MSSP

%۳۰/۵۱۳

%۱۳/۶۴۰

%۴۸/۶۶۲

%۲۹/۶۲

همان‌طور که از نتایج جدول ۲-۱۷ در فصل دوم مشاهده شد، بار ۱ به‌دلیل قرار گرفتن در شین متصل به شبکه اصلی از قیود پخش توان و توان عبوری از خطوط تأثیر نپذیرفته است و تنها از قید توان دریافتی از شبکه اصلی تأثیرپذیر است. بنابراین حداقل کاهش مازاد در روش کلاسیک مربوط به بار ۱ ‌می‌باشد. سایر بارهای شبکه نیز با توجه به مشخصات فنی و محل قرارگیری آن‌ها در شبکه، به میزان متفاوتی از هر سه دسته از قیود شبکه تأثیر ‌می‌پذیرند. با توجه به نتایج جدول ‏۴‑۱۱، در روش کلاسیک این تفاوت در تأثیرپذیری از قیود شبکه سبب ایجاد MSSP نسبتاً زیاد در روش کلاسیک شده است. گفتنی است که با توجه به مقدار SRP کل شبکه در این روش، سایر نقاط تعادل حداقل سبب کاهش ۲۶/۴۸ درصدی مازاد کل شبکه خواهند شد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در روش MD، این مسأله به‌صورت متفاوتی رخ داده است. در این روش برای رسیدن به نزدیکترین نقطه جبهه پارتو به IP، مازاد بارهای کوچکتر مانند بار ۱ و ۲ شدیداً کاهش یافته­اند. علاوه بر این مازاد بارهای بزرگتر تا حدودی با افزایش مواجه بوده ­اند. به‌عبارت‌دیگر این روش سبب اجحاف بارهای بزرگتر در حق بارهای کوچکتر شده است. از نظر معیار برابری نیز روش MD سبب ایجاد SSP به مقدار ۳۶/۴۰۷ و MSSP به مقدار ۱۳/۶۴۰ درصد شده است که به‌ترتیب نشان­دهنده افزایش (۴۵/۹۵=۹۱/۳۱۱-۳۶/۴۰۷) و (۸۳/۱۲۶=۳۰/۵۱۳-۱۳/۶۴۰) درصدی نسبت به روش کلاسیک است. بنابراین روش MD در این ترکیب سبب نقصان در هر دو معیار برابری شده است. علاوه بر این میزان کارایی شبکه نیز نسبت به حداکثر آن در روش کلاسیک به میزان (۶۸/۱=۲۶/۴۸-۹۴/۴۹) درصد کاهش یافته است. بنابراین کاهش کارایی در روش MD بدون بهبود برابری بوده است.
حداقل­سازی تغییرات مقادیر مازاد بارها نسبت به IP در روش MND، سبب SRP حداقلی بار ۱ و حداکثری بار ۴ شده است. همان‌طور که پیش از این گفته شد، به‌دلیل تأثیرپذیری حداقلی بار ۱ از قیود شبکه، مقدار SRP آن در روش MND بسیار کم ‌می‌باشد. این مسأله سبب زیاد بودن اختلاف آن با SRP سایر بارها و در نتیجه بالا بودن مقدار MSSP در این روش شده است. بنابراین نحوه قرارگیری بارهای شبکه سبب شده تا کاهش معیار SSP در این ترکیب، معیار دیگر یعنی MSSP را به‌شدت افزایش دهد. برقراری روش MND در این ترکیب، کاهش (۸۶/۰=۲۶/۴۸-۱۲/۴۹) درصدی کارایی را همراه داشته است.
در سومین روش پیشنهادی (استفاده از MDND)، بارها دارای مقادیر SRP نزدیک به­هم می‌باشند. این شرایط سبب کاهش معیار MSSP به کمترین مقدار ممکن خود، یعنی ۲۹/۶۲ درصد شده است. اما همان‌طور که مشاهده می­ شود، این روش سبب افزایش (۳۹/۴۸=۹۱/۳۱۱-۳۰/۳۶۰) درصدی معیار SSP نسبت به روش کلاسیک شده است. در توضیح این مسأله می­توان گفت که یکسان­سازی مقادیر SRP در روش MDND، سبب شده تا SRP بار ۱ که در روش کلاسیک به‌دلیل موقعیت قرارگیری این بار در شبکه پایین بوده است، افزایش یابد. این افزایش در SRP بار ۱ باعث افزایش معیار SSP در روش MDND شده است. هزینه برقراری روش MDND در این شبکه، کاهش (۸۶/۲=۲۶/۴۸-۱۲/۵۱) درصدی کارایی است.
به‌منظور نمایش تأثیر بار ۱ بر معیار SSP و MSSP در روش­های مختلف، این بار را از شبکه حذف می‌شود و نتایج مربوط به این دو معیار و کارایی را مجدداً شبیه­سازی می‌کنیم. این نتایج در جدول ‏۴‑۱۲ ارائه شده است.
جدول ‏۴‑۱۲ مقادیر SSP، MSSP و کارایی، پس از حذف بار ۱ از ترکیب خوشه­ای از هفت بار
SRP
روش

کلاسیک

MD

MND

MDND

کل

%۷۷/۴۸

%۵۹/۴۹

%۴۹/۵۰

%۲۰/۵۱

SSP

%۹۴/۲۹۳

۹۴/۳۴۲

%۴۷/۲۸۳

%۳۰/۳۰۷

MSSP

%۶۷/۳۳۴

%۰۲/۳۸۵

%۲۳/۲۸۲

%۹۴/۱۷

مطابق با نتایج به‌دست آمده از جدول ‏۴‑۱۲، حذف بار ۱ سبب کاهش بسیار زیاد (۲۵/۳۸۰=۲۳/۲۸۲-۴۸/۶۶۲) درصدی معیار MSSP در روش MND نسبت به قبل از حذف این بار است و لذا مشخص است که بار ۱ به‌دلیل موقعیت قرارگیری خاص در شبکه، سبب افزایش زیاد معیار MSSP شده است. بنابراین پس از حذف بار ۱، روش MND سبب کاهش معیار SSP به میزان (۴۷/۱۰=۴۷/۲۸۳-۹۴/۲۹۳) و MSSP به میزان (۴۴/۵۲=۲۳/۲۸۲-۶۷/۳۳۴) درصد نسبت به روش کلاسیک شده که این به معنای بهبود هر دو معیار برابری در این روش است. برقراری روش MND در این ترکیب جدید منجر به کاهش (۷۲/۱=۷۷/۴۸-۴۹/۵۰) درصدی کارایی شده است که نسبت به قبل از حذف بار (۸۶/۰=۸۶/۰-۷۲/۱) درصد بیشتر کاهش یافته است.
بر اساس نتایج جدول ‏۴‑۱۲، حذف بار ۱ منجر به کاهش (۵۳=۳۰/۳۰۷-۳۰/۳۶۰) درصدی معیار SSP در روش MDND نسبت به قبل از حذف این بار شده است. اگرچه هنوز این معیار در روش MDND نسبت به روش کلاسیک بالاتر است ولی اختلاف آن‌ها نسبت به قبل از حذف بار به کمتر از یک سوم کاهش یافته است. علاوه بر این معیار MSSP روش MDND نسبت به قبل کاهش چشم­گیری یافته است، به‌نحوی که مقادیر SRP بار ۲ تا ۶ تا حد زیادی به یکدیگر نزدیک شده ­اند. برقراری روش MDND در این ترکیب جدید منجر به کاهش (۴۳/۲=۷۷/۴۸-۲۰/۵۱) درصدی کارایی شده که نسبت به قبل از حذف بار (۴۳/۰=۴۳/۲-۸۶/۲) درصد کمتر کاهش یافته است.
به‌منظور بررسی اثر تغییر پارامتر یکی از بارها بر بار دیگر در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه­ای از هفت بار، سناریو ب-۱ به‌صورت زیر تعریف می‌شود.
سناریو ب-۱: پارامتر بار ۵ از ۱۰۰۰ به ۱۲۰۰ مگاوات ساعت افزایش می­یابد.
در جدول ‏۴‑۱۳ سناریو الف-۴ و ب-۱ با یکدیگر مقایسه شده‌اند. در اینجا از معیار برابر به‌منظور بررسی اثر تغییر پارامتر بار ۵ بر مازاد دیگر بارها استفاده می‌کنیم.
جدول ‏۴‑۱۳ مقایسه SRP بار ۱ تا ۴ و ۶ تا ۷ در سناریوهای الف-۴ و ب-۱ نسبت به IP در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار

میان­کاله

۱۹

۹

ساری

۱۸

۱۰

همچنین دندروگرام UPGMA بین جمعیت­ها بر اساس شباهت ژنتیکی بین آن­ها نیز ترسیم گردید که بر اساس آن پنج منطقه مورد بررسی تشکیل سه کلاد را دادند. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز خوشه­ای منطقه محمودآباد به تنهایی تشکیل یک خوشه جداگانه را داد و مناطق انزلی و میان­کاله به همراه ساری تشکیل یک خوشه را دادند (شکل ۹-۴).
شکل ۸-۴- نمودار گرافیکی جدایی مناطق مورد بررسی در مطالعه حاضر
شکل ۹-۴- دندروگرام UPGMA نمونه­های جمع­آوری شده شگ­ماهی براشنیکووی از مناطق مختلف بر اساس معیار شباهت ژنتیکی (نئی، ۱۹۷۸)
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری

