3 عنوان حذف شدند. کلمات این 6 خبرگزاری در 7 عنوان مشترک تفکیک شد، طبق نظر زبانشناس حروف اضافه و افعال اسنادی حذف شدند و افعال غیراسنادی به صورت مصدر بهکار برده شدند. ارزیابی 150 کلمه از 7 عنوان خبری پیش از حذف 3 عنوان با بهره گرفتن از پرسشنامه SAMتوسط 143 آزمودنی بزرگسال در دامنهی سنی 18 تا 45 که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدهبودند، انجام گرفت. یافتهها: دادههای آماری با بهره گرفتن از میانه، میانگین، همبستگی اسپیرمن، تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر، کرویت موچلی، مجذور خی و شفرسیتی با بهره گرفتن از نرم افزارspss نسخهی 21 تحلیل گردید. میانهی برانگیختگی، خوشایندی و غلبهی این 150 کلمه محاسبه شد. برانگیختگی، خوشایندی و غلبهی لغات با هم ارتباط معنیداری نداشتند. میان برانگیختگی، خوشایندی غلبهی کلمات عناوین و برانگیختگی، خوشایندی و غلبهی کل عنوان خبر ارتباط معناداری وجود دارد. در بازهی زمانی اسفندماه 91 از میان 6خبرگزاری مذکور، صدای آمریکا و رادیوفردا بیشترین برانگیختگی را داشتند. مشرق نیوز و بی بی سی و فارس نیوز به ترتیب از کلمات خوشایند بیشتر استفاده کردند. فارس نیوز به طورمعناداری کلمات دارای غلبهی بالا به کار برده است. نتیجهگیری: با توجه به نتایج به دست آمده با داشتن نمرهی برانگیختگی یک کلمه نمیتوان خوشایندی یا غلبهی آن کلمه را پیش بینی کرد و بالعکس. باداشتن برانگیختگی، خوشایندی و غلبهی مجموع کلمات یک عنوان خبری به احتمال بالای 50 درصد میتوان در مورد برانگیختگی یا خوشایندی یا غلبهی کل آن عنوان خبری را پیش بینی کرد. از میان تارنماهای فارسیزبان داخلی و خارجی در حوزه مسایل بین الملل بی بی سی با برانگیختگی و غلبهی کمتر و خوشایندی بیشتری از سایر خبرگزاریها، مشرق از خبرگزاریهای داخلی با بالاترین خوشایندی و رجا کمترین کلمات خوشایند را استفاده می کنند. همچنین فارس از خبرگزاری های داخلی بیشترین غلبه کلمات را به کار برده است. کلیدواژهها: برانگیختگی، خوشایندی، غلبه
فهرست مطالب صفحه
1-1مقدمه 1
1-2 بیان مساله. 2
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق. 3
1-4 اهداف پژوهش 5
1-4-1 اهداف اصلی 5
1-4-2 اهداف فرعی 5
1-5 سؤالهای پژوهشی. 6
6-1 تعریف مفاهیم و اصطلاحات 6
آزمون خود ارزیابی تصاویر آدمک (SAM). 6
1-6-1 برانگیختگی. 7
1-6-2 خوشایندی 7
1-6-3 غلبه. 7
1-6-4 کلمات. 8
1-6-5 عنوان خبری 8
1-6-6 تارنما 8
فصل دوم 9
پیشینه پژوهش 9
2-1 مقدمه 9
2-2 هیجان 9
2-3 ابعاد هیجان 10
2-3-1 برانگیختگی 10
2-3-2 خوشایندی-ناخوشایندی 11
2-3-3 غلبه. 12
2-4 رسانه و تارنما 12
2-5 کلمات 13
فصل سوم. 17
روش پژوهش 17
مقدمه 17
3-1 مراحل اجرای طرح 17
3-1-1 نوع مطالعه 17
3-1-2 جامعه مورد مطالعه و حجم نمونه. 17
حجم نمونه 17
3-1-3 معیار های ورود به مطالعه 17
3-2-3 ابزارهای پژوهش 18
پرسشنامه SAM18
3-1-4 مکان و زمان اجرای پژوهش 18
3-4 روش تحلیل اطلاعات (دادهها) 19
3-3 شیوهی اجرای پژوهش 19
فصل چهارم 20
یافته های پژوهش. 20
مقدمه 21
جدول 1-4: عناوین خبری با موضوع انرژی اتمی. 24
فصل پنجم 76
بحث و نتیجهگیری. 76
5-1مقدمه 76
5-2 تفسیر یافته های پژوهش 76
5-3- محدودیتهای پژوهش 79
5-4- پیشنهادات برای پژوهشهای آتی 80
منابع 81
پیوست شمارهی 1: پرسشنامهی برانگیختگی، خوشایندی و غلبهی لغت خبری 88
پیوست شمارهی 2:جدول میانگین برانگیختگی، خوشایندی و غلبهی کلمات88
1مقدمه
