به موجب ماده ۱۰۳۷ ق م هر یک از نامزدها می توانند در صورت بر هم خوردن وصلت هدایایی را که به طرف دیگر یا ابو.ین او برای این وصلت داده هدایا به دو صورت میباشد : هدایای مصرف شدنی - هدایایی که عادتاً نگاهداری می شود . هدایای نظیر گل ،میوه ، شیرینی ، جوراب و …که مصرف شدنی می باشد و در واقع طرفین می خواستند اینها مصرف شود و به همین دلیل بعد از برهم خوردن نامزدی قابل مطالبه نیست .

اما در مورد هدایای که عادتاً نگهداری می شود باید هدایا بدون قید وشرط بر گردانده شود طبق ماده ۸۰۳٫ اما اگرهدایا تلف شود ونتواند به صاحبش باز گرداند باید قیمت وخسارت آن را بدهد .
اما اگر این تلف شدن بدون تقصیر نامزد باشد او هیچ مسئولیتی در پرداخت آن ندارد و مالک نیز مسئوول تلف شدن آن نمی باشد. (کاتوزیان،حقو ق مدنی خانواده مقدماتی ،۱۳۸۵،۵۴-۵۰)
برای برهم زدن نامزدی هیچ یک از نامزدها طبق ماده ۱۰۳۷ ق م الزامی به انجام وصلت زناشویی نداشته و می توانند آن را برهم بزنند .زیرا وعده ازدواج تعهد به آن نمی باشد وامکان بر هم زدن نامزدی منافاتی با مسئولیت ناشی از سوءاستفاده از این حق را ندارد . (درمزاری ، ۱۳۹۱، ۴۱)
در مورد وضع نامه ها باید گفت چون نوشتن نامه ها مانند هدایا بر مبنای وقوع ازدواج در آینده انجام شده پس در واقع پیام های به همسر آینده خود می داده است.
پس در واقع با بر هم خوردن نامزدی اگرنگهداری نامه ها مورد سوء استفاده نیز قرار نگیرد از جهت اخلاق نیز درست نمی باشد وطبق ماده ۱۰۳۷ قانون گذار می خواهد وضع نامزد را به صورت گذشته بر گرداند تا نزاع را از بین ببرد.
پس بهتر است تمام هدایا ونامه های باقی مانده پس داده شود.(کاتوزیان ،حقوق مدنی خانواده ،۱۳۸۵؛۵۴)

۱-۲-۲: نکاح دائم ،موقت واذن در نکاح:

نکاح در لغت به معنی (پیوستن) است وعقد زناشویی بستن، زناشویی کردن
(معین ،۱۳۸۱ ،۱۱۲۶ )

• • نکاح دائم (مدنی –فقه) عقدی است که به موجب آن مرد و زن لااقل بر نفی محرومیت جنسی ( مانند منقطع احیاناً ) یا علاوه بر نفی آن محرومیت به منظور تشکیل خانواده و زندگی خانوادگی قانوناً با هم متحد می شوند .

در همین اصطلاح ازدواج و زناشویی استعمال می شود و نکاحی که برای همیشه وبدون تعیین مدت باشد و نکاح منقطع ، نکاحی که برای مدت معینی باشد . (جعفری لنگرودی ، ۱۳۸۶ ،۷۲۱)

• • در اصطلاح حقوقی آمده( نکاح قرار دادی است که به موجب آن زن ومرد در زندگی با یکدیگر شریک ومتحد شده ، خانواده ای تشکیل می دهند.) (امامی وصفایی، خانواده،۱۳۹۲،۸ ۲)

نکاح موقت ، نکاحی است که از ویژگی های مذهب شیعه است و در فقه عامه آن را معتبر
نمی دانند و تعیین مدت در این ازدواج شرط می باشد
اذن در نکاح در مورد دختری است که هنوز شوهر نکرده است و اگر بیش از۱۸ سال تمام داشته باشد، متوقف به اجازه پدر و جد پدری او می باشد. (امامی وصفایی ، ۱۳۹۲ ، ۲۹و۳۰)
اذن:
اذن در لغت اجازه و رخصت است .(معین ، فرهنگ فارسی ، ۱۳۸۱، ۶۰ )واذن یعنی اعلام رضای مالک یا رضای کسی که قانون برای او اثری قائل شده است برای انجام یک عمل حقوقی از عقود و ایقاعات باشد یا از تصرفات انتفاعی باشد (جعفری لنگرودی، ۱۳۸۶،۲۳)
در تعریف نکاح آمده که رابطه ای حقوقی- عاطفی است که با عقد زن ومرد حاصل می شود و به آنها حق می دهد که با یکدیگر زندگی کنند ومظهر بارز این نمونه حق تمتع رابطه جنسی است .
حقوقدانان گفته اند که نکاح رابطه ای است بین زن و شوهر برای تشکیل خانواده انجام می گیرد.( محقق داماد ،۱۳۹۰،۲۴ )
اگر پدر و جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کنند دختر می تواند با معرفی کامل مردی که می خواهد به او شوهر کند و شرایط نکاح ومهری که بین آنها است به دفتر مراجعه کند مراتب مزبور را به پدر و جد پدری اطلاع دهد و بعد از ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ آن دفتر نکاح را واقع سازد(.ق .م ۱۰۴۳)
اجازه پدر و جد پدری فقط در مورد ازدواج دختری لازم است که باکره باشد و اگر یکبار ازدواج کرده باشد احتیاج به اجازه پدر و جد پدری ندارد .(ق.م. ۱۰۴۳)
اما ا ین امر در صلاحیت دادگاه یا صلاحیت سر دفتر می باشد اما نظر در این است که حق اختلاف با دادگاه است چون سر دفتر مرجع اختلاف نیست چون آمادگی لازم را برای تشخیص ندارد م۱۰۴۳ اصلاحی با این بحٍٍث داده است و اجازه نکاح را در این صورت به دادگاه سپرده است . )صفایی وامامی ، ۱۳۹۲،۹۰-۸۴)

