دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام
دانشکده مدیریت وحسابداری
(گروه حسابداری)
پایان نامه دوره کارشناسی ارشد حسابداری -گرایش حسابداری
بررسی رابطه اعتماد بیش از حد مدیریت و حق الزحمه حسابرسی
استاد راهنما:
دکتر سید محمود موسوی شیری
استادمشاور:
دکتر مهدی جباری نوغابی
نگارنده:
علی قربانی نیا
آبان ماه ۱۳۹۴
به نام خداوند بخشنده مهربان
سپاس خدای را که سخنوران، در ستودن او بمانند و شمارندگان، شمردن نعمت های او ندانند و کوشندگان، حق او را گزاردن نتوانند. و سلام و دورد بر محمّد و خاندان پاک او، طاهران معصوم، هم آنان که وجودمان وامدار وجودشان است؛ و نفرین پیوسته بر دشمنان ایشان تا روز رستاخیز…
بدون شک جایگاه و منزلت معلم، اجّل از آن است که در مقام قدردانی از زحمات بی شائبه ی او، با زبان قاصر و دست ناتوان، چیزی بنگاریم.
اما از آنجایی که تجلیل از معلم، سپاس از انسانی است که هدف و غایت آفرینش را تامین می کند و سلامت امانت هایی را که به دستش سپرده اند، تضمین؛ بر حسب وظیفه و از باب ” من لم یشکر المنعم من المخلوقین لم یشکر اللَّه عزّ و جلّ” :ازپدر و مادر عزیزم این دو معلم بزرگوارم که همواره بر کوتاهی و درشتی من، قلم عفو کشیده و کریمانه از کنار غفلت هایم گذشته اند و در تمام عرصه های زندگی یار و یاوری بی چشم داشت برای من بوده اند؛از استاد با کمالات و شایسته؛ جناب آقای دکتر سید محمود موسوی شیری که در کمال سعه صدر، با حسن خلق و فروتنی، از هیچ کمکی در این عرصه بر من دریغ ننمودند و زحمت راهنمایی این رساله را بر عهده گرفتند؛از استاد صبور و با تقوا ، جناب آقای دکتر مهدی جباری نوغابی که زحمت مشاوره این رساله را در حالی متقبل شدند که بدون مساعدت ایشان، این پروژه به نتیجه مطلوب نمی رسید؛و از استادان فرزانه و دلسوز؛ جناب هاآقایان دکتر مهدی صالحی و دکتر علی مهدوی پور که زحمت داوری این رساله را متقبل شدند؛ کمال تشکر و قدردانی را دارم.
و در پایان از زحمات جناب آقای دکتر مهدی مرادی مدیر گروه محترم گروه حسابداری ، کمال تشکر دارم که “من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق” .
باشد که این خردترین، بخشی از زحمات آنان را سپاس گوید .
تقدیم پایان نامه به برادر شهیدم
ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون
مبادا نمایید در دل گمان که آنها که در راه رب جهان
بگشتند کشته همی مرده اند که آنان همه تا ابد زنده اند
برادر جان:
رفتی از چشمم و دل محو تماشاست هنوز عکس روی تو در این آینه پیداست هنوز
هر که در سینه دلی داشت به دلداری داد دل نفرین شده ی ماست که تنهاست هنوز
در دلم عشق تو چون شمع به خلوتگه راز در سرم شور تو چون باده به میناست هنوز
این پایان نامه را که حاصل ماه ها تلاش شبانه روزی اینجانب بوده است تقدیم می شود به برادر شهیدم .
مردمانی جان خود را بر جهان افزوده اند
آفتاب جانشان در تار و پود جان ما
مردمانی رنگ عالم را دگرگون کرده اند
هر یکی در کار خود نقش آفرین همچون خدا
هر که بر لوح جهان نقشی نیفزاید ز خویش
بی گمان چون نقش پا محو است در موج فنا
نقش هستی ساز باید، نقش بر جاماندنی
تا چو جان خود جهان هم جاودان دارد تو را
این جهان دریا، زمان چون موج، ما مانند نقش
لحظه ای مهمان این هستی ده هستی ربا
تقدیم به تو که بر تارک زمان جاودانه ای ، ای شهید راه عشق.
