۱- فاصله بین تاریخ اطلاعیه سود و زیان و پیش‌بینی سود هر سهم حداکثر ۷ روز باشد.

۲- قیمت ها، در روزهای ۱- ، ۰ و ۱ پیرامون اطلاعیه سود و زیان و ‌در روزهای ۰ و ۱ پیرامون اطلاعیه پیش‌بینی سود هر سهم، موجود باشد.

جدول ۳-۱: نمونه گیری حذفی شرکت های ارائه دهنده پیش‌بینی

کل اطلاعیه های سود ( زیان) شرکت ها

(۱) فاصله بین تاریخ اطلاعیه سود (زیان) و اطلاعیه Peps حداکثر ۷ روز باشد.

(۲) اطلاعیه هایی که قیمت‌ها درروز ۱-،۰و ۱ حول آن ها موجود باشد.(نمونه نهایی)

سال۹۰ تا ۱۷/۸

۲۴۲

۳۸

۱۷

سال ۸۹

۱۷۱۱

۱۷۷

۵۵

سال ۸۸

۱۸۶۲

۱۹۰

۷۵

سال ۸۷

۸۵۸

۷۷

۲۴

سال ۸۶

۱۶۸۷

۲۳۴

۷۶

سال ۸۵

۱۷۲۰

۲۴۷

۶۴

سال ۸۴

۱۶۵۱

۱۴۶

۳۳

سال ۸۳

۱۲۸۶

۹۱

۱۶

سال ۸۲

۱۴۳۹

۹۷

۱۸

سال ۸۱

۲۲۷۲

۴۸

۷

جمع کل

۱۴۷۲۸

۱۳۴۵

۳۸۹

همان‌ طور که در جدول۱ مشاهده می شود، بعد از بررسی تعداد ۱۴۷۲۸ اطلاعیه سود و زیان منتشر شده طی ۱۰ سال، تعداد ۳۸۹ مشاهده هر دو شرط را دارا بودند.

برای تعیین نمونه گروه (۲) (شرکت های بدون ارائه پیش‌بینی)، از بین ۱۳۳۸۳ (۱۳۴۵- ۱۴۷۲۸) مورد اطلاعیه سود و زیان، آن هایی که متعلق به شرکت های تعیین شده در نمونه گیری گروه(۱) (شرکت های ارائه دهنده پیش‌بینی)^[۷۴] و دارای ویژگی های زیر بودند، همانند نمونه قبل به صورت غیرساختاری (رویداد شرکت) انتخاب شدند. ویژگی­های مورد نظر عبارتند از:

1. 1. حداکثر تا ۳۰ روز پس از تاریخ اطلاعیه سود و زیان، پیش‌بینی ای ارائه نداده باشند^[۷۵].

1. 1. قیمت ها، در روزهای ۱- ، ۰ و ۱ پیرامون اطلاعیه سود وزیان موجود باشند.

1. در نهایت تعداد ۱۱۱ مورد برای نمونه گروه (۲) به دست آمد.

فرضیات تحقیق

چهار فرضیه اول، با توجه به کاهش یا افزایش در قیمت سهام پیرامون اطلاعیه سود و زیان و نیز خوب یا بد بودن اخبار، مربوط به سوال اول تحقیق و فرضیه های پنجم و ششم بترتیب مربوط به سوالات دوم و سوم ، بشرح زیر می‌باشند:

فرضیه اول:

بین کاهش در قیمت سهام و تمایل به افشای اختیاری اخبار خوب رابطه معنی داری وجود دارد.

فرضیه دوم:

بین افزایش در قیمت سهام و تمایل به افشای اختیاری اخبار خوب رابطه معنی داری وجود ندارد.

فرضیه سوم:

بین کاهش در قیمت سهام و تمایل به افشای اختیاری اخبار بد رابطه معنی داری وجود دارد.

فرضیه چهارم:

بین افزایش در قیمت سهام و تمایل به افشای اختیاری اخبار بد رابطه معنی داری وجود ندارد.

