محدودیت های اجرایی حاکم بر ویژگی های کیفی اطلاعات مالی
برای تهیه و ارائه اطلاعات وگزارشگری مالی چند نوع محدودیت وجود دارد که عدم توجه بموقع به آنها منجر به تصمیم گیری نادرست می شود:
2-10- 1) بموقع بودن:
ارائه اطلاعات بموقع یکی از ویژگی های تأمین کیفی اطلاعات مالی به شمار می آید که بطور مستقیم با سودمندی تصمیم گیری مرتبط می باشد، هرگونه تاخیری نابجا در گزارش اطلاعات، ویژگی مربوط بودن را کاهش می دهد، صورت های مالی باید بگونه ای مناسب وبموقع با توجه به مزیت نسبی دردسترس استفاده کنندگان قرار گیرد، ازآن جا که اطلاعات مالی نسبت به گذشت زمان بسیار حساس میباشد وبا مرور زمان ارزش و سودمندی خود را از دست میدهد، بنابراین هرقدر زمان ارائه اطلاعات بارعایت الزامات قانونی به تاریخ وقوع رویداد مالی نزدیک تر باشد، در اتخاذ تصمیمات مالی مؤثرتر خواهد بود.
2-10-2) فزونی منافع برهزینه:
اطلاعات حسابداری مانندکالاهای اقتصادی دارای ارزش می باشد، برخی براین باورند که اطلاعات، یک کالای مجانی است که باید بطور رایگان دراختیار استفاده کنندگان قرار گیرد، درصورتی که بطور آشکارا چنین برخوردی مناسب نمی باشد. بین هزینه تهیه اطلاعات و ارائه و مزایای حاصل ازآن غالبا همبستگی وجود دارد، مخارج تهیه گزارش های اطلاعات حسابداری نباید برمنافع حاصل از بکارگیری آن فزونی داشته باشد وتهیه اطلاعات همواره باید ویژگی مقرون به صرفه بودن آن را دارا باشد.
2-10-3) اهمیت:
مفهوم اهمیت، نسبی است. آستانه (حد و مرز) شناخت اهمیت اطلاعات بستگی به قضاوت حرفه ای حسابداری دارد. اطلاعاتی با اهمیت تلقی می شود که در تصمیم گیری اقتصادی استفاده کنندگان صورت های مالی اثر گذار باشد، اطلاعاتی که حائز اهمیت نباشد نمی تواند معیاری برای تصمیم گیری قرار گیرد و از دیدگاه هیأت استانداردهای حسابداری مالی بعنوان یک خصوصیت کیفی اطلاعات است و بعنوان یکی از اصول و میثاقهای تعدیل کننده به شمار می آید، اما از دیدگاه استاندارد ایران، اهمیت به جای این که یک خصوصیت کیفی اصلی لازم برای اطلاعات حسابداری باشد، یک نقطه انقطاع است.
رهنمودهای لازم برای تعیین اهمیت بطور مثال در گزارشگری مالی برمبنای قسمت های مختلف طبق بیانیه شماره (25) استاندارد ایران و بیانیه شماره (131) هیأت استاندارهای حسابداری مالی بیان شده و حد و مرز (آستانه) آن ده درصد تعیین گردیده و چنانچه درآمد، سود و زیان عملیاتی و دارایی هریک از بخش ها دست کم ده درصد جمع درآمد ها، سود و زیان وجمع دارایی تمام قسمت ها اعم از برون سازمانی و درون سازمانی باشد، با اهمیت تلقی شده و کمتراز آن قابل گزارشگری نمی باشد، و…
2-10-4) موازنه بین خصوصیات کیفی :
بکارگیری توازن بین ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری امری ضروری است، برخی از اطلاعات قابلیت اتکا بیشتری نسبت به مربوط بودن را دارا می باشد و برخی تضاد ها بین دو ویژگی بیطرفی و محافظه کاری وجود دارد. جانب احتیاط حکم میکند که جهت دستیابی به پاسخگویی مناسب به اهداف صورت های مالی با توجه به اهمیت نسبی، توازن بین دو ویژگی کیفی برقرار باشد. اهمیت نسبی همواره براقلام صورت های مالی تاثیر مهمی دارد. حالت مطلوب این است که میزان تعبیر و تلقی نمودن آنچه که از اهمیت نسبی برخوردار است باید براساس قضاوت حرفه ای متکی باشد.
2-11) مفهوم کیفیت سود
سود به عنوان یکی از مهم ترین معیارهای ارزیابی عملکرد و تعیین ارزش بنگاه های اقتصادی است. به دلیل وجود محدودیت های ذاتی در حسابداری ممکن است سود گزارش شده در صورت های مالی منطبق برسود واقعی بنگاه نباشد. برای حل این مشکل از مفهوم کیفیت سود کمک گرفته شده است.
برنستاین (1993) معتقد است، بحث کیفیت سود ناشی از نیاز به یک مبنا برای مقایسه سود واحدهای تجاری مختلف و همچنین نیاز به تشخیص اختلافات موجود در سود واحدهای تجاری مختلف به منظور اهداف ارزشیابی می باشد.
تعریف واحدی از کیفیت سود به نحوی که مورد قبول همگان ویا اکثریت باشد ارائه نگردیده است. به عبارت دیگر، کیفیت سود مفهومی نسبی است وبه دیدگاه ها و نگرش های افراد بستگی دارد. کرشنهیتر و ملومد معتقدند یکی از دلایل تعدد تعاریف کیفیت سود، احتمالا این است که استفاده کنندگان مختلف، از اطلاعات در تصمیمات مختلفی استفاده می کنند.
“برخی کیفیت سود را به ثبات سودآوری مربوط دانسته اند (ویژگی های سری های زمانی سود). ثبات به معنی توانایی واحد تجاری به حفظ سطح سودآوری فعلی در بلند مدت است، به عبارت دیگر سطح سودآوری فعلی نمایشگرخوبی از سود های آتی باشد. برخی کیفیت سود را به ارائه صحیح وقایع و معاملات اقتصادی تعبیر نموده اند و برخی دیگر سعی در تعریف کیفیت سود از طریق بررسی روابط بین اقلام تعهدی و جریان وجوه نقد داشته اند."(هرمنز،2006)
دراین قسمت تعدادی از تعاریف ارائه شده از مفهوم کیفیت سود بصورت اجمالی مورد اشاره قرار می گیرد:
. Materiality
. “Earnings” quality
. Kirschenheiter, M. & N. Melumad,
. Persistence
. Accruals
. Cash flows