است)

 

فهرست مطالب

 

صفحهعنوان

 

فصل اول: کلیات پژوهش

 

چکیده 1

 

3 1-1- مقدمه

 

51-2- بیان مسأله پژوهش

 

81-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

 

91-4- اهداف پژوهش

 

101-5- سؤال­های پژوهش

 

111-6- فرضیه‌های پژوهش

 

121-7- روش انجام پژوهش

 

121-7-1- روش پژوهش و گردآوری داده‌ها

 

121-7-2- متغیرهای پژوهش

 

121-7-2-1- متغیرهای مستقل

 

131-7-2-2- متغیر وابسته

 

131-7-2-3- متغیرهای کنترلی

 

141-7-3- جامعه آماری و نمونه پژوهش

 

141-7-4- روش تجزیه و تحلیل داده­ ها

 

151-8- استفاده­کنندگان از نتایج پژوهش

 

151-9- تعریف واژ­ه­های کلیدی

 

171-10- ساختار پایان ­نامه

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

 

182-1- مقدمه

 

192-2- مبانی نظری پژوهش

 

192-2-1- ناهمگونی شرکت­ها

 

202-2-1-1- محدودیت در تأمین مالی

 

222-2-1-1-1- تعریف محدودیت در تأمین مالی

 

222-2-1-1-2- تشریح محدودیت در تأمین مالی

 

242-2-1-1-3- شرکت­های دچار محدودیت در تأمین مالی

 

252-2-1-2- اندازه شرکت­ها

 

272-2-1-3- سرمایه­های انسانی

 

282-2-1-3-1- قابلیت­های مدیران

 

302-2-2- دارایی­های نامشهود

 

332-2-3- چگونگی تأثیرگذاری ناهمگونی شرکت­ها بر سرمایه­گذاری بر دارایی­های نامشهود

 

352-3- پژوهش­های پیشین

 

352-3-1- پژوهش­های خارجی

 

352-3-1-1- ناهمگونی شرکت­ها

 

372-3-1-2- سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود

 

392-3-1-3- ناهمگونی شرکت­ها و سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود

 

402-3-2- پژوهش­های داخلی

 

402-3-2-1- ناهمگونی شرکت­ها

 

422-3-2-2- سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود

 

442-3-2-3- ناهمگونی شرکت­ها و سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود

 

452-4- خلاصه فصل

 

فصل سوم: روش اجرای پژوهش

 

463-1- مقدمه

 

473-2- فرضیه‌های پژوهش

 

483-3- تعریف و اندازه ­گیری متغیرهای پژوهش

 

483-3-1- متغیرهای مستقل

 

493-3-1-1- اندازه شرکت­ها

 

503-3-1-2- سرمایه­های انسانی

 

523-3-1-3- محدودیت در تأمین مالی

 

553-3-2- متغیر وابسته

 

553-3- 3- متغیرهای کنترلی

 

583-4- جامعه و نمونه آماری

 

593-5- روش گردآوری داده­ ها

 

593-6- روش تجزیه و تحلیل داده­ ها و آزمون فرضیه ­ها

 

603-6-1- روش تحلیل پوششی داده­ ها

 

683-6-2- مدل رگرسیونی مورد استفاده و آزمون معناداری ضرایب

 

713-6-3- آزمون ریشه واحد در داده­های ترکیبی

 

723-6-4- تحلیل واریانس

 

733-7- خلاصه فصل

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادها

 

744-1- مقدمه

 

754-2- یافته­ های پژوهش

 

754-2-1- آمار توصیفی

 

774-2-2- آزمون ایستایی (پایایی) متغیرهای پژوهش

 

784-2-3- آمار استنباطی

 

784-2-3-1- نتایج رگرسیونی مرتبط با آزمون فرضیه ­های پژوهش

 

834-2-3-2- نتایج تحلیل واریانس تک­عاملی مرتبط با آزمون فرضیه ­های پژوهش

 

864-4- خلاصه فصل

 

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادها

 

885-1- مقدمه

 

895-2- مروری بر نتایج به دست آمده از پژوهش

 

915-3- محدودیت­های پژوهش

 

925-4- پیشنهادهای پژوهش

 

925-4-1- پیشنهادهای کاربردی پژوهش

 

945-4-2- پیشنهادهایی برای پژوهش­های آینده

 

945-5- خلاصه فصل

 

96منابع

 

چکیده

 

هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات ناهمگونی شرکت­ها بر میزان سرمایه­گذاری آن­ها در دارایی­های نامشهود در شرکت­های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که: آیا بین ناهمگونی شرکت­ها و سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود آن­ها رابطه معناداری وجود دارد؟ به همین منظور، از معیارهای اندازه شرکت­ها، سرمایه­های انسانی و محدودیت در تأمین مالی جهت اندازه ­گیری ناهمگونی شرکت­ها استفاده‌شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت­های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند و نمونه آماری شامل 161 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است که در طی سال­های 1382 تا 1391 موردبررسی قرارگرفته است. از  تحلیل آماری رگرسیون خطی چند متغیره و تحلیل واریانس تک­عاملی برای آزمون فرضیه ­های پژوهش استفاده‌شده است.  نتایج حاصل از پژوهش نشان­دهنده آن است که بین اندازه شرکت­ها و سرمایه­های انسانی با سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. افزون بر این، نتایج پژوهش نشان داد که بین محدودیت در تأمین مالی و سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین، نتایج تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت معناداری بین میزان سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود شرکت­ها در بین دو گروه شرکت­های با اندازه بزرگ و کوچک وجود دارد اما میزان سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود در شرکت­های دارای محدودیت در تأمین مالی و فاقد محدودیت در تأمین مالی و شرکت­های با میزان سرمایه­های انسانی کم‌وزیاد تفاوت معناداری وجود ندارد.

