ج)اهداف تحقیق.4
د) سوالات تحقیق4
ه) فرضیات تحقیق.4
و) مروری بر تحقیقات انجام شده.5
ی) روش تحقیق5
فصل اول: مفاهیم وکلیات.6
1-1- تعریف لغوی و اصطلاحی مسئولیت6
1-1-1- تعریف مسئولیت در فقه.6
1-1-2- مسئولیت بطور عام.6
1-1-3- مفهوم مسئولیت و تفاوت آنه با سایر مسئولیت ها.7
1-1-4-1- وجه تمایز مسئولیت مدنی و مسئولیت اخلاقی.7
1-1-4-2- وجه تمایز مسئولیت مدنی و مسئولیت کیفری.9
1-1-5-انواع مسئولیت10
1-1-5-1- مسئولیت قراردادی10
1-1-5-1-1- اثبات مسئولیت قراردادی11
1-1-5-2- ماهیت مسئولیت قهری12
1-1-6- مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران13
1-1-7- مبانی مسئولیت مدنی15
1-1-7-1- مسئولیت بدون تقصیر15
1-1-7-2- مسئولیت مبتنی بر تقصیر16
1-1-8- اسباب مسئولیت مدنی،الزامات خارج از قرارداد17
1-1-8-1 غصب17
1-1-8-2- اتلاف17
1-1-8-3- تسبیب.17
1-1-8-4- استیفاء.18
1-1-9- ارکان مسئولیت مدنی18
1-1-9-1- وجود ضرر18
1-1-9-1-1- ضرر بایستی مسلم و قطعی باشد.18
1-1-9-1-2- ضرر وارده باید به طور مستقیم باشد.19
1-1-9-1-3- ضرر جبران نشده باشد19
1-1-9-2- فعل زیانبار.19
1-1-9-3- رابطه علیت بین عمل زیانبار و ورود ضرر.20
1-2- وکالت.20
1-2-1- تعریف وکالت درفقه و حقوق20
1-2-1-تاریخچه وکالت22
1-2-2- وکالت در ایران23
1-2-3- ماهیت حقوقی وکالت.24
1-2-4- نظریه عقد وکالت.25
1ـ 2-5- انواع وکالت26
1-2-5-1- وکالت انتخابی.26
1-2-5-2- وکالت انفرادی.27
1-2-5-3- وکالت جمعی27
1-2-5-4- وکالت خاص.27
1-2-5-5- وکالت عام.27
1-2-5-6- وکیل در توکیل.27
1-2-5-7- وکیل تسخیری.27
1-2-6- خصوصیات عقدوکالت27
1-2-7- ارکان وکالت.28
1-2-7-1- تراضی در وکالت28
1-2-7-2- موضوع وکالت.28
1-2-7-3- سلامت تراضی از عیوب اداره29
1-2-8- شروط صحت عقد وکالت29
1-2-8-1- اهلیت در وکالت29
1-2-8-2- سبب وکالت.29
فصل دوم: ویژگی تعهدات وکیل وآثار قرار دادی بودن آنها30
2-1-1- آثار قراردادی بودن تعهدات وکیل32
2-1-2- قلمرو تهعدات وکیل.33
2-1-3- انجام مورد وکالت توسط موکل36
2-1-4- تقصیر وکیل37
2-1-5- یدامانی وکیل38
2-1-6- مخارج و اجرت وکیل.39
2-2-1- طرق مختلف انقضای وکالت41
2-2-2- به عزل وکیل توسط موکل.41
2-2-3- عزل وکیل باید به او ابلاغ شود44
2-2-4- به استعفای وکیل.44
2-2-5- جنون موکل یا وکیل.46
2-2-6- حجر موکل یا وکیل47
2-2-7- از بین رفتن مورد وکالت48
فصل سوم: انواع خسارت در مشاغل حرفه ای 50
3-1-1- مسئولیت دوگانه شاغلین حرفه ای.50
3-1-2- خسارت قابل مطالبه در مسئولیت حرفه ای
وانواع آن51
3-1-2-1- خسارت عمومی اختصاصی.53
3-1-2-2- خسارات ناشی از تلف شدن مال و خسارات ناشی از فوت منفعت.54
3-1-2-3- خسارت مربوط به منفعت اعاده،اعتمادوانتظار56
