خلق ارزش (Rayport and Sviokla 1995)

اطلاعات به عنوان عنصر حمایتى

اطلاعات به عنوان ارزش

مبنای رقابتی (Porter 2001)

اثر بخشی عملیاتی

موضع یابی استراتژیک

ماهیت بازار (Brynjolfson and Smith 2000)

بازار ناقص

بازار کامل

تفکر اقتصادی (۱۹۹۵ Rayport and Sviokla)

طرف عرضه

طرف تقاضا

۲-۱-۴-۴ ویژگی های فروشگاه های اینترنتی

بسیاری از مطالعات، ویژگی های خدمات اینترنتی را مورد توجه قرار داده‌اند. این مطالعات ویژگی های فروشگاه های اینترنتی را در ۴ دسته طبقه بندی کرده‌اند:

• کالا

• خدمت به مشتری و ارتقای فروش

• متقاعد کردن و راهنمایی

• ایمنی

• • کالا: شامل خصوصیات مرتبط به کالا مانند طبقه بندی، تنوع و اطلاعات است. طبقه‌بندی کالا می‌تواند رضایت مصرف کننده را افزایش دهد، اما همه کالاهای قابل دسترسی در کاتالوگ‌های تجاری یا فروشگاه های واقعی به طور اینترنتی قابل دسترسی نیستند. براساس مطالعه لوث و اسپایلر، فروشگاه های اینترنتی بزرگ کم اثرتر از فروشگاه های کوچک در تبدیل عده زیاد بازدیدکنندگان از سایت به خریداربالقوه هستند، زیرا مصرف کنندگان در یافتن کالایی که جستجو می کنند، مشکل دارند و این امر به دلیل این است که هدف مهم در فروشگاه های اینترنتی فراهم آوردن اطلاعات در مورد کالا و قیمت آن برای کمک به مصرف کننده در کاهش زمان جستجو است. این گونه فروشگاه ها با ارائه اطلاعات گسترده از کالا همانند قیمت ومقایسه با قیمت سایر فروشگاه ها، و خلاصه ای از کالا (مانند خلاصه کتاب در فروشگاه کتاب اینترنتی) ویا نمایش کالا (مانند انتقال و ذخیره‌سازی در نرم افزار) می‌توانند به خریدار کمک کنند

• خدمت به مشتریان و ارتقای فروش: مشتریان ارتباطات دقیق و مستمر و مفید و محافظت های فراجغرافیایی می خواهند. این ویژگیها به طور مداوم به عنوان بعد برجسته در تعیین رفتار انتخاب فروشگاه های اینترنتی و غیر اینترنتی تعریف شده است. خدمت به مشتری شامل مواردی نظیر،خدمات کارکنان فروش برای انتخاب کالا، پاسخ به سؤالات مشتریان،کمک در انتخاب کالا، خدمات رایگان، پاسخ در مورد انتقال و هزینه حمل و نقل و تخفیفات کالا را در بر می گیرد.

• متقاعد کردن و راهنمایی: این خصیصه به ارتباط مشتریان با فروشگاه های اینترنتی مربوط است. در این طبقه ویژگی سازمان و استفاده آسان مورد توجه قرار می گیرند. ارتباط استفاده کنندگان با فروشگاه های اینترنتی، تجربه تعامل مصرف کنندگان با ارائه کالا و خدمات خرده فروشان را تحت تأثیر قرار می دهد. اگر یک سیستم ارتباطی با مصرف کنندگان خوب طراحی شود هزینه مصرف کنندگان را در جستجو و زمان مورد نیاز برای پردازش اطلاعات کاهش می‌دهد واین امر باعث می شود تا زمان مورد نیاز برای انتخاب و خریدبه حداقل برسد. خرید اینترنتی زمانی مطلوب و رضایت بخش است که سایت‌های فروشندگان دارای سرعت بالا، غیر انبوه(شلوغ نباشند) و دسترسی ساده باشند. سایت‌های قابل دسترسی آسان و کم تراکم، زمان فروش را کوتاه و میزان تلاشی که مصرف کنندگان باید صرف درک و فهم چگونگی فروش اینترنتی کنند را اقتصادی و بهینه می سازد.

• ایمنی: مصرف کنندگان در مورد افشای اطلاعات مالی و خصوصی خود نگرانی دارند. اگرچه بیشتر سایت‌های فروش اینترنتی سیاست حفاظت شخصی و خصوصی را اعمال و ایمنی مبادلات را تضمین می کنند. (سعیدنیا و بنی اسدی، ۸۶)

۲-۱-۴-۴-۱ بررسی آنچه که در داخل فروشگاه الکترونیکی می گذرد
شکل شماره(۲-۳) در واقع مدلی است که به تشریح حالاتی که امکان وقوع در داخل فروشگاه الکترونیکی را دارند، می پردازد. با بررسی دقیق و موشکافانه ی این مدل می توان از رخ دادن اتفاقاتی که منجر به رها- کردن خرید از جانب مشتری در داخل فروشگاه الکترونیکی می گردد، جلوگیری بعمل آورد.
ترک کردن فروشگاه
رها کردن
جستجو کردن
ورود به فروشگاه
راهبری کردن
بازگشت به خرید
تکمیل فهرست خرید
موردی یافت نشد

شکل شماره ۲-۳: کلارک و فلاحرتی (۲۰۰۵)
به همان میزان که رخدادهای پیش از خرید برای صاحبان کسب و کار حائز اهمیت است، اتفاقات و فرآیندهای پس از فروش مهم تلقی می گردند.همان طور که در شکل شماره(۲-۴) به نمایش درآمده است، در صورت طی مسیر مناسب می توان در مشتری الکترونیکی، تجربه ی مثبت و برعکس، در صورت طی مسیر نادرست، تجربه‌ی منفی ایجاد نمود.

