در حوزه اشتراک منابع توفیق ما به کارایی سیستمهای تحویل متکی خواهد بود. در حالی که بعضی از مراجعین راضی هستند که برای دسترسی به منابع خود به مدت نامحدودی انتظار بکشند. اکثر آن ها هنوز میخواهند حتی الامکان به منابع زود دسترسی پیدا کنند. گاهی اوقات سریعتر از آنچه انتظار میرود، به هدف خود میرسند.
همچنانکه به سوی ایجاد تعاونیهای کتابخانهای حرکت میکنیم باید به دقت فکر کنیم، به خاطر بسپاریم: «هنگامی که یک همکاری کتابخانهای ایجاد میگردد هرگز نباید متوقف شود.» ما باید برای آنچه که میخواهیم تأسیس کنیم دقیق باشیم و به خاطر بسپاریم که همکاری کتابخانهای فراتر از آن است که ما آن را پیمودهایم. مدیران در حوزه فعالیت خود، دانشگاه ها، جوامع و مدارس همیشه در جستجوی راههایی هستند که هزینه های خود را کاهش دهند. در مقابلِ قدرت تولید و خدمات تأثیر نامطلوبی از این قضیه نگرفتهاند. معمولاً نگرش بهتر، صحبت کردن درباره خدمات در حال گسترش، به وجود آمدن اطلاعات بیشتر با همان قیمت سابق و قابل دسترس بودن اطلاعات است، تا سخن گفتن در مورد صرفهجوییهایی که ممکن است تحقق یابد. «بالاخره به خاطر داشته باشید که وقتی همه چیز گفته شد و انجام گردید، خود شاهدی بر اجراهستند». مسئله این نیست که چگونه طرحهای خود را ارائه دهیم، چگونه آن ها را توصیف کنیم، بلکه مسئله این است که بتوانیم آن ها را که گفتیم تحقق بخشیم و بتوانیم ادعا کنیم که موفق هستیم. در جهانی با منابع محدود، ضرورتاً کتابخانهها ناچار به از خود گذشتگی هستند. همه باید آرزوهای خود را تا آنجا که واقعیتهای اجتماعی زندگی را منعکس سازد تعدیل کنیم. حتی همان طور که بیشتر به سمت جامعه اطلاعاتی حرکت میکنیم، باید این حقیقت را بپذیریم که هیچ یک از مؤسسات ما نمیتوانند به طور مستقل وجود داشته باشند. به طوری که ناچار خواهیم بود روشهای همکاری را توسعه دهیم، تا نیازهای اطلاعاتی جامعه «استفاده کننده» را تأمین کنیم. همان گونه که به این سو حرکت میکنیم نباید عقب بمانیم. باید راهی راکه در آن قدم گذاشتهایم، بفهمیم و واقعیتهای وضعیت در حال اقدام را درک کنیم(بوآسه، ۱۳۷۴، ۳۴۷-۳۳۴)[۲۹].
چنانچه همکاری بین کتابخانهها همان گونه که در نوشته بالا به آن پرداخته شده، اگر به شکل درمان نگاه شود نه به عنوان پیشگیری، راه حل خوبی خواهد برای اینکه به صورت فعال و جدی به این امر پرداخته شود. تا بتوان برای توسعه همه جانبه کتابخانهها که سرمایه های اصلی علم و دانش در آن وجود دارد تلاشهای درخور و شایسته انجام داد.
۲-۱۰٫ امانت بین کتابخانهای
با بهره گرفتن از خدمات امانت بین کتابخانهای سیاست مجموعه سازی کتابخانهها بهتر پایهریزی میشود و گسترش مجموعه آن ها منطقیتر خواهد شد. هر کتابخانه مجموعهای را که از آن انتظار میرود گردآوری میکند و از امانت بین کتابخانهای به عنوان ابزاری برای تقویت مجموعه خود استفاده خواهد کرد. البته این امر نباید موجب آن شود که کتابخانهای برای پاسخگویی به نیازهای عمومی مراجعان خود به سایر کتابخانهها وابسته شود. همچنین خدمات مرجع کتابخانهها گسترش یافته و مراجعه کنندگان به دنیای دانش خارج از مجموعه کتابخانه راه مییابند. امکان پاسخگویی به سؤالات مرجع در سطحی گسترده با دستیابی به پایگاههای اطلاعاتی و منابع سایر کتابخانهها فراهم میشود. در حقیقت امانت بین کتابخانهای یک رگ حیاتی جهت دسترسی به دنیای دانش است. طبق قانون امانت بین کتابخانهای ۱۹۹۳، کلیه امور مربوط به امانت بین کتابخانهای از طریق شبکه های کتابخانهها انجام میشود. نظیر ارسال درخواستها، صورت حسابها، پرداختها و حتی مدارک به صورت الکترونیکی میباشد. دامنه خدمات امانت بین کتابخانهای بستگی به کتابخانههایی دارد که در طرح امانت بین کتابخانهای فعالیت دارند. ممکن است چندین کتابخانه در یک زمینه موضوعی خاص، یا کتابخانههای یک دانشگاه در یک شهر یا چندین شهر با یکدیگر مرتبط شوند و همکاری متقابل داشته باشند. این همکاری در چارچوب مقررات و ضوابط خاصی صورت میپذیرد که در سه سطح جغرافیایی محلی و منطقهای، ملی و بینالمللی تدوین میگردد. که به صورت مختصر اشارهای به آن ها مینماییم.
۱- جغرافیایی محلی و منطقهای: در یک سازمان بین چند سازمان با درونمایه یکسان در یک شهر یا منطقه خاص (استان)؛
۲- ملی: مانند دانشگاههای یک کشور؛
۳- بینالمللی: نیازمند توافقات بینالمللی است. پشتوانه مالی نیاز دارد. یکی از موانع در کشورها در رابطه با همکاری کتابخانههای غنیتر حاضر به همکاری با دیگر کتابخانهها که بضاعت کمتری دارند نیستند. برای اینکه گردش اطلاعات در کتابخانه صورت پذیرد، ارزش آن به تغییر است. بهترین نوع یا شرایط همکاری در خارج از مرزها صورت میگیرد و باعث میشود گستردگی اطلاعات صورت گیرد.