می باشد . امروزه مشارکت شهروندی از جمله عواملی است که نقش مهمی در تحول نظام مدیریتی شهرها و به خصوص پیشبرد اهداف مبتنی بر توسعه پایدار شهرها دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش مشارکت شهروندان در مدیریت مطلوب شهری(نمونه ی مورد مطالعه: شهر پل سفید) می باشد. بدین منظور با توجه به فرضیه های تحقیق، شاخص هایی چون: میزان علاقمندی شهروندان در حفظ و نگهداری فضای سبز شهری ، میزان علاقمندی شهروندان در جمع آوری و بازیافت زباله، میزان احساس تعلق شهروندان در حفظ ونگهداری شهر ، آگاهی شهروندان از طرحها و برنامه های شهری، میزان اطلاع رسانی مدیران شهری به شهروندان در خصوص طرحهای شهری ،میزان نظارت شهروندان در امور مدیریتی و اجرای پروژه هاو. و تاثیر عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی بر میزان مشارکت شهروندان در توسعه و عمران شهر ، مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های مورد نیاز، از طریق مطالعات و بازدیدهای میدانی و تکمیل دو پرسشنامه ی مجزا از طریق فرمول کوکران با حجم نمونه ای بالغ بر 360 شهروند و 30 کارشناس به شیوه ی تصادفی ساده جمع آوری گردید و با بهره گیری ازآمارهای توصیفی وآزمون های کای اسکوئر، همبستگی اسپیرمن و آزمون تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بیانگر این است: مشارکت شهروندان در مدیریت شهری پل سفید ازوضعیت پایینی برخوردار است ، بین مشارکت شهروندان و مدیریت مطلوب شهری رابطه معناداری وجود دارد و ارتقای پایگاه اجتماعی- اقتصادی شهروندان تا حد زیاد در میزان علاقه مندی شهروندان به مشارکت در مدیریت شهری موثر می باشد
واژگان کلیدی: مشارکت شهروندی، مدیریت شهری، توسعه ی پایدار، شهر پل سفید

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق. 1
1-1-مقدمه: 2
1-2-بیان مسئله 3
1-3-سؤالات تحقیق: 5
1-3-1-سئوال اصلی تحقیق: 5
1-3-2-سوال فرعی تحقیق: 6
1-4-اهداف تحقیق: 6
1-4-1-هدف کلی: 6
1-4-2- اهداف جزئی: 6
1-5-فرضیات تحقیق :‌ 6
1-6-اهمیت وضرورت موضوع تحقیق: 7
1-7- پیشینه تحقیق: 8
1-7-1- پیشینه داخلی پژوهش: 8
1-7- 2-پیشینه خارجی پژوهش: 10
1-8-روش شناسی تحقیق: 12
1-8 -1-نوع روش تحقیق : 12
1-8-2- روش و ابزار گردآوری اطلاعات: 13
1-8-3-جامعه آماری: 13
1-8-4-حجم نمونه و روش نمونه گیری: 13
1-8-5-شیوه تجزیه وتحلیل یافته ها: 14
1-9-قلمرو تحقیق: 15
1-9-1-قلمرومکانی تحقیق: 15
1-9-2-قلمرو زمانی تحقیق: 15
1-10-محدویت های تحیق: 16
1-11-شاخصهای تحقیق: 17
1-12-فرایند تحقیق: 18
1-13-جمع بندی: 18
فصل دوم : مبانی و چارچوب نظری تحقیق. 19
2-1-مقدمه: 20
2-2-مفاهیم واصطلاحات: 20
2-2-1- شهروندی : 20
2-2-2-مدیریت: 21
2-2-3-برنامه ریزی: 22
2-2-4-برنامه ریزی شهری: 22
2-2-5-شهرداری: 22
2-2-6-شورای اسلامی: 23
2-2-7- مشارکت: 23
2-2- 8- مشارکت شهروندان: 25
2-3- تئوری های مربوط به اصول و مبانی مشارکت شهروندان: 25
2-3-1- مدیریت شهری: 25
2-3-2-مشارکت در امور شهری: 26
2-4- پیش نیازهای مشارکت: 27
2-5- سیر تحول مشارکت : 28
2-6- ویژگیها و خصوصیات مشارکت: 29
2-7- طبقه بندی الگوهای مشارکت شهروندان: 30
2-8- اهداف مشارکت : 32
2-9- مراحل مشارکت : 32
2-10-سطوح مشارکت مردمی. 34
2-11-طبقه بندی تکنیک های مشارکت: 37
2-12-نتایج و پیامدهای مشارکت مردم : 39
2-13-عوامل تعیین کننده سطح و میزان مشارکت شهروندان. 40
2-14-شیوه های تحقق مشارکت در طرح های شهری. 41
2-15-مشارکت مردمی در مدیریت خدمات شهری. 44
2-16-عوامل مؤثر بر میزان مشارکت افراد 45
2-17- موانع و محدویت های مشارکت مردم در توسعه شهری : 47
