پژوهش های زیادی نیز، رابطه دینداری و ابعاد شخصیت را به طور جداگانه ، با سلامت روان بررسی کرده‌اند، از جمله رابطه مثبت پایبندی مذهبی با سلامت روان (گل پرور و خاکسار، ۱۳۸۸)، رابطه منفی جهت گیری مذهبی با افسردگی و اضطراب (بیانی ، گودرزی و کوچکی،۱۳۸۷) . همچنین در مطالعه ی (شهبازی ، ۱۳۷۶، به نقل از عارفی ، ۱۳۸۹) به بررسی رابطه جهت گیری مذهبی و سلامت روان در دانشجویان شهر تهران پرداخته است نتایج حاکی از آن است که بین جهت گیری مذهبی و نوروز های هیپوکندریا ، افسردگی و ضعف روانی ارتباط معکوس معناداری وجود دارد.

دنو و کوپر ^[۴](۱۹۹۸) با بررسی فرا تحلیلی در زمینه ۱۳۷ صفت شخصیتی و سلامت روان ‌به این نتیجه رسیده اند که برون گرایی و نوروز گرایی قویترین پیش‌بینی کننده های رضایت از زندگی می‌باشند.

لنی و اندرو ^[۵] (۲۰۰۸) در بررسی رابطه ی عوامل شخصیتی با رضایت شغلی در زنان و مردان ‌به این نتیجه رسیدند که بین برونگرایی و روان نژندی با رضایت شغلی بالا و پایین ارتباط وجود دارد.

آرگیل^[۶] و لو^[۷] (۱۹۸۷) نشان دادند که بین ویژگی های شخصیتی با سطح سلامت روانی که افراد گزارش می‌کنند ، همبستگی وجود دارد. نتایج پژوهش آن ها نشان داد که سبک نگرش خوش بین و روان رنجور خویی و برون گرایی قادر به پیش‌بینی سطح سلامت روان افراد هستند.

با توجه به همسانی اهداف آموزش و پروش و بهداشت روانی که مقصود هر دو تربیت انسان های سالم، مفید و خوشبخت است ضرورت پژوهش حاضر در آموزش و پرورش مهم به نظر می‌رسد.

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

سلامت روان از آن جهت که رابط مستقیمی با عملکرد فردی ، اجتماعی و آسیب های روانی دارد از اهمیت زیادی برخوردار است و نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی هر جامعه ایفا می‌کند . معلمان به عنوان اجرا کننده های اصلی برنامه های آموزش و پرورش نقش بسیار اساسی ایفا می‌کنند و بیشترین تاثیر را در تحقق اهداف آموزش و پرورش در همه ی حوزه ها بر عهده دارند . ‌بنابرین‏ سلامت روان آنان به عنوان پرورش دهندگان نسل های آتی جامعه از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد.

یکی از اهداف بسیار مهم آموزش و پرورش ، تربیت نسلی مومن و آگاه است که رسیدن ‌به این هدف در گرو دینداری و تعهد معلمان می‌باشد. ‌بنابرین‏ اهمیت جهت گیری مذهبی معلمان و به تبع آن پژوهش در این مورد ، بیشتر از سایر اقشار جامعه است. چرا که جهت گیری مذهبی معلم از تاثیر بر خود او فراتر رفته و بر دانش آموزان نیز می‌تواند مؤثر واقع شود.

علاوه بر جهت گیری مذهبی معلمان ، مفهوم دیگری که در پژوهش مورد بررسی قرار می‌گیرد شخصیت و ابعاد شخصیت (پنج عامل بزرگ شخصیت) و نقش تعیین کننده هریک از این ابعاد در سلامت روان معلمان می‌باشد. شخصیت معلمان شامل همه جنبه‌های با ثبات از قبیل : الگوهای تفکر و عواطف و رفتار آن ها می‌باشد که سرمشق دانش آموزان قرار می گیرند و کودکان خواسته یا ناخواسته با رفتارهای معلمان خود همانندسازی می‌کنند.

با توجه به اینکه سلامت روانی معلمان به دلایل گوناگون از جمله : انتظارات و توقعات بالا از معلم ، مشکلات اقتصادی ، خانوادگی ، فشار کاری ، مشکلات ارتباط با والدین دانش آموزان و فقدان حمایت مسئولان مدرسه در معرض خطر است و خصوصاً معلمان زن به خاطر حساسیت زیاد دچار مشکلات روانی گردیده اند ، ضرورت شناسایی سلامت روان معلمان ، بخصوص معلمان زن و برنامه ریزی جهت بهبود سلامت روانی آنان الزامی می‌باشد.