۵- بجث

۱-۵- مطالعات تعداد نمونه، روش استخراج DNA و انتخاب نشانگرها

تعیین تعداد نمونه مورد نیاز در مطالعات ژنتیک جمعیت از اهمیت بسزایی برخوردار است و این تعداد نمونه به طور خاص متأثر از نوع نشانگر مورد استفاده قرار می­گیرد. تعداد نمونه با تعداد آلل شناسایی شده در نشانگرها ارتباط مستقیم داشته و مارکرهای متنوع­تر به تعداد نمونه بیشتری نیاز دارند. همان­طور که اشاره شد تعداد آلل مشاهده شده در لوکوس­های ریزماهواره زیاد بوده (بیشتر از ۱۰ آلل) و میزان تنوع بالایی را می­توانند نشان دهند و از سویی فراوانی آللی نیز در این نشانگرها پایین است؛ لذا به منظور انجام آنالیزهای آماری در این مطالعات باید از تعداد نمونه کافی استفاده کرد. رضایی و همکاران (۲۰۱۱) در بررسی تنوع ژنتیکی ماهی سفید (Rutilus frisii kutum) از ۷۵ نمونه ماهی (۲۵ نمونه ماهی در هر منطقه) در سه منطقه از سواحل جنوبی دریای خزر استفاده کردند. در مطالعه­ ای بر روی ماهی کلمه در سواحل استان گلستان، تعداد ۲۹ نمونه در هر منطقه با بهره گرفتن از نشانگرهای ریزماهواره مورد آنالیز و بررسی قرار گرفتند (کشیری و همکاران، ۱۳۸۹). در مطالعه صورت گرفته در شش جمعیت از کپور معمولی (Cyprinus carpio L.) با بهره گرفتن از نشانگرهای ریزماهواره، به­ازای هر منطقه تعداد ۳۰ نمونه ماهی را مورد استفاده قرار دادند (لی و همکاران، ۲۰۰۷). در مطالعه تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت ماهی سیاه­کولی (Vimba vimba persa) با بهره گرفتن از نشانگرهای ریزماهواره در رودخانه­های حویق و گرگانرود، تعداد ۳۰ نمونه در رودخانه حویق و ۲۵ نمونه ماهی را در رودخانه گرگانرود مورد استفاده قرار دادند. بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت­های ماهی قباد (Scomberomorus guttatus) با بهره گرفتن از لوکوس­های ریزماهواره در چهار ایستگاه در خلیج فارس از تعداد ۱۶۰ نمونه ماهی قباد (بطور میانگین ۴۰ نمونه ماهی قباد در هر ایستگاه) استفاده گردید (عابدی و همکاران، ۱۳۹۰). ساختار جمعیتی ماهی سنگ­سر معمولی (Pomadasys kaakan) در آبادان و بندرعباس با بهره گرفتن از روش AFLP مورد بررسی قرار­گرفت که در این مطالعه به ترتیب از ۱۴ نمونه در آبادان و ۱۱ نمونه ماهی سنگ­سر در بندرعباس استفاده نمودند (سالاری و همکاران، ۱۳۹۱). در مطالعه حاضر به منظور بررسی تنوع ژنتیگی شگ­ماهی براشنیکووی تعداد ۲۸ نمونه در هر منطقه (در مجموع ۱۴۰ نمونه) مورد استفاده قرار گرفت که این تعداد نمونه نیز متناسب با تعداد پیشنهادی برای بررسی­های ژنتیک جمعیتی می­باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در مطالعات ژنتیک جمعیت، DNA مورد نیاز با بهره گرفتن از روش­های مختلفی استخراج می­گردد. از جمله روش­های استخراج می­توان روش کیت، روش آمونیوم استات، روش نمکی و روش فنول-کلروفرم را اشاره کرد. در این مطالعه به منظور استخراج DNA از روش فنول- کلروفرم استفاده گردید. این روش نیز روشی قوی در مطالعات ژنتیکی بوده و DNA حاصل شده از این روش دارای کیفیت و کمیت کافی برای انجام PCR خواهد بود (اویسی و همکاران، ۱۳۸۸). نتایج حاصل از بررسی کیفیت و کمیت DNAهای استخراجی در این مطالعه نیز بیانگر مناسب بودن روش مورد استفاده بوده و باندهای ایجاد شده از این DNAها باندهایی قوی بود. هنگامی که جمعیت­های مختلف با هم مقایسه می­شوند باید توجه داشت که میزان تنوع ژنتیکی برآورد شده به نوع نشانگر مورد استفاده نیز بستگی دارد. نرخ جهش­پذیری در بین ژنوم­های مختلف متفاوت است و نشانگرهایی که روند تکامل سریع‌تری دارند (مثل ریزماهوارک­ها) تنوع ژنتیکی بالاتری را در مقایسه با نشانگرهایی که کندتر تکامل می­یابند (مثل آلوزایم­ها) نشان می­ دهند. علاوه براین، مقایسه ژن­های هسته­ای و اندامکی می ­تواند تحت تأثیر پدیده­هایی باشد که در گذشته جمعیت اتفاق افتاده است. اندازه کوچک جمعیت مؤثر در mtDNA و cpDNA بدین معناست که هنگامی که عوامل موقتی یا دائمی اندازه جمعیت را به شدت کاهش دهند این ژن­ها در مقایسه با ژن­های هسته­ای سریع­تر نابود می­شوند (کیوان­شکوه و درافشان، ۱۳۸۹). لذا در این مطالعه از نشانگرهای ریزماهواره که توانایی بالایی در نشان دادن آلل­های موجود در لوکوس­های کروموزومی دارند، استفاده شد.

