(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

 

 

 

 

 

چکیده

 

       هدف این پژوهش تعیین میزان اثربخشی آموزش پیش از ازدواج با رویکرد السون، بر نگرش به ازدواج دختران دانشجوی دانشگاه خوارزمی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون‌-پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه ی پژوهش،30 دانشجوی داوطلب بودند که در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل( 15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. متغیر مستقل، آموزش پیش از ازدواج با رویکرد السون طی 7 جلسه در گروه آزمایش انجام گردید. ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه نگرش به ازدواج براتون و روزن (1998)  بود. از تحلیل کوواریانس چند متغیره برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن بود که آموزش پیش از ازدواج با رویکرد السون، باعث بهبود معنی‌دار نگرش کلی دانشجویان به ازدواج شده است. از میان متغیرهای نگرش به ازدواج، نگرش خوشبینانه و نگرش واقع‌گرایانه بین دو گروه آزمایش وکنترل تفاوت معناداری داشته اند، نگرش ایده‌آل‌گرایانه تفاوت معناداری در بین دو گروه نداشته است و در نهایت نگرش بدبینانه در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری داشته است.

 

کلید واژه ها:

 

 غنی‌سازی با رویکرد السون، آموزش پیش از ازدواج، نگرش به ازدواج.

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                                         صفحه

 

چکیده ج‌

 

فهرست مطالب ح‌

 

فهرست جداول ذ‌

 

فهرست شکل ها و نمودارها ر‌

 

فصل اول : کلیات پژوهش 11

 

1-1 مقدمه 11

 

1-2 بیان مسئله 12

 

1-3 اهمیت وضرورت پژوهش 16

 

1-4اهداف پژوهش 17

 

1-4-1 اهداف اصلی 17

 

1-4-2 اهداف فرعی 18

 

1-5 فرضیه‌های پژوهش 18

 

1-5-1 فرضیه های اصلی 18

 

1-5-2 فرضیه‌های فرعی 18

 

1-6 تعریف نظری و عملیاتی متغیرها 19

 

1-6-1 آموزش پیش از ازدواج: 19

 

1-6-2 نگرش به ازدواج: 19

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش 21

 

2-1نگرش به ازدواج 22

 

2-1-1تعریف نگرش 22

 

2-1-2 شکل گیری نگرش به ازدواج 23

 

2-1-3 عوامل موثر بر نگرش های زناشویی 24

 

2-1-4 منابع نگرش های مدرن به ازدواج 27

 

2-1-4-1 تغییر در معنای ازدواج. 27

 

2-1-4-2 نظریه های مربوط به نگرش‌های مدرن به ازدواج. 30

 

2-2 آموزش پیش از ازدواج 32

 

2-2-1 روش‌های آماده‌سازی پیش از ازدواج 32

 

2-2-1-1 مشاوره پیش از ازدواج. 32

 

2-2-1-2 آموزش پیش از ازدواج. 33

 

2-2-2  ارتباط پیشگیری از مشکلات زناشویی و بهداشت روان 34

 

2-2-3 نکات لازم جهت اجرای برنامه آموزشی موفق 35

 

2-2-4 عوامل موثر بر آموزش کارامد پیش از ازدواج 35

 

2-2-5 منطق شرکت در برنامه آموزش پیش از ازدواج 36

 

2-2-6 مزایای برنامه آموزش پیش از ازدواج موفق 37

 

2-2-7 محدودیت ها یا خطرات احتمالی برنامه آموزش پیش از ازدواج 38

 

2-2-8 انواع آموزش های قبل از ازدواج 38

 

2-2-8-1 برنامه ارتباط زوجین(CC). 39

 

2-2-8-2 برنامه تقویت رابطه (RE). 39

 

2-2-8-3  برنامه تقویت روابط پیش از ازدواج(PREP). 41

 

2-2-8-4 برنامه کاربرد عملی مهارت های ارتباط صمیمی. 45

 

2-2-8-5 برنامه آماده‌سازی/غنی‌سازی(PREP/Enrich). 46

 

2-2-8-5-4 فرایند جلسات آموزش پیش از ازدواج طبق الگوی السون  57

 

1-2-3پیشینه تحقیقاتی در داخل کشور 62

 

2-2-3پیشینه تحقیقاتی در خارج از کشور 63

 

2-5 جمع بندی 65

 

فصل سوم : روش‌شناسی پژوهش 66

 

3-1طرح پژوهش 67

 

3-2جامعه آماری 67

 

3-3 نمونه پژوهش و روش نمونه گیری 68

 

3-4 ابزار پژوهش 69

 

3-4-1 مقیاس نگرش به ازدواج(MAS) 69

 

3-5 شیوه ی اجرای پژوهش 71

 

3-6 شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات 72

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها 73

 

4-1 بخش اول: توصیف داده‌ها 74

 

4-2 بخش دوم:  تحلیل استنباطی داده ها 75

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری 85

 

5-1خلاصه پژوهش 86

 

5-2یافته های پژوهش 86

 

5-3محدودیت‌های پژوهش 90

 

5-4پیشنهادهای پژوهش 90

 

منابع 93

 

پیوست 1 100

 

پیوست 2 103

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                                                         صفحه

 

جدول2-1 ازدواج به عنوان یک سنت و ازدواج به عنوان یک رابطه (مورگان1992، نقل شده در رینولد و منسفیلد،1999) 29

 

جدول 3-1 : دیاگرام پژوهش 67

 

جدول 3-3 محتویات جلسات آموزش گروهی 71

 

جدول 4-1 توزیع فراوانی مشخصه های آماری نگرش دانشجویان به ازدواج بر حسب نمره های پیش آزمون و پس آزمون گروه های مورد مطالعه 74