3-1-2-4- خسارات مادی و معنوی.56
3-1-2-4-1- خسارت مادی.57
3-1-2-4-2- خسارت معنوی.57
3-1-2-4-2-1- ماهیت خسارت معنوی.57
3-1-2-4-2-2-مصادیق خسارت معنوی.57
3-1-3-عدم ضرورت قابل پیش بینی بودن خسارت در مسئولیت منی حرفه ای59
فصل چهارم: تعهدات و الزامات قانونی وکیل.61
4-1- تعهد وکیل به صداقت و راستگویی نسبت به موکل66
4-1-1- تعهد وکیل به صداقت داشتن در برابر موکل68
4-1-1-1- تعهد وکیل به صداقت داشتن در موقعیت مشاوره.68
4-1-1-2- تعهد وکیل به رعایت صداقت در تنظیم سند.69
4-1-1-3- تعهد وکیل به رعایت صداقت در وکالت دعاوی.70
4-1-2- تعهد وکیل به انجام مراقبت های لازم در
تعقیب دعوی.76
4-1-2-1- رعایت مواعد قانونی77
4-1-2-2- اعمال مراقبت نسبت به حسن جریان امور دفتری دعوی قبل از حلول اوقات رسیدگی.84
4-1-3-2-حضور در جلسات دادرسی.85
4-1-4- داشتن مهارت و قابلیت علمی و فنی برای انجام امر موضوع وکالت89
4-1-4-1- نظریه مصونیت وکیل مدافع از مسئولیت 90
4-1-4-2- ضابطه مهارت علمی در موضوعات شکلی
4-2- التزام وکیل به حفظ اسرار موکل و وفاداری نسبت به او.95
4-2-1- افشاء سر در صورت موافقت موکل در
مقام ادای شهادت.100
4-2-2- افشاء سر در مقام دفاع از خود.101
4-2-3- التزام وکیل که به رعایت شئون وکالت.104
4-2-3-1- مشاغل منافی با وکالت دادگستری105
4-2-3-1- رفتار منافی شان وکالت107
فصل پنجم: نحوه جبران خسارت108
5-1-1- معمولی‌ترین شیوه جبران خسارت112
5-1-2- انواع جبران112
5-1-2-1- جبران عینی.112
5-1-2-1-1- محاسن و مزایا112
5-1-2-1-2- معایب جبران عینی.113
5-1-2-2- جبران بدلی.114
5-1-2-2-1- انواع معادل114
5-1-2-2-1-1- دادن مثل.115
5-1-2-2-1-2- پرداخت مبلغی پول.115
5-1-2-2-2- مزایا جبران از طریق پرداخت معادل.116
5-1-2-2-3- معایب جبران بدلی.116
5-1-3- جبران معنوی116
5-1-3-1- ضرورت جبران خسارت معنوی در حقوق.117
5-1-3-2- ضرورت جبران خسارت معنوی در فقه119
5-1-3-3- شیوهی جبران خسارت معنوی121
5-1-3-4- تطابق شیوهی جبران خسارت با وضعیت زیاندیده122
5-1-3-5- شیوهی جبران خسارت معنوی در فقه124
نتیجه گیری125
منابع و ماخذ127
چکیده
درانعقاد عقد وکالت، وکیل و موکل در برابر یکدیگر حق و تکلیف یافته، دارای روابط حقوقی، وظایف و مسؤولیت های متقابلی می شوند. تعهدات وکیل در برابر موکل یابطور مستقیم ناشی از عقد وکالت است، یا بطور غیر مستقیم، نیز ممکن است منشأ آن، توافق وکیل و موکل در قالب شروط و تعهدات ضمن عقد یا مستقل باشد که در هر حال، ایفاء تعهدات مزبور لازم است. تعهداتی که بطور مستقیم منبعث از عقد وکالت اند، ناشی از ذات عقد مزبور بوده و صرف تحقق یافتن عقد، بدون نیاز به تصریح موجب مسؤولیت وکیل می شوند، در مقابل تعهدات ثانوی یا تبعی وکیل قرار دارد.
