- رضایت از عملکرد، موجب رضایت شغلی می شود و نه برعکس.
- بررسی ها نشان داده، رضایت شغلی، در جابه جایی و غیبت کارکنان تاثیر دارد. یعنی کارکنانی که رضایت شغلی شان بالاست، نسبت به کارکنانی که رضایت کمتری دارند غیبت و جابه جایی شان هم پایین تر است.
- افرادی که رضایت شغلی دارند، اغلب دوست دارند در محل کارشان حضور داشته باشند (مقیمی، ۱۳۸۶).
۲-۳-۹- پیش زمینه های رضایت شغلی
برخی از محققان دیدگاه تعامل گرایانه انطباق فرد با شغل را اتخاذ کرده اند که رویکردهای محیطی و شخصیتی را در بر می گیرد. در رویکرد انطباق فرد با شغل گفته می شود که افراد مختلف، ویژگی های شغلی متفاوتی را ترجیح می دهند. در دیدگاه مزبور تلاش بر این است که مشخص شود چه افرادی، چه نوع شرایط شغلی را می پسندند. رضایت شغلی از این دیدگاه حاصل سازگاری مناسب میان فرد و شغل است. شکل ۲-۳-۳ هر سه دیدگاه محیطی، شخصیتی، و تعاملی را نشان می دهد (اسپکتور، ترجمه محمدی، ۱۳۸۷).
شکل ۲-۳- ۳- سه الگویی که نشان دهنده (الف) تأثیر محیط بر رضایت شغلی، (ب) تأثیر شخصیت بر رضایت شغلی، (پ) تأثیر محیط و شخصیت بر رضایت شغلی هستند
(اسپکتور، ترجمه محمدی، ۱۳۸۷)
۲-۳-۹-۱- پیشینه های محیطی رضایت شغلی
شواهد تحقیقی متعدد نشان می دهند که وجوه مختلف و محیط شغل با رضایت شغلی همبستگی دارند. به عبارت دیگر، برخی از شرایط باعث ایجاد رضایت شغلی می شوند و برخی دیگر عامل نارضایتی هستند. در این بخش بر ویژگی های تکالیف شغلی، دستمزدها، عدالت در محیط کار و تأثیر آنها بر ایجاد شرایط استرس زا نگاهی خواهیم داشت.
۲-۳-۹-۱-۱- ویژگی های شغل
ویژگی های شغل به محتوا و ماهیت تکالیف شغلی اشاره دارند. فقط چند ویژگی به عنوان عامل مؤثر بر رضایت شغلی مورد مطالعه قرار گرفته است(اسپکتور، ترجمه محمدی، ۱۳۸۷). پنج ویژگی در بخشی از نظریه هاکمن و الدهام[۱۲۰] (۱۹۷۶) به ویژگی های مؤثر بر رضایت شغلی مربوط می شود:
-
- تنوع مهارت (میزانی که شغل به تنوعی از فعالیتها برای انجام کار نیازمند است)،
- اهمیت وظیفه (میزانی که شغل فرد روی زندگی و شغل سایر افراد تأثیر می گذارد)،
- ماهیت شغل (میزانی که شاغل یک کار را به طور کامل انجام میدهد)،
- آزادی عمل در کار (میزانی که شغل بتواند به هنگام برنامه ریزی کار و تعیین روال کار، به فرد آزادی، استقلال و اختیار دهد) و
- بازخورد (مقدار فعالیتهای کاری که برای به دست آوردن نتایج کار فرد از طریق اطلاهات مستقیم و روشن درباره اثربخشیاش لازم است)، که این مولفه ها با انگیزش شغلی ارتباط دارند (مولر و فیتزگرالد[۱۲۱]، ۱۹۸۵؛ به نقل از فرجی و همکاران، ۱۳۸۷).
جدول ۲-۳- ۳- حوزه ویژگی های شغل و همبستگی معنادار آنها با رضایت شغلی در فراتحلیل فراید و فریز (۱۹۸۷)
(اسپکتور، ترجمه محمدی، ۱۳۸۷)
ویژگی ها
همبستگی معنادار
توصیف ویژگی
تنوع شغل
۲۹/۰
تعداد مهارت های لازم برای انجام دادن شغل
مشخصه وظیفه
۲۰/۰
آیا کارمند بخشی از شغل را انجام می دهد یا تمام آن را؟
معناداری وظیفه
۲۶/۰
تأثیر شغل بر سایر افراد
اختیار
۳۴/۰
کارمندان برای انجام دادن شغل بر اساس صلاح دید خویش آزادی دارند