۲-۵- مطالعات تنوع ژنتیکی

تنوع ژنتیکی در ساختار جمعیت­ها از مهم ترین و اساسی ترین اصول لازم برای بقا و تکامل موجودات می­باشد که موفقیت و تداوم نسل جمعیت ماهیان را به خصوص در شرایط محیطی متغییر متضمن می­ شود (دیز و پرسا، ۲۰۰۹). صید بیش از حد و استرس­زاهای دیگر محیطی همچون آلودگی‌های محیطی با کاهش اندازه جمعیت مؤثر قابلیت جمعیت را برای حفظ تنوع کاهش می­دهد و بقای آن­ها را به­خطر می­ اندازد. تخمین این موضوع در جمعیت ماهیان به­علت مهاجرت به داخل جمعیت و بازگشت شیلاتی در کوتاه مدت ممکن است به راحتی تشخیص داده نشود ولی در بلند مدت و به خصوص برای ماهیان غیر مهاجر مانند کفشک­ماهیان می ­تواند اثرات به­مراتب شدیدتری وارد نمـاید (آمای و همکاران، ۲۰۰۶؛ تئودوراکیـس و شـوگارت، ۲۰۰۱). شـگ­ماهـی براشنیکـوی (A. braschnikowi) یکی از گونه­ های جنس Alosa از راسته شگ­ماهی­شکلان^[۳۱] دریای خزر بوده که به فراوانی در سواحل جنوبی دریای خزر پراکنش دارد و به سبب فراونی آن در سواحل دریای خزر تا حدودی به لحاظ اقتصادی اهمیت پیدا کرده است. متأسفانه پیش از این مطالعه هیچ گونه تحقیقی در زمینه تنوع ژنتیکی نه تنها این گونه بلکه بر روی هیچ کدام از دیگر اعضای گونه شگ­ماهی­شکلان در دریای خزر صورت نپذیرفته است، لذا این مطالعه به عنوان اولین گزارش از وضعیت ساختار جمعیتی شگ­ماهی براشنیکوی (A. braschnikowi) به عنوان یک گونه بومی اکوسیستم دریای خزر است. نشانگرهای ریزماهواره امروزه به­عنوان یکی از پرکاربردترین نشانگرها در بررسی­های ژنتیک جمعیت بوده و علاقه­مندان زیادی را در مباحث ارزیابی ذخایر و بررسی­های تاکسونومیکی موجودات و از جمله گونه­ های وحشی و پرورشی ماهیان به خود جلب کرده است (لیو و همکاران، ۲۰۰۹). این نشانگرها به دلیل فراوانی بالا در ژنوم، همبارز بودن، توارث مندلی، کوچک بودن اندازه جایگاه ژنی و در نتیجه سهـولت تعیین ژنوتیـپ از طریق واکنـش زنجـیره­ای پلی­مراز و همچنین چند شکلی بالایشان مناسب هسـتند (چن و همکاران، ۲۰۰۸؛ دیـوودی و آویس، ۲۰۰۰). متاسفانه با توجـه به پراکنـش و فراوانی بالا و نقش و اهمیت شگ­ماهیان در هـرم اکـولوژیکـی و هرم انرژی اکوسیستم دریای خزر، این گونه فاقد جایگاه ژنی اختصاصی بوده و در این مطالعه از نشانگرهای ریزماهواره معرفی شـده در شگ­ماهی آمریکایی بر اساس تنوع بالایشان انتخاب شدند (جولیـان و بارتـرون، ۲۰۰۷). با وجـود غیراختصاصـی بودن جایگاه­هـای مورد استـفاده، هر شـش نشانگـر در شگ­مـاهی براشنیـکووی (A. braschnikowi) از خود چند شکلی بالایی نشان دادند. همچنین براساس نتایج حاصل از نرم‌افزار GENEPOP مبنی بر این که هیچ کدام از جایگاه­های ژنی عدم تعادل پیوستگی نشان ندادند (۶۸۴/۰P=)، جایگاه­های ژنی مزبور را برای استفاده در این مطالعه مناسب ساخت. اگر لوکوس­ها به­ صورت مستقل در طی تولید مثل از یکدیگر جدا شوند در توازن همبستگی خواهند بود و اگر به­ صورت غیرمستقل از هم باشند، آن را تحت عنوان همبستگی نامتوازن^[۳۲] می­نامیم. این پدیده به دلایل مختلفی رخ می­دهد که یکی از متداول­ترین آن­ها نزدیکی لوکوس­ها به یکدیگر بر روی یک کروموزوم است. هنگامی که داده ­ها از چندین لوکوس مختلف برای تحلیل تنوع زنتیکی جمعیت­ها استفاده می­ شود باید این پدیده همبستگی نامتوازن حتماً مورد آزمون قرار گیرد. وجود این پدیده منجر می­ شود که لوکوس­ها رفتار متفاوتی از خود نشان دهند؛ مثلا اگر آلل­های خنثی به آلل­های گزینشی مرتبط باشند، لوکوس­های مرتبط با این آلل­ها از موازنه هاردی- واینبرگ تبعیت نمی­کنند حتی اگر جمعیت به اندازه کافی بزرگ بوده و تولید مثل آن­ها تصادفی باشد.
در بررسی­های ژنتیک جمعیت از پارامترهای مختلفی همچون میزان هتروزیگوسیتی و تعداد آلل (واقعی و مؤثر) استفاده می­ شود و براساس یک پارامتر به تنهایی نمی­ توان قضاوت صحیحی راجع به افزایش یا کاهش تنوع ژنتیکی جمعیت ماهیان داشت. پیرایه­سنج­های مربوط به تنوع ژنتیکی (همچون هتروزیگوسیتی و تعداد آلل) برای جمعیت­ها از لحاظ روبرو شدن با تغییرات محیطی مهم هستند و ویژگی­هایی همچون اندازه بدن و قابلیت رقابت وتوانایی یک موجود برای بقا در زیستگاه­های طبیعی را تعیین می­ کند (فرانکهام، ۲۰۰۸؛ هاکانسون و جینسن، ۲۰۰۵). در مطالعه حاضر میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده در سطح جمعیت­ها (۰۳/۰±۵۶۸/۰Ho= ) به­دست آمد که نسبت به مقدار اعلام شده برای ماهیان آب شیرین (۱۲/۰±۵۴/۰Ho=) بیشتر می­باشد (دیوودی و آویس، ۲۰۰۰). آلل‌های نادر فراوانی پایینی داشته (کمتر از ۰۱/۰) و به ­همین دلیل ارتباط ناچیزی با مقدار هتروزیگوسیتی داشته و حذف آلل­های نادر تأثیر چندانی در مقدار هتروزیگوسیتی مشاهده شده ندارد. به همین دلیل در مطالعات ژنتیک جمعیت این شاخص (هتروزیگوسیتی) به تنهایی نمی­تواند نتیجه قابل اطینانی را به­دست دهد و بیشتر مبتنی بر تغییرات تصادفی در فراوانی آلل­هاست (کیتادا و همکاران، ۲۰۰۹). میزان تنوع آللی نسبت به هتروزیگوسیتی در مطالعات ژنتیک جمعیت از اهمیت بیشتری برخوردار است (لی و همکاران، ۲۰۰۹). آلل مؤثر شاخص بسیار مهمی در مطالعات جمعیتی بوده و افزایش یا کاهش آن می ­تواند منعکس کننده افزایش یا کاهش اندازه مؤثر جمعیت باشد (دیز و پرسا، ۲۰۰۹؛ لیند و همکاران، ۲۰۰۹). در مطالعه­ ای بر روی ماهی سفید (Rutilus frisii kutum) در رودخانه­های تنکابن و چشمه کیله، میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده در سطح جمعیت­های مورد بررسی ۷۷/۰ به­دست آمد که از مقادیر اعلام شده برای ماهیان آب شیرین و رودکوچ (به ترتیب ۴۶/۰ و ۶۸/۰) بیشتر بود ولی نتایج حاصل از آنالیز غنای آللی تعداد متوسط آلل در سطح جمعیت­ها را ۹۵/۷ نشان داد که از مقدار اعلام شده برای ماهیان رودکوچ (۳/۱۱) کمتر بود و دلیل آن را عدم توجه در موقع رسازی بچه­ماهیان هنگامی که به وزن رهاسازی می­رسند، بیان کردند؛ زیرا بچه­ماهیان را بدون توجه به محل صید مولدین در رودخانه­های مختلف رهاسازی می­ کنند (رضایی و همکاران، ۱۳۹۰). در مطالعه حاضر بر اساس نتایج حاصل از آنالیز غنای آللی تعداد ۶۳/۱۲ آلل در سطح جمعیت­ها به­دست آمد که این عدد هم نیز از میزان اعلام شده برای ماهیان آب شیرین و رودکوچ (به ترتیب ۱/۹ و ۸/۱۰) بیشتر بود. در مطالعه­ ای با بهره گرفتن از هشت جفت نشانگر دی‌نوکلئوتیدی ریزماهواره بر روی دو گونه Alosa fallax و Alosa alosa اعلام شد که میزان متوسط آلل در هر لوکوس در دو گونه نامبرده به ترتیب ۵۰/۴ و ۸۸/۴ به­دست آمد که از مقادیر مشابه به­دست آمده در این تحقیق کمتر بود (فاریا و همکاران، ۲۰۰۴). همچنین میزان هتروزیگوسیتی را در دو گونه A. fallax و A. alosa به ترتیب ۵۶۰/۰ و ۴۴۵/۰ بیان کردند. بالا بودن تعداد آلل مشاهده شده در تحقیق حاضر (A. braschnikowi) نسبت به دو گونه A. alosa و A. fallax می ­تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در این مورد تفاوت در نوع گونه، تفاوت در نوع پرایمر وتفاوت در تعداد نمونه نیز می ­تواند دخیل باشد ولی در کل نتایج به‌دست آمده می ­تواند حاکی از تنوع ژنتیکی نسبتاً بالای گونه شگ‌ماهی خزری در این مطالعه باشد.
میانگین تعداد آلل و هتروزیگوسیتی مشاهده در این مطالعه از مقادیر بیان شده طی مطالعه بر روی گونه ماهی شگ‌ماهی آمریکایی (A. sapidissima) کمتر بود (جولیان و بارترون، ۲۰۰۹) که علت آن می ­تواند تفاوت در تعداد نمونه­ها، تفاوت در تعداد پرایمر مورد استفاده، اختصاصی­نبودن آغازگرها و تفاوت در گونه مورد بررسی باشد. با­توجه به نتایج آنالیز غنای آللی (میانگین غنای آللی= ۶۳/۱۲) در نرم افزارFSTAT ver 2.9.3 (گودت، ۲۰۰۱) و مقایسه با میزان ارائه شده برای ماهیان آب شیرین (۶٫۱±۹٫۱، دیوودی و آویس، ۲۰۰۰)، می­توان بیان نمود که تعداد آلل مشاهده شده در تحقیق حاضر متأثر از تعداد نمونه نبوده است.
میانگـین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار در سطح جمعیت­های مورد مطالعه از ماهی A. braschnikowi در این تحقیق به ترتیب ۵۶۸/۰ و ۸۷۲/۰ به­دست آمد که بیانگر کم­تر بودن معنی­دار مقدار هتروزیگوسیتی مشاهده شده نسبت به هتروزیگوسیتی مورد انتظار بود. دلایل متعددی برای توجیه کمتر بودن هتروزیگوسیتی مشاهده شده نسبت به هتروزیگوسیتی مورد انتظار وجود دارد که میزان جریان ژنی بالا و خطا در هنگام قرائت آلل­ها از­جمله دلایل مطرح در این زمینه هستند (لی و همکاران، ۲۰۰۹؛ کیلا و همکاران، ۲۰۰۴). با مقایسه این دو پارامتر (هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار) می­توان مشخص نمود که آیا هتروزیگوسیتی محاسبه شده برای یک جمعیت با مقدار قابل انتظار متفاوت است یا نه. هنگامی که Ho به­ صورت معنی­دار از He کمتر است، باید احتمال اثر والاند را نیز در نظر بگیریم. از اینرو درک علت تفاوت بین Ho و He دشوار است. همچنین از آنجایی که بر روی ماهی مورد مطالعه در این تحقیق برنامه ­های بهگزینی و تکثیر مصنوعی صورت نمی­گیرد، لذا می­توان تأثیر این عوامل را بر روی کم بودن هتروزیگوسیتی مشاهده شده مردود دانست؛ زیرا این عوامل هم می­توانند باعث ایجاد انحراف از تعادل هاردی- واینبرگ و در نتیجه کاهش معنی­دار هتروزیگوسیتی شوند. مقادیر ضریب درون آمیزی به­دست آمده در جایگاه­های ژنی نشان از کسری هتروزیگوسیتی معنی­دار داشت (۰۰۱۶۷/۰P=). از جمله دلایل در این خصوص می­توان وجود آلل نول، اختلاط بین جمعیت­ها و ویژگی خود ریزماهواره­ها را برشمرد. وجود درون آمیزی بین گونه­ ها فراوانی آللی را تغییر نداده بلکه منجر به افزایش نسبت افراد هموزیگوت در جمعیت می­ شود و از این طریق تنوع ژنتیکی فردی کاهش می­یابد. همچنین با توجه به نتایج مبتنی بر احتمال وجود آلل نول در تمامی جایگاه­ها با میانگین ۱۷۲/۰ توسط نرم‌افزار Microchecker می­توان آلل نول را از مهمترین عوامل دخیل در کسری هتروزیگوسیتی بیان کرد (لی و همکاران، ۲۰۰۷).
بر اساس مطالعات صورت­ گرفته در نشانگرهای ریزماهواره مشخص گردید که تنوع ژنتیکی در ماهیان آب شیرین به سمت ماهیان رود کوچ و دریایی روند افزایشی دارد (دیوودی و آویس، ۲۰۰۰). مقادیر متوسط هتروزیگوسیتی در این سه منطقه به ترتیب ۵۴/۰، ۶۸/۰ و ۷۷/۰ و مقادیر متوسط تعداد آلل­ها در جایگاه­های ژنی برای این محیط­ها به ترتیب ۱/۹، ۸/۱۰ و ۹/۱۹ گزارش شده است. در محیط‌های دریایی نسبت به محیط­های آب شیرین و رودخانه­ها فضا وغذا بیشتر و رقابت برای دستیابی به این موارد کمتر است. لذا جمعیت­ها در محیط­های دریایی می­توانند اندازه مؤثر بیشتری داشته باشند و اندازه جمعیت مؤثر ارتباط مستقیمی با تنوع ژنتیکی و آللی دارد. از اینرو می­توان تنوع ژنتیکی بالاتر در محیط­های دریایی را در ارتباط مستقیم با اندازه جمعیت مؤثر بالاتر این محیط­ها دانست.

۳-۵- مطالعات مربوط به تعادل هاردی- واینبرگ

نتایج به­دست آمده در این مطالعه بیانگر انحراف بالا از تعدادل هاردی- واینبرگ در اکثر جایگاه‌های ژنی-جمعیت بود. پس از اعمال ضریب تصحیح بونفرونی از بین ۳۰ حالت ممکن (شش نشانگر × پنج جمعیت) تنها یک حالت در تعادل قرار داشت و در بقیه حالات ممکن انحراف معنی­دار از تعادل مشاهده گردید. تعادل هاردی- واینبرگ در شرایطی که آمیزش کاملا تصادفی باشد و شانس لقاح برای تمامی گامت­ها برابر باشد مورد انتظار است؛ بنابراین برای جمعیت­هایی که در منطقه­ای محصور قرار گرفته‌اند، امکان انحراف از تعادل وجود دارد. دریای خزر محیط بسته­ای است و با آب‌های آزاد ارتباطی ندارد؛ لذا می­توان این موضوع را عاملی مهم در خارج کردن حالت َشانس در آمیزش­ها بیان داشت. دلایل متعددی برای ایجاد انحراف از تعادل در جمعیت­های ماهیان بیان شده است. انحراف از تعادل در جمعیت­ها می ­تواند به دلایلی همچون رانش ژنتیکی تصادفی، اندازه کوچک نمونه، مهاجرت، درون آمیزی و برنامه ­های بهگزینی باشد (لوسنتینی و همکاران، ۲۰۰۶؛ دال و همکاران، ۲۰۰۶؛ لیو و همکاران، ۲۰۰۵). اپلیارد و همکاران (۲۰۰۲) انحراف از تعادل مشاهده شده در برخی جایگاه­ها در مطالعه ساختار ژنتیکی تن­ماهی چشم­درشت را به خطای نمونه برداری و بریجتی و همکاران (۲۰۰۵) در بررسی جمعیت اردک­ماهی (Esox luscious Linnaeus) به اندازه کوچک جمعیت ناشی از حوادث بعد از عصر یخبندان نسبت دادند. ویندهیا و همکاران (۲۰۰۵) در مطالعه ساختار جمعیتی کپور­ماهی هندی (Labeo dero) انحراف از تعادل را در هیچ یک از جایگاه­ها مشاهده نکردند. زآ و همکاران (۲۰۰۵) در مطالعه تاس­ماهی چینی مشاهده انحراف از تعادل هاردی- واینبرگ را به تلاقی خویشاوندی و حضور آلل­های نول نسبت دادند.
بر اساس نتایج به­دست آمده در این تحقیق بر اساس زنجیره Markov مشخص گردید که در جایگاه EF014998 جمعیت ساری در تعادل قرار دارد (۸۲۷۲/۰P=) و بقیه جمعیت­ها انحرف معنی‌داری را از تعادل نشان دادند (۰۵/۰P<). منطقه انزلی در هیچ کدام از جایگاه­های ژنی در تعادل قرار نداشت و منطقه گمیشان تنها در جایگاه EF015004 در تعادل قرار گرفت (۰۹۳۱/۰P=). در منطقه محمودآباد نیز تمامی جایگاه­ها به­غیر از جایگاه EF014999 انحراف معنی­دار از تعادل را نشان دادند ولی منطقه میان­کاله در تمامی جایگاه­ها خارج از تعادل بود. منطقه ساری نیز علاوه بر جایگاه EF014998 نیز در جایگاه EF015004 (3457/0P=) در تعادل قرار داشت. جایگاه­های EF015000، EF014992 و EF014993 در تمامی جمعیت­ها خارج از حالت تعادل هاردی- واینبرگ بودند. از آنجایی که برنامه ­های بهگزینی و حفاظت در گونه مورد مطالعه در تحقیق حاضر صورت نمی­گیرد، لذا به­نظر می­رسد دیگر عوامل نامبرده همچون حضور آلل نول و درون­آمیزی نقش بیشتری در ایجاد انحراف از تعادل هاردی- واینبرگ دارند. همچنین می­توان بیان داشت که مهاجرت­های تغذیه­ای و تولید مثلی (کد، ۲۰۱۳) نیز از دیگر عواملی بوده که باید در این خصوص حتماً مد نظر قرار گیرد. لازم به ذکر است که با توجه به بسته بودن دریای خزر می­توان انتظار درون آمیزی بین مناطق و کمبود هتروزیگوسیتی معنی­دار نسبت به هتروزیگوسیتی مورد انتظار و به تبع آن انحراف از تعادل هاردی- واینبرگ را داشت. خطای نمونه­برداری نیز به­ دلیل جمع­آوری نمونه­ها در طول فصل می ­تواند مهم­ترین عامل در ایجاد انحراف از تعادل در نظر گرفته شود.