عصر حاضر، عصر ارتباطات و اطلاعات است؛ عصری که در آن رسانهها نقش مهمی در شکل گیری افکار عمومی در سطوح مختلف ملی، منطقه ای و بینالمللی بازی میکند (آقایی، صادقی، هادی، 1391). امروزه اهمیت اخبار بر هیچ کس پوشیده نیست. تارنماها یکی از منابع مهم خبری هستند. بر اساس آماری که از اولین گروه تحقیقاتی برخط ایران در سال 2012 منتشر گردیده است، نزدیک به ۵۴ درصد از کل کاربران اینترنت در خاورمیانه، در ایران زندگی می کنند و بر حسب نوع فعالیت افراد در اینترنت بالاترین سطوح به جستجوی اطلاعات (67 درصد)؛ مطالعه پایگاههای خبری ( 65 درصد)؛ بانکداری برخط ( 64 درصد)؛ دانلود موسیقی ( 49 درصد)؛ شبکههای اجتماعی ( 44 درصد) و خرید آنلاین ( 43 درصد) اختصاص دارد. از نظر کاربران، پس از جستجوی اطلاعات، مطالعه پایگاههای خبری پرطرفدارترین بخش اینترنت است که اهمیت آن را روشن میسازد. (مشرق، 1391)
هر خبر دارای عنوانی است که اکثر اوقات بیانگر چکیده و محتوای خبر میباشد و می تواند مخاطبان را به خود جذب نموده یا تأثیری بالعکس بر آنها داشته باشد. عنوان اخبار متشکل از کلمات و جملات است. این کلمات و جملات بار هیجانی دارند. مخاطبان دائما با این کلمات روبرو میشوند. بار هیجانی موجود در کلمات و جملات خبرها احساس خوشایندی و یا ناخوشایندی مانند: شادی، خشم، غم، تنش و یا رنجش در آنها به وجود میآورد
در این میان گاهی ممکن است کلمات با وجود تعریف یکسان معنای احساسی متضادی داشته باشند مانند کلمه «کلاسیک» در مقابل «دمده» که تعریف یکسانی دارند اما معنای احساسی متضادی را منتقل مینمایند. انتخاب کلمات هیجانی در خبر، ارتباط را کاملتر مینمایند و اهمیت بسزایی دارد (عباسی و همکاران، 2011). علاوه بر تجربهی هیجانی که به صورت خوشایندی و یا ناخوشایند است، غلبه شامل احساس کنترل و یا عدم کنترل، و انگیختگی به عنوان تغییرات فیزیولوژیک و روانی، تحت تأثیر بار هیجانی کلمات، در این میان مطرح است. میتوان چنین بیان کرد که اخبار و بالاخص عنوان خبر، یکی از مهمترین جایگاههایی است که بار هیجانی کلمات در آن اهمیت زیادی دارد.
این پژوهش به مطالعه میزان برانگیختگی، خوشایندی و غلبهی کلمات به کار رفته در عناوین اخبار تارنماهای فارسی زبان داخلی و خارجی و رابطه هرکدام از این مؤلفهها با یکدیگر پرداخته است و در پی آن است که مشخص نماید آیا بین این مؤلفهها در قالب کلمات با برانگیختگی و خوشایندی آن به صورت عنوان خبری رابطهای وجود داشته است؟ و در نهایت به ارزیابی این موارد در تارنماهای فارسی زبان داخل و خارج کشور بپردازد.
1-2 بیان مسأله
تارنماها یکی منابع مهم خبری هستند. امروزه کمتر کسی را میتوان یافت که از رسانه استفاده ننماید و در این میان از اخبار بی خبر باشد.
تارنماها با اطلاع رسانی سریع درباره مسائل حاد جامعه بشری، انتقال نمادهای اعتراضی و تحریک احساسات، به کنشهای اعتراضی گسترده ای دامن میزنند. جذب هواداران، انسجام درونی، ایجاد اتحاد و ائتلاف میان افراد و گروهها و هماهنگ سازی اهداف و روشهای مبارزاتی و جهت دهی افکار عمومی نشانه ای از قابلیت بالای فضای مجازی است؛ امری که به وضوح در تحولات اخیر خاورمیانه مشاهده میشود (آقایی، صادقی، هادی، 1391).
تحولات خاورمیانه به علت اهمیت همیشگی آن مجالی را فراهم نموده است تا رسانهها به ویژه تارنماها بیش از پیش ظرفیتهای خود را نمایان سازند (قاسم زاده،1390). مسلماً یکی از حوزههایی که خبرهای رسانهای و تارنماها به صورت ویژه به آن میپردازند مسائل مختلف مربوط به ایران است. این موارد شامل نکات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و غیره است.
تارنماها را به رغم داشتن نکات مفید آن، میتوان به عنوان ابزاری موثر برای رسیدن به اهداف سیاسی، اقتصادی و نظامی نیز در نظر گرفت که با زبان کلمات و جملات در ساختار خبر نقشی حیاتی بازی میکنند.