۱ ) روانبخشی (۱۳۶۴- ۱۳۶۱)
با گسترش بی رویه شهری و لزوم باززنده سازی بافت های قدیمی و بهسازی بافت شهرها به ویژه مراکز شهری، وزارت کشور طرح هایی در استان های سمنان، یزد و کرمان برنامه ریزی و طراحی کرد که به عنوان اقدامات بازدارنده و صرفاٌ موضعی تنها به بهبود شریان های بافت های شهری اندیشه می کرد. روانبخشی بازپس دادن زندگی به یک محله یا یک قسمت از یک شهر و تجدید حیات بافت که به دلایل تغییرات اجتماعی و اقتصادی در آستانه فرسایش و یا متروک شدن قرار گرفته است، می باشد. از مسایل عمده در امر روانبخشی ایجاد هماهنگی بین بافت فرسوده با بافت های فعال شهری می باشد و موارد زیر را در بر می گیرد:
- شناخت بافت های فرسوده یا نیازمند روانبخشی
- بررسی و کشف علل فرسودگی بافت های شهری یا تغییر عملکرد آن
- رفع مشکلات این بافت ها و دادن زندگی به آنها
- حفظ ارزش های معماری، فرهنگی، سنتی این بافت ها
- تأمین خدمات جهت رفاه سکنه
طرح های شهرسازی این دوره، تعیین وضعیت بافت های فرسوده را به طرح های بعدی و تفصیلی واگذار کرده و با تفکیک مرز بافت های کهن، این عرصه را از داشتن ضوابط جاری محروم نمود. طرح های روانبخشی نیز متأثر از نگاه طرح های مزبور در سایر نقاط شهر به ایجاد و یا تعریض گذرهای بافت کهن پرداختند.
۲ ) طرح های بهسازی شهری (۱۳۶۹- ۱۳۶۴)
الف: مرمت شهری در برنامه ریزی طرح های روانبخشی (۶۶- ۶۴): در این دوره پنج اقدام روانبخشی به اجراء در آمد. این تجارب، حاصل برنامه ریزی موضعی و موضوعی مرمت شهری و روانبخشی محور در بافت کهن شهری بود که به دلیل عدم تعیین جایگاه ساختاری خود در حوزه بافت کهن و سازمان فضایی شهر نتوانستند تأثیر خود را بر محیط پیرامونی باقی گذارند.
ب: طرح های بهسازی بافت های شهری (۶۹- ۶۶): با تأسیس دفتر بهسازی بافت شهری در وزارت مسکن و شهرسازی، رویکرد جدیدی به مرمت شهری در این دوره شروع می شود و تهیه طرح بهسازی ۱۲ شهر در دستور کار قرار گرفت. این طرح ها، علیرغم نگاه ویژه در ضابطه مند نمودن ساخت و ساز در محدوده بافت کهن، به جز تعداد معدودی به دلیل نبود رابطه ساختاری با شهر و با طرح های توسعه شهری به اجراء نیامد.
۳ ) محورهای فرهنگی تاریخی (۱۳۷۱- ۱۳۶۹)
بافت های کهن شهری که همواره به عنوان بخش مجزایی از پیکره شهر مورد برنامه ریزی های موضعی و موضوعی قرار می گرفت، در این دوره با جامعیت ساختاری شهر و سرزمین پیرامونی، مورد اندیشه واقع می شود. با توجه به این نگرش جدید تهیه طرح های احیاء محورهای فرهنگی تاریخی شهرهای اصفهان، شیراز، تبریز و کرمان و همدان به عنوان شهرهای فرهنگی- تاریخی اصلی کشور صورت گرفت. توجه به الگوی ساختاری بافت کهن و ارائه الگویی برای پیوند استخوان بندی قدیم به شالوده جدید شهر، مهمترین محور موضوعی پی گرفته شده در این طرح هاست. نتیجه حاصل از این تجربه، برنامه های ساختاری راهبردی برای بافت و شهر و ارائه الگوهای اولیه طراحی شهری برای اولویت مداخله بوده است، ولی ناروشن بودن جایگاه و محصول این فرایند و توقع نامناسب از حاصل کار موجب بی نتیجه ماندن این اقدام گردید.

