژی آمریکا پس از خروج از عراق: 80
4-1-6-2- علت انفجارات عراق و ادامه نا امنی از سوی مثلث هماهنگ فتنه 81
4-1-6-3- اهداف از سرگیری فتنه قومیدر عراق. 81
4-1-6-4- راه‌های برون رفت دولت نوری مالکی. 81
4-1-7- وضعیت عراق پس از اشغال توسط آمریکا و متحدانش 82
4-1-7-1-دلائل افت اقتصاد عراق. 82
4-1-7-2- خلف وعده جامعه جهانی و اشغالگران در پرداختن سهم خود برای بازسازی عراق. 83
4-1-7-3-فساد مالی حاکم بر پیکره بوروکراسی عراق. 83
4-1-7-4- عدم توفیق در بازسازی صنایع نفت 83
4-1-7-5-کمبود شدید برق. 84
4-1-7-6-اختلافات قومی، مذهبی و نژادی داخلی. 85
4-1-7-7-نارضایتی همسایگان عراق از حمله آمریکا 85
4-1-7-8- هدف از اشغال عراق. 86
4-1-8- عراق و صادرات نفت. 87
4-1-9 -چالش‌های حضور آمریکا در عراق. 88
4-2- کمک حکومتایران به شبه‌نظامیان اسلام‌گرای شیعه 89
4-2-1- خروج نیروهای آمریکایی از عراق. 90
4-2-2 -عدم وجود استراتژی مشخص پس از اشغال. 90
4-2-3- ریشه‌های ناامنی. 91
4-2-4- اختلافات داخلی. 92
4-2-5-چالش‌های نیروهای آمریکایی. 92
4-2-6- لزوم خروج نیروهای نظامی. 94
4-2-7- پیامدهای سیاست‌های آمریکا 95
4-2-7-1- استراتژی جدید آمریکا در عراق. 96
4-2-7-2- اهداف استراتژی جدید 97
4-2-8- روابطایالات متحده آمریکا و عراق در جنگایران و عراق. 98
4-2-8-1-روابط دیپلماتیک 98
4-2-8-2- برخی از کمک‌های نظامی. 99
4-2-8-3- تاثیر کمک‌های نظامیآمریکا به عراق بر اقتصاد آمریکا 100
4-2-8-4- برخی از کمک‌های اطلاعاتی. 101
4-2-8-5- اعترافات خلبانهای ویای پی عراق. 101
4-2-8-6- برخی از کمک‌های مالی. 102
4-3- عراق در سیاست استراتژیکایران. 102
4-3-1- ساختار قدرت و هویت در سال 2003. 103
4-3-2- خطیر بودن اهمیت امنیت. 104
4-3-2-1- نقش جغرافیای سیاسی عراق. 104
4-3-2-2- تحولات داخلی. 104
4-3-2-3- چالش مذهبی. 105
4-3-2-4- چالش هویت قومی. 105
4-3-2-5- تاثیر سیاسی استراتژیک 106
4-3-2-6- مصالح رقبای منطقهای. 106
4-4-آمریکا و گسترش نفوذایران. 108
4-4-1- تهدیدها و فرصتها 109
4-5- دلایل و اهداف اشغال نظامیعراق. 111
4-5-1- انهدام سلاحهای کشتار جمعی. 112
4-5-2- جنگ علیه تروریسم 113
4-5-3- تهدید کشورهای همسایه از طرف عراق. 113
4-5-4- آزادی مردم عراق و اعطای دموکراسی. 114
4-5-5- پی گیری و تحقق طرحهای سلطه جویانه. 115
4-5-6- دست یابی و کنترل نفت عراق. 115
4-5-7- مقابله با جهان اسلام 116
4-6 -تاریخچه روابط عراق وایران. 117
4-7- اهمیت عراق در امنیت ملیایران. 117
4-7-1-نقش ژئوپلیتیکی عراق در امنیت ملیایران. 118
4-7-2- تحولات داخلی عراق وامنیت ملیایران. 118
4-7-3- چالش‌های مذهبی. 119
4-7-4- چالش‌های ناشی از هویتهای قومی. 119
4-7-5- تاثیرات سیاسی – استراتژیک 120
4-8- راهبردهای سیاسی – امنیتیایران در عراق جدید 120
4-9- راهبرد بهینه سیاسی- امنیتیایران در عراق نوین. 123
4-10- جمع بندی. 131
فصل پنجم نتیجه گیری و پاسخ فرضیهها
5-1- ارزیابی فرضیهها 134
5-2- نتیجه گیری. 141
5-3- پیشنهادات 145
منابع و ماخذ 148
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1- تفاوتهای ژئوپلیتیک سنتی و ژئوپلیتیک انتقادی. 23
جدول 3-1- اهمیت و جایگاه منطقه خلیج فارس در ذخایر و تامین انرژی کشورها ( اتحادیه اروپا وایالات متحده آمریکا) 50
جدول 3-2- طول مرزهای جمهوری اسلامیایران. 69
فهرست نقشه
عنوان صفحه
نقشه 3-1- کشورهای همجوارایران منبع: نامیو اخباری، 1389، ص 189. 67
چکیده
بعد از حادثه یازده سپتامبر 2001، سیاست خارجی آمریکا وارد مرحله تهاجمیجدیدی شد و خاورمیانه به اصلی‌ترین حوزه فعالیت‌ها و اقداماتاین کشور تبدیل شد. حمله آمریکا به عراق در سال 2003، مهم‌ترین اقداماین کشور در دوره بعد از یازده سپتامبر در خاورمیانه بود که حضور مستقیم نظامیآن کشور در منطقه را به شدت افزایش داد. حضور نیروهای آمریکایی در عراق و چالش‌ها و ناکامی‌های جدی و تأثیرگذار آن دراین کشور نه تنها مهم‌ترین اقدام و مسئله آمریکا در خاورمیانه، بلکه اصلی‌ترین دغدغه سیاست خارجیاین کشور در عرصه بین‌المللی محسوب می‌شد. آمریکا از سال 2003، در عراق با چالش‌های مختلفی روبرو شد و نتوانست به اهداف طراحی شده