جالب توجه است که امروزه در ابعاد نظامی نیز بعد جدید و بسیار موثری ظهور کرده است که جنگ شناختی نامیده میشود، که آن را بعد پنجم جنگ میدانند که در آن به جای سلاح از تکنیکهای شناختی استفاده میشود. یکی از مؤثرترین ابزارهای مورد استفاده در جنگهای شناختی، رسانهها هستند (گروه پژوهشی دانش فناوری اطلاعات آینده اندیشی، 1387). بدین صورت که رسانهها با قابلیت زیادی که دارند میتوانند زشتترین مفاهیم را به صورتی زیبا و یا بالعکس به مخاطب عرضه نمایند و افکار را دستکاری نموده و به سمت آنچه هدف اصحاب رسانه است سوق دهند.
کلمات و جملات هیجانی در اخبار و عناوین خبری اهمیت زیادی دارند. مثلاً پژوهش بررسی و مقایسه شباهتها و تفاوتهای گفتمانها و انگارههای خبری ساخته شده در دو سایت الجزیره انگلیسی و پرس تیوی در مورد پوشش خبری درگیریهای سوریه در بازه زمانی فروردین تا شهریور 1392 (21 مارس تا 21 سپتامبر 2013) نشان میدهد که چگونه دو رسانه با دو دیدگاه مخالف با عناوین و جملات و کلمات متفاوت، در مخاطبان خود عقاید مختلف و مخالف هم و تصاویر مثبت و منفی از سران کشورها القاء نمودند (خلیلی،1392). این موضوع اهمیت و چگونگی اثر گذاری بار هیجانی کلمات و جملات اخبار بر مخاطبان را نشان میدهد.
تارنماها به عنوان یکی از رسانهها، میتواند به شکل ابزاری از تسلیحات شناختی نیز باشد که مخاطب با اختیار و انتخاب خود در معرض آن قرار میگیرد. تارنماها را میتوان ابزاری مهم دانست که کلمات و جملات در آن نقش اساسی بازی میکنند و با تأثیر گذاری بر افکار مخاطبان میتوانند خطر آفرین باشند.
موارد حائز اهمیت ذکر شده در بالا، اهمیت آگاهی از روند اثرگذاری و کارکرد این ابزار جنگ شناختی را بارز میسازد. به نوعی مطالعه در خصوص این موضوع، شناخت یکی از ابزارهای جنگهای شناختی محسوب میشود.
با نگاهی دقیق میتوان تفاوتهایی اساسی میان ادبیات تارنماهای مختلف فارسیزبان داخل و خارج از کشور مشاهده کرد. به زعم پژوهشگر تفاوتهایی بارز دربرانگیختگی، خوشایندی و غلبهی کلمات استفاده شده در تارنماهای مختلف وجود دارد. تأثیر هیجانی کلمات در عناوین خبری موجب جذب بیشتر مخاطبان به سمت رسانه و تارنماهای خارجی میشود و این پژوهش در نظر دارد این سوالات را مورد مطالعه قرار دهد.
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق
تارنماها به منابع مهمی برای بسیج کنش جمعی و ابداعات پس از آن، سازماندهی و عمل جنبشهای اجتماعی در سراسر دنیا تبدیل شدهاند (التانتاوی[1]، وی یست[2]،2011،1207). بیشتر تمرکز اطلاعات و خبرها در رسانهها و تارنماها در مورد مسائل مهم و حیاتی هستند.
نقش اینترنت و رسانههای جدید در انقلابهای اخیر به حدی پر رنگ بوده است که برخی آن را انقلاب فیس بوکی یا انقلاب توییتری مینامند. این ابزارها هماهنگی بین تظاهرکنندگان را موجب میشدند (دوراندیش، 1390). البته در مورد میزان و کیفیت نقش رسانهها در این انقلابها دیدگاهها و نظرات متفاوتی وجود دارد.
در این میان رسانهها که به عنوان ابزاری قدرتمند در اختیار صاحبان قدرت کشور حامی آنها هستند مطمئنا” فعالیتی به نفع آنان خواهد داشت. همانگونه که کاتلی[3] (2011، به نقل از آقایی، صادقی، هادی، 1391) میگوید اطلاعیه های رسمی غربی در رسانه همیشه به سمت و جهتی سوق مییافت که منافع خودشان را فراهم سازد.
متخصصان ارتباطات معتقدند، تارنماها موجب شدهاند ارتباطات چهره به چهره کاهش یافته و در مقابل به گسترش روابط مجازی و دیجیتالی کمک میکنند (قوانلو قاجار،1390). اینجاست که رسانهها در انتخاب و استفاده از کلمات در خبر و عناوین خبری خود به نکات روان شناختی به ویژه ابعاد هیجانی آن توجه ویژه دارند تا به