2-18-سوابق مشارکت مردمی دربرنامه ریزی شهری : 49
2-19- شیوه های مشارکت مردمی: 50
2-19-1 شیوه های سازمان نیافته و نا منظم. 50
2-19-2-شیوه های سازمان یافته و منظم. 50
2-19-3- شیوه های فعال. 50
2-19-4 شیوه های انفعالی. 50
2-19-1 شیوه های سازمان نیافته و نا منظم. 50
2-19- 2-شیوه های سازمان یافته و منظم : 51
2-19- 3-شیوه های فعال : 52
2-19- 4-شیوه های انفعالی : 52
2-20- دیدگاه ها و نظریه های جدید مشارکت شهروندی در جهان: 52
2-20- 1-نظریه مشارکتی جان ترنر: 53
2-20-2-نظریه مشارکتی جیمز میجلی : 54
2-20-3-نظریه مشارکتی اسکات دیوید سون : 55
2-20-5- نظریه مشارکتی شری ارنشتاین : 57
2-20-6–نظریه آلموندوپاول(باتاکیدبرتحصیلات،درامدورتبه شغلی افراددرتعیین پایگاه اقتصادی واجتماعی): 59
2-20-7- نظریه ژولیوس نیرره: 59
2-21- مدیریت شهروندی : 60
2-22- مشارکت شهروندان در مدیریت شهر. 61
2-23- بررسی جایگاه مشارکت در جامعه شهروندی ایران. 62
2-24- تحلیل ساختاری و اجرای نظام مشارکتی درکلان شهرهای ایران. 62
2-25- تجربه مشارکت مردم در مدیریت شهری در ایران : 63
2-26-جایگاه مشارکت در اصول قانون اساسی. 64
2-27-جایگاه مشارکت در قانون برنامه های پنجساله توسعه اول تا چهارم 66
2-27-1-قانون برنامه اول توسعه: 66
2-27-2-قانون برنامه دوم توسعه: 66
2-27-3-قانون برنامه سوم توسعه 67
2-27-4-قانون برنامه چهارم توسعه 68
2-28-جایگاه مشارکت درقانون شوراهای اسلامی کشور. 72
2-29-نگاهی اجمالی به وضعیت مشارکت اجتماعی در شهردار یهای کشور. 72
2-30-بسترسازی مشارکت اجتماعی در شهرداری های کشور های خارجی. 74
2-31- نمونه ای از مشارکت اجتماعی شهروندان برای حل مشکلات شهری. 75
2-32- نگاهی به تجربه کشورها درزمینه مشارکت درمدیریت : 76
2-32-1- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیر شهری در نروژ : 77
2-32- 2-مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در سوئد : 77
2-32- 3-مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در دانمارک : 78
2-32-4- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در آلمان : 79
2-32-5- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در اسپانیا : 79
2-32-6- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در کشور فرانسه : 79
2-33- جمع بندی: 80
فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی منطقه مورد مطالعه 84
3-1-مقدمه: 85
3-2-موقعیت شهرستان سوادکوه: 85
3-3-پل سفید: 86
3-4-ویژگی آب و هوایی منطقه مورد مطالعه: 87
3-5-بررسی خصوصیات اجتماعی و اقتصادی شهر پل سفید: 88
3-6-توزیع جمعیت وتراکم محلات شهری پل سفید 89
3-7- جمعیت منطقه مورد مطالعه: 90
3-8-تصویرکلی فعالیت های اقتصادی شهر پل سفید : 92
3-9-نمونه هایی از مشارکت شهروندان در امر مدیریت شهری در ناحیه مذکور : 93
3-10-جمع بندی: 94
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات 96
4-1-مقدمه: 97
4-2-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های زمینه ای نمونه ی مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی شهروندان) 98
4-2-1-جنس: 98
4-2-2-سن: 98
4-2-3-سطح تحصیلات: 99
4-2-4-میزان درآمد: 100
4-2-5-وضعیت سکونت: 101
4-2-6-محل تولد: 101
4-2-7-اقامت: 102
4-3-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی شهروندان) 103
4-3-1-مشارکت شهروندان. 103
4-3-1-1-میزان علاقمندی و همکاری در حفظ ونگهداری پارک هاوفضای سبز عمومی. 103
4-3-1-2-میزان علاقمندی در رفت وروب معابر وجمع آوری و بازیافت زباله 103
4-3-1-3-میزان علاقمندی و همکاری در پرداخت به موقع عوارض نوسازی،هزینه های اخذپروانه ساختمان وحمل زباله 104