‌بنابرین‏ با توجه به اهمیت شناسایی عوامل مؤثر بر سلامت روان معلمان این پژوهش در صدد تعیین میزان نقش تعیین کننده جهت گیری مذهبی و هریک از ابعاد شخصیت در سلامت روان معلمان زن شهر کرمانشاه می‌باشد. با امید به اینکه شناسایی وضعیت موجود معلمان از نظر سلامت روانی بتواند اطلاعات مفیدی در اختیار مدیران و سازمان آموزش و پرورش قرار دهد تا آنان نیز بتوانند در برنامه ریزی های آتی خود با لحاظ کردن این اطلاعات زمینه پویایی و ارتقاء سیستم تعلیم و تربیت را فراهم آورند.

اهداف مشخص تحقیق

هدف اصلی

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه جهت گیری مذهبی و ابعاد شخصیت باسلامت روان در بین معلمان زن مقطع ابتدایی شهرستان کرمانشاه در سال ۱۳۹۴-۱۳۹۳ است.

اهداف فرعی

• • تعیین رابطه بین جهت گیری مذهبی با سلامت روان معلمان زن

• • تعیین رابطه بین ابعاد شخصیت با سلامت روان معلمان زن

• تعیین رابطه بین جهت گیری مذهبی و ابعاد شخصیت و سلامت روان معلمان زن

فرضیه های تحقیق

• • بین جهت گیری مذهبی با سلامت روان معلمان زن رابطه وجود دارد .

• • بین ابعاد شخصیت با سلامت روان معلمان زن رابطه وجود دارد .

• جهت گیری مذهبی و ابعاد شخصیت پیش‌بینی کننده سلامت روان معلمان زن است.

تعاریف مفهومی و عملیاتی

تعاریف مفهومی

جهت گیری مذهبی : عبارت است از اعتقاد به قوای لاهوتی و ماوراء الطبیعی و رعایت یک سلسله قواعد اخلاقی در زمینه ارتباط با خود، سایر بندگان و خدا و انجام مناسک عبادی در جهت تقریب خالق و جلب رضایت او به منظور تعالی روح. (کتابی و همکاران، ۱۳۸۲).

ابعاد شخصیت (ویژگی های شخصیت ): عبارت است از مجموعه ای سازمان یافته و واحدی متشکل از خصوصیات نسبتا ثابت وپایدار که یک فرد را از افراد دیگر متمایز می‌سازد و می‌تواند مبنای درجه بندی یااندازه گیری افرادقرار گیرد (شاملو ،۱۳۸۲)

سلامت روان :سلامت روان بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت ،عبارت است از قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران ،تغییر واصلاح محیط فردی و اجتماعی وحل تضاد ها وتمایلات شخصی به طور منطقی ، عادلانه و مناسب. (۲۰۰۵، WHO )

تعاریف عملیاتی

جهت گیری مذهبی: در این پژوهش منظور از جهت گیری مذهبی نمره ای است که معلمان از پرسشنامه سنجش جهت گیری های درونی و بیرونی مذهبی آلپورت کسب کردند.

ابعاد شخصیت : منظور از ویژگی های شخصیت یا ابعاد پنج گانه نمره ای است که افراد (معلمان ) در هریک از ابعاد روان رنجوری (N) ، برون گرایی (E) ، انعطاف پذیری (O) ، دلپذیر بودن (A) و وجدانی بودن © در پرسشنامه ۶۰ سوالی NEO- FFI ^[۸]ساخته مگ کری و کوستا (۲۰۰۳) به دست آوردند.

سلامت روان : سلامت روانی در این پژوهش بر اساس نمره معلمان که از پرسشنامه ۲۸ –^[۹] GHQ کسب کردند، مشخص گردید.

فصل دوم

پیشینه پژوهش

فصل دوم شامل تعریف متغیرهای تحقیق می شود که عبارتند از: سلامت روان (تعریف سلامت روانی، سلامت روان زنان ، مشخصه‌ های سلامت و نظریه ها و دیدگاه ها)، جهت گیری مذهبی شامل (تعاریف و تاریخچه، مذهب و بهداشت روان و نظریه ها) و ابعاد شخصیت شامل (تعاریف و رویکردها و نظریه ها و مدل پنج عاملی صفات شخصیت) را در بر می‌گیرد. همچنین پیشینه تحقیق شامل تحقیقات داخلی و خارجی انجام شده در این زمینه نیز در ادامه ذکر شده است.