روش تجزیه و تحلیل داده ها
به منظور تجزیه و تحلیل داده های خام به دست آمده از آمار توصیفی و استنباطی استفاده می‌گردد. آمار توصیفى را عمدتاًً مفاهیمى از قبیل جدول توزیع فراوانى و نسبت‌هاى توزیع، نمایش هندسى و تصویرى توزیع، اندازه‌هاى گرایش به مرکز، اندازه‌هاى پراکندگى و نظایر آن تشکیل مى‌دهد. آمار توصیفى براى تبیین وضعیت پدیده یا مسئله یا موضوع مورد مطالعه مورد استفاده قرار مى‌گیرد یا در واقع ویژگى‌هاى موضوع مورد مطالعه به زبان آمار تصویرسازى و توصیف مى‌گردد. در تحلیل‌هاى آمار استنباطى همواره نظر بر این است که نتایج حاصل از مطالعه گروه کوچکى به نام نمونه چگونه به گروه بزرگترى به نام جامعه تعمیم داده شود. در تحقیق حاضر در آمار توصیفی از میانگین و انحراف استاندارد و نمودار استفاده گردید و در آمار استنباطی از آزمون تحلیل کواریانس یک راهه (آنکوا) و آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره (مانکوا) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار آماری «SPSS»[۱۱۴] نسخه نوزدهم استفاده شده است. ضمناً برای کلیه فرضیه‌ها سطح معنی داری ۰۵/۰= در نظر گرفته شده است.
بررسی جمعیت شناختی
در ادامه به بررسی جمعیت شناختی متغیرهای مورد بررسی پرداخته می‌شود.
جدول۱-۴٫ بررسی وضعیت جمعیت شناختی در گروه‌های مورد مطالعه
گروه آزمایش
گروه کنترل
فراوانی (درصد)
فراوانی (درصد)
سن
۲۵-۲۰
۶ (۵/۳۷)
۸ (۵۰)
۳۰-۲۶
۴ (۲۵)
۶ (۵/۳۷)
۳۵-۳۰
۶ (۵/۳۷)
۲ (۵/۱۲)
تحصیلات
دیپلم
۴ (۲۵)
۴ (۲۵)
فوق دیپلم
۲ (۵/۱۲)
۲ (۵/۱۲)
کارشناسی
۶ (۵/۳۷)
۸ (۵۰)
کارشناسی ارشد
۴ (۲۵)
۲ (۵/۱۲)
همان گونه که در جدول ۱-۴ملاحظه می‌گردد، در گروه آزمایش، ۳۷ درصد بین ۲۵ تا۲۰ سال؛ ۲۵ درصد بین ۲۶ تا ۳۰ سال و ۳۷ درصد بین ۳۱ تا ۳۵ سال سن دارند. در گروه کنترل، ۵۰ بین ۲۵ تا۲۰ سال؛ ۳۷ درصد بین ۲۶ تا ۳۰ سال و ۱۲ درصد بین ۳۱ تا ۳۵ سال سن دارند.
در گروه آزمایش، ۲۵ درصد داری تحصیلات دیپلم و ۱۲ درصد داری تحصیلات فوق دیپلم، ۳۷ درصد دارای تحصیلات کارشناسی و ۲۵ درصد دارای تحصیلات کارشناسی ارشد می‌باشند. در گروه کنترل، ۲۵ درصد داری تحصیلات دیپلم و ۱۲ درصد داری تحصیلات فوق دیپلم، ۵۰ درصد دارای تحصیلات کارشناسی و ۱۲ درصد دارای تحصیلات کارشناسی ارشد می‌باشند.