۴ ) نوسازی و بازسازی (تجمیع) (۱۳۷۳- ۱۳۷۱)
معضلات بافتهای کهن مانند افت شدید کیفیت ساختمانی ناشی از ترک ساکنان منازل، پایین آمدن قیمت اراضی نسبت به سایر نقاط، عدم دسترسی سواره و عدم وجود زیرساخت های شهری مسیر معمول زندگی شهروندان را مختل نمود. برنامه ریزی برای تملک این اراضی و تجمیع آنها به نحوی که امکان بازسازی را فراهم کند، اساس طرح های این دوره را تشکیل می دهد. مقیاس کلان طرح بازسازی و نوسازی مرکز مشهد (شاخص ترین پروژه این دوره) در مداخله از یک سو و عدم تفکیک ویژگیهای خاص هر بخش از بافت شهری موجب ناهمخوانی با سازمان فضایی بافت های شهری گردید. این طرح، امکانات مجریان را نیز نادیده انگاشت که سبب ناکام ماندن برنامه ریزی در این مقیاس گردید.
۵ ) بافت مسئله دار شهری (۱۳۷۶- ۱۳۷۳)
توجه به توسعه درونی و برنامه ریزی برای تحقق اهداف تدوین شده در برنامه دوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی، موجب توجه موضعی به بافتهای کهن گردید. اهداف برنامه دوم در بخش مسکن شامل نوسازی بافت های فرسوده موجود و تجمیع قطعات و در بخش عمران شهری شامل دستیابی به توسعه منظم در شهرها و بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت های مسئله دار شهری با حفظ هویت بافت های با ارزش می باشد. به این ترتیب، حوزه هایی از بافت های شهری که قابلیت نوسازی را دارند، معرفی می شوند. برنامه ریزی کلان مقیاس در تعیین حوزه های مداخله، سیاست دخالت دفعی در حوزه های ساخت تدریجی، مسائل ناشی از سیاست تملک در عمل، عدم توجه طراحان به ویژگی های زمینه، عدم هماهنگی در فرایند طراحی و اجراء، عدم توجه به میزان بودجه و سرمایه مورد نیاز زمینه ساز عدم تحقق برنامه های این اقدام شد.
۶ ) عمران و بهسازی شهری (تاکنون- ۱۳۷۶)
هدف از برنامه ریزی در این دوره “توسعه” به منظور بهبود سطح کیفی و کمی زندگی در محیط شهری در جهت ایجاد رشد اقتصادی، تعادل کارکردی، سلامت اجتماعی و ارتقاء محیط زیست شهری است. لذا جامعیت شهر اندیشیده می شود و حوزه هایی مورد مداخله واقع می گردد که امکان تحقق پذیری برنامه ساماندهی سازمان فضایی شهر را داشته باشند. سه پهنه دارای ویژگی های مورد اشاره اند: بافت های مرکزی و کهن شهری، بافت های فرسوده، نابسامان و حاشیه ای و اراضی ناکارآمد و قابل بازیافت
طرح های این سه حوزه تحت محورهای زیر مورد برنامه ریزی و اجراء قرار گرفت:
- برنامه ریزی و طراحی کلان (راهبردی ساختاری) به منظور تدوین اهداف، راهبردها و راهکارهای مداخله در جامعیت بافت
- طرح های اجرایی شهری- تفصیلی موضعی به منظور قانونمند ساختن بافت و آزادسازی روند ساخت و ساز و هدایت برنامه های اجرایی در مقیاس های مختلف
- برنامه ریزی، طراحی و اجرای پروژه های ویژه طراحی شهری با توجه به ضرورت باززنده سازی ساختار شهر
- طرح و اجرای پروژه های پیشتاز (الگوسازی) به منظور ترویج نمونه های شاخص و کاربردی
- مرمت عناصر، احیاء عملکردی و زندگی جدید برای تداوم حیات کالبدی
- بسترسازی فرهنگی، حقوقی، مالی، اجتماعی و مدیریتی برای فراهم کردن زمینه های تداوم پویایی شهر
- توانمندسازی بافت های بااسکان غیر رسمی، هدایت نیروهای بالقوه در ۳ مقیاس محلی، ستادی و مالی
در نتیجه :
تجارب مرمت شهری در ایران را می توان در ۵ مؤلفه اقتصادی، اجتماعی، حقوقی، علمی و فنی و مدیریتی بررسی کرد.
الف: مؤلفه اقتصادی: در مسیر سرمایه گذاری در عرصه و اعیان شهری، عامل اقتصادی از ساکنان و شاغلان بومی گسسته بوده و به بازدهی هایی چشم دوخته که استمرار ثبات در زندگی فرهنگی را موجب نمی شود.
ب: مؤلفه اجتماعی: اصل شناخته شده تعلق و پیوند متقابل میان ساکنان شهرها و فضای کالبدی آنان مورد ارزیابی قرار نمی گیرد تا تدوین طرح های نوسازی بهسازی بازتابی سازنده داشته باشد.
پ: مؤلفه حقوقی: در شرایط کنونی کشور، در نبود قانون شهرسازی به عنوان بستر اصلی حقوقی برای تدوین طرح ها، تعبیرهای متفاوت نهادهای مدیریتی کشوری تعیین کننده سرنوشت شهرها می شود و تضمین اجرای طرح ها نیز در طول زمان به دشواری تحقق پیدا می کند.
ت: مؤلفه علمی فنی: هنوز بنیان های علمی و نظری ژرف نگری که همه جوانب مرمت شهری را مورد توجه قرار دهد در کشور جامعیت نیافته است. تدوین طرح های مرمت شهری به بنیادهایی واگذار می شود که الزامی در داشتن تخصص و نظریه علمی در این زمینه ندارند. نبود ضابطه هایی خاص برای پرداختن به مقوله مرمت شهری نیز سبب ناهنجاریهایی می گردد.
ث: مؤلفه مدیریتی: دستیابی به مرمت شهری از جمله اموری است که مدیریت شهر و متخصصان را به شکل پیکره ای یگانه می خواهد که از این دیدگاه نیز نارسایی هایی در روند مرمت شهری دیده می شود.
۲-۲-۷ الزامات قانونی مداخله در بافت فرسوده
الف ) سند چشم انداز ۱۴۰۴
جامعه ایرانی بهره مند از محیط زیست مطلوب خواهد بود.
ب ) سیاست های کلی نظام در بخش زمین و مسکن- مصوب ۱۳۸۱
- مدیریت زمین برای تأمین مسکن و توسعه شهر در چهارچوب استعداد اراضی، سیاستها و ضوابط شهرسازی و طرح های توسعه و عمران کشور (بازیابی زمین در بافتهای فرسوده شهری)
پ ) سیاست های کلی نظام در بخش شهرسازی- مصوب ۱۳۸۱
- احیاء، نوسازی و بهسازی بافتهای تاریخی و قدیمی جهت توسعه موزون شهرها و روستاها
- جلوگیری از توسعه حاشیه نشینی در شهرها و ساماندهی بافتهای حاشیه ای و نامناسب موجود
ج ) ماده ۳۰ قانون برنامه پنجساله چهارم توسعه
دولت موظف است به منظور هویت بخشی به سیمای شهر و روستا، استحکام بخشی ساخت و سازها، دستیابی به توسعه پایدار و بهبود محیط زندگی در شهرها و روستاها، اقدامات ذیل را در بخشهای عمران شهری روستایی و مسکن به عمل آورد:
- جزء ۵ بند الف ماده ۳۰: احیای بافتهای فرسوده شهری و ممانعت از گسترش محدوده شهرها بر اساس طرح جامع شهری و ساماندهی بافتهای حاشیه ایی در شهرهای کشور با رویکرد توانمندسازی ساکنین این بافتها.
- جزء ۶ بند ب ماده ۳۰: دولت مکلف است بازسازی و نوسازی بافتهای قدیمی شهرها و روستاها و مقاوم سازی ابنیه در مقابل زلزله با استفاده ازمنابع داخلی و خارجی مذکور در بند (ب) ماده (۱۲) این قانون را آغاز و ترتیباتی اتخاذ نماید که حداکثر ظرفیت ۱۰ سال عملیات اجرایی مربوط به این امر در کل کشور خاتمه یابد.
د ) قانون بودجه سال ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵
- تعیین محدوده بافتهای فرسوده شهری
- مدیریت پرداخت یارانه به سازندگان و خریداران واحدهای مسکونی دربافتهای فرسوده شهری
- انتشار اوراق مشارکت طرح های بهسازی و نوسازی شهری
- پیگیری برقراری تخفیفات در عوارض نوسازی، صدور پروانه و تراکم ساختمانی در بافتهای فرسوده توسط شهرداری

