فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
چکیده1
فصل اول کلیات پژوهش
1-1- مقدمه.3
1-2- بیان مسأله پژوهش.4
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش5
1-4- هدف پژوهش6
1-5- سؤال پژوهش7
1-6- فرضیه های پژوهش7
1-6-1- فرضیه اصلی 7
1-6-2- فرضیه های فرعی.7
1-7- روش اجرای پژوهش.7
1-7-1- روش پژوهش و گردآوری داده ها.7
1-7-2- جامعه آماری و نمونه پژوهش.8
1-7-3- روش تجزیه و تحلیل دادهها.8
1-8- متغیرهای پژوهش9
1-8-1- متغیرهای مستقل.9
1-8-1-1- تجدید ارائه صورتهای مالی.9
1-8-1-2- شدت تجدید ارائه صورتهای مالی.9
1-8-2- متغیر وابسته.9
1-8-3- متغیرهای کنترلی.10
1-8-3-1- اظهار نظر حسابرس10
1-8-3-2- اندازه شرکت10
1-8-3-3- رشد واحد مورد رسیدگی.10
1-8-3-4- اهرم مالی11
1-8-3-5- نرخ بازده داراییها.11
1-8-3-6- حاکمیت شرکتی.11
1-9- ساختار پژوهش.12
فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1- مقدمه.14
2-2- مبانی نظری و پیشینه پژوهش14
2-2-1- مبانی نظری 14
2-2-1-1- تجدید ارائه صورتهای مالی.14
2-2-1-1- حسابرس مستقل17
2-2-1-2- تغییر حسابرس.19
2-2-1-2-1- دلایل تغییر حسابرس.23
2-2-2- رابطه بین تجدید ارائه صورتهای مالی و تغییر حسابرس.33
2-2-3- پیشینه پژوهش35
2-2-3-1- پیشینهی پژوهشهای داخلی35
2-2-3-2- پیشینهی پژوهشهای خارجی40
2-4- خلاصه فصل.45
فصل سوم روش پژوهش
3-1- مقدمه.48
3-2- روش تحقیق48
3-3- سؤال تحقیق48
3-4-فرضیه تحقیق49
3-5- متغیرهای تحقیق و شاخص اندازه گیری آنها49
3-6- جامعه آماری و نمونه پژوهش.52
3-7- قلمرو تحقیق54
3-7-1- قلمرو موضوعی54
3-7-2- قلمرو مکانی54
3-7-3- قلمرو زمانی تحقیق.54
3-8- روش جمعآوری دادهها54 3-8- تشریح مدلهای مورد استفاده در آزمون فرضیهها55
3-9- آزمونهای آماری مورد استفاده و روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها.56
3-9-1- آمار توصیفی.56
3-9-2- آزمون کلموگروف- اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن متغیرها56
3-9-3- آزمون ایستایی (مانایی) 57
3-9-4- رگرسیون.57
3-9-5- تجزیه و تحلیل داده ها.58
3-10- خلاصه فصل.61
فصل چهارم تجزیه و تحلیل دادهها
4-1- مقدمه.63
4-2- آمار توصیفی متغیرهای پژوهش63
4-3- آزمون کلموگروف- اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن متغیرها.64
4-4- پایایی (ایستایی) متغیرهای پژوهش.65
4-5- نتایج حاصل از آزمون فرضیههای پژوهش65
4-5-1- نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول.65
4-5-2- نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم. 67
4-6- خلاصه فصل.69
فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- مقدمه.72
5-2- خلاصه و نتیجهگیری.72
5-2-1- نتایج حاصل از آزمون فرضیههای فرعی مرتبط با فرضیه اصلی پژوهش73
5-2-1-1- نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی اول مرتبط با فرضیه اصلی پژوهش.73
5-2-1-2- نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی دوم مرتبط با فرضیه اصلی پژوهش 74
5-2-2- بررسی نتایج مربوط به متغیرهای کنترلی.75
5-2-3 نتیجهگیری کلی پژوهش77
5-3- پیشنهادهای پژوهش78
5-3-1- پیشنهاد حاصل از یافتههای پژوهش78
5-3-2- پیشنهاد برای پژوهشهای آتی78
5-4- محدودیتهای پژوهش.79
5-5- خلاصه فصل.79
منابع و مآخذ80
الف) منابع فارسی80
ب) منابع غیر فارسی85
فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول 3-1: نام شرکتهای نمونه پژوهش53
جدول 4-1: آمار توصیفی متغیرهای پژوهش63
جدول 4-2: نتایج حاصل از آزمون کلموگروف- اسمیرنف64
جدول 4-3: نتایج حاصل از آزمون ایستایی (پایایی) متغیرهای پژوهش.65
جدول4-4: نتایج حاصل از بررسی کلی مدل – فرضیه اول66
جدول4-5: نتایج برآورد مدل فرضیه اول66
جدول 4-6: نتایج حاصل از بررسی کلی مدل – فرضیه اول.68
جدول4-7: نتایج برآورد مدل فرضیه دوم69
جدول 5-1: نتایج حاصل از بررسی رابطه بین تجدید ارائه صورتهای مالی و تغییر حسابرس.74
جدول 5-2: نتایج حاصل از بررسی رابطه بین شدت تجدید ارائه صورتهای مالی و تغییر حسابرس75
جدول 5-3: نتایج حاصل از متغییرهای کنترلی75
تجدید ارائه صورتهای مالی و تغییر حسابرس :مطالعه موردی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
امیر رضا فرامرزی
چکیده
هدف از انجام این تحقیق، بررسی تأثیر تجدید ارائه صورتهای مالی بر تغییر حسابرس در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. این تحقیق از نوع کاربردی است. گردآوری داده ها با بهره گرفتن از اطلاعات گزارش شده در صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار انجام شده است. در راستای تحقق اهداف تحقیق، یک فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی تدوین شده است. نمونه آماری تحقیق شامل 83 شرکت طی بازهی زمانی ده ساله 1392 – 1383 میباشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرمافزار Eviews استفاده شده است. برای سنجش فرضیه ها آزمونهای قابلیت ادغام و هاسمن و الگوی رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. در تحقیق حاضر، تجدید ارائه صورتهای مالی و شدت تجدید ارائه صورتهای مالی به عنوان متغیر مستقل و تغییر حسابرس به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته میشود. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل فرضیهها نشان میدهد که تجدید ارائه صورتهای مالی تأثیری بر تغییر حسابرس ندارد اما بین شدت تجدید ارائه صورتهای مالی و تغییر حسابرس رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.