فرضیه پنجم:

اخبار خوب افشا شده بعد از کاهش قیمت ناشی از رویداد انتشار اطلاعیه سود و زیان ، همان اخبار بدی است که قبلاً از افشای آن ها خودداری می شد.

فرضیه ششم:

بین خطای پیش‌بینی موجود در پیش‌بینی های اخبار خوب(پیش‌بینی های خوش بینانه) و اندازه تغییر قیمت ناشی از رویداد انتشار اطلاعیه سود و ریان، رابطه معنی داری وجود ندارد.

معرفی متغیر­های تحقیق

متغیر به ویژگی یا صفت یا عاملی اطلاق می­ شود که بین افراد جامعه مشترک بوده، می ­تواند مقادیر کمی و ارزش­های متفاوتی داشته باشد. تقریباً در هر تحقیق شناخت متغیر­ها، اندازه ­گیری آن ها وبررسی نحوه آثار و روابط آن ها با یکدیگر مورد نظر است. متغیر­ها انواع گوناگونی دارند و بر اساس مبانی مختلفی طبقه بندی می­گردند (حافظ نیا، ۱۳۸۳، ۴۱۰ ). در تحقیق حاضر، متغیرهای مختلفی مورد استفاده قرار ‌گرفته‌اند که در مدل­ها به کار گرفته ‌شده‌اند. در ادامه به معرفی متغیرهای تحقیق خواهیم پرداخت.

متغیر­های وابسته و شیوه محاسبه آن ها

متغیر وابسته متغیری است که هدف محقق تشریح یا پیش‌بینی تغییر پذیری در آن است، به عبارت دیگر، آن یک متغیر اصلی است که به صورت یک مسئله حیاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. با تجزیه و تحلیل متغیر وابسته و شناسایی عوامل مؤثر برآن، ‌می‌توان پاسخ­ها یا راه حل هایی را برای مسئله شناخت. محقق به تعیین مقدار و اندازه ­گیری این متغیر و متغیر­های دیگری که روی این متغیر اثر می‌گذارند علاقه­مند است ( خاکی، ۱۳۸۴، ۷۵ ). متغیر­های وابسته که در این تحقیق در مدل ­لاجیت (۱) مورد بررسی قرار ‌گرفته‌اند عبارتند از پیش‌بینی خوب و پیش‌بینی بد، و متغیر وابسته که در مدل پروبیت (۲) مورد بررسی قرار گرفته، عبارت است از خطای پیش‌بینی.

لازم به ذکر است، اطلاعیه پیش‌بینی سود هر سهم (Eps) به عنوان مصداقی از افشای اختیاری در نظر گرفته شده است. اما باید توجه داشت که در ایران، طبق دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مصوب سال ۱۳۸۶، انتشار اطلاعیه پیش‌بینی سود هر سهم الزامی می‌باشد (جدول ۲-۱). با این وجود مدیران در زمانبندی انتشار پیش‌بینی دارای اختیار هستند، و برای تحقق مصداق افشای اختیاری بودنِ پیش‌بینی سود هر سهم، معیار فاصله زمانی حداکثر ۷ روز، بین تاریخ اطلاعیه سود و زیان و پیش‌بینی سود هر سهم، لحاظ می شود. با این حال برخی از پژوهش­ها حاکی از آن است که حتی با وجود اجباری بودن افشا در برخی از کشورهای در حال توسعه، شرکت­ها اطلاعات را به صورت کامل افشا نمی­کنند. از آن جمله ‌می‌توان به تحقیق اخترالدین (۲۰۰۵) در بنگلادش اشاره کرد.

پیش‌بینی خوب (Good forecast)

پیش‌بینی (Forecast): متغیر موهومی است اگر شرکت طی حداکثر ۷ روز پس از اعلامیه سود و زیان، حداقل یک پیش‌بینی سود هر سهم ارائه دهد برابر است با ۱ ، در غیر اینصورت ۰ .