۱-۲-۳: شروط ضمن عقد:

• • در لغت شرط به معنی قرار و پیمان ، عهد می باشد .(معین ، فرهنگ فارسی ، ۱۳۸۸،۶۱۶)

• • در نکاح مانند سایر قرار داده ها ممکن است اراده به پاره ای تعهدات فرعی که خارج از ارکان و عناصر اصلی قرار داد است نیز تعلق گیرد . این تعهدات فرعی را شروط یا شرایط ضمن عقد گویند .

شروط نکاح را می توان به دو گروه تقسیم کرد :
۱- شروطی که موضوع آن یکی از احکام قانونی و عرفی واقع شود و طرفین می خواهند حدود شرایط آن احکام را تغییر دهند .
۲- شروطی که بطور مستقیم مربوط به نکاح نیست و زن وشوهر آنرا به دلایلی در زمره توابع عقدآورده اند. (صفایی وامامی، ۹۲، ۶۵)

• • هر شرطی که به موجب عقدی به نفع ، کسی و به ضرر دیگری مقرر شده است شرط ضمن عقد نامیده می شود ولو آن که مذاکره ی راجع به شرط قبل از انعقاد عقد شده باشدو عقد با توجه به مذاکره قبلی منعقد گردد در مقابل شرط ابتدایی استعمال شده است .)جعفری لنگرودی ، ، ۸۶ ، ۳۸۳)

در نکاح نمی تواند شرط به این صورت باشد که ریاست خانواده با شوهر نباشد یا شوهر نتواند با مشاغل منافی مصالح خانوادگی مخالفت کند ، یا زن وشوهر از سکونت مشترک با هم و حسن معاشرت و معاضدت معاف کنند، یا زن الزامی به تمکین از مرد نداشته باشد،
یا شوهر می تواند خانواده را ترک کند ونفقه ندهد و مادر را از حضانت فرزندان خود باز دارد … ( ناصر کاتوزیان ،۱۳۹۰ ، ۲۳۰ )
در واقع طبق ماده ۲۳۲ ق. م شرط غیر مقدور ، شروط بی فایده و شرط نامشروعی هستند که باطل می باشد ولی مبطل عقد نیست و شروط صحیح دارای شرط صفت و شرط نتیجه و شرط فعل می باشد.( امامی وصفایی،۹۲، ۶۶،۶۹)
طبق م ۱۱۱۹۲ ق.م می توانند زوجین در این موارد توافق کنند:
۱- شرط تعیین مهریه از سوی یکی یا دو نفر از اعضا ء یا خانواده یا آشنایان زوج
۲-حق سکنی ( حق انتخاب وتعیین محل سکونت)
۳- حق تحصیل : توافق زوجین به ادامه تحصیل
۴- حق اشتغال : توافق زن ومرد به شاغل بودن یا استمرار اشتغال زوجه می باشد (محمد رضا در مزاری ، ۹۱ ۱۳ ،۸۱)

۱-۲-۴: ازدواج مجدد:

• • معنای لغوی ازدواج مجدد به معنی جفت گرفتن می باشد.( معین ،۱۳۸۱،۷۰)

• • در حقوق اسلامی ازدواج مجدد به چهار زن دائم محدود شده است و استیفاء عدد از موانع نکاح به شمار می رود. استیفاء در لغت به معنی کامل گرفتن است . استیفاء در اصطلاح فقهی آن است که مرد چهار زن دائم داشته باشد ( صفایی وامامی، ۱۳۹۲،۱۰۱ )

• ازدواج مرادف با نکاح است .( جعفری لنگرودی ، ،۸۶ ۱۳،۳۳)