بود از فروش مرغ صراحی، سماع من وز سوز سینه، هر نَفَسَم جز فغان نبود
(همان:۲۲۴)
جز خوان دل که آب رُخم را به باد داد در جویبار چشم من، آب روان نبود
(همان:۲۲۴)
آری عشق خواجو، عشق و شیفتگی لهم یزلی و لایزالی ست و عشق ورزیدن او به ادب فارسی و سرودن اشعار لطیف غنایی و غزلیّات عاشقانه، لطافت روح آسمانی و شیدایی فلب صاف کویری و تراوش قلم روان وتصویر آفرین او را به خوبی می نمایانَد.
مر از مِهرِ رُخَت کی ملال خواهد یود؟ که عشق لم یزل و لایزال خواهد بود
(همان:۲۲۰)
امّا دریغ و آه که روزگار و ما در ایّام بی وفاست و کُرّۀ بدلگام این کرۀ خاکی به هیچ کس تاکنون عنان اختیار و اراده و زمام راندنِ به میل و تاختنن به خواستِ دل نداده است!
هرگز از گلبن ایّام که چیده است گلی که از آن پس، سر و کارش همه با خار نبود
(همان:۲۲۶)
در “گلبن ایّام” (اضافۀ تشبیهی) باید سرانجام سراغ “خار” (نماد رنج و درد) را گرفت و چیدن گلی از بوستان روزگار بی دیدن رنج خار ممکن نیست و این همه را خواجو، در اثنای ترکیباتی که خمیرمایه و ژرف ساخت آنها، تشبیه است، به تماشا می گذارد. خواجو درکشاکش دهر و روزگار، سنگ زیرین آسیا شده و سوخته و ساخته است، تا با اینهمه تحمّل مردانه و شکیبایی صادقانه، سخن شیرین خویش را سرشار از تشبیهات برای ما به میراث گذاشته است:

