چکیده
 

مالیات ها مهمترین منبع درآمد دولتها محسوب می شود. در حالیکه در کشور ایران درآمد ها از طریق منابع طبیعی یعنی نفت تامین می شود.در این مطالعه، با بهره گرفتن از روش های اقتصاد سنجی تلاش مالیاتی استان های منتخب برآورد شد. نتایج مطالعه نشان داد که ارزش افزوده بخش صنعت رابطه معنی داری و مستقیم با مالیات اخذ شده دارد و با ضریب 0.04 بیشترین تاثیر را در بین متغیرهای مستقل داشته است. پس از آن ارزش افزوده بخش خدمات با ضریب 0.02 ، تاثیر مستقیم بر متغیر مستقل دارد. و در نهایت مخارج دولت و حجم تجارت خارجی استان ها، با ضریب 0.01 کمترین تاثیر را بر میزان مالیات اخذ شده در طی سالهای مورد مطالعه داشته اند. همچنین میزان تلاش مالیاتی طی سالهای مورد مطالعه روند افزایش داشته است به طوری که کمترین مقدار در سال 1384، با عدد 0.32 بوده است و بیشترین مقدار در سال 1390 با عدد 0.51 می باشد. بیشترین تلاش مالیاتی با عدد 0.77 برای استان مازندران و کمترین مقدار آن با عدد 0.06 برای استان  اردبیل می باشد. با مقایسه تلاش مالیاتی استان و شکاف مالیاتی مشخص شد که در استان اردبیل کمترین شکاف مالیاتی منفی دارد، بدان معنی که مالیات اخذ شده از مالیات مصوب هم کمتر بوده و به لحاظ تلاش مالیاتی در رتبه آخر است. این رابطه برای استان مازندران عکس می باشد بدین معنی که در استان مازندران مالیات اخذ شده تفاوت فاحشی با مالیات مصوب دارد از اینرو به لحاظ عدد تلاش  مالیاتی در رتبه اول قرار دارد.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
چکیده 3
فصل اول: کلیات تحقیق 10
1-1- مقدمه. 11
1-2- بیان مسأله. 13
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 14
1-4- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق 15
1-5- اهداف  تحقیق 15
1-6- سؤالات تحقیق 16
1-7- فرضیه‏های تحقیق 16
1-8- روش تحقیق در قالب مراحل اجرایی تحقیق 16
1-9- مدل تحقیق 17
1-10- جامعه آماری تحقیق 19
1-11- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها 19
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق 20
2-1- مقدمه. 21
2-2- تعاریف و مفاهیم. 22
2-2-1- ظرفیت مالیاتی 22
2-2-2- تلاش مالیاتی 24
2-2-3- کارایی مالیاتی 25
2-2-4- کارایی حسابرسی مالیاتی 27
2-2-5- شکاف مالیاتی 28
2-2-6- بار مالیاتی 28
2-3- درآمد دولت در ایران 29
2-4- ضرورت وضع مالیات 30
2-4-1- تجهیز منابع لازم جهت هزینه های دولت. 30
2-4-2- سیاست گذاری،تخصیص و تثبیت فعالیت های اقتصادی 31
2-4-3- تعدیل نابرابریهای درآمد و ثروت در جهت تعمیم عدالت اجتماعی 32
2-5-ضعف نظام مالیاتی کشورهای در حال توسعه. 33
2-6- ضعف نظام مالیاتی کشور ایران 34
2-7- مبانی نظری تلاش مالیاتی 35
2-7-1- نظریه بوکانان 36
2-7-2- نظریه لیتولد. 39
2-8- عوامل مؤثر بر ظرفیت مالیاتی 43
2-8-1- عوامل نهادی 44
2-8-2- عوامل اقتصادی 44
2-9- درآمد مالیاتی کشورهای جهان و مقایسه آن با کشور ایران 44
2-10- پیشینه تحقیق 47
2-10-1- مطالعات داخلی 47
2-10-2- مطالعات خارجی 52
فصل سوم: روش تحقیق 55
3-1- مقدمه. 56
3-2- روش کلی تحقیق 56
3-3 هدف تحقیق 58
3-4- قلمرو تحقیق 58
3-4-1- قلمرو موضوعی 58
3-4-2- قلمرو مکانی 58
3-4-3- قلمرو زمانی 58
3-5- روش گردآوری اطلاعات 58
3-6- جامعه آماری، روش نمونه‌گیری و حجم نمونه. 59
3-7- روش انجام کار 59
3-7-1-مرحله اول : تصریح سنجی 60
3-7-2- مرحله دوم : تجزیه و تحلیل داده ها (داده سنجی) 60
3-7-3- مرحله سوم : روش سنجی 61
3-7-3-1- مدل پانل دیتا 61
3-7-3-1-1- محاسن استفاده از مدل پانل‌دیتا 61
3-7-3-1-2- محدودیت های پانل‌دیتا 62
3-7-3-2- مراحل  روش تخمین مدل بوسیله داده های تلفیقی 63
3-7-3-2- روش برآورد. 64
3-7-3-3-آزمون ریشه واحد در داده های پانل 65
3-7-4- مرحله چهارم : تخمین و استباط آماری 66
3-7-5-مرحله پنجم: نتیجه گیری 66
3-8- فرضیات تحقیق 66
3-9- پایایی و اعتبار ابزار تحقیق 67
3-10- خلاصه فصل 67
فصل چهارم: تجریه و تحلیل داده ها 68
4-1- مقدمه. 69
4-2- آمار توصیفی 69
4-3- متغیر وابسته. 69
4-3-1- مالیات اخذ شده 69
4-4- متغیرهای مستقل 72
4-4-1- ارزش افزوده صنعت. 72
4-4-2-ارزش افزوده بخش معدن 73
4-4-3- ارزش افزوده بخش خدمات 74
4-4-4- مخارج دولت. 75
4-4-5- مجموع واردات و صادرات 76
4-5- آمار استنباطی 77
4-5-1-مراحل برآورد مدل 78
4-5-1-1- آزمون ریشه واحد. 78
4-5-2-تخمین  مدل 79
4-6- برآورد تلاش مالیاتی Error! Bookmark not defined.
