1-2-سوال تحقیق 4
1-2-1- سوال اصلی 4
1-2-2-سوال های فرعی. 4
1-3-فرضیه های تحقیق. 4
1-4-ضرورت و اهمیت تحقیق. 4
1-5-انگیزه تحقیق 6
1-6- اهداف تحقیق 7
1-7-بهره وران تحقیق. 7
1-8-سازماندهی تحقیق. 7
1-9-موانع و محدودیت های تحقیق 8
1-10-تعریف مفاهیم و واژه های تحقیق 8
1-10-1- ژئوپلتیک 8
1-10-2- امنیت. 8
1-10-3- تهدید. 8
1-10-4- فرصت 9
1-10-5- مرز. 9
1-10-6- افغانستان. 9
1-11-پیشینه تحقیق 10
فصل دوم : ادبیات تحقیق. 11
2-1- مقدمه. 12
2-2- مبانی نظری ژئوپولیتیک و نظریات در مورد اهمیت سیاسی مناطق 15
2-2-1- سرهالفورد مکیندر(نظریه هارتلندHeartland theory ) 15
2-2-2- نیکولاس اسپایکمن (نظریه ریملندRimland theory ) 16
2-2-3- هاوس هوفر(نظریه فضای حیاتی Living space) 16
2-2-4- ادمیرال آلفرد تایرماهان (تئوری قدرت دریایی ‌See power theary) 17
2-2-5- اس بی کوهن (نظریه کمربند شکننده )‌ 17
2-2-6- سیلاک(نظریه سیکلاک) 17
2-2-7- ژان ژاک شرایبر (نظریه شرایبر ) 18
2-2-8- نوواقعگرایی کنت والتز 18
2-2-9- نظریه توازن نیروها. 21
2-2-10- ساز و کارهای موازنه نرم. 23
2-3- وﺿﻌﻴﺖ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻜﻲ اﻳﺮان. 26
2-4- ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻚ و ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻣﻨﻴﺘﻲ ایران 29
2-5- رابطه استراتژیک ایران و افغانستان 32
‫2-6-دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎی ﻧﻈﺮی ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪﮔﺮاﻳﻲ 33
‫2-6-1-ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ اﺋﺘﻼف ﺑﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪ 33
‫2-6-2-ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲﮔﺮاﻳﻲ واﻫﻤﻴﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻏﺮب. 34
‫2-6-3-ﺗﻀﺎد ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدن اﻳﺮان در ﻣﻨﻄﻘﻪ. 34
‫2-6-4-ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﻣﻨﻄﻘﻪﮔﺮاﻳﻲ در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان 35
‫2-6-4-1-دوﻟﺖ ﻣﻠﻲ ﻗﻮی. 36
‫2-6-4-2-ﻫﻮﻳﺖ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻚ. 37
‫2-6-4-3- اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژی ﺷﻴﻌﻲ و ﻗﺪرت ﻣﻠﻲ. 38
2-7- موقعیت ژئوپلتیکی افغانستان 42
2-8- جایگاه افغانستان در نظریات ژئوپولیتیک 42
2-9- حادثه 11 سپتامبر و واکنش ایالات متحده 43
2-10- نقش نومحافظه کاران و یکجانبه گرایی در واکنش به حوادث 11سپتامبر 45
2-11- دکترین بوش وافکار عمومی 48
2-12- بررسی دلایل ماندگاری آمریکا در افغانستان:. 52
2-12-1- امنیت 52
2-12-2-تروریسم. 53
2-13- افغانستان و منافع ملی ایران 55
2-14- قدرت نرم و ویژگیهای آن. 57
2-15- مؤلفه ها و منابع قدرت نرم 60
2-15-1- فرهنگ 60
2-15-2- ارزشها. 61
2-15-3- سیاست 61
2-16- جمهوری اسلامی ایران و قدرت نرم. 62
2-16-1- سیاستهای نرم‌افزارگرایانه جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا 63
2-16-2- تأثیرات و پیامدهای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا 65
2-16-2-1- موج اول: مقابله گروه های اسلامی غرب آسیا علیه امریکا:. 65
2-16-2-2- موج دوم: اعتراضهای اجتماعی مردم منطقه:. 65
2-16-3- محدودیتهای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا. 66
2-17- امریکا و قدرت نرم 67
2-17-1- قدرت نرم امریکا در غرب آسیا 69
2-17-2- محدودیتها و چالشهای قدرت نرم امریکا در غرب آسیا 70
2-17-2-1- تردید نسبت به فرهنگ امریکایی. 70
2-17-2-2- اختلاف فرهنگی زیاد بین امریکا و کشورهای غرب آسیا. 70
2-17-2-3- نهضت بیداری اسلامی 71
2-17-2-4- موضع مبهم امریکا در قبال انقلابهای منطقه. 71
2-17-2-5- حمایت قاطع از رژیم صهیونیستی. 71
2-17-2-6- کاهش اعتبار امریکا در منطقه 71
2-18- مقایسه تطبیقی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران و امریکا در غرب آسیا. 72
2-18-1- تأثیرگذاری انقلابهای منطقه. 73
2-18-2- تأثیر تحولات جدید سیاسی- امنیتی در منطقه. 73
2-18-3-راهبرد متفاوت قدرت نرم دو کشور در منطقه. 74
2-18-4-تفاوت در ظرفیت‌های بالقوه دو کشور. 74
فصل سوم : مواد و روش ها 76
3-1-روش های تحقیق 77
3-1-1- روش گردآوری اطلاعات. 77
3-1-2- ابزار گردآوری اطلاعات. 78
3-1-3- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. 78
3-2- محدوده جغرافیای کشور افغانستان 78
3-2-1- موقعیت جغرافیایی 78
3-2-2- کشورهای هم مرز با افغانستان 78
3-2-3- جغرافیای طبیعی 79
3-2-4- مهمترین عوارض طبیعی افغانستان 80
3-2-5- اقتصاد افغانستان 81
3-2-6- جغرافیای انسانی. 82
3-2-7- جغرافیای سیاسی افغانستان 83
3-2-8- تاریخ سیاسی افغانستان 83
3-2-8-1-دوران پیش از اسلام. 84
3-2-8-2-دوران پس از اسلام 84
3-2-8-3-دوران معاصر 84
3-2-9-تقسیمات کشوری 86
3-2-10-نیروهای نظامی. 87
3-2-11-ساختار سیاسی 88
3-2-11-1-حکومت. 88
3-2-11-2-قوه مجریه. 88
3-2-11-3-قوه مقننه. 90
3-2-11-4-قوه قضائیه 90
3-2-11-5-اعضاء (دیوان عالی) 91
3-2-12-موقعیت ژئوپلتیکی افغانستان 91




