ج: روش ها و فنون اجرایی پژوهش. 7
1-روش اسنادی: 7
2-روش پیمایشی یا زمینه یابی 7
3-عِلّی- مقایسه ای 8
4-پرسشنامه. 9
5-روش های آماری مورد استفاده در پژوهش. 9
چ: تهدید موضوع. 10
ح: سوابق پژوهش. 10
خ: میدان پژوهش. 13
د: مشکلات پژوهش. 13
 فصل اول مباحث تئوری 14  
بخش اول مباحث نظری 14
مبحث اول: چارچوب نظری پژوهش. 15
گفتار اول: 16
نظریه های فرایند اجتماعی 16
گفتار دوم: 17
نظریه معاشرت ترجیحی / افتراقی 17
گفتار سوم: 20
نظریه های کنترل اجتماعی 20
مبحث دوم: اهمیت بزهکاری نوجوانان و تأثیر عوامل اجتماعی در بروز آن. 23
گفتار اول: اهمیت، قلمرو و عوامل مؤثر در بروز بزهکاری نوجوانان. 23
الف) اهمیت بزهکاری نوجوانان. 23
ب) قلمرو بزهکاری نوجوانان. 24
ج) عوامل مؤثر در بروز بزهکاری نوجوانان. 24
گفتار دوم: تأثیر اجتماع در بروز بزهکاری نوجوانان. 25
الف) نقش اجتماع و عوامل اجتماعی در بزهکاری نوجوانان. 25
ب) مسئولیت نوجوانان در مقابل اجتماع. 27
مبحث سوم: 28
جامعه آماری و ویژگی های فردی افراد جامعه. 28
گفتار اول: جامعه آماری 28
الف: حجم نمونه آماری 28
ب: حجم جامعه نوجوانان غیر بزهکار. 28
ج: روش نمونه گیری 28
گفتار دوم: ویژگی های فردی ( بزهکاران- غیر بزهکاران ) 28
الف: ویژگی های فردی مشترک 29
2-میزان تحصیلات 30
ب: ویژگی های خاص بزهکاران. 31
2-تکرار جرم. 33
3-2 تکرار جرم و سن 34
فصل دوم. 35
عوامل مؤثر بر بزهکاری نوجوانان. 36
گفتار اول : عوامل زیستی- روانی 36
مبحث اول: عوامل درونی مؤثر بر بزهکاری نوجوانان. 36
الف: قبل از تولد. 36
گفتار دوم: 38
عوامل روانی 38
مبحث دوم: 43
عوامل بیرونی مؤثر بر ارتکاب جرایم. 43
گفتار اول: 43
عوامل محیط اجتماعی در معنای خاص. 43
گفتار دوم: 48
محیط های اجتماعی در معنای عام. 48
1-محیط فرهنگی- اعتقادی: 48
2-محیط اقتصادی: 48
3-محیط سیاسی: 50
بخش دوم: 52
مباحث کاربردی 52
فصل اول: 53
سنجش تأثیر خانواده و اولیاء مدرسه بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا 53
مبحث اول: 53
سنجش تأثیر خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا 53
گفتار اول: وضعیت رفتار و ویژگی های کلی خانوادگی 53
الف- وضعیت اشتغال پدر. 54
ب-سطح تحصیلات والدین 55
1-سطح تحصیلات پدر. 55
گسیختگی کانون خانواده و نحوه رفتار والدین با یکدیگر. 56
گفتار دوم : نابسامانی های موجود در خانواده 57
الف- طرح مشکل با والدین 57
ب- طرح مشکلات با هر یک از والدین 58
ج-تمایل به تقلید از رفتار والدین 59
گفتار سوم: نظارت و رسیدگی والدین 60
الف-میزان توجه و رسیدگی به مشکلات فرزندان. 60
2-رسیدگی به مشکلات مالی نوجوانان. 61
3-رسیدگی به مشکلات عاطفی نوجوانان. 62
ب-پیگیری والدین جهت اصلاح رفتار فرزندان. 63
مبحث دوم: 63
سنجش تأثیر اولیاء مدرسه بر بزهکاران نوجوانان شهر پیشوا 63
گفتار اول: کژروی های تحصیلی نوجوانان. 65
الف-فرار از مدرسه. 65
ب-ترک تحصیل. 66
علت ترک تحصیل. 67
پ-غیبت از مدرسه. 68
پیگیری غیبت دانش آموزان توسط اولیاء مدرسه. 69
گفتار سوم: تنبیه توسط اولیاء مدرسه. 70
الف-تنبیه توسط اولیاء مدرسه. 71
ب-علت تنبیه. 72
گفتار چهارم: تحقیر توسط اولیاء مدرسه. 72
الف-سرزنش توسط اولیاء مدرسه. 72
ب-احساس سرخوردگی ناشی از انجام ندادن تکالیف درسی 74
گفتار پنجم: مشورت با اولیاء مدرسه. 75
گفتار ششم: تمایل به الگو برداری از رفتار اولیاء مدرسه. 76
تمایل به الگوبرداری از رفتار ناشایست اولیاء مدرسه. 76
فصل دوم. 78
نقش گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر ورامین 78
مبحث اول: تعریف گروه دوستان و دلایل گرایش نوجوانان به گروه دوستان بزهکار. 79
گفتار اول: گروه دوستان و تأثیر آن بر رفتار نوجوانان. 79
ب-مفهوم و ماهیت گروه دوستان. 80
گفتار دوم: دلایل گرایش نوجوانان به گروه های دوستان بزهکار. 82
سنجش تأثیر گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر ورامین 87
گفتار اول: ویژگی های گروه دوستان نوجوانان. 88
الف- داشتن دوستان کجرو. 88
ب- دوستان دستگیر شده توسط کلانتری 90
گفتار دوم : میزان صمیمت با دوستان. 91
الف-طرح مشکلات با دوستان. 91
1-طرح مشکلات با دوستان بزهکار. 91
2-طرح مشکلات با دوستان سالم. 92
ب- دلیل طرح مشکلات با دوستان. 94
پ-اهمیت دادن به نظر دوستان. 95
گفتار سوم: معاشرت با دوستان. 96
الف-گذراندن اوقات 96
1-گذراندن اوقات با دوستان بزهکار. 96
2-گذراندن اوقات با دوستان سالم. 97
ب- پیشنهاد مشارکت در بزهکاری 98
پ-مشاهده رفتار بزهکارانه دوستان. 100
ت- مسائل مورد مباحثه با دوستان. 101
گفتار چهارم: تمایل به الگو برداری از دوستان. 102
الف-تمایل به انجام کارهای خلاف قانون (مشابعت با دوستان بزهکار ) 102
ب-تمایل به انجام کارهای نیک ( مشابهت با دوستان غیر بزهکار ) 103
گفتار پنجم: تعهد دوستان. 104
الف-ممانعت دوستان از ارتکاب جرم. 104
ب-احترام دوستان به ارزش ها و قوانین 105
گفتار ششم: گروه مرجع نوجوانان. 106
الف-گروه مرجع در حل مشکلات 106
ب- گروه مرجع در الگو برداری 107
فصل سوم. 109
مبحث اول الف :نتایج حاصل از تاثیر متغییر خانواده در پیدایش بزهکاری 110
ب-نتایج حاصل از تأثیر متغیر اولیاء مدرسه. 113
ج-نتایج حاصل از تأثیر متغیر گروه دوستان. 164
مبحث دوم: ارائه پیشنهادات 118
فهرست منابع. 122