چکیده
در این تحقیق، تاثیر اعتماد بیش از حد مدیریت و کمیته حسابرسی بر حق الزحمه حسابرسی و تخصص صنعت حسابرس در یک قلمرو زمانی از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲مورد بررسی قرار گرفته شد. این پژوهش از نظر هدف توسعهای بوده و در حیطه پژوهش های توصیفی _ رگرسیونی قرار دارد وبرای تحلیل داده ها از داده های تلفیقی و مدل رگرسیون داده های ترکیبی استفاده شده است. آزمون ها با استفاده ازنرم افزار آماری R صورت گرفته است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری فرضیههای تحقیق نشان میدهد که بین اعتماد بیش از حد مدیریت و حق الزحمه حسابرسی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین در شرکت های دارای کمیته حسابرسی بین اعتماد بیش از حد مدیریت و حق الزحمه های حسابرسی رابطه معناداری وجود دارد. از دیگر نتایج تحقیق می توان گفت در شرکت های دارای کمیته حسابرسی بین اعتماد بیش از حد مدیریت و استفاده از یک حسابرس متخصص صنعت رابطه معناداری وجود ندارد.
کلمات کلیدی: اعتماد بیش از حد مدیریت،کمیته حسابرسی،حق الزحمه حسابرسی، تخصص صنعت حسابرس.
فهرست مطالب
۱
۱-۱- مقدمه ۲
۱-۲- تعریف مسالهاصلی پژوهش ۴
۱-۳- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش ۶
۱-۴- هدف پژوهش ۸
۱-۵- فرضیه های پژوهش ۹
۱-۶-کاربردهای پژوهش ۹
۱-۷- قلمرو پژوهش ۱۰
۱-۸- روش انجام پژوهش و تجزیه و تحلیل داده ها ۱۰
۱-۹- چارچوب کلی پژوهش ۱۱
۱۳
مقدمه : ۱۴
۲-۱- مبانی نظری ۱۵
۲-۲- تقاضا برای خدمات حسابرسی ۱۵
۲-۲-۱- تئوری نمایندگی ۱۵
۲-۲-۲- فرضیه اعتبار بخشی ۱۷
۲-۲-۳- فرضیه اعتماد سازی ۱۷
۲-۲-۴- ساز وکار و هزینه نظارت ۱۷
۲-۳- عوامل تعیین کننده قیمت خدمات حسابرسی ۱۹
۲-۳-۱- عوامل موثر بر پیچیدگی های واحد تجاری ۲۰
۲-۳-۱-۱- اندازه صاحبکار ۲۰
۲-۳-۱-۲- پاداش عملکرد هیات مدیره ۲۰
۲-۳-۱-۳- ساختار مالکیت شرکت ۲۲
۲-۳-۱-۴- ریسک ذاتی ۲۳
۲-۳-۲- عوامل موثر بر میزان اعتماد بخشی حسابرس ۲۳
۲-۳-۲-۱- نوع حسابرس ۲۳
۲-۳-۲-۲- دوره تصدی حسابرس ۲۴
۲-۳-۲-۳- تخصص صنعت حسابرس ۲۵
۲-۴- تخصص حسابرس درصنعت ۲۶
۲-۴-۱- رویکرد سهم بازار ۲۷
۲-۴-۲- رویکرد سهم پرتفوی ۲۷
۲-۵- انگیزههای انتخاب حسابرسان متخصص صنعت ۲۸
۲-۶- اعتماد بیش از حد مدیریت وانواع آن ۲۹
۲-۶-۱- انواع اعتماد بیش از حد ۳۱
۲-۷- کمیته حسابرسی وضرورت آن ۳۳
۲-۸- اختیارات و وظایف کمیته حسابرسی ۳۶