جهت تعیین اولویت معیارهای اصلی تحقیق از تکنیک آراس بهره مند می شویم، باید توجه نمود تعداد افراد متخصص و خبره در حوزه دانشی مورد مطالعه دراین تحقیق بسیار محدود می باشد و محدودیت دسترسی به این دسته از افراد موجب شده است تا محقق تلاش نماید در نظرسنجی به منظور دسته بندی متغیرهای تحقیق، از تعدادی خبره کمک بگیرد، تا تنها به خبرگانی اکتفا نماید که بیشترین میزان دانش و تجربه را دارا هستند. بکارگیری تعداد زیاد نظرات تنها بر گستردگی مقیاس مسئله، افزایش پیچیدگی فرایند حل مسئله و کاهش کارایی جواب به دست آمده منتهی می شود و نتیجه علمی و قابل تفسیری را در بر نخواهد داشت محقق نظر خبره را جهت گردآوری مقایسات زوجی مورد گردآوری قرار خواهد داد.
نتیجه: نظرات مورداستفاده در فازدوم، تعداد پنج نظر برای تعیین اولویت معیارهای اصلی می باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فاز سوم: گردآوری نظرات خبرگان جهت تعیین میزان اثرگذاری هریک از زیر معیارهای تحقیق
در این گام، محقق پرسشنامه مقایسات زوجی فازی را تهیه و ساختار بندی نموده که این نظرات جهت تحلیل در تکینک دیماتل فازی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. همچنین باید اشاره نمود توضیحات کامل مرتبط با تکینک های نام برده شده در فاز دوم و سوم در ادامه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
نتیجه: تعداد نظرات مورداستفاده در فاز سوم، پنج نظر برای تعیین اثرگذاری زیرمعیارها می باشد.
۳-۵٫ تکنیک های به کارگرفته شده در پژوهش
محقق به منظور دسته بندی و رتبه بندی هرچه صحیح تر از تکنیک هایی به شرح زیر در تحقیق استفاده نموده است:
۳-۵-۱٫ تئوری فازی
لطفی عسگری زاده در سال ۱۹۶۵،تئوری مجموعه فازی را برای حل مسائلی که در آنها معیارهای تعریف شده واضحی وجود ندارد، معرفی کرد(مومنی،۱۳۸۷: ۱۸۷). اگر عدم اطمینان (فازی بودن) تصمیم گیری انسان درنظر گرفته نشود، نتایج می توانند گمراه کننده باشد. یک عمومیت در میان عبارات توصیفی مثل “به احتمال زیاد"، “احتمالاًچنین است"، “نه خیلی واضح"، “تقریباًخطرناک"، که اغلب در زندگی روزانه به گوش می خورد، به این معنا است که همگی توصیفات شامل درجه ای از عدم اطمینان می باشند. بنابراین تئوری فازی برای حل چنین مشکلاتی به کار می رود. در چهار دهه گذشته این تئوری در بسیاری از زمینه ها به کار گرفته شده است. تئوری مجموعه های فازی چون موضوعات ریاضی، دقیق تعریف شده که به قوانین منطقی کلاسیک وابسته می باشد و در آن به استفاده از رویکرد زبان شناختی اشاره شده است( ۲۰۰۶: ۷۷۲, ۷۷۶، Chiang). منطق اصلی رویکرد زبان شناختی این است که ارزش های حقیقی، مجموعه های فازی(مبهم)هستند و قوانین استنتاج بیشتر از اینکه دقیق باشند، تقریبی هستند. یک عدد فازی مثلثی که نوع به خصوصی از عدد فازی ذوزنقه ای است در کاربرد های فازی بسیار مشهور می باشد. همچنان که در فرمول ذیل، نشان داده شده عدد فازی مثلثی M با(a,b,c) نشان داده می شود و عملکرد عضویت به صورت شکل ۳-۱ است.
شکل۳-۱ عملکرد عضویت یک عدد فازی
=µ
(۳-۱)
پارامتر b بزرگترین درجه عضویت است کهfM(b)=1می باشد.در حالیکه a, وc کران پایینی وبالایی می باشند.
۳-۵-۲٫ آراس^[۴۶]
فرایند حل مسئله با بهره گرفتن از روش آراس به طور دقیق با بهره گرفتن از گام‌های زیر شرح داده می شود:
گام اول: تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری^[۴۷]
اولین گام در حل هر مسئله تصمیم‌گیری چندمعیاره، تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری است. در تصمیم‌گیری چندمعیاره از مسئله بهینه‌سازی گسسته هر مسئله‌ای که باید حل شود با ماتریس تصمیم‌گیری به شکل زیر نمایش داده می‌شود. که برایm گزینه ممکن ارزیابی‌ شده(ردیف) روی nمعیار معین (ستون) تنظیم می‌شود.
(۳-۲)
که در آن m– تعداد گزینه‌ها، n– تعداد معیار معین هر گزینه تصمیم، – ارزشی که مقدار کارایی گزینه‌یi در شرایط معیار j را بیان می‌کند، – مقدار بهینه‌ی معیار j .
گام دوم: تعیین مقدار بهینه‌ی هر معیار
بعد از تشکیل ماتریس تصمیم‌گیری، گام بعدی در این روش تعیین مقدار بهینه‌ی هر معیار می‌باشد. اگر مقدار بهینه‌ی معیار j برای تصمیم‌گیرندگان مشخص نبود آنگاه:
اگر مقدار بیشینه (ماکزیمم) برتری داشت:
(۳-۳)

و چنانچه مقدار کمینه (مینیمم) برتری داشت:
(۳-۴)

که در آن مقدار بهینه‌ی گزینه i در ارتباط با معیار jمی‌باشد(Turskis & Zavadskas, 2010: 598- 600).
مقادیر بیشینه به معنی مجموعه‌ای از معیارهای از نوع سود می‌باشد. یعنی جهت و سوی بهینگی بیشینه سازی است. و مقادیر کمینه به معنی مجموعه‌ای از معیارهای از نوع هزینه می‌باشد. یعنی جهت و سوی بهینگی کمینه سازی است(Dadelo et al, 2012: 70).
معمولاً، مقادیر عملکرد(کارایی) و وزن معیارها به عنوان ورودی در ماتریس تصمیم‌گیری نمایش داده می‌شود. معیارها، همچنین مقادیر و وزن‌های اولیه‌ی معیارها به وسیله‌ی کارشناسان و خبرگان تعیین می‌شود. اطلاعات به دست آمده می‌توانند به وسیله‌ی اشخاص ذینفع با توجه به اهداف و فرصت‌های آنان تصحیح شوند. سپس تعیین اولویت‌هایگزینه‌ها است که در چند مرحله (گام) انجام می‌شود(Turskis & Zavadskas, 2010: 600).
گام سوم: محاسبه‌ی ماتریس تصمیم نرمال^[۴۸]
معمولاً معیارها اهمیت، اندازه و مقیاس‌های متفاوتی دارند. هدف گام بعدی این است که از معیارهای نسبی به مقادیر ارزش‌های وزن دهی شده برسد. به منظور جلوگیری از مشکلات ناشی از ابعاد مختلف معیارها، از نسبت(نرخ) ارزش بهینه استفاده شده است. نظریه‌های مختلفی در توصیف نسبت(نرخ) ارزش بهینه وجود دارد. با این حال مقادیر با بهره گرفتن از نرمال سازی ماتریس تصمیم‌گیری در بازه‌یا فاصله‌ی [۱و۰] یا بازه‌ی [∞و۰] ترسیم شده است.
در گام سوم مقادیر اولیه‌ی همه‌ی معیارها نرمال می‌شود، مقادیر که با بهره گرفتن از فرمول‌های زیر محاسبه می‌گردد، ماتریس تصمیم‌گیری نرمال شده را معین می‌کند.
(۳-۵)
معیاری که ارزش مورد نظر (ترجیحی) آن بیشینه است، به شکل زیر نرمال می‌شود:

(۳-۶)
معیاری که ارزش ترجیحی آن کمینه است، با بهره گرفتن از ۲ گام زیر نرمال می‌شود:
(۳-۷)