چکیده
 

بررسی نقش گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا ضمن بررسی اجمالی تأثیر عوامل خانواده و اولیاء مدرسه بر گرایش نوجوانان به سمت گروه دوستان هدف اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد.
پس از بررسی نظریه های جرم شناسی، نظریه جرم شناسان یادگیری اجتماعی و کنترل اجتماعی به عنوان چهارچوب نظری پژوهش انتخاب گردید که با بهره گرفتن از نظریات یاد شده سؤال ها، فرضیه ها و پرسشنامه پژوهش تدوین گردید.
به منظور آزمون فرضیه ها و سوالات از نوجوانان بزهکار پسر در شهر پیشوا که سن آنها بین 15 تا 18 سال داشتند انتخاب گردید.و همچنین به منظور مقایسه نتایج ، تعداد 50نفر از دانش آموزان پسر غیر بزهکار سطح دبیرستان های شهر پیشوا به صورت تصادفی انتخاب و با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که:

گروه دوستان بیشترین تأثیر را در مقایسه با عامل خانواده و اولیاء مدرسه بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
 

عدم نظارت و رسیدگی والدین بیشترین تأثیر را در بین متغیرهای تأثیرگذار عامل خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
 

تمایل به الگوبرداری از رفتار ناشایست اولیاء مدرسه بیشترین تأثیر را در بین متغیرهای تأثیرگذار عامل خانواده بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
 

گذراندن اوقات با دوستان بزهکار بیشترین تأثیر را از بین متغیرهای تأثیرگذار عامل گروه دوستان بر بزهکاری نوجوانان شهر پیشوا داشته است.
در پایان با توجه به فرضیه ها و نتایج حاصل از پژوهش، پیشنهاداتی در سطح آکادمیک، خانواده، اولیاء، مدرسه و گروه دوستان ارائه شده است.

مقدمه
 

نوجوانی دوره ای از رشد آدمی است که با تغییر و تحول در زمینه های مختلفی همراه است. نوجوان نه تنها از نظر جسمانی و بیولوژیکی بلکه از نظر اجتماعی، شناختی، اخلاقی و رفتاری نیز در روابط اجتماعی با دیگران تحول می یابد. در دوره نوجوانی فرد دارای وظایف اجتماعی گوناگونی است که با انجام این وظایف به مرحله بزرگسالی انتقال می یابد از جمله این وظایف آماده شدن برای کسب استقلال از والدین، قرار گرفت در چرخه اقتصادی و یادگیری مجموعه ای از ارزش ها و رفتارها و هنجارها می باشد. بنابراین دوره نوجوانی دوره ای است که فرد خود را برای پذیرفتن برخی نقش های اجتماعی متناسب با تحول رشد خود آماده می نماید. برای نیل به این هدف ( اجتماع پذیری ) یکی از وظایف عمده نوجوانی در ارتباط با روابط اجتماعی خود با جامعه و گروه های اجتماعی، همنوایی با هنجارهای اجتماعی و حفظ و حراست و