فصل چهارم : تجریه و تحلیل داده ها 93
4-1- مهمترین تهدیدات مرزی ایران و افغانستان 94
4-1-1- مواد مخدر. 94
4-1-2- پناهندگان افغانی 100
4-1-3- مذهب. 101
4-1-3-1- حذف طالبان از قدرت، حذف یک رقیب ایدئولوژیک 103
4-1-3-2- حذف طالبان از قدرت ،‌کاهش نفوذ پاکستان و عربستان سعودی. 104
4-1-3-2- 1- رقابت سیاسی – ایدئولوژیک 105
4-1-3-2-2- رقابت های اقتصادی. 106
4-1-3-3- حذف طالبان از قدرت توازن نسبی قدرت به سود جبهه شمال. 108
4-1-3-4- حذف طالبان از قدرت، توسعه ژئوپلیتیک زبان فارسی و اندیشه سیاسی شیعه 110
4-1-4- تروریسم 112
4-1-5- نیروهای خارجی در افغانستان. 116
4-1-6- حقابه رودخانه هیرمند 117
4-2- دلایل اصلی ادامه حضور امریکا در افغانستان. 123
4-2-1- دخالت در امور ایران. 123
4-2-2- موادمخدر. 125
4-2-3- کنترل انرژی ونفت 127
4-3- یازدهم سپتامبر و رویکرد ایران به افغانستان 130
4-4- آمریکا، حمله به افغانستان و منافع ملی ایران 131
4-5- افغانستان جدید و فرصتهای راهبردی فراروی جمهوری اسلامی ایران 135
4-5-1- فرصتهای سیاسی – امنیتی 135
4-5-2- فرصتهای اقتصادی 137
4-5-3- فرصتهای فرهنگی – اجتماعی. 139
فصل پنجم : نتیجه گیری. 143
5-1- جمع بندی. 144
5-2- نتایج تحقیق 148
5-2-1- فرضیه1: به­نظر می­رسد تهدیدات حضور ایالات متحده آمریکا در افغانستان بیش از فرصتها و مزایای آن می­باشد 148
5-2-2- فرضیه2: به نظر می رسد حضور ایالات متحده آمریکا در افغانستان به رغم تهدیدات آن،­موجب فرصتهایی از­جمله امنیت مرزهای سیاسی ایران و افغانستان شده است. 152
5-3-ارائه پیشنهادها و راهکارها 155
5-4-منابع و مآخذ 156
5-4-1-منابع فارسی. 156
5-4-2-منابع انگلیسی. 162








فهرست جداول

جدول شماره 4-1- تعداد عملیات خرابکارانه و تروریستی در افغانستان بین اکتبر2009تا مارس 2010 113














فهرست نمودارها

نمودار شماره4-1- میزان تحت کشت خشخاش و تولید تریاک طی سال های 2003 تا 2008 در افغانستان 95
نمودار شماره4-2-حجم تلفات در اثر حملات گروه های شبه نظامی تروریستی(2010-2009) 114














فهرست اشکال

شکل2-1- ساز و کارهای موازنه نرم (دانشور محمدزادگان،43:1391). 23