هنگامی که مقادیر بدون مقیاس(نرمال) هر معیار مشخص شد، در اصل، همه‌ی معیارهایی که در ابتدا مقیاس‌های متفاوتی داشتند می‌توانند با یکدیگر مقایسه شوند.
گام چهارم: محاسبه‌ی ماتریس تصمیم نرمال وزن دار^[۴۹]
گام چهارم تعریف (معین کردن) ماتریس نرمال - وزن دار شده، است. می‌توان وزن معیار را با ۱ >>0 ارزیابی نمود. فقط وزن‌های کاملاً سنجیده (به درستی تعیین‌شده) باید استفاده گردد، زیرا وزن‌ها همیشه ذهنی هستند و در جواب مسئله تأثیر دارند. ارزش وزن معمولاً به وسیله‌ی روش ارزیابی کارشناس تعیین می‌گردد. مجموع وزن‌های باید به شکل زیر محدود شوند: (Turskis & Zavadskas, 2010: 601)
(۳-۸)

(۳-۹)
مقادیر وزن داده‌شده– نرمال شده‌ی تمام معیارها به شکل زیر محاسبه می‌گردد:
(۳-۱۰)

انگیزش درونی به مواردی اطلاق می‌شود که پاداش مورد انتظار فرد در قبال رفتاری معین یک منبع درونی است. یعنی فرد برای رسیدن به تقویتهای درونی عمل ویژه‌ای را انجام می‌دهد، هر چند این عوامل درونی با عوامل بیرونی سازگاری داشته باشند یا نداشته باشند و حتی موجب تنبیه فرد شوند. انگیزش درونی زمانی معنی پیدا می‌کند که منبع تقویت کننده رفتار یا منبع پاداش دهنده یک عامل بیرونی است. به عبارتی فرد برای رسیدن به یک حالت یا شرایط معین بیرونی رفتاری را انجام می‌دهند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به عنوان مثال دو نفر دانش‌آموز که هر دو برای قبولی در امتحان تلاش می‌کنند، حتی اگر رفتار و نتیجه عملکرد آنها یکسان باشد، انگیزش آنها ممکن است کاملاً متفاوت باشد و دانش‌آموزی که برای گرفتن جایزه‌ای ویژه‌ که از طرف والدینش وعده داده شده، تلاش می‌کند، از یک انگیزش بیرونی تبعیت می‌کند. دانش‌آموز دیگر که برای رسیدن به لذت حاصل از موفقیت تلاش می‌کند، دارای یک انگیزه درونی است.
۲-۱-۲۳- انگیزش پیچیده
انگیزه‌های پیچیده، انگیزه‌هایی هستند که از دو عامل اصلی ۱٫ سایق‌های ذاتی و زیستی و ۲٫ سایق‌های آموخته تشکیل شده‌اند.
به عبارتی تأثیر عوامل مختلفی چون زیستی، اجتماعی و محیطی در این نوع انگیزش دیده می‌شود،‌ مانند میل جنسی.
میل جنسی: میل جنسی یک انگیزه‌ پیچیده است و اساس آن را سایق ذاتی تشکیل می‌دهد، یعنی سایقی زیستی که تا حدودی به وسیله هورمون‌های خاص کنترل می‌شود. علاوه بر این میل جنسی تا حدود زیادی تحت تأثیر سایق‌های آموخته یا اکتسابی قرار دارد و با فرهنگ خاص و تجارب رشد خاص فرد ارتباط دارند.
از دیگر انگیزه‌های پیچیده می‌توان از انگیزه پیشرفت، پیوندجویی، خودمختاری، تسلط، نماش و پرخاشگری نام برد. مفهوم انگیزه‌های پیچیده به ما این نکته را یادآوری می‌کنند که نباید در زمینه رفتار انسانی، تبیین‌هایمان را بیش از حد ساده بگیریم. کاهش دادن چرایی رفتار به تعدادی سایق ذاتی اگر نگوییم غیر ممکن، دست کم دشوار است.
- انگیزه‌های هوشیار در مقابل انگیزه‌های ناهوشیار
انگیزه‌های هوشیار عموماً در چارچوب هوشیاری فرد عمل می‌کنند به این معنی که فرد از ریشه رفتارهای مرتبط با آنها آگاهی دارد. اما انگیزه‌های ناهوشیار عمدتاً خارج از حوزه اراده و آگاهی فرد عمل کرده و رفتار فرد را جهت می‌دهند. بنا به نظریه روانکاوی، انگیزه ناهوشیار انگیزه‌ای است که فرد خود آن را نهی کرده است و در نتیجه هوشیاری آن را نادیده می‌گیرد. این انگیزه غریزه، سایق، آرزو یا میلی است که به واسطه مکانیزم دفاعی سرکوبی به سطح ناهوشیار رانده شده است. اما این رانده شدن نیروی آنها را کاهش نداده و اغلب به صورتی بر رفتارهای فرد تأثیر می‌گذارند. فروید انگیزه‌های یک نقاش برای نقاشی و یک جراح برای جراحی را از جمله انگیزه‌های ناهوشیار می‌داند.
- کاربرد انگیزه‌های بیرونی در افزایش سطح عملکرد
اهداف مربوط به بالا بردن سطح عملکرد در حوزه‌های مختلف دیده می‌شود. به طوری که سیستم آموزش و پرورش به عنوان مثال در افزایش سطح عملکرد به همان اندازه تلاش می‌کند که برای یادگیری می‌کند. با توجه به این مطلب که سطح عملکرد جنبه‌های عملی یادگیری و یا به عبارتی نتیجه فرایند یادگیری را در بر می‌گیرد، سازمان‌ها، مراکز، کارخانجات و … نیز برای افزایش سطح عملکرد از اصول مربوط به انگیزش بیرونی استفاده می‌کنند. معمولاً مدیران کارآمد می‌دانند که با بهره گرفتن از چه منابع انگیزشی می‌توان کارآیی کارکنان خود را بالا ببرند و از انواع ارتقاهای شغلی، افزایش سطح درآمد، جوایز و پاداش‌ها که مشوق‌هایی هستند که باعث فعال‌سازی سیستم انگیزشی می‌شوند، کارایی افراد را بالا می‌برند. استفاده از این مشوق‌ها معمولا با رعایت سایر اصول مربوط به آن با سرعت بیشتری کارایی فرد را افزایش می‌دهد.
- کاربرد انگیزش بیرونی در تغییر رفتار
اصول مبتنی بر تغییر رفتار عمدتاً بر پایه رفتار‌گرایی و استفاده از پاداش‌ها و مشوق‌ها صورت می‌گیرد. در سطوح پایین‌تر این تغییر می‌تواند توسط والدین صورت بگیرد و در سطوح تخصصی‌تر وارد حوزه روان‌شناسی بالینی و مشاوره ‌شود. مشاوران روان‌شناسان بالینی از شیوه‌هایی استفاده می‌کنند که با ارائه پاداش‌ها و تقویت کننده‌ها در جهت تغییر رفتارهای نابهنجار تلاش می‌کنند. استفاده از شیوه اقتصاد پته‌ای نمونه‌ای از استفاده متخصصان بالینی و مشاوران برای فعال‌سازی سیستم انگیزشی است.
- معایب و مزایای کاربرد انگیزه‌های بیرونی
کاربرد انگیزش بیرونی زمانی معنی پیدا خواهد کرد که مطابق با اصول دقیق و صحیح طراحی و اجرا شود و در صورت رعایت این جوانب است که نتایج سریع و کارآمد این سیستم بسیار قابل توجه خواهد بود.
اثر بخشی سیستم انگیزشی بیرونی وابسته به اصولی از جمله توجه به ، انتخاب نوع مشوق، طول زمانی ارائه مشوق و میزان تلاش برای رسیدن به هدف و … است.
تداوم و تکراری بودن پاداش بیرونی ارزش آن را به عنوان محرکی که سیستم انگیزشی فرد را راه‌اندازی می‌کند، کاهش خواهد داد. بنابراین استفاده از روال افزایشی در استفاده از این مشوق‌ها اهمیت بسزایی دارد. از سوی دیگر استفاده زیاد و مداوم از این سیستم به ویژه در سنین پایین سبب شکل‌گیری و عادت به سیستم انگیزشی بیرونی خواهد شد. به این صورت که افراد یاد خواهند گرفت همواره با مشوق‌های بیرونی فعالیت کنند و از  که سیستمی ‌پایا و مقاوم است، کمتر استفاده خواهند کرد.
- مراکز، سازمان‌های و ارگانهای جامعه و کاربرد انگیزش درونی
این مراکز نیز عمدتاً با مساله افزایش سطح عملکرد درگیر هستند. این مراکز چه در فرآیندهای اقتصادی و تولیدی یا چه در شاخه‌های دیگر فعالیت نمایند به یک اندازه می‌توانند از برنامه‌های مبتنی بر فعال‌سازی  استفاده نماید و سطح عملکرد کارکنان خود و در نتیجه عملکرد مرکز یا سازمان خود را بالا ببرند. مدیران کارآمد با اتخاذ تدابیری از این برنامه‌ها در جریان مدیریت و راهبری خویش استفاده می‌کنند.
مهمترین مرحله‌ای که این برنامه‌ها می‌توانند، فواید ثمربخشی را موجب ‌شوند در مرحله انتخاب و استخدام کارکنان است. توجه به انگیزش‌های درونی افراد عامل بسیار مهمی در پیش‌بینی میزان کارآیی آنها در طول خدمت خواهد بود. بر پایه این نظر به ویژه در محیط و موقعیت‌های شغلی انتخاب کارکنانی که از انگیزش درونی بالاتری برخوردار هستند، بسیار مفید خواهد بود. در میان انگیزش درونی، انگیزش پیشرفت بسیار قابل توجه می کند.
افرادی که دارای انگیزش پیشرفت بالایی هستند به صورت خودجوش عمل می‌کنند و برنامه‌های خود را سازمان می‌بخشند. این افراد معمولاً دقیق و منظم‌تر از افرادی هستند که انگیزش پیشرفت پایین‌تری دارند. آنها برنامه‌های بهتر و پیشنهادات خلاقانه‌تری ارائه می‌کنند و روند کار را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
افراد خودانگیخته یا افرادی که دارای انگیزش درونی هستند، نیاز به استفاده مداوم از انگیزش‌های بیرونی ندارند. هر چند استفاده از این مشوق‌ها آنها را فعال‌تر و انگیخته‌تر می‌سازد، اما کاهش یا فقدان آنها چندان تأثیری در کاهش انگیزش آنها برای فعالیت و در نتیجه کاهش عملکردشان نخواهد داشت.
توجه به سطح انگیزش درونی افراد در کشورهای پیشرفته معمولاً اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در مصاحبه‌های استخدامی ‌دارد و حتی برای سهولت امر از ابزارها و آزمون‌هایی برای سنجش سطح انگیزش فرد استفاده می‌شود. با توجه به این اصل، بحث انگیزش درونی از مباحث هم در یکی از حوزه‌های تخصصی روان‌شناسی با عنوان روان‌شناسی صنعتی و  محسوب می‌شود.
- معایب و مزایای کاربرد سیستم انگیزش درونی
نتایج پایدار و مستمری از کاربرد این سیستم در مقایسه با سیستم انگیزش بیرونی حاصل می‌شود. اما مدت زمان لازم برای ایجاد و راه‌اندازی آن اغلب طولانی است و معمولاً با شیوه‌های تربیتی و مشاوران کودکی و نوجوانی مرتبط است. بر مبنای این نظریه، انگیزه هر عمل و علت بروز هر رفتار خاص تحت تأثیر موارد ذیل معین می‌شود:
الف) انتظار افراد از نتایج (پاداش یا تنبیه) حاصل از یک رفتار معین (انتظار قبولی در آزمون در نتیجه درس خواندن)
ب) جذابیت آن نتایج در ارضاء نیازهای افراد مذکور (میزان مطلوبیت قبولی در آزمون برای فرد)
ج) اعتقاد به امکان‌پذیری تحقق نتیجه (اعتقاد به اینکه حتماً از طریق مطالعه می‌توان قبول شد)
بنابراین انگیزش نتیجه ادراکی است که با مقایسه آنچه افراد انتظار کسب آن را دارند و آنچه واقعاً به دست می‌آورند، برایشان حاصل می‌شود. طبق این نظریه افراد هنگامی‌ اقدام به عمل می‌کنند که هم احتمال دستیابی به نتیجه مطلوب وجود داشته باشد و هم نتیجه مذکور به ‌اندازه کافی انگیزنده و مشوق آنها باشد. بنابراین هنگامی ‌که احتمال کسب نتیجه دلخواه و مطلوب از رفتار مورد نظر کم است و جذابیت نتیجه مورد نظر نیز زیاد نیست، احتمال انتخاب آن رفتار کاهش می‌یابد. بنابراین انگیزه انجام کار، به «نتیجه مورد انتظار» و «جذابیت آن نتیجه» بستگی دارد.
انگیزش افراد تابعی از «جذابیت نتایج» و «اعتقاد به اینکه کوشش فرد به انجام کار منجر می‌شود» و «انجام کار به نتیجه مطلوب ختم می‌شود» است. مفهوم «جذابیت نتایج» بر شدت نیازی که به وسیله این نتایج برآورده می‌گردد، دلالت دارد. بنابراین نظریه، میزان تلاش افراد از طریق رابطه ذیل قابل محاسبه است:
M = (E ® P) ´ å [(P ® O) ´ V]
میزان تلاش و کوشش M-
میزان اعتقاد به اینکه تلاش‌ها به انجام کار منجر خواهد شد - ( E ® P )
میزان اعتقاد به اینکه انجام کار به نتیجه مطلوب می‌ انجامد - ( P ® O )
میزان جذابیت نتیجه - V
استفاده از نماد å بر احتمال اقدام فرد از روش‌های گوناگون برای رسیدن به نتایج گوناگون دلالت دارد. بنابر رابطه فوق، میزان تلاش تابع احتمال انجام کار، احتمال تحقق هدف و درصد مطلوبیت و جذابیت نتیجه است. بنابراین عملکرد متأثر از انگیزش، توانایی و تلاش است. همچنین رضایت، تابعی از «نتایج کسب شده» و «تصوری که فرد از میزان رعایت عدالت و انصاف در سازمان دارد» است.
پاداش‌ها به دو پاداش‌های درونی و پاداش‌های خارجی تقسیم می‌شوند؛ برای مثال، پاداش‌های درونی شامل مواردی نظیر چالشی بودن کار، تشخیص و احساس هویت به موجب انجام کار و پیشرفت علمی‌ در حین انجام کار می‌شود، در حالی که پاداش‌های خارجی مواردی نظیر پول، مقام و موقعیت را در بر می‌گیرد.
قضاوت افراد در میزان عادلانه بودن رفتار سازمانت با کارکنان علاوه بر موارد فوق نیز حائز اهمیت فراوان است. یعنی اگر فرد احساس کند که رفتار سازمان با وی با رفتار سازمان با سایر کارکنان برابر است، پاداش دریافتی را منصفانه تلقی می‌کند.
نکته دیگر آن است که در نتیجه ارضاء نیازها، اعتقاد به مفید بودن کوشش‌ها، از حیث «منجر شدن کوشش به نتیجه جذاب» در قرد تقویت می‌شود و در نهایت انگیزه فرد برای کوشش‌های بعدی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. استمرار فعالیت این چرخه باز خود، به تدریج موجب بهبود کیفیت عملکرد می‌شود. مدیران اجرایی باید به این نکته توجه کنند که سیستم پاداش باید متناسب با «اهداف کارکنان» و «توان و تمایل» آنها طراحی شود.
۲-۱-۲۴- انگیزش بیرونی
انگیزش بیرونی از مشوق‌ها و پیامدهایی مانند غذا یا پول نشأت می‌گیرند. در واقع انگیزش بیرونی به جای پرداختن به فعالیتی، برای تجربه کردن خشنودی فطری در آن، از پیامدهایی ناشی می‌شود که از خود آن فعالیت جداست.
- مشوق‌ها و پیامدها
بررسی انگیزش بیرونی، بر دیدگاه شرطی‌سازی کنش‌نگر استوار است. اصطلاح شرطی‌سازی کنش‌نگر به فرآیندی اشاره دارد که انسان به وسیلۀ آن یاد می‌گیرد که چگونه به نحو مؤثری در محیط عمل کند. عمل کردن مؤثر در محیط نیز به معنی یادگیری و انجام رفتارهایی است که پیامدهای جالب به همراه دارد و همچنین رفتارهایی از پیامدهای ناخوشایند جلوگیری می‌کنند.
طرفداران شرطی‌سازی کنش‌نگر برای اینکه نشان دهند چگونه مشوق‌ها و پیامدها رفتار را با انگیزه می‌کنند، الگوی زیر را ارائه می‌دهند: S: R C
در این الگو علامت اختصاری S نشانه موقعیتی (یعنی مشوق)، R پاسخ رفتاری و C پیامد هستند. دو نقطه بین S و R نشان می‌دهد که نشانه موقعیتی، زمینه را برای پاسخ رفتاری آماده می‌کند، ولی موجب آن نمی‌شود.