واژههای کلیدی: تجدید ارائه صورتهای مالی، شدت تجدید ارائه صورتهای مالی و تغییر حسابرس
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
تصمیم گیریهای اقتصادی نیازمند اطلاعاتی است که بتوان با کمک آنها منابع موجود و در دسترس را به گونهای مطلوب تخصیص داد. یکی از مهمترین عوامل در تصمیم گیری صحیح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصمیم است که اگر به درستی فراهم و پردازش نشود، تأثیرات منفی برای فرد تصمیمگیرنده در پی خواهد داشت (وطنپرست و قائمی، 1386). بنابراین، اطلاعات شفاف را میتوان به عنوان یکی از ابزارهای ایفای مسئولیت پاسخگویی مدیران دانست. هر قدر توزیع اطلاعات در جوامع بیشتر باشد، امکان تصمیم گیری آگاهانه و پاسخگویی بخش خصوصی و دولتی در مورد چگونگی تحصیل و مصرف منابع بیشتر میشود و امکان رشد فساد کاهش مییابد (نوبخت، 1385).
طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران، هدف صورتهای مالی ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقهبندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری است که برای طیفی گسترده از استفادهکنندگان صورتهای مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد. خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با محتوای اطلاعات، “مربوط بودن” و “قابل اتکاء بودن” و خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با ارائه اطلاعات، “قابل مقایسه بودن” و “قابل فهم بودن” است. اطلاعاتی که فاقد این خصوصیات باشد، مفید نبوده و یا دارای فایده محدودی است. از آنجا که خصوصیات کیفی قابل مقایسه بودن و قابل فهم بودن، بر مفید بودن اطلاعات میافزاید، وجود ثبات رویه حسابداری در روشهای حسابداری بکارگرفته شده و افشاء مناسب اطلاعات الزامی است (کمیته تدوین حسابداری، 1388). لذا در صورت وجود اشتباه یا تغییر رویه در صورتهای مالی دوره جاری نسبت به دوره یا دورههای مالی قبل، تجدید ارائه صورتهای مالی ابزاری متداول جهت ایجاد ثبات رویه و افشاء مناسب اطلاعات خواهد بود (بولو و همکاران، 1391). تجدید ارائه صورتهای مالی را میتوان یک رویداد با اهمیت دانست که نشاندهنده کیفیت پایین گزارشگری مالی قبلی است و از طرفی نشانهای بر مدیریت غلط از طریق حاکمیت شرکتی ضعیف است (دفتر حسابداری عمومی[1]، 2002). تجدید ارائه صورتهای مالی از دیدگاه سرمایهگذاران نه تنها بیانگر مشکلات عملکرد دوره گذشته است، بلکه نوعی پیشبینی مشکلات آتی برای شرکت و مدیریت آن نیز محسوب میشود و موجب سلب اطمینان سرمایهگذاران نسبت به اعتبار و شایستگی مدیریت و کیفیت سودهای گزارششده میشود (بزرگ اصل، 1387: ب). شرکتهای تجدید ارائهکننده در پاسخ به فشارهای وارده از جانب بازارهای سرمایهای پس از اعلام عمومی تجدید ارائه صورتهای مالی به سرمایهگذاران، اقدام به تغییر حسابرسان خود میکنند تا از این طریق کیفیت حسابرسی را افزایش داده و سرمایه شهرت از دست رفته خود را احیا نمایند (ماند و سون[2]، 2013).
1-2- بیان مسأله پژوهش
تجدید ارائه صورتهای مالی تردیدهایی را درباره درستکاری مدیریت، کفایت کنترلهای داخلی شرکت، اثربخشی کمیته حسابرسی، اثربخشی استقلال حسابرس و نیز کیفیت حسابرسی مطرح می کند (گلسون[3]، 2008). برکناری حسابرس مستقل پس از گزارش تجدید ارائه صورتهای مالی اقدام ملموسی است که شرکتها برای بازگرداندن اعتماد بازار سرمایه و بهبود نظارت حسابرسی بر فرآیند گزارشگری مالی میتوانند انجام دهند (لویی و همکاران[4]، 2009). از حسابرسان مستقل نیز