می ساختم چو بر بط می سوختم چو عود زیرا که چارۀ دل من سوز و ساز بود
(همان:۲۲۳)
سخن در توصیف تشبیهات خواجو فراوان است که در مبحث تشبیه با ارائۀ نمونه های گوناگون، بخشی از آن کل و خوشه ای از آن خرمن فرانموده شده است. اینجا به همین وجیزه، سخن را به پایان می بریم.
۲-۳-۷-تشبیه معکوس یا مقلوب
که جای مشبه و مشبهٌ به را پر از ذکر نمودن، عوض کنند:
ز سم ستوران و گَردِ سپاه زمین ماه روی و زمین روی ماه
(عنصری، ۲۰۶:۱۳۷۲)
۲-۳-۸-تشبیه مضمر
ظاهراً گوینده قصد تشبیه ندارد امّا واقع امر چنین است و در پنهان (مضمر) دارد تشبیه میکند.
گر نو مه و روشنی شمع تو راست پس کاهش و سوزش من از بهر چه راست
گر شمع تویی مرا چرا باید سوخت ور ماه تویی مرا باید کاست
(امیر معزّی،۲۱۶:۱۳۸۸)
حدیث زلف ورخ دلکش تو خواهد بود که بر صحیفۀ لیل و نهار خواهد ماند
(همان:۱۹۱)
تنگ چشمان را نیاید روی زیبا در نظر قیمت گوهر چه داند هر که نابینا بود
(همان :۲۱۹)
و اینک نمونه هایی از گونه های دیگر تشبیه با ساختار های زیبا و سنجیده و شیوا:
مشنو که چراغ دل من روی تو نَبوَد یا میل منِ سوخته دل، سوی تو نبود
(همان:۲۲۷)
تشبیه مضمر در بین سایر تشبیه از شیوایی و دل نشینی ها خاصی برخوردار است؛ چرا که شاعر به ظاهر قصد تشبیه کردن ندارد امّا ذهن و ذوق بر مدار تشبیه می چرخد و عازم تشبیه در بیت است و باپیچیدگی های کلامی و حتّی دستوری و برخورداری و بهره جویی از محور هم نشینی بلاغی و بیانی ترکیبات بلاغی، تشبیه مضمر را در تِلوِ کلام می سراید و خوانند بعد از یک دوبار، خواندن بیت و مرور بر ویژگی های بلاغی شعر خوانده شده، تازه درمی یابد که قصد خواجو، افزون بر نشان دادن یکی دو سه صنعت لفظی و معنوی، تشبیه مضمر هم بوده امّا خواننده در بَدوِ مطالعه و خواندن، از آن بی خبر مانده و به سادگی از آن گذشته است.
خواجو انفاس تو این نَکهَتِ مُشکین زچه یافت که چنین غالیه در طبلۀ عطّار نبود
دلم ز زلف تو بر آتش اوست می دانم که سوز سینه ی پر دود مجمر از عود است
(خواجو :۷۶)
“زلف یار” را به عود (چوب خوشبو که تداعی کننده ی بوی خوش زلف یار است) تشبیه کرده امّا تشبیه بسیار ظریف و پنهانی است و از نوع مُضمر است.
بر آتش بودن : استعاره مصرحّه ویا تبعیّه (بسیار مشابه هم اند) از سوختن. و احتمال کنایه بودن ترکیب مزبور نیز هست. سپس با توجه به این مضمون که دود مجمر (آتشدان) نشأت گرفته از “عود” است (که در آتشدان می سوزد). خواجو با طرح این مضمون، با لطافت و ظرافت خاصّی دلش را به مجمر تشبیه کرده (می تواند عود استعاره مصرحّه از دل هم باشد) و سوز سینه ی خود را نشأت گرفته از زلف یار دانسته که همطراز و همگون با عود است.
به وجهی خوش دهانت تا نشد پیدا ندانستند کزین رو صحبتی نیک است با خورشید عیسی را
(همان:۲۰۳)
تشبیه فوق بسیار مُضمر است تا آنجا که به مرز استعاره رسیده است، شاعر “دهان یار “را که در چهره ی خورشید مانند ش قراردارد به عیسی تشبیه نموده است که با خورشید، هر دو همسایه ودر آسمان چهارم اند از دهان به علاقه ی کل به جز، لب ها را اراده کرده که” جان بخش اند” و جان بخشی صفت عیسی نیز هست.
و اُبریُ الا کُمَهَ و اَلابِرصَ و اُحِی الموتی با ذن الله (قران ،۳:۴۲)
آن رفت که از نکهت انفاس بهاران مقصود من سوخته دل، بوی شما بود
(همان :۲۱۹)
بوی یار ( مشبه ) را به نکهت انفاس بهاران (مشبهٌ به محسوس مفرد و مقیّد ) مانند کرده است اما روند تشبیه به ظاهر موجود نیست لذا تشبیه مُضمر است و افزون بر این ، مشبه را بر مشبهٌ به ترجیح و تفضیل داده است و تشبیه با این وصف ، از نوع تفضیل است. شاعر به بوی خوش (نکهت ) بهاران دل نبسته و به بوی یار توجه و نظر داشته است.
حدیث زلف و رخ دلکش تو خواهد بود که بر صحیفه ی لیل و نهار خواهد ماند
(همان :۱۹۱)
رخ دلکش: دلکش کنایتاّ به معنای” زیباست “و می تواند مجاز و صفی باشد به علاقه ی لزوم : هردلکشی زیباست .
صحیفه ی لیل و نهار: (لیل و نهار صحیفه اضافه تشبیهی).
۲-۳-۹-تشبیه مشروط
شباهت بین مشبه و مشبهٌ به در گرو شرطی است:
روی او ماه است اگر بر ماه، مشک فشان شود قد او سرو است اگر بر سرو لالستان بود
(عنصری، ۱۱۸:۱۳۷۲)
گرنه بوی دوستان آرد نسیم بوستان باد پندارش که آخر گنج باد آورد نیست
(همان:۱۱۲)
” گنج باد آورد” یکی از گنج های خسرو پرویز است و به غنا و ذخارت معروف و زبانزد است ویکی از گنج هایی است که کشتی دشمن به جهت وزیدن باد مخالف به ساحل لشکریان ایران آمد و مصادره شد .

جبران خدمات شاغلین شامل مجموع دریافتی های زیر است که در محاسبه شاخص های بهره وری باید همه این موارد را در نظر گرفت:

1. 1. مجموع پرداختی هایی سازمان یا دستگاه اجرایی به صورت وجه نقد و یا کالا تحت عنوان مزد و حقوق

1. 1. سایر پرداختی ها اعم از وجه نقد و کالا که شامل موارد زیر است:

• • پاداش

• • اضافه کاری

• • هزینه خوراک و پوشاک

• • هزینه ایاب و ذهاب

• • حق اولاد

• • حق عائله مندی

• • حق مأموریت

• • حق بدی آب و هوا

• • سهم کارفرما از بیمه تامین اجتماعی

• • خواربار

• • سایر پرداختی ها که به عنوان بخشی از جبران خدمات انجام شده توسط کارکنان به آنها تعلق می گیرد