 

واژه­های کلیدی: دارایی­های نامشهود، ناهمگونی شرکت، اندازه شرکت، محدودیت در تأمین مالی، سرمایه انسانی.

 

1-1- مقدمه

 

در چند دهه اخیر با رشد و رونق تجارت در سطح جهانی، اهمیت دارایی­ها و منابع لازم برای ادامه فعالیت شرکت­ها تبدیل به یک امر حیاتی شده است. باگذشت زمان مشخص‌شده است که وجود گروه خاصی از دارایی­ها تحت عنوان دارایی­های نامشهود در ایجاد مزیت رقابتی پایدار برای شرکت­ها ضروری است. به‌طوری که شرکت­هایی توانایی باقی ماندن در عرصه رقابت امروزی رادارند که میزان قابل‌توجهی در این گروه از دارایی­ها سرمایه­گذاری کنند. در همین راستا، بسیاری از پژوهشگران در ادبیات حسابداری و مدیریت بر اثرات دارایی­های نامشهود بر عملکرد اقتصادی شرکت­ها تمرکز کرده­اند (به عنوان نمونه، کورادو و همکاران[1]، 2006؛ اولینر و همکاران[2]، 2007؛ بانتمپی[3] و مایرسه[4]، 2008؛ مارکو و همکاران[5]، 2009).

 

با این وجود، پژوهش­هایی که به بررسی عوامل مرتبط با میزان سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود شرکت­ها بسیار اندک است (آریقتی و همکاران[6]، 2014). نوع صنعت یکی از مهم­ترین عواملی است که تاکنون به­وسیله پژوهشگران به عنوان عاملی مؤثر بر تمایل شرکت­ها در خصوص سرمایه­گذاری در دارایی­های نامشهود شناسایی‌شده است. این عامل ازآنجا نشأت‌گرفته است که میزان نوآوری در صنایع مختلف، متفاوت است (کوکبورن[7] و گریلیچز[8]، 1988). از دیدگاه  آریقتی و همکاران (2014) ناهمگونی شرکت­ها نیز می ­تواند عامل مؤثری بر میزان سرمایه­گذاری آن­ها در دارایی­های نامشهود باشد. بنابراین، با توجه به شرایط خاص ایران به لحاظ اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و ازآنجاکه در ایران تاکنون پژوهشی به بررسی تأثیر ناهمگونی شرکت­ها میزان سرمایه­گذاری آن­ها در دارایی­های نامشهود نپرداخته است، پژوهش حاضر به بررسی تجربی تأثیر ناهمگونی شرکت­ها بر میزان سرمایه­گذاری آن­ها در دارایی­های نامشهود می ­پردازد.

 

در ادامه این فصل در بخش (1-2) مسأله پژوهش بیان‌شده است. بیان مسأله پژوهش در خصوص پی بردن به اهمیت و ارزش پژوهش و شناسایی اهداف پژوهش که به ترتیب در بخش­های (1-3) و (1-4) بیان‌شده‌اند، کمک بسیار می­نماید. در ادامه سؤالات پژوهش (بخش 1-5) و فرضیه ­های پژوهش (بخش 1-6) بیان‌شده است. در بخش (1-7) روش پژوهش شامل روش گردآوری داده­ ها، متغیرهای پژوهش، جامعه آماری و نمونه پژوهش و روش آزمون فرضیه ­ها ارائه گردیده است. در بخش (1-8) استفاده­کنندگان از نتایج پژوهش، و در بخش  (1-9) واژه­های کلیدی این پژوهش تعریف‌شده‌اند. درنهایت، بخش (1-10) ساختار کلی این پایان ­نامه در فصل­های باقیمانده را تشریح می­ کند.

 

1-2- بیان مسأله پژوهش

 

کلیه منابع اقتصادی در تملک مؤسسه که انتظار منافع آتی از آن‌ها می‌رود، دارایی نام دارد. ارزش یک شرکت در بازارهای مالی بر پایه توان کسب سود سرمایه­های آن شرکت استوار است. ارزش یک شرکت را می­توان به اجزای دارایی­های مشهود و دارایی‌های نامشهود تقسیم­بندی کرد. دارایی­های مشهود دارایی­هایی هستند که دارای موجودیت عینی بوده و در روال عادی عملیات مؤسسه به­گونه­ای مؤثر مورداستفاده قرار می­گیرند. دارایی­های نامشهود به آن گروه از دارایی­های درازمدتی اطلاق می­شود که دارای موجودیت عینی نبوده اما دارای حقوق قانونی و ارزش اقتصادی بوده و منافعی را برای مؤسسه در آینده فراهم می­ کند. مثال­هایی از دارایی­های نامشهود که قدرت سودآوری شرکت را افزایش می­ دهند عبارت از حق اختراع، علائم تجاری، منابع مواد اولیه، نام­های تجاری، تحقیق و توسعه (D&R) و سرقفلی می‌باشد (عزیزخانی و خدادادی، 1387).

 

دارایی­های نامشهود شامل دارایی­هایی که در داخل تولیدشده‌اند (به عنوان نمونه، طرح­ها و نقشه­ها، علائم تجاری و .) و یا دارایی­هایی که از طریق بازار خریداری‌شده‌اند