• سرخ ها یا همان انقلابیون که نظام روسیه تزاری را برانداخته بودند، ارتش سرخ را تشکیل و قصد داشتند انقلاب را در سراسر قلمرو روسیه تزاری تثبیت کنند.

۲٫سپید ها ، مخالفان سرخ ها که بخش های قابل توجهی از ارتش روسیه تزاری در اختیارشان بود و قصد تثبیت دیگرباره ی حکومت تزاری را داشتند
۳٫قوای انگلیس که بخشی از آن در خاک روسیه تزاری بود و از استقرار بلشویسم و کمونیسم هراس داشت و از سپیدها حمایت می کرد.
۴٫قوا و نیروهای وابسته به عثمانی که در حال جنگ با روسیه تزاری بودند و از گروه های پان ترکیست همچون حزب مساوات به رهبری محمد امین رسول زاده حمایت می کردند.
قفقاز و به تبع آن تالش در این دوره صحنه نبرد نیروهای فوق بود.برای درک جغرافیای سیاسی تالش شمالی در این دوره ناگزیر باید به جغرافیای سیاسی قفقاز توجه داشته باشیم.در مورد قففاز و تقسیماتش دو دیدگاه وجود دارد دیدگاه غربی دو قفقاز جنوبی(ارمنستان،آذربایجان وگرجستان)وشمالی(چچنستان،اوستیا، آبخازیا، اینگوش، داغستان) را قائل است، در روسیه گروهی به همین تقسیم بندی معتقدند و گروهی ارمنستان،آذربایجان و گرجستان را زاقفقازیا یا ماوراء قفقاز می نامند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