بررسی فرضیه‌ها
در این بخش ابتدا به توصیف آماری داده های حاصل از اجرای پرسشنامه پرداخته شده و سپس فرضیه مطرح شده مورد آزمون قرار گرفته است. به منظور توصیف داده های مذکور با بهره گرفتن از نرم افزار Spss شاخص‌های میانگین و انحراف استاندارد استفاده شده‌اند و در سطح استنباطی برای بررسی روابط از آزمون تحلیل کواریانس یا آنکوا (Ancova) و آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره یا مآنکوا (Mancova) استفاده شده است. این آزمون برای مقایسه میانگین یک متغیر در دو یا بیش از دو گروه مستقل استفاده می شود. آزمون آنکوا، می‌تواند با کاهش پراکندگی خطای درون گروهی[۱۱۵]، توان آماری[۱۱۶] را افزایش دهد. در مطالعه حاضر، در هر فرضیه چهار گروه وجود دارد. دو گروه پیش آزمون آزمایش و کنترل و دو گروه پس آزمون آزمایش و کنترل. بنابرین می‌بایست با توجه به فرضیه و تعداد متغیرهای وابسته، از آزمون تحلیل کواریانس یا آنکوا (Ancova) و آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره یا مآنکوا (Mancova) استفاده کرد.
-
- پیش فرض‌های آزمون‌های مذکور عبارتند از[۱۱۷]:
-
- فاصله‌ای و نسبی بودن داده ها[۱۱۸]
-
- بررسی نرمال بودن داده ها[۱۱۹] از طریق آزمون کولموگورف-اسمیرنف[۱۲۰]
-
- بررسی همگنی واریانس‌ها یا پراکندگی[۱۲۱] یا یکسانی پراکندگی[۱۲۲] از طریق آزمون لوین[۱۲۳]
-
- مفروضه همگنی شیب رگرسیون‌ها[۱۲۴]
-
- خطی بودن رگرسیون[۱۲۵]
-
- مستقل بودن خطاها[۱۲۶] توسط آزمون دوربین واتسن[۱۲۷]
-
- استقلال مشاهدات یا گروه‌ها
- همگنی ماتریس واریانس-کوواریانس
فرضیه‌های اصلی
فرضیه اول: بین گروه درمانی مبتنی بر تعهد و پذیرش و گروه کنترل در میزان وسواس فکری و وسواس عملی و وسواس کلی تفاوت معناداری وجود دارد.
جهت تحلیل این فرضیه از تحلیل کواریانس چند متغیره استفاده شد. برای استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره ابتدا پیش فرض‌های آن، یعنی فاصله‌ای و نسبی بودن داده ها، مستقل بودن، نرمال بودن، همگنی واریانس‌ها، همگنی شیب رگرسیون و خطی بودن بررسی شد. برای بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگورف- اسمیرنف و برای بررسی مفروضه همگنی واریانس‌ها از آزمون لوین استفاده شد. نتایج نشان دهنده رعایت و برقراری این پیش فرض‌ها برای انجام تحلیل کوواریانس بود (۰۵/۰<P). مفروضه همگنی شیب رگرسیون‌ها نیز نشان داد که بین گروه ها و پیش آزمون تعامل وجود ندارد (۰۵/۰<P). پس از بررسی و تأیید مفروضه یکسانی واریانس‌ها و مفروضه یکسانی شیب رگرسیونی، مستقل بودن گروه ها مورد توجه است که چون آزمودنی‌ها در گروه‌های آزمایش و کنترل به صورت تصادفی جایگزین شده‌اند، این مفروضه هم مورد تأیید است. همچنین آزمون باکس معنادار نبود و این به این معنا است که مفروضه همگنی ماتریس واریانس-کوواریانس رعایت شده است (۰۵/۰<P). بعلاوه اثر متغیرهای جمعیت شناختی و پیش آزمون، کووریت (کنترل) شده و اثرشان حذف گردیده است.
در جدول ۲-۴ به آماره‌های توصیفی متغیرهای وسواس فکری و وسواس عملی در دو زمان پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل پرداخته شده است.
جدول۲-۴٫ آماره‌های توصیفی متغیرهای مورد مطالعه
گروه
وسواس فکری
وسواس عملی
وسواس کلی
زمان
میانگین
انحراف معیار
میانگین
انحراف معیار
میانگین
انحراف معیار
آزمایش
پیش آزمون
۳/۱۰
۹/۲
۳/۱۲
۷/۲
۶/۲۲
۹/۶
پس آزمون
۶/۷
۵/۴
۹
۶/۳
۶/۱۶
۵/۹
کنترل
پیش آزمون
۱۲
۶/۲
۲/۱۱
۴/۱
۱۱/۲۰
۷/۵
پس آزمون
۸/۱۲
۷/۵
۶/۱۲
۵/۲
۰۶/۱۹
۳/۸