-ارزش موجودی سرمایه ثابت
ارزش سرمایه ثابت یا موجودی سرمایه در هر سال طبق تعریف، به مانده ارزش داراییهای ثابت یک سازمان پس از کسر استهلاک اطلاق می شود.
عناصر تشکیل دهنده سرمایه ثابت به شرح زیر هستند که در قالب خرید، ساخت، ایجاد، تعمیرات اساسی، فروش یا انتقال مشخص میشوند:

• • ماشین آلات، ابزار و وسایل کار بادوام

• • تجهیزات اداری

• • وسایل نقلیه

• • ساختمان های اداری و غیراداری

-انرژی
مجموع مبالغ پرداخت شده برای خرید و تهیه حامل های انرژی مصرف شده در سازمان در طول سال به عنوان ارزش انرژی مصرف شده قلمداد می شود. انرژی مصرف شده در سازمان به دو صورت فیزیکی (مقداری) و ریالی میتواند محاسبه شود.

در حالت اول مقادیر مصرفی حامل های انرژی شامل بنزین، نفت سفید، نفت گاز، گاز مایع ، گاز طبیعی و برق با بهره گرفتن از ضرایب تبدیل حامل های انرژی به واحد یکسان “کالری” معادل “بشکه نفت خام” تبدیل می شود.
در حالت دوم مبالغ پرداخت شده برای خرید و تهیه حامل های فوق الذکر در طول سال با هم دیگر جمع شده و به عنوان ارزش ریالی انرژی مصرف شده قلمداد میشود. تهیه اطلاعات ارزش انرژی مصرف شده از سهولت بیشتری برخوردار می باشد و لذا توصیه می شود در محاسبه این نهاده از این روش استفاده شود.
-مواد
میزان مصرف نهاده های مادی (مواد خام یا کالاهای واسطه ای)در تولید کالاها و خدمات سازمان را نشان میدهد. به طوری که کالاها و خدماتی که در جریان تولید کالا و یا ارائه خدمات مصرف می شوند به عنوان مصارف واسطه محسوب می گردند.
-خدمات (هزینه های کار غیرمستقیم)
نهاده های خدماتی هزینه های منابع غیرمستقیم و پشتیبان تولید کالاها و خدمات سازمان را نشان می دهند که در تولید کالاها و خدمات انجام آن هزینه ها ضروری است. این نهاده ها شامل تبلیغات، تحقیق و توسعه، روابط عمومی و … می باشند.
۲٫ستاده
ستاده (خروجی)کالاهای تولید شده یا خدمات ارائه شده یک سازمان(و یا ترکیبی از آنها) در طول یک مقطع زمانی مشخص می باشند. ستانده ها در هر سازمانی با توجه به ماهیت کاری سازمان متفاوت است.
۲-۲۵- سنجش بهره وری فردی
با توجه به دشواری محاسبه بهره وری فردی،بطور تقریبی در بیشتر سازمان ها با تقسیم ارزش افزوده بر تعدادنیروی کار،میانگین بهره وری نیروی انسانی در نظر می گیرند که نشانگر بهره وری تک تک افراد نیست (رهنورد و خدابخش،۱۳۹۰).
۲-۲۶- عوامل موثر بر بهره وری در سطح فردی
رابینز(۱۹۹۷) در قالب یک مدل رفتاری،عوامل موثر بر بهره وری را در سه سطح فردی،گروهی و سازمانی نشان داده است که در سطح فردی عواملی مانند شخصیت،ارزش،نگرش،ادراک و توانایی های فردی به عنوان متغیرهای مستقل قابل بررسی هستند. مطابق نظر ارگان رفتار شهروندی عبارت است از رفتار فردی اختیاری و فرا وظیفه ای که کارکرد افراد را ارتقا می دهد.نتایج پژوهش های انجام شده توسط استاک و همکاران(۲۰۰۳) نشان می دهد؛بهره وری افراد از رفتار شهروندی نیز تاثیر می پذیرد.هرسی و گولد اسمیت(۱۹۸۰) انگیزش بالا در میان کارکنان را از عوامل کلیدی ارتقا بهره وری می دانند.تعهد سازمانی نیز در یافته های پژوهشی به عنوان متغیر مستقل در ارتقا بهره وری افراد شناسایی شده است(چن و همکاران،۲۰۰۶).به زعم پورتر و همکارانش(۱۹۷۴) تعهد سازمانی از عواملی است که در ارتقای بهره وری افراد موثر است.نویسندگانی مانند دابنی(۲۰۰۴) و رابینز تاثیر توانایی فردی را بر بهره وری تاکید کرده اند.اعتماد سازمانی نیز از متغیرهایی است که در مطالعات مربوط به ارتقای بهره وری مورد توجه قرار گرفته است.اعتماد سازمانی ادراک شده معرف وضعیتی روانی است که شخص را تشویق می کند داوطلبانه طبق انتظارات مثبت فرد دیگر رفتار کند.بررسی ها در خصوص اعتماد و بهره وری نشانگر رابطه مثبت بین این دو متغیر است(دی گیلدر،۲۰۰۳)حمایت سازمانی ادراک شده(ادراک فرد مبنب بر اینکه از طرف سازمتن حمایت می شود)دیگر متغیری است که در سطح فردی به عنوان عامل کلیدی در بهبود بهره وری مطرح شده است(بایرن و هوپ وارتر،۲۰۰۸)
عدالت سازمانی عبارت است از انصاف ادراک شده از توزیع ستاده ها و رویه هایی که برای برقراری این توزیع ها بکار گرفته می شوند(فولگر و ناوسکی،۱۹۸۹)نتایج بررسی ها نشانگر تاثیر عدالت سازمانی ادراک شده بر بهره وری افراد در محیط های کاری است.نتایج مطالعات میان شخصیت و بهره وری نیز در سطح فردی رابطه برقرار کرده است(گودو،۲۰۰۸).شخصیت را می توان ویژگی پایدار تعریف کرد که در رفتار فرد تجلی می یابد.شخصیت فرد بوسیله دو عامل ارث و محیط تشکیل و با موقعیت های مختلف تعدیل می شود.سرانجام،دیگر ویژگی فردی نظیر تاهل،تحصیلات،گرایش و سن فرد بعنوان متغیرهای اثرگذار بر بهره وری از طرف برخی اندیشمندان مطرح شده اند(رابینز،۱۹۹۷).
۲-۲۷- شاخص های بهره وری
نسبت ستانده ( output) به نهاده (input) و یا نسبت خروجی به ورودی شاخص بهره وری نامیده میشود.
=شاخص بهره وری
در صورتی که در مخرج کسر فقط یکی از ورودیها قرار گیرد شاخص بهره وری جزئی و در صورتی که در مخرج کسر گروهی از ورودیها (مثل کار و سرمایه) قرار گیرد شاخص بهره وری کلی نامیده میشود(مرکز برنامه ریزی و فناوری اطلاعات،۱۳۹۱).
۲-۲۸- انواع شاخص های بهره وری
شاخص های بهره وری از نظر مفهومی به دو دسته شاخص های عمومی و شاخص های اختصاصی تقسیم میشوند. همچنین شاخص های بهره وری عمومی خود به انواع مختلفی طبقه بندی می شوند(مرکز برنامه ریزی و فناوری اطلاعات،۱۳۹۱).
۲-۲۸-۱- شاخص بهره وری عمومی
اگر در صورت کسر بهره وری کل ارزش ستانده و یا ارزش افزوده سازمان قرار گیرد، در این صورت به آن شاخص بهره وری عمومی اطلاق میشود. از شاخص های بهره وری عمومی می توان برای مقایسه تطبیق یک سازمان با سایر سازمان ها ودستگاه ها استفاده نمود.