۲-۸-۱- وظایف کمیته حسابرسی ۳۷
۲-۹- تبیین فرضیه های پژوهش ۳۹
۲-۹-۱- تبیین رابطه بین اعتماد بیش از حد مدیریت وحق الزحمه حسابرسی ۳۹
۲-۹-۲- تبیین رابطه کمیته حسابرسی و بین اعتماد بیش از حد مدیریت وحق الزحمه حسابرسی ۴۱
۲-۹-۳- تبیین رابطه بین کمیته حسابرسی و اعتماد بیش از حد مدیریت وتخصص صنعت حسابرس ۴۲
۲-۱۰- تحقیقات مرتبط با پژوهش و سایر تحقیقات مرتبط با آن ۴۳
۲-۱۰-۱- پژوهش های خارجی مرتبط با پژوهش ۴۳
۲-۱۰-۲- پژوهش های داخلی مرتبط با پژوهش ۴۹
۲-۱۱- خلاصه فصل ۵۲
۵۳
مقدمه: ۵۴
۳-۱- مساله اصلی پژوهش ۵۴
۳-۲- فرضیه های پژوهش ۵۴
۳-۳- الگوی آزمون فرضیه ها ۵۵
۳-۴- تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش ۵۵
۳-۴-۱- متغیر وابسته ۵۵
۳-۴-۱-۱- حق الزحمه حسابرسی ۵۵
۳-۴-۱-۲- تخصص حسابرس ۵۶
۳-۴-۲- متغیرهای مستقل ۵۷
۳-۴-۲-۱- اعتماد بیش از حد مدیریت ۵۷
۳-۴-۲-۲- کمیته حسابرسی ۵۸
۳-۴-۳- متغیرهای کنترلی ۵۸
۳-۴-۳-۱- اندازه شرکت ۵۸
۳-۴-۳-۲- بازده دارایی ها ۵۹
۳-۴-۳-۳- نسبت مجموع حسابهای دریافتنی و موجودی کالا تقسیم بر متوسط کل داراییها ۵۹
۳-۴-۳-۴- نسبت ارزش بازار به دفتری ۵۹
۳-۴-۳-۵- اهرم مالی ۵۹
۳-۴-۳-۶- زیان خالص ۶۰
۳-۴-۳-۷- نقدینگی ۶۰
۳-۴-۳-۸- اقلام تعهدی ۶۰
۳-۴-۳-۹- تغییرحسابرس ۶۲
۳-۴-۳-۱۰- نوع حسابرس ۶۲
۳-۵- روش گردآوری اطلاعات ۶۲
۳-۶- جامعه آماری (N) 62
۳-۷- نمونه ی آماری (n) 63
۳-۸-۱- تکنیک تحلیل داده ها ۶۵
۳-۸-۲- مزایای استفاده از داده های تابلویی ۶۵
۳-۸-۳- روش های تخمین در داده های ترکیبی ۶۶
۳-۸-۴- تخمین مدل های رگرسیون با داده های تابلویی ۶۷
۳-۸-۴-۱- مدل تخمین تجمعی ۶۷
۳-۸-۴-۲-مدل آثار ثابت ۶۷
۳-۸-۴-۳- مدل آثار تصادفی ۶۷
۳-۸-۵- آزمون های تشخیصی در داده های ترکیبی ۶۸
۳-۸-۷- آزمون های ریشه ی واحد پنلی ۷۲
۳-۹- خلاصه فصل و نتیجه گیری ۷۵
۷۶
مقدمه : ۷۷
۴-۱- شاخص های توصیفی مربوط به متغیرهای مستقل پژوهش ۷۷
۴-۲- آمار استنباطی: اجرای آزمون های تشخیصی داده های ترکیبی ۷۹
۴-۲-۱- فرضیه اول پژوهش- معیار اول اعتماد بیش از حد مدیریت ۸۰
۴-۲-۱-۱- نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول پژوهش- معیار اول اعتماد بیش از حد مدیریت ۸۴
۴-۲-۲- فرضیه دوم پژوهش- معیار اول اعتماد بیش از حد مدیریت ۸۵
۴-۲-۲-۱- نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم پژوهش- معیار اول اعتماد بیش از حد مدیریت ۹۰