 

جدول شماره 4-2 توزیع فراوانی مشخصه های آماری ابعاد نگرش دانشجویان به ازدواج بر حسب نمره های پیش آزمون  و پس آزمون گروه های مورد مطالعه 75

 

جدول شماره 4-3 بررسی نرمال بودن بوسیله آزمون کولموگروف در ابعاد نگرش دانشجویان به ازدواج بر حسب نمره های پس آزمون گروه های مورد مطالعه 76

 

جدول شماره4-4  نتایج آزمون لوین در مورد پیش فرض برابری واریانس نمره های پس آزمون ابعاد نگرش دانشجویان مورد مطالعه 77

 

جدول 4-5 نتایج آزمون خطی بودن رابطه متغیروابسته و متغیرهمراه در گروه ها 77

 

جدول 4-6 نتایج تحلیل واریانس اثر تعاملی پیش آزمون و گروه برای یکسان بودن شیب خط رگرسیون 78

 

جدول 4-7 نتایج آزمون همگنی ماتریس های کوواریانس متغیرهای وابسته 79

 

جدول 4-8 نتایج آزمون کفایت همبستگی بین متغیرهای وابسته 79

 

جدول4-9 نتایج آزمون تحلیل کواریانس گروه ها در نگرش کلی به ازدواج 80

 

جدول 4-10 نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری گروه ها در ابعاد نگرش به ازدواج 81

 

جدول 4-11 نتایج تحلیل کوواریانس یک راهه هریک از ابعاد نگرش به ازدواج 82

 

فهرست شکل ها و نمودارها

 

عنوان                                                                                                                                                         صفحه

 

شکل2-1 چگونه یک ازدواج می میرد(برگر 1999 ،نقل شده در فقیرپور، 1393، ص122) 43

 

نمودار 4-1 مقایسه میانگین نمره نگرش دانشجویان به ازدواج بر حسب نمره های پیش آزمون  و پس آزمون گروه های مورد مطالعه 74

 

فصل اول : کلیات پژوهش

 

1-1 مقدمه

 

انسان موجودی اجتماعی و جمع‌گراست و خانواده کوچکترین نوع جامعه و مهم‌ترین واحد تشکیل دهنده‌ی جامعه است. قدمت خانواده را می‌توان تقریبا معادل تاریخ پیدایش بشر دانست که در طول پیدایش و تکامل خود دستخوش تغییرات و افت و خیز های بسیار زیادی شده است و رابطه‌ی میان زن و مرد که مهم‌ترین رکن خانواده است تقریبا تمامی اشکال محتمل خود را تجربه کرده است(ساداتیان و آذر،1391). درجوامع امروز بر خلاف گذشته دلایل اساسی ازدواج دستخوش تغییراتی شده است. برای مثال، از دلایل امروز جوانان برای ازدواج می توان به تأمین نیاز دوست داشتن و دوست داشته شدن، داشتن شریک و همراه زندگی، ارضاء انتظارات جنسی، عاطفی، روانی وافزایش شادی و خشنودی و رسیدن به رشد و کمال را نام برد. درپی ایجاد تحولات در اساس و اهداف ازدواج، تغییراتی هم در انتظارات زوجین از یکدیگر ایجاد شده است و به دنبال تغییر نقش‌ها‌ و وظایف،‌‌‌‌‌‌ مخصوصا با شاغل شدن زنان، دیگر ارتباط سنتی و یک‌طرفه گذشته به نظر راضی‌کننده نمی‌آیند و زوجین خواستار تعالی بیشتر در رابطه و صمیمیت و همدلی بیشتری نسبت به گذشته هستند(مظلومی و همکاران، 1390). بدین منظور درمانگران اولین گام برای شروع رابطه‌ی زوجی و بهبود عملکرد زوجها را آموزش مهارت ها به زوجین می دانند. شاخص هایی را که باید قبل از ازدواج به آن ها توجه کرد را می توان به سه دسته تقسیم نمود: 1. عوامل مربوط به تاریخچه‌‌‌ هر‌ یک از زوج ها یا منابع بالقوه و‌‌‌‌‌‌‌ بالفعل هر یک از زوج ها 2. صفات و ویژگی هایی چون احترام به خویشتن، اعتماد به نفس، برخورداری از مهارت های ارتباطی، سلامت جسمی و روانی 3. نظام ارزشی زوج ها، نگرش ها وشیوه های مقابله با استرس ومهارت های حل مسأله. بروز هرگونه اختلال ومشکلات در این عوامل به منزله عدم سلامت به خصوص در حیطه روان می باشد. این مشکلات به عنوان عاملی برای سست کردن بنیان خانواده از جمله نیل به سمت طلاق می‌گردد. طلاق مهم‌ترین عامل گسیختگی ساختار بنیادی‌ترین نهاد جامعه، یعنی خانواده است(مرادی و همکاران،1392). لزوم کلاس‌های مشاوره زوجین در رابطه با مهارت‌های زندگی و شناخت همسر آینده در کشور ما به علت افزایش میزان طلاق به جد احساس می‌شود. با توجه به این که این آموزش‌ها موجب شناخت بیشتر زوجین از یکدیگر در دوران نامزدی و قبل از ازدواج می شود، نداشتن شناخت کافی مشکلات زیادی را برای زوجین در دوران عقد و پس از ازدواج فراهم می نماید. یکی از روش‌های پیش‌گیری از بروز نارضایتی‌های زناشویی، برنامه غنی‌سازی ازدواج است. غنی‌سازی ازدواج، رویکردی آموزشی برای بهبود روابط زوجین و هدف آن کمک به