عباسی، ابراهیم، جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، ماهنامه مناطق ویژه اقتصادی، سال سوم، شماره ۲۶ شهریور ۱۳۸۳۶
عباسی‌نژاد، بیژن، یاری، حمید، بررسی اثرگذاری نرخ سود تسهیلات بر سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ایران در افق بلندمدت، تحقیقات اقتصادی، شماره ۸۱، زمستان۱۳۸۱
عرب مازار عباس و ابراهیمی رضا، بررسی تغییر قیمتها بر زندگی خانوارهای شهری ایران، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال نهم، شماره ۱۹، پاییز ۱۳۸۰
عرب مازار، علی اکبر، در اندیشه نظام مطلوب مالیاتی، مجلس و پژوهش، سال ۱۱، شماره ۴۵
عزیزی، خسرو، ایران و سازمان جهانی بازرگانی، اطلاعات سیاسی واقتصادی، سال شانزدهم، شماره نهم و دهم، خرداد وتیر ۱۳۸۱
عسکری، محمود، منافع ملی در عصر جهانی شدن، مطالعات راهبردی، سال چهارم، شماره اول و دوم، بهار و تابستان ۱۳۸۰
علی‌پور پاشاکاسین، ایران در راه جهانی شدن، سوده و زیان‌ها، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، سال سی دوم، شماره ۲۴۱-۲۴۲
علینقی، امیرحسین، نگاهی به مسایل امنیتی ایران، تهران پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۱۳۸۰
عیوضی، محمدرحیم، طبقه متوسط جدید و نوسازی اقتصادی و اجتماعی، مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره دوم، ۱۳۸۲
غرایاق زندی، داود، اصول و مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران جستاری در متون، مطالعات راهبردی، سال یازدهم، شماره دوم، تابستان،۱۳۸۷
غرایاق زندی، داود، ضرورت تغییر الگوی رفتاری در رویکردههای منطقه‌ای ایران، مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره دوم، تابستان۱۳۸۲
غفاری مسعود و شریعتی شهروز، راهبرد فرهنگ، شماره سوم، پائیز ۱۳۸۷
غنی، مهدی، گروه‌گرایی و شتاب زدگی، آفت‌ها ی جامعه مدنی، گفتگو با محمد عطریان‌فر، چشم‌انداز ایران، شماره ۳۵، دی و بهمن ۱۳۸۴
غیابی، محمد حسین، بستری برای زیستن، مجله آفتاب، سال سوم، شماره ۳۰، آبان ۱۳۸۲

فاخری، مهدی، جهانی شدن و سیسات خارجی، با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران، سیاست خارجی، سال چهاردهم، شماره ۲، تابستان ۱۳۷۹
فرازمند، محمد، جمهوری اسلامی ایران و عربستان به سوی افق‌های جدید همکاری، سیاست خارجی، شماره ۲ تابستان ۱۳۷۸
فرجی یوسف و پهلوان‌زاده مسعود، بررسی تطبیق بانک‌های توسعه‌ای و تخصصی در ایران و کشورهای مختلف و ارائه الگوی مناسب استقرار بانک‌های تخصص و توسعه‌ای در ایران، مجموعه مقالات شانزدهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران مؤسسه عالی آموزش بانکداری ۱۳۸۴
فرجی‌دانا، احمد، علل ساختاری تورم در ایران، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره دوازدهم، ۱۳۶۶
فرحناز حسام. قانون کار تبلور سیاست اجتماعی در حوزه روابط کار، گفتگو، شماره ۳۵، آذر ۱۳۸۱
فردریک اس، نیازهای امنیتی آسیای مرکزی و راهکارهای تازه برآوردن آن، ترجمه: بهمن برزگر، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، سال شانزدهم، شماره نهم و دهم، خرداد و تیر ۱۳۸۱
فرزبد جعفر و سلیمی‌فر مصطفی و ملایی‌پور منصور، برآورد توان بالقوه مالیاتی استان خراسان، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال یازدهم، شماره ۲۵، بهار ۱۳۸۲
فرزین نیا، زیبا، کارآمدی گفتگوی تمدن‌ها سیاست خارجی ایران، سیاست خارجی، سال دوازدهم، شماره ۲، تابستان ۱۳۷۷
فرزین، محمدرضا، آسیب‌شناسی. شبکه شیر در ایران، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال پانزدهم. شماره ۵۹، پاییز ۱۳۸۶،
فرزین، محمدرضا، تاملی در جایگاه و نقش بنیاد مستضعفان و جانبازان در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی، گفتگو، ۳۹ اسفند، ۱۳۸۲
فروغی‌نیا، حسین، پیامدهای اقتصادی–اجتماعی عضویت ایران درسازمان تجارت جهانی، اقتصاد سیاسی،سال سوم ،شماره دهم ،۱۳۸۴
فرهنگ، منوچهر، قرارداد ایران توتال قانون تحریم داماتو وکندی اقتصاد ایران، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، سال دوازدهم، شماره سوم وچهارم، آذر ودی ۱۳۷۶
فریدمن، رابرت، روابط ایران و روسیه در دهه ۹۰، سیاست خارجی، سال شانزدهم، شماره ۲، تابستان ۱۳۸۱، ص۳۸۵
فلاح، محمدرضا، الگوی سیستمی تقاضای انرژی در بخش خانگی و تجاری، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال دهم، شماره ۲۲ تابستان ۱۳۸۱
فلاحی، سارا، بازی ایران و آمریکا از ظهور طالبان تا پیوستن ایران به ان پی تی، رهیافت‌های سیاسی –بین‌المللی، شماره ۵، پاییز و زمستان ۱۳۸۲
فولر، گراهام، آینده اسلام سیاسی، ترجمه: پیروز ایزدی، راهبرد، شماره ۲۷، بهار ۱۳۸۲
فیروزجانی، مهدی، سیاست خارجی ایران ونظام بین‌الملل کنونی، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره نهم ودهم، خرداد و تیر ۱۳۸۵
قادری، طاهره، سودمندی طبقه در تحلیل گروه‌های کلان اجتماعی، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره یازدهم و دوازدهم، مرداد و شهریور ۱۳۸۶
قربان‌زاده آهنگری، محمد، جایگاه تمدن و فرهنگ ایران درآفریقا، مطالعات ملی، سال دوم، بهار ۱۳۸۰
قشقاوی، سحر، چرا جنگ نمی‌توانست ادامه پیدا کند، گفتگو با مدیرکل سابق امور اقتصادی بانک مرکزی، ماهنامه همشهری، دوره جدید سال اول، شماره سوم، خرداد ۱۳۸۵
قنبرلو، عبدالله، بررسی رویکردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از منظر مسئله ساختار ـ کارگزار، مطالعات راهبردی، سال یازدهم، شماره دوم، تابستان ۳۸۷
کارشناس مسعود و حکمیان حسن، نفت تنوع اقتصادی و فرایند دموکراتیک در ایران، گفتگو، شماره ۴۵ بهمن ۱۳۸۴
کازرونی، علی رضا، کاررکرد ههای سرمایه‌گذاری خارجی، مناطق ویژه اقتصادی، سال سوم ،شماره۲۶، شهریور ۱۳۸۳
کازرونی، علیرضا، مقایسه نظام‌های توزیع کالا در مناطق شهری ایران، اطلاعات سیاسی اقتصادی، سال دوازدهم، شماره هفتم و هشتم، فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۷
کاظمی سیدحسن و دینی علی، ترکمانی، نقش بازرگانی در محوریت کشاورزی، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ۱۳۷۱
کدی، نیکی آر ، چرا ایران انقلابی بوده است؟ چند شهری بودن شورش‌ها و انقلاب‌های ایران، گفتگو، شماره ۲۶، زمستان ۱۳۷۸
کرمی، جهانگیر، ایران واوراسیای مرکزی: آشفتگی نقش و عملکرد، مطالعات اوراسیای مرکزی، تهران ،دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سال اول، شماره،، زمستان و بهار ۱۳۸۶- ۱۳۸۷
کریمی، زهرا، کارآیی نهادهای بازار کارآمد در ایران، گفتگو ـ آذر ۱۳۸۱، شماره، ۳۵
کشاورزیان، آرنگ، بازارتهران:تداوم یا دگرگونی، گفتگو، شماره ۴۱، بهمن۱۳۸۳
کوچک‌علی‌زاده، محمدحسین، موانع رشد سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، ایران فردا، سال اول شماره دوم مرداد و شهریور ۱۳۷۱
کولایی، الهه ، ایران و روسیه در دوران ریاست جمهوری خاتمی، سیاست خارجی، سال نوزدهم، بهار ۱۳۸۴
کولایی، الهه، روابط ایران و روسیه: فرصت‌ها، تهدیدها و چالش‌های فرا روی امنیت جمهوری اسلامی ایران، جلذ۲، تهران مؤسسه ابرار معاصر