«پس از الغای فرمانداری کل قفقاز،در قفقاز جنوبی کمیساریای ماوراء قفقاز و مجمع ماوراء قفقاز اداره امور را به عهده داشتند.»(امیر احمدیان،۱۳۸۰، ۲۱۲)
«در ۱۵ نوامبر ۱۹۱۷ کمیساریای زاقفقازیا(ماورای قفقاز) که حکومتی ملی گرا بود در تفلیس تاسیس شد.منشوئیک های گرجی،مساواتیها ی متمایل به عثمانی و داشناک های ارمنی در آن شرکت داشتند پس از مدتی این تشکل جای خود را به سیم (مجمع ماوراء قفقاز )داد .این مجمع در ۲۲ آوریل ۱۹۱۸ ماوراء قفقاز را جمهوری فدراتیو مستقل اعلام کرد در اثر بروز اختلاف ساختاری بین منشویئکها و داشناک ها و مساواتی ها و نیز مداخلات و فشارهای عثمانی و آلمان در تاریخ ۲۶ مه ۱۹۱۸ این مجلس منحل و جمهوری‌های مستقل آذربایجان و گرجستان و ارمنستان به وجود آمدند. »(همان). جمهوری دموکراتیک زاقفقازیا مرکزش در تفلیس بود. ابتدا گرجستان از این ترکیب آن خارج و اعلام استقلال کرد، سپس ارمنستان. پس از اعلام استقلال گرجستان و ارمنستان اراضی ای باقی ماند که از نظر قومی بسیار متنوع بود و در آن تالش ها ، لزگی ها، کردها، ترک ها و تات ها(در آن درصد قابل توجهی از اهالی آبشرون و باکو،قبا و شروان را تات ها تشکیل می دادند) و برخلاف گرجستان و ارمنستان دارای هویت ملی واحد نبودند بارزترین وجه اشتراکشان مسلمان بودن اکثریت بود در آن زمان هنوز نام آذربایجان برای اراضی شمال ارس کاربرد نداشت و ابداع نشده بود.بنابراین ابتدا نام باقی مانده ی جمهوری زاقفقازیای متلاشی شده را جمهوری مسلمانی زاقفقازیای شرقی نهادند.
نام جمهوری اذربایجان نخستین بار توسط …. به کار رفت هدف از جعل این نام برای اراضی شمال ارس فشار آوردن بر آذربایجان ایران با ایده جدا کردن این ناحیه از ایران در دراز مدت صورت گرفت.محمد امین رسول زاده در تفلیس جمهوری آذربایجان را اعلام کرد و مقر شورای ملی را به گنجه انتقال داد. در این زمان شورای کمیساریای خلق که در خدمت روسیه شوروی بود امور را در دست داشت که در ۱۰ ژوئن ۱۹۱۸ به قصد از بین بردن جمهوری خلق آذربایجان که توسط رسول زاده اعلام شده بود حمله‌ای را تدارک دید که با کمک نیروهای عثمانی و ورود آنها متحمل شکست گردید. در باکو اما قدرت از دست قوای شوروی به دست منشوئیک ها و داشناکها افتاده بود و دیکتاتوری سنترو کاسپی تشکیل گشت که از نیروهای انگلیسی دعوت کرد وارد باکو شوند که ژنرال دنسترویل اواسط اوت وارد باکو شد.(امیر احمدیان،۱۳۸۰،۲۱۷) پس از آن نیروهای عثمانی به باکو یورش آوردند ودر اواخر ۱۹۱۸ دولت محمد امین رسول زاده را در باکو مستقر کردند.که عاقبت این دولت در ۱۹۲۰ به دست قوای شوروی ساقط گشت و وی به ترکیه(در آن زمان عثمانی) گریخت. دولت‌ مساواتیها از همان‌ آغاز استقرار در باکو، با تنشها وتهدیدهایی‌ جدی‌ در منطقه‌ی‌ تالش‌ روبرو شد. درطول‌ مدت‌ عمر کمتر از دوساله‌ ی‌ دولت‌ رسولزاده‌، تالش‌ ناآرام‌ترین‌منطقه‌ ی‌ جنوب‌ قفقاز بود. فرمان‌ ناپذیری‌تالشان‌ از باکو ولایت‌ تالش‌ را به‌ میدان‌مبارزات‌ مردمی‌ از یک‌ سو و کشاکش‌ مساواتیها وعثمانیان‌ وانگلسیهاو نیروهای‌ تحت‌ امر ژنرال‌ ضد بلشویک‌ دنیکین‌، ازسوی‌ دیگر تبدیل‌ کرده‌ بود( اسدف، ۱۳۸۴،۸ )در اوایل دوره اشغال قفقاز توسط حکومت شوروی، در ادامه روند تاریخی مبارزات مردم منطقه تالش ، جمهوری شوروی مغان (جمهوری شوروی لنکران) تشکیل شد (امیر احمدیان، ۱۳۸۰ ،۳۹۰) .
همانطور که بیان شد در مدت کوتاهی حکومت بین ۳ نیروی متخاصم دست به دست شد.مدتی در دست حکومت دیکتاتوری نظامی سنترو کاسپی که از جانب انگلیسی ها حمایت میشد، مدتی در دست مساوات ها حمایت می شدند و مدتی در دست بلشویک های انقلابی روسیه که عاقبت آن ها حکومت خود را در باکو تثبیت و جمهوری سوسیالیستی شوروی را بنا نهادند.
همین سه نیروی عمده در منطقه تالش نیز درگیر بودند ابتدا ائتلاف نیروهای سپید با حمایت قوای ژنرال دنیکن در ۴ آگست سال ۱۹۱۸ دیکتاتوری موقت نظامی مغان را در ده روس نشین پریشپ در مغان اعلام را اعلام می کنند. که مغان و لنکران را در بر می گیرد.این حکومت پس از ۷ماه با شورش مسلحانه بلشویکها در ۲۵ آوریل سرنگون گشت. در ۱۵ می ۱۹۱۹ جمهوری شوروی مغان به مرکزیت لنکران اعلام می شود و تا ۲۳ جولای پا برجا بود. تالشانی همچون شیر علی آخونداف، بهرام آقایف، در شاخه سیاسی و در شاخه نظامی هم باله ممد (لیریکی)از افراد سرشناس جمهوری بودند.تالشان ایران هم در این جمهوری حضور داشتند. بیله سوار ایران هم در ترکیب جمهوری شورایی مغان قرار گرفت که با تثبیت مرز ها بعدا به ایران باز پس داده شد.(عکس های جمهوری شوروی مغان )
عکس ۳-۴-جمهوری شوروی مغان، ۱۹۱۹
ماخذ سایت آتروپات نارود
عکس ۳-۵-جمهوری شوروی مغان
عکس ۳-۶-جمهوری شوروی مغان
ماخذ سایت آتروپات نارود
جمهوری شوروی مغان که بر ناحیه تالش مسلط بود حکومت مساواتی ها به رهبری رسول زاده به رسمیت نشناخت.اقدام به نشر پول و تشکیل شورای اقتصاد،کمیته جنگ ،کمیسیون فوق العاده،شعبات امور خارجه، دادگستری، امور داخله ،فرهنگ عامه، و دارایی اقدام کرد. « با رهبری کمونیست ها ، جمهوری شوروی مغان در مقابل هجوم نیروهای مخالف مقاومت کرد . کارگران باکو و روسیه شوروی با ارسال سلاح، مهمات، لوازم جنگی و اعزام کادرها و رهبران حزبی(از جمله آ. ب یوسف زاده، ی. ج آقایف،اولیانتسف، و ای ، او کولو تیسف) به جمهوری مغانکمک می کردند. ضد انقلابیون که در اواسط ژوئن به مبارزان شوروی در لنکران هجوم آورده بودند شکست خوردند و در این میان کمیسر سیاسی ت ای اولیانتسف کشته شد. در ۱۵ ژوئن مخالفان مجددا حمله کردند، مبارزان که در این نبرد از خود رشادت نشان می دادند. در مقابل حملا کوبنده و برتر تاب نیاوردند و به جزیره سارا عقب نشینی کردند و تعدادی دیگر توسط انگلیسی ها و روس های سفید دستگیر و در آشوراده تیرباران شدند، سرانجام حکومت جمهوری شوروی مغان سرنگون شد . پس از برقراری حکومت جمهورس شوروی در آذربایجان در ۱۹۲۰ اراضی جمهوری شوروی مغان نیز در ترکیب آن قرار گرفت»(امیر احمدیان ،۱۹۸۳ ، ۸۴) .
روایت اسدف مبنی بر سرنگونی جمهوری شوروی مغان توسط مساواتی ها:
دولت مساوت مستقر در باکو برای تثبیت خود در منطقه تالش متوسل به شاخه ای از ارتش ترکهای عثمانی به سرکردگی سرتیپ سلیم اف گشت و با بر اندازی حکومت شورایی مغان ،تالش را تبدیل به فرمانداری کل تحت امر جمهوری دموکراتیک آذربایجان ساخت او با گماشتن توغلو جواد بیگ ملیک یگانف با بررسی اوراق و گذرنامه کسانی که از مرز میگذرند اقدامات امنیتی را افزایش داد اما دیری نپایید که با روی کار آمدن بلشوویکها در باکو و شکست حزب مساوات افراد وفادار به حزب بولشویک در لنکران قدرت را به دست گرفتند. در سال ۱۹۲۲ فدراسیون جمهوری های شوروی ماورای قفقاز به عنوان یک دولت فدراتیو شوروی سوسیالیستی از به هم پیوستن سه جمهوری گرجستان و ارمنستان و آذربایجان تشکیل گشت و تا ۱۹۳۶ دوام یافت. فدراسیون جمهوری های شوروی ماورای قفقاز نیز در ترکیب اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی قرار گرفت. ناحیه تالش شمالی دوباره با نام قضای لنکران درون جمهوری آذربایجان و در ترکیب فدراسیون ماورای قفقاز و در نهایت شوروی سوسیالیستی بود.انحلال فدراسیون قفقاز و حضور مستقل جمهوری آذربایجان در شوروی تاثیرات منفی شگرفی بر سرنوشت قوم تالش داشت که در فصل بعد به آن خواهیم پرداخت.
در سال ۱۹۲۶ قضای لنکران دارای ۱۳ بخش بوده است:( آستارا،آستراخان بازار(بعد تبدیل به جلیل آباد شد)، بورادیگا،لریک، بوته سر ، ورگه دیز، کزل آغاج، وره وول، ممدرضالی، ماسالی،پریشیپ،میستان، شوروک)بخشی از تالش هم در قضای جواد بود در آن وقت قضای جواد عبارت بود از:علی بایراملی،بیله سوار، کارادونلو، ساعتلی، صابر آباد، هیله،شورسولو. در ۱۹۲۹ قضاها از بین رفتند. منبع کتاب میلمان ۱۹۳۰ رایون لنکران اعلام شد در ۸ آگوست رایون زوواند در ۱۹۳۸ به لریک تغییر یافت ،ورگه دوز ۱۹۳۸ به یاردیملی تغییر یافت. رایون آستارا ۱۹۶۳ در ترکیب رایون لنکران قرار گرفت و در ۱۹۶۵دوباره از آن خارج شد. رایون سالیان ۹۳۰، در سال ۱۹۳۹ خلی از سالیان جدا و تبدیل به رایون شد در سال ۱۹۴۰به ترکیب سالیان بازگشت و نفت چاله از آن منفک و تبدیل به رایون شد که مجددا در ۱۹۵۹ به سالیان بازگشت. درسال ۱۹۶۳ نفت چاله دوباره تحت عنوان اراضی اقتصادی نفت چاله مستقل گشت و دو سال بعد در ال ۱۹۶۵ دوباره به ترکیب سالیان بازگشت و عاقبت در ۱۹۷۳ تبدیل به رایون گشت. در سال بیله سوار در سال ۱۹۳۰ تبدیل به رایون شد به مرکزیت پوشکین در سال ۱۹۳۸ نامش به پوشکین تغییر یافت و در سال ۱۹۹۱ پس از استقلال آذربایجان دوباره نامش به بیله سوار تغییر یافت. رایون بازارآستارا خان که در سال ۱۹۳۰ تشکیل گشته بود در ۱۹۶۸ تبدیل به جلیل آباد شد که از نام نویسنده آذربایجانی جلیل محمد گل زاده ملهم بود. ۱۹۴۳ رایون ساعتلی تشکیل می گردد.۱۹۳۰ رایون پیرو پاقلوفسکی اعلام و در ۱۹۳۱ به صابر آبادسکی تغییر نام می دهد ملهم از نام میرزا علی اکبر صابر.رایون کارادونلو در سال ۱۹۳۰ رایون اعلام و سپس با اضافه شدن ایمیشلی در ۱۹۳۳ به رایون ایمیشلی تغییر نام داد. در۲۳ ژوئن ۱۹۹۳ جمهوری تالش مغان اعلام گشت و یک ماه بعد با رای مجلس به جمهوری خود مختار تالش مغان تغییر نام داد و در آگوست ۱۹۹۳ از بین رفت.