4-6-1- بررسی  زمانی تلاش  مالیاتی Error! Bookmark not defined.
4-6-2- بررسی مقطعی تلاش مالیاتی Error! Bookmark not defined.
4-7- مقایسه تلاش مالیاتی محاسبه شده با شکاف مالیاتی Error! Bookmark not defined.
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات 89
5-1- مقدمه. 89
5-2- نتایج حاصل از آمار توصیفی 90
5-3- نتایج حاصل از آمار استنباطی 91
5-4- بحث درباره نتایج 92
5-5- پاسخ با فرضیه ها و سوالات تحقیق 92
5-6- پیشنهادات مبتنی بر آزمون فرضیه ها 94
5-7- پیشهادات برای پژهش های آتی 95
منابع و ماخذ. 96
ضمائم. 99
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول
جدول2-1-درآمد مالیاتی کشورهای جهان
45
جدول2-2-درآمد مالیاتی کشورهای جهان
46
جدول4-1- آمار توصیفی متغیر وابسته (مالیات اخذ شده)
71
جدول 4-2- آمار توصیفی متغیر ارزش افزوده بخش صنعت (میلیون ریال)
72
جدول 4-3- آمار توصیفی متغیر ارزش افزوده بخش معدن(میلیون ریال)
73
جدول 4-4- آمار توصیفی متغیر ارزش افزوده بخش خدمات
74
جدول 4-5- آمار توصیفی متغیر مخارج دولت (میلیون ریال)
75
جدول 4-6- آمار توصیفی متغیر مجموع واردات و صادرات (میلیون ریال)
76
جدول 4-7- نتایج آزمون­ ریشه واحد LLC (با عرض از مبدأ و روند)
79
جدول 4-8-خروجی آزمون LM مدل اول
80
جدول 4-9-خروجی آزمون  Hausman مدل اول
80
جدول 4-10-آزمون انتخاب مدل مناسب برای پانل
81
جدول 4-11- خروجی مدل اول
81
جدول 4-12-خروجی آزمون LM
82
جدول 4-13-خروجی آزمون  Hausman
83
جدول 4-14- خروجی تخمین مدل دوم
83
جدول 4-15- پتانسیل مالیاتی استان های منتخب طی سالهای 1390-1384 (میلیون ریال)
85
جدول4-16-تلاش مالیاتی
85
جدول4-17- مقایسه تلاش مالیاتی و شکاف مالیاتی استانها
88
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها
نمودار2-1 – نسبت درآمد مالیاتی به GDP (2011)؛ منبع: سایت بانک  جهانی
46
نمودار 4-1- میانگین مالیات اخذ شده استانها طی سالهای 1390-1385(میلیون ریال)
70
نمودار4-2- میانگین مالیات اخذشده و مصوب (میلیون ریال)
70
نمودار 4-3- تفاوت متوسط مالیات اخذ شده و مالیات مصوب (میلیون ریال)
71
نمودار4-4- متوسط ارزش افزوده بخش صنعت (میلیون ریال)
72
نمودار4-5- متوسط ارزش افزوده بخش معدن (میلیون ریال)
73
نمودار4-6- متوسط ارزش افزوده بخش خدمات (میلیون ریال)
74
نمودار4-7- متوسط مخارج دولت (میلیون ریال)
75
نمودار4-8- متوسط حجم واردات و صادرات(میلیون ریال)
76
نمودار 4-9- متوسط تلاش مالیاتی برحسب زمان
86
نمودار4-10 – متوسط تلاش مالیاتی بر حسب استانها
87