۴-۲-۳- فرضیه سوم پژوهش- معیار اول اعتماد بیش از حد مدیریت ۹۱
۴-۲-۳-۱- نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم پژوهش- معیار اول اعتماد بیش از حد مدیریت ۹۳
۴-۲-۴- فرضیه اول پژوهش – معیار دوم اعتماد بیش از حد مدیریت ۹۴
۴-۲-۴-۱- نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول پژوهش- معیاردوم اعتماد بیش از حد مدیریت ۹۷
۴-۲-۵- فرضیه دوم پژوهش- معیار دوم اعتماد بیش از حد مدیریت ۹۸
۴-۲-۵-۱- نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم پژوهش- معیار دوم اعتماد بیش از حد مدیریت ۱۰۳
۴-۲-۶- فرضیه سوم پژوهش- معیار دوم اعتماد بیش از حد مدیریت ۱۰۴
۴-۲-۶-۱- نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم پژوهش- معیار دوم اعتماد بیش از حد مدیریت ۱۰۶
۱۰۷
مقدمه : ۱۰۸
۵-۱- نتایج آزمون فرضیه های پژوهش ۱۰۸
۵-۱-۱- فرضیه اول: اعتماد بیش از حد مدیریت بر حق الزحمه حسابرسی ۱۰۸
۵-۱-۲- فرضیه دوم: اعتماد بیش از حد مدیریت وکمیته حسابرسی برحق الزحمه حسابرسی ۱۰۸
۵-۱-۳- فرضیه سوم: اعتماد بیش از حد مدیریت وکمیته حسابرسی برتخصص صنعت حسابرس ۱۰۹
۵-۲- پیشنهادهای حاصل از یافتههای پژوهش ۱۰۹
۵-۳- پیشنهاد برای پژوهشهای آینده ۱۱۰
۵-۴ - محدودیتهای پژوهش ۱۱۱
منابع وماخذ ۱۱۲
فهرست جداول
نگاره ۳-۱ : مراحل آزمون های تشخیصی در داده های تابلویی ۶۸
نگاره ۴-۱: آماره های توصیفی مربوط به متغیرهای کمی الگوی پژوهش ۷۸
نگاره ۴-۲: آماره های توصیفی مربوط به متغیرهای کیفی الگوی پژوهش ۷۹
نگاره ۴-۳: نتایج آزمون F لیمر برای انتخاب روش مناسب بین OLS و یا آثار ثابت ۸۰
نگاره ۴-۴: نتایج آزمون F لیمر برای انتخاب روش مناسب میان OLS آثار زمانی و مدل آثار ثابت ۸۱
نگاره ۴-۵: نتایج آزمون هاسمن برای انتخاب روش مناسب میان مدل آثار تصادفی و آثار ثابت ۸۱
نگاره ۴-۶: نتایج آزمون بروش-پاگان برای انتخاب روش مناسب میان مدل تجمیعی و آثار تصادفی ۸۲
نگاره ۴-۷: نتایج آزمون بروش-پاگان برای انتخاب روش مناسب میان مدل تجمیعی با آثار زمانی و مدل آثار تصادفی ۸۲
نگاره ۴-۸: نتایج آزمون بروش-پاگان برای انتخاب روش مناسب میان مدل تجمیعی دوطرفه و مدل آثار تصادفی ۸۳
نگاره ۴-۹: نتایج آزمون بروش-گادفری در مورد خود همبستگی سریالی میان خطاهای مدل ۸۳
نگاره ۴-۱۰: نتایج برآورد الگوی اول پژوهش- معیار اول اعتماد بیش از حد مدیریت ۸۴