نقشه ۳-۴- جغرافیای تالش شمالی (جمهوری آذربایجان)
۳-۲-۳-۳-تغییرات جغرافیای سیاسی تالش شمالی بعد از فروپاشی شوروی تا امروز
۳-۳-۲-۳-۱- ظهور و سقوط جمهوری تالش مغان
پس از ۵۰ سال سرکوب اقلیتهای قومی در شوروی و بستن مرزها با همسایگان و عدم تنفس فرهنگی با
فروپاشی شوروی ۱۵ کشور پرچمهای استقلال خود را با موفقیت بالا بردند، تالشان نیز سر از خاکستر بر آوردند و جمهوری تالش مغان را به رهبری علی اکرم همت اف بنیان نهادند.علی اکرم همت اف رییس شعبه لنکران جبهه خلق بود و علی ناصر هم از اعضای این حزب بود. آنها در ۱۱ ژانویه(یانوار)۱۹۹۰ در لنکران پرچم شوروی را پایین آوردند.به روایتی در پروسه اعلام استقلال کشورها و فروپاشی شوروی منطقه تالش از نخستین جاهایی بود که این فروپاشی را تسریع کرد.نکته مهم این که در برنامه ی اصلی شعبه تحت سرپرستی علی اکرم همت اف طلب خود مختاری تالش نیز قید شده بود.
در ۲۶ ژانویه ۱۹۹۰ علی اکرم همت اف دستگیر گشت پس از تشکیل دادگاه بی گناه شناخته شد و آزاد گشت. در سال ۹۱ هلال محمد اف حزب تالش را بنیان گذاشت اما اسم تالش را در مرکز قبول نکردند در سال ۹۲ با نام حزب برابری ملل آذربایجان ثبت شد در بهار سال ۹۳ علی اکرم همت اف عضو این حزب گشت. از اهداف این حذب خود مختاری تالش بود.اول جونِ ۹۳ صورت حسین اف از گنجه به باکو حمله کرد و ایلچی بگ که صدر جبهه خلق بود به نخجوان گریخت .علی اکرم همت اف از صورت حسین اف حمایت کرد.در ۲۱ ژوئن ۱۹۹۳، رهبری واحد نظامی «۱۷» اطلاعیه‌ای خطاب به مـردم صادر کرد، در این بیانیه آمده بود: « دراوضاع بحرانی که در نتیجه فقدان حکومت و هرج و مرج در کشور به وجود آمده است واحد نظامی (۱۷) در مقابل مـردم احساس مسئولیت خود را درک کرده و تامین امنیت مـردم مناطق آستارا، لنکران، لریک، یاردیلمی، ماسالی، جلیل‌آباد و بیله‌سوار را بر عهده خود گرفته و در این منطقه جمهوری خود مختار تالش مغان را اعلام می‌کند.»
عکس۳-۷- علی اکرم همت اف، رئیس جمهور تالش مغان عکس ۳-۸-هلال محمداف- نخست وزیر
ماخذ: آرشیو نگارنده
عکس ۳-۹ مجلس ملی تالش مغان
عکس ۳-۱۰-فخرالدین عباس زاده- رئیس مجلس
ماخذ: آرشیو نگارنده
این اطلاعیه با نام علی اکرم همت اف، و فرماندهان دیگر لشکر تالش(یا باتالیون لنکران) میکائیل حاجی اف، قربان اف جمهوری تالش مغان را اعلام گردید.مقصد بعدی فعالان جنبش ملی تالش این بود که حاکمیت از نظامیان به نمایندگان ملت انتقال یابد.بنابراین مقدمات تشکیل مجلس ملی را فراهم کردند. در تـاریخ ۴ ژوئیه سال ۱۹۹۳ در شهر لنکران نشستی بـا شرکت نمایندگان پارلمانی، وزرا و دیگر مقامات عالی رتبه و روشنفکران سرشناس که همگی از اهالی تالش مغان بودند برگزار شد. دویست و پنجاه نماینده انتخاب گشت که ۱۵۰ تن از نمایندگان شورایی روستاها و شهرها ی تالش بودند و صد تن از پیران و ریش سپیدان مورد اعتماد مردم. از این تعداد ۲۱۷ نفر به لنکران و سالن درام تیاتر(سالن تئاتر) رفتند و اجلاس مجلس ملی را برگزار کردند.
در این نشست مسائل مربوط به اعلام جمهوری تالش مغان و اوضاعی که در منطقه به وجود آمده بود مورد مذا کره و بررسی قرار گرفت و بعد در شرایط رضایت بخشی راه‌های پیشبرد امور مربوط به تاسیس جمهوری خود مختار تالش مغان و برقراری نظم و امنیت مشخص شد و در آن نشست بـا در نظر اوضاع سیاسی و اجتماعی تصمیم گرفته شد که در اسرع وقت مجلس خلق جمهوری تالش مغان تشکیل شود.در ۱۷ اوت، بـا توجه به موانع قابل تصور و غیر قابل تصور، انتخابات خلق جمهوری خود مختاری تالش مغان برگزار شد و از هفت منطقه مذکور ۲۱۶ نماینده از ۲۵۰ نماینده انتخاب شده و در مجلس حضور یافتند. درنخستین جلسه به اتفاق آرا ایجاد جمهوری خود مختار تالش مغان در قالب جمهوری آذربایجان را تصویب کردند. و ۷ آگوست جلسه پارلمان تشکیل شد و ابتدا قانون داخلی مجلس را آماده کردند و مکانیزم رای گیری و قانون گذاری را تصویب کردند.نمایندگان ۷ رایون(آستارا،لریک،لنکران،ماسالی،جلیل آباد،بیله سوار،یاردیملی) حاضر بودند و رایون های دیگری نیز همچون صابر آباد، نفت چاله و سالیان آمادگی خود را برای پیوستن به این جمهوری اعلام کردند و نام نمایندگان خود را فرستاده بودند. اهالی مغان علی اکرم را حامی ای مقتدر می دیدند که در شرایط جنگی آن روز می توانست امنیت را به شهرهای آنان باز گرداند.
مجلس ملی تالش این موضوع را که تالش مغان یک کشور مستقل باشد یا یک جمهوری خود مختار در ترکیب آذربایجان را به رای گذاشت.گه دومین شکل مورد قبول اکثریت واقع شد.لازم به ذکر است در اعلامیه ی نخستین عبارت جمهوری تالش مغان به کار رفته بود و به خود مختاری اشاره نشده بود.مجلس ملی تالش مغان علی اکرم همت اف را به عنوان رییس جمهور برگزید و فخرالدین عباس زاده را به عنوان رییس مجلس برگزید.و سرود ملی و پرچم را مورد تصویب قرار داد.
هم‌چنین ترتیب کار مجلس خلق مشخص شد و کمیسیونی مامور تهیه و تدوین قانون اساسی گردید و رنگ و آرم پرچم جمهوری خود مختار تالش مغان نیز مورد تصویب قرار گرفت و در مدت کوتاهی برای تثبیت اوضاع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تامین مواد اولیه غذایی مـردم، اقدامات فوری انجام گرفت و برای اولین بار در تـاریخ جمهوری آذربایجان درباره چگونگی انتخاب والی و معاون والی ولایات، اساسنامه‌ای تصویب شد. آن ها نامه ای همراه با مصوبات خود به مجلس آذربایجان نوشتند برای اینکه آن ها نیز این مصوبات را به رسمیت بشناسند اما مجلس آذربایجان جوابی به این نامه نداد ،مجلس خلق روز انتخابات ریاست جمهوری را مشخص کرد. میکائیل حاجی اف ، و قربان اف با سربازان خود به جبهه جنگ قره باغ رفتند و علی اکرم همت اف جهت اداره امور در لنکران ماند. اما تهاجمات حکومت مرکزی، بعضی اشتباهات رهبری جمهوری خود مختار تالش مغان، نبود تجربه سیاسی درحد لازم، عدم درک برخی از مـردم از مساله جمهوری خود مختار و ترس مـردم از شخصیت « حیدر علی‌اوف» بر روند امور و اجرای تدابیر اتخاذ شده مجلس خلق تاثیر منفی می‌گذاشت. تـا این که در تـاریخ ۲۳ اوت سال ۱۹۹۳ بر اثر تهاجم گسترده نیروهای دولتی و خودداری علی‌اکرم همت اوف از درگیری مسلحانه و خونریزی، جمهوری خود مختار تالش مغان ساقط شد و همه رهبران آن رئیس جمهور، وزیر دفاع و بیش‌تر از ۲۰ نفر زندانی شدند و شمار زیادی نیز متواری گردیدند.( محمد اف ،۱۳۸۱، ۴۵) در ۲۳ آگوست این هنگام دستگیری علی اکرم در جنگل هفت حونی درگیری نظامی رخ داد و به روایتی ۱۷ نفر در این درگیری کشته شد تا علی اکرم و یارانش دستگیر شدند.علی اکرم زندانی شد و در سال ۱۹۹۴ گریخت .حکومت خانواده ی او را گرفت و مورد شکنجه قرار داد.او قبول کرد که در صورت آزادی خانواده اش تسلیم شود. خانواده اش را به هلند فرستادند و او خود را تسلیم کرد.۱۹۹۵ هلال محمداف و فخرالدین عباس زاده بر اثر فشار حکومت به روسیه مهاجرت کردند. از قوانینی که در قانون اساسی جمهوری تالش مغان گنجانده شده بود می توان به این موارد اشاره کرد:
-جمهوری تالش مغان جمهوری ای دمکراتیک و لاییک در ترکیب جمهوری آذربایجان است.
-مبنای قدرت در جمهوری تالش مغان مردم هستند.
-خود مختاری تالش مغان دارای سه قوه اصلی مجریه،مقننه و قضاییه است.
-پایتخت این جمهوری لنکران است.
- سمبل های ملی تالش مانند پرچم و سرود ملی و مارش نظامی مقدس هستند.حرب؟
-جمهوری تالش مغان حق دارد با کشورهای دیگر ارتباط داشته باشد و با آن ها قرارداد امضا کند.
-جمهوری تالش مغان حق کنسول فرستادن به کشورهای دیگر و پذیرفتن از آن ها را دارد.
-در تالش مغان قوانین مصوب در تالش مغان اجرا می شود و در صورتی که قوانین آذربایجان با قوانین تالش مغان منافات نداشته باشند آن ها نیز اجرا می شوند.
این متن در روزنامه صدای تالش نیز چاپ گشت (محمداف، ۱۹۹۳،۴)
۳-۲-۳-۳-۲-تقسیمات تالش شمالی بعد از جمهوری تالش مغان
پس از سقوط جمهوری تالش مغان و استقرار کامل جمهوری آذربایجان به عنوان یک جمهوری مستقل، منطقه تالش در تقسیمات رایونی در ترکیب جمهوری آذربایجان ادامه حیات می دهد. در شکل رسمی در آذربایجان به این منطقه تالش یا تالشستان اطلاق نمی شود و تحت عنوان منطقه اقتصادی جنوب شناخته می شود. از اطلاق تالش به ساکنین این منطقه پرهیز می شود و به آن ها جنوبلو می گویند.الارغم اینکه تالش ها هنوز منطقه خود را تالش و تالشستان می نامند در شکل رسمی در آذربایجان به این منطقه تالشستان اطلاق نمی شود و تحت عنوان منطقه اقتصادی جنوب شناخته می شود. از اطلاق تالش به ساکنین این منطقه پرهیز می شود و به آن ها جنوبلو می گویند. رایون ها کنونی تالش شمالی عبارتند از: