1-4- اهداف تحقیق————————————————— 5
1-5- سوالات تحقیق————————————————– 6
1-6- فرضیّات تحقیق————————————————- 6
1-7- تعاریف نظری و عملیاتی متغیر های تحقیق—————————— 7
1-8-  قلمرو تحقیق————————————————– 8
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق——————————— 9
2-1- پیش درآمد —————————————————- 10
بخش اول: رضایت زناشویی ————————————— 11
2-2- رضایت زناشویی————————————————- 12
2-3- اهمیت تشکیل خانواده در رضایت زناشویی—————————— 13
2-4 – مدل های سازگاری (رضامندی) زناشویی——————————- 13
2- 5- دیدگاه های نظری در مورد رضایت مندی زناشویی ———————– 14
2- 6- مدل چند مختصاتی نظام های زناشویی——————————— 17
2- 7- رفتارهای آرامش بخش در روابط زوجین —————————— 18
2- 8- پایه های اساسی در رضایت مندی زناشویی—————————– 19
2- 9- ویژگی هایی که در امر زناشویی نقش منفی دارد————————– 24
2-10- راهبردهای پیش گیرانه برای بهبود رضایت زناشویی———————– 26
2- 11- ملاک های همسرگزینی—————————————— 27
2-12- سن ازدواج و تفاوت سنی—————————– 28
بخش دوم: خود توصیف گری بدنی———————————– 31
2-13- خود توصیف گری بدنی—————————————— 32
2-13-1- تفاوت بین نگرانی طبیعی  از تصویر بدنی، نارضایتی بدنی، و مشغله ی ذهنی با
 نگرانی های تصویر بدنی و یا اختلالات تصویر بدنی—————————- 34
2-13-2- نگرانی از تصویر بدن در افرادنابالغ، نوجوان ، جوان، میانسال و بزرگسالان
 مسن تر———————————————————— 35
2-13-3- رویکردشناختی رفتاری—————————————– 36
بخش سوم: مهارتهای ارتباطی ————————————– 38
2- 14- ارتباط——————————————————- 39
2-15- انواع ارتباط————————————————— 39
2-16- ابعاد و ویژگی های  ارتباط ————————————— 40
2-17- اجزاء ضروری یک ارتباط خوب———————————— 40
2-18- مهارت های ارتباطی——————————————— 41
2-19- سه مهارت بین فردی——————————————– 42
2-20- اهمیت یادگیری مهارت های ارتباطی——————————— 42
2- 21- موثر نبودن بیشتر ارتباط ها—————————————- 43
2- 22- موانع ارتباطی ————————————————- 44
بخش چهارم: پیشینه تحقیق—————————————– 47
2-23- تحقیقات انجام شده در داخل————————————— 48
2-24- تحقیقات انجام شده در خارج ——————————— 50
فصل سوم: روش شناسی تحقیق————————————- 52
3-1- پیش درآمد—————————————————– 53
3-2- روش تحقیق—————————————————- 54
3-3- جامعه و نمونه آماری؛ و روش نمونه گیری و برآورد حجم آن—————– 54
3-4- روش و ابزار گرد آوری داده ها————————————– 54
3-5- مراحل طراحی ابزار گرد آوری داده ها——————————— 55
3-6- تعیین روایی و پایایی ابزار گرد آوری داده ها—————————- 56
3-6-1- پایایی (قابلیت اعتماد) ابزار گرد آوری داده ها————————- 56
3-6-2- روایی (اعتبار) ابزار گرد آوری داده ها——————————- 56
3-7- روش های تجزیه و تحلیل داده ها———————————— 57
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها———————————- 58
4-1- پیش درآمد—————————————————– 59
4-2 – یافته های استنباطی———————————————–
فصل پنجم: نتیجه گیری——————————————- 69
5-1- پیش درآمد—————————————————– 70
5–2- بحث و نتیجه گیری———————————————– 71
5-3 – محـدودیت‌های تحقیق——————————————– 76
5-4 – پیشنهـادات—————————————————- 76
5-4-1- پیشنهـادات تحقیق——————————————— 76
5-4-2- پیشنهادات کاربردی——————————————– 76
منابع و پیوست ها—————————————————– 77
چکیده
هدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه بین مهارتهای ارتباطی و خود توصیف گری بدنی با زضایت زناشویی معلمان متاهل شهر صومعه سرا بود. مطالعه حاضر توصیفی از نوع پژوهش های همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه معلمان زن متاهل شهر صومعه سرا بود که در طول سال تحصیلی 93 -94  در آموزش و پرورش مشغول به کار می باشند. و با بهره گرفتن از روش نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس  انتخاب اعضای نمونه پژوهش اقدام شد . حجم نمونه حدوداً 120 نفر است که به ازای هر متغیر پیش بین 40 نفر تعیین شده است. دراین تحقیق برای گرد آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. برای سنجش متغیرها و فرضیه های پژوهش، از آزمون های آماری پارامتریک ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. در ضمن کلیه عملیات آماری با استفاده نرم افزار20[1]spss تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان دادند که؛ مقادیر همبستگی بین خودتوصیف گری بدنی و مهارتهای ارتباطی با رضایت زناشویی معلمان زن متاهل از نظر آماری معنی دار است(01/0>p). بین خودتوصیف گری بدنی با رضایت زناشویی، همبستگی مثبت به میزان (35/0 =r) وجود دارد که از نظر آماری معنی دار است(01/0>P). بین مهارتهای ارتباطی با رضایت زناشویی، همبستگی مثبت به میزان (47/0 =r) وجود دارد که از نظر آماری معنی دار است(01/0>P). و پیش بینی رضایت زناشویی معلمان زن متاهل بر اساس خودتوصیف گری بدنی و مهارت های ارتباطی معنی دار است.
کلید واژه : خودتوصیف گری بدنی ، مهارتهای ارتباطی، رضایت زناشویی ، معلمان زن متاهل

1-1- مقدمه
 

خانواده مهمترین نهاد اجتماعی در جوامع انسانی است که تکوین و پرورش شخصیت افراد در آن شکل می‌گیرد. برای اینکه خانواده بتواند کارکردهای اصلی خود را به خوبی ایفا نماید، لازم است امنیت و آرامش در کانون آن رخنه کند. واقعیت این است که در فرآیند چرخه زندگی خانواده مسایل و مشکلاتی بوجود می‌آید که آرامش آن را هر چند برای مدت کوتاهی سلب می‌کند (ریتزر[2]،2003). در این میان افزایش طلاق نیز از مسائل مهمی است که پژوهشگران اجتماعی را بیشتر متوجه مسئله رضایت مندی زناشویی می‌کند. از همین رو است که از دهه 1990 تا به حال نسبت به دهه‌های قبل، این مسئله، توجه تعداد زیادی از محققین، در رشته‌های مختلف و با اهداف گوناگون را به خود جلب کرده‌است(براد بری و همکاران [3]،2004). رضایت‌مندی زناشویی پیامد توافق زناشویی  است و به صورت درونی احساس می‌شود. اصطلاح توافق زناشویی، رابطه مناسب زن و شوهر را توصیف می‌کند. در رابطه با توافق بالا، هر دو زوج به گونه‌ای رفتار، تصور و ادارک می‌کنند که گویا نیازها و انتظار‌هایشان برآورده شده و چیزی وجود ندارد. که در روابطشان خلل ایجاد کند. در ازدواج بدون توافق زناشویی مشکلات موجود میان زوجین به حدی بالاست که آنها را از احساس برآورده شدن نیازها و انتظارات باز می‌دارد. اغلب زوج‌ها، جایی بین این دو انتها قرار دارند و زمینه‌هایی از توافق و نبود توافق را تجربه می‌کنند.(حیدری،1385). رضایت‌مندی زناشویی حالتی است که طی آن زن و شوهر از ازدواج با یکدیگر و با هم بودن احساس شادمانی ورضایت دارند.(میر احمدی زاده،1382). اغلب رضایت‌مندی زناشویی را به صورت نگرش‌ها یا احساسات کلی فرد راجع به همسر و رابطه‌اش تعریف می‌کنند. یعنی رضایت‌مندی زناشویی یک پدیده درون‌فردی و یک برداشت فردی از همسر و رابطه است. چنین تعریفی از رضایت‌مندی زناشویی بیانگر آن است که رضایت‌مندی یک مفهوم تک بعدی و مبین ارزیابی کلی فرد درباره همسر و رابطه اوست(فرح دوست،1386). شناخت عوامل مؤثر در روابط زناشویی، مهار و مدیریت آن یکی از روش‌های درخور توجه در حل مشکلات زناشویی و رسیدن به رضایت از زندگی زناشویی به شمار می‌رود.