4-3-1-4-میزان علاقمندی شما در به شرکت درجلسات عمومی شورای شهر جهت توسعه ی شهر. 105
4-3-1-5-میزان تمایل شما به مشارکت در آسفالت محله خود 105
4-3-1-6-میزان تمایل شما به مشارکت در ایجاد نظم وامنیت محله خود 106
4-3-1-7-میزان علاقمندی درواگذاری زمین جهت انجام فعالیتهای عمرانی یا کمک مالی به شهرداری جهت خرید زمین برای برنامه های عمرانی. 107
4-3-1-8-میزان علاقمندی به حضور در تشکلهاو گروه های مردمی جهت بهبود و توسعه ی شهر. 107
4-3-1-9-میزان حساسیت و احساس تعلق شما درحفظ ونگهداری شهر. 108
4-3-1-10-آگاهی شهروندان از طرحها و برنامه های شهر. 109
4-3-1-11-میزان مشارکت همشهریان در تصمیم گیری های محلی. 109
4-3-1-12-تاثیرآموزش شهروندا ن برافزایش مشارکت آنها دربرنامه ها وطرحهای شهری. 110
4-3-1-13- ارتباط بین متغیرهای زمینه ای و متغیر وابسته(مشارکت)با توجه به پرسشنامه ی شهروندان. 111
4-3-2- مدیریت شهری. 112
4-3-2-1- استفاده از نظرات شهروندان در تهیه طرح هادی. 112
4-3-2-2-مشورت مدیریت شهر با شهروندان در تصمیمات و فعالیتهای شهرداری. 112
4-3-2-3-سرعت واکنش و انعطاف پذیری شهرداری برای حل مشکلات و رسیدگی به شکایات 113
4-3-2-4-اطلاع رسانی شفاف و درست از وضعیت اجرای پروزه های زیر بنایی شهر به شهروندان. 114
4-3-2-5-میزان دخالت نظرات شهروندان در برنامه ها و طرح های شهری. 114
4-3-2-6-میزان موفقیت شهرداری در برآوردن نیازها و خواسته های شهروندان. 115
4-3-2-7-میزان علاقمندی مدیران شهری در تشکیل و بکارگیری تشکل های مردم نهاد 116
4-3-2-8-میزان رضایت شما از مدیریت شهری پل سفید 116
4-3-2-9-میزان نظارت شهروندان در امور مدیریتی و اجرای پروژها 117
4-3-2-10-میزان و حق اعتراض به طرح های اجرایی. 118
4-3-2-11-ارجحیت دادن منافع مردم در اجرای طرح های شهری. 118
4-4-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های زمینه ای نمونه ی مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی مدیران شهری) 119
4-4-1-جنس: 119
4-4-2-سطح تحصیلات: 120
4-5-آمار توصیفی و تحلیل متغیر های مورد مطالعه در تحقیق (پرسشنامه ی کارشناسان شهری) 120
4-5-1- تاثیرشاخص های اجتماعی در افزایش مشارکت شهروندان جهت مدیریت مطلوب شهری. 120
4-5-1-1- جنس شهروندان. 120
4-5-1-2-تحصیلات شهروندان. 121
4-5-1-3- محل تولد شهروندان. 121
4-5-1-4-تشکیل دوره های آموزشی و آموزش موثر و مداوم شهروندان جهت آگاهی. 121
4-5-1-5-ایجاد تعامل بین مدیران و مسئولین نهادهای دولتی با شهروندان. 121
4-5-1-6- احقاق حقوق شهروندان در افزایش مشارکت در امور شهری. 121
4-5-1-7-افزایش مشارکت در امور محله به لحاظ خویشاوندگرایی و ارتباطات همسایگی. 122
4-5-1-8- احساس تعلق شهروندان به شهر در افزایش مشارکت در امور شهری. 122
4-5-1-9-اختصاص عادلانه امکانات توسط شهرداری در افزایش مشارکت شهروندان. 122
4-5-2-تاثیرشاخص های اقتصادی در افزایش مشارکت شهروندان جهت مدیریت مطلوب شهری: 124
4-5-2-1-درآمد شهروندان. 124
4-5-2-2-شغل شهروندان. 124
4-5-2-3-ذینفع کردن مردم در برنامه های مشارکتی و همراهی آنان. 124
4-5-2-4- وضعیت مسکن(به لحاظ مالک یا مستاجر بودن) 125
4-6-جمع بندی. 126
فصل پنجم:آزمون فرضیات؛نتیجه گیری و پیشنهادات 128
5-1-مقدمه 129
5-2-آزمون فرضیات 129
5-2-1-فرضیه اول: 129
5-2-2-فرضیه دوم: 130
5-2-3- فرضیه سوم: 131
5-3- نتیجه گیری: 132
5-3-1-نتیجه گیری تئوریک: 132
5-3-2-نتیجه گیری تجربی. 134
5-4-پیشنهادات و راهکارهای اجرایی. 134
5-5-سخن آخر اینکه 136
پیوست: 137
فهرست منابع و مأخذ: 143