روش های جبران خسارت در مسئولیت مدنی در واقع طرق اجرای تعهد فاعل زیان است. از آنجا که انواع مختلف ضررهای مادی، معنوی و جسمانی با روش های واحدی قابل جبران نیستند ضروری است که طرق مختلف ترمیم خسارت و کارایی هر یک مورد مطالعه قرار گیرد هدف اساسی بررسی و مطالعه خسارت های صورت گرفته و روش های ترمیم خسارت می باشد
واژگان کلیدی: وکیل، موکل، جبران خسارت، مسئولیت وکیل، مسئولیت موکل
مقدمه
قانون مدنی که قانون مادر نیز تلقی میگردد، حیات امروزی خود را با تصویب جلد اول خود در سال 1370 در باب معاملات و سپس1313و1314در باب احوال شخصیه وادله اثبات دعوی آغاز کرد، چیزی که در تصویب قانون مدنی مورد تامل ودقت قرارگرفت تکیه احکام ومقررات آن برپایه حقوق اسلام بوده و با پیشرفت تکنولوژی ،حمل ونقل ،ارتباطات و گسترش شهر نشینی از یکسو و در نتیجه افزایش مراودات اجتماعی و نیز نواقصی که در مورد مسئولیت مدنی در قوانین ایران نمایان بود، حقوقدانان ایران بر آن شدند که قانونی در مورد مسئولیت مدنی که می بایستی به عنوان زنجیره ای ما بین عوامل مارالذکر بوده واز اصطحکاک آن ها جلوگیری کند به قوه ی مقننه پیشنهاد کنند که بالاخره قانون مسئولیت مدنی در هفتم اردیبهشت ماه 1339 در شانزده ماده به تصویب مجلس شورای ملی رسید.این قانون ماکتد ساختاری خود را در با نیم نگاهی به قوانین کشور های غربی بالاخص قانون تعهدات سوئیس ونیز وضعیت حقوقی ایران بنا نهاد. قانون مدنی ایران دو مبحث دوم و سوم از فصل دوم جلد اول را اختصاص به مسئولیت مدنی داده است. قانون مذبور کاملا پیروی از حقوق امامیه نموده و دوامر که یکی اتلاف و دیگری تسبیب میباشد را موجب مسئولیت میداند در تعریف ای دو چنین بیان نموده که اتلاف عبارت از عمل مثبت مستقیمی است که موجب تلف مال دیگری می شود (ماده328-330)اتلاف مبتنی بر نظریه خطر و علیت می باشد وتسبیب عبارت از عملی که غیر مستقیم (به واسطه)خواه مثبت باشد و خواه منفی موجب تلف مال میگردد (ماده 331-335)و آن مبتنی بر نظریه ی تقصیر است
تحول نظامات اجتماعی، فزونی اشتغالات شخصی افراد و پیشرفت سریع و روز افزون اقتصادی ـ صنعتی جوامع بشری که منجر به پیچیده شدن ضوابط و مقررات حاکم بر روابط اشخاص حقیقی و حقوقی جامعه گردیده، از جمله عواملی است که ضرورت حضور وکیل در جامعه را نمایان می سازد. که این ضرورت مختص به احقاق حق موکل نبوده و عبارتی میتوان گفت وظیفه وکیل تنها دفاع از حقوق موکل خود نیست، بلکه مشارکت در اجرای عدالت کلی اجتماعی و تشویق جامعه به احترام به قانون و کمک به فراهم آمدن زمینه سلامت محیط و دور بودن آن از شرایط آلودگی های شیطانی و فرصت شکوفا ساختن توانایی های فکری نیز وظیفه بی چون و چرای اوست، لذا در این تحقیق که بصورت فصل تقسیم گردیده که فصل اول به کلیات مسئولیت مدنی و مبحث وکالت پرداخته، فصل دوم را .
الف) ضرورت انجام تحقیق
با توجه به مباحث و درس اساتید، همچنین مطالعه کتب و مقالات حقوقی در باب مسئولیت مدنی، نگارنده به این موضوع دست یافته، که در هیچ نظام حقوقی مبنای واحدی برای مسئولیت مدنی انتخاب نگردیده، مسئولیت مدنی در واقع طرق اجرای تعهد فاعل زیان است. و از آنجا که انواع مختلف ضررهای مادی، معنوی وجسمانی با روش واحدی قابل جبران نیست با توجه به اینکه در کمتر مقاله و یا پایان نامه ها و کتب حقوقی بصورت جامع و کامل به این موضوع به طور مفصل و یا مستقل پرداخته اند لذا درصدد بر آمدیم که نوشته حاضر به این موضوع پرداخته شود
ب)بیان مسئله
آیا مسولیت بدون تقصیر وکیل که در حقوق ما نوعی همان قاعده اتلاف فقهی است. در باب وظایف و تکالیف وکیل قابل اعمال است یا خیر؟ یا طبق مسولیت مبتنی بر تقصیر به رابطه علیت اقدام صورت گرفته و توسط وکیل همراه با تقصیر قابل مقایسه است؟ یا به بیان هر دو شامل میشود؟
در باب مسولیت مدنی ذکر این نکته ضروری است که در هیچ نظام حقوقی مبنای واحدی برای مسولیت مدنی انتخاب نگردیده ودلیل این عدم انتخاب از انجا ناشی میشود که از یک سو وجدان عمومی جامعه، جبران زیان وارده به زیان دیده را به طور کامل ضروری میداند و از سوی دیگر عدالت از محکوم نمودن شخصی که مرتکب