1-2- بیان  مساله
 

 رضایت زناشویی موضوعی است که توجّه مشاوران و روانشناسان خانواده را به خود معطوف کرده است. بعضی از پژوهش گران رضایت زناشویی را به عنوان کیفیت رابطه زناشویی در نظر گرفته اند. این احساسات ذهنی میتواند به عنوان رضایت تلقی شود، و به عنوان تداوم رفتارهای واقعی و یا ویژگی های ازدواج مورد توجّه قرار گیرد (فقیر پور، 1383). بک (1967) معتقد است در زمینه رضایت زناشویی برداشت زن و شوهر از رفتار همدیگر بیش از رفتار حائز اهمیّت است. فردی که رضایت زناشویی بالایی داشته باشد نسبت به زندگی اش نگرش مثبتی دارد و برعکس اگر فردی از زندگی زناشویی اش ناراضی و ناخشنود باشد، نگرش منفی به زندگی و خود در او شکل می گیرد. ارتباط و مهارتهای ارتباطی در زندگی انسانها، بخصوص در زندگی زناشویی اهمیت فراوان دارد و مانند بستری است که سایر ابعاد زندگی زناشویی را در بر می گیرد. مشکلات ارتباطی شایعترین شکایتی است که زوج های جویای کمک بیان می کنند(شیرالی نیا، 1387). مهارتهای ارتباطی  شامل مهارتهای متفاوتی هستند، به عنوان مثال، توانایی گوش دادن فعالانه به عنوان یک مهارت اساسی در روابط بین فردی همواره مورد توجه بوده است(امین چهارسوقی، 1381). پژوهش های زیادی نشان می دهند که آموزش  مهارتهای ارتباطی و اصول صحیح برقراری ارتباط به همسران، سازگاری آنها را در زندگی زناشویی افزایش می دهند و موجب رشد و تکامل احساسات و ارزش های خانواده می شود.
تصور از خود همان خود ادراک شده است یعنی یک نقطه نظر عینی از مهارت ها، خصوصیات و توانایی ها یی که  فرد از خود دارد(پاپ و مک هال[4] ، 1988). کش و استرچان[5] (2002) تصور از بدن را به احساسات شخصی در رابطه با بدن و ظاهر فیزیکی مربوط می دانند. بحث در رابطه با تصور از بدن بیشتر به سمت بررسی نارضایتی از بدن پیش رفته است ( هوانگ، نورمن، زابینسکی، کالفاز  و پاتریک ، 2007).  برخی از مطالعات نشان داده اند که احساسات منفی درباره بدن با عاطفه منفی، عزت نفس پایین و آسیب پذیری به افسردگی مرتبط می باشند. پژوهشگران در مطالعه ای به این نتیجه رسیدند که تصور ناراضی کننده درباره بدن با رضایت پایین از روابط رومانتیک و سازش کلی روان شناختی مرتبط است و این عوامل باعث کاهش رضایت از زندگی می شود(ادمان وهمکاران ، 2005). تصویر بدنی در برگیرنده اطلاعات، احساسات و ادراکات آگاهانه و غیر آگاهانه شخص در مورد بدن می باشد. این تصویر از زمان تولد شکل گرفته و همزمان با رشد فرد کامل شده و در طی مراحل زندگی فرد تغییر می کند. تغییر تصویر ذهنی بدن در پی تغییرات قابل مشاهده در بدن می تواند تاثیر زیادی روی شخصیت و رفتار فرد داشته باشد. این تصویر ذهنی عامل اساسی در تعیین چگونگی تعامل فرد با دیگران محسوب می شود. تصویر منفی از بدن می تواند منجر به احساسات منفی درباره شکل بدن شود و به عنوان یک عامل خطر و نگهدارنده در آسیب شناسی روانی ذکر شده است(ادمان و همکاران، 2005). با توجه به موارد گفته شده  این پژوهش درصدد پاسخ به این سوال هست که آیا بین خود توصیف گری بدنی و مهارت های ارتباطی با رضایت زناشویی معلمان زن متاهل رابطه وجود دارد؟

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
 

   رابطه زناشویی یکی از صمیمی ترین و خصوصی ترین انواع ارتباط انسانی و از نیازهای فطری بشر است. داشتن رابطه با همسر، می تواند سرچشمه احساس آرامش، حمایت و لذت برای هر کس باشد و این در حالی است که همین رابطه گاهی می تواند به منشا اضطراب، احساس ناکامی و نارضایتی تبدیل شود. زمانی که دو نفر با سلایق و نیازهای مختلف در کنار هم قرار می گیرند، دوام و کیفیت زندگی به دانش، مهارت و هنر هر یک از آنها در تحکیم این ارتباط بستگی دارد( دیو ، 2008). یکی از جوانب بسیار مهم یک نظام زناشوئی، رضایتی است که همسران در ازدواج تجربه می کنند (تانی گوچی  و همکاران ، 2006). اما آمار طلاق که معتبرترین شاخص آشفتگی زناشوئی است، نشانگر آن است که رضایت زناشوئی به آسانی قابل دستیابی نیست (رزن گراندن  و همکاران[6] ،2004)؛ چه از یکسو در همان هفته ها و ماه های اول ازدواج ، عدم توافق های جدی ایجاد می گردد که چنانچه حل نگردند، می توانند رضایت و ثبات این رابطه را تهدید کنند (تالمن  و هسیا، 2004).  همچنین مشکلات زناشویی با کاهش بهره وری شغلی، بروز مشکلات جسمانی و روانی و ضعف عملکرد سیستم ایمنی  ارتباط دارد(گلاسر[7] ،2000).  یکی از مهم ترین عوامل مشکل ساز در زمینه رضایت زناشویی، ارتباط می باشد. ارتباط فرآیند اصلی در روابط زناشویی است و عبارتند از فرآیندی که زن و شوهر به صورت کلامی و غیرکلامی درقالب گوش دادن، مکث، حالت چهره با یکدیگر به تبادل احساسات و افکار می پردازند(شیرالی نیا و همکاران، 1387) موضوع ارتباطات در روابط زناشویی به قدری مهم است که بیش از 90% زوجین آشفته ناتوانی در برقراری ارتباط را به عنوان یک مسئله مهم در روابط خود مطرح کرده اند(خسروی، 1386).