چکیده:

 

با توجه به لزوم و اهمیت مطالعه کارایی بانک‌ها، جهت شناسایی واحد های ناکارا و برنامه ریزی برای بهبود عملکرد بانک‌ها، در پژوهش حاضر به اندازه گیری کارایی 20 شعبه از شعب بانک تجارت در شهر تهران و در دوره زمانی سال‌های 1389 و 1390 با بهره گرفتن از تحقیق روش تحلیل پوششی دادها و کارت امتیازی متوازن پرداخته شده است. برای محاسبه کارایی شعب از DEA_BSC با فرض بازده متغیر به مقیاس و دیدگاه ورودی محور استفاده شده و با توجه به شاخص‌های ورودی و خروجی تعیین شده برای هر یک از مناظر کارت امتیازی متوازن امتیاز کارایی برای هر یک از چهار منظر محاسبه و سپس با بهره گرفتن از میانگین ساده و همچنین میانگین موزون بر اساس نظرات خبرگان به محاسبه امتیاز کارایی پرداخته‌ایم. همچنین از شیوه برنامه ریزی آرمانی تحلیل پوششی دادها (با دیدگاه ورودی محور) برای رفع مشکل مدل‌های کلاسیک استفاده کرده و از این روش نیز امتیاز کارایی شعب را محاسبه شده است. در فرآیند تحقیق شعب کارا و ناکارا تمیز داده شده، ضرایب کارایی هر یک از شعب محاسبه و مازاد عوامل تولید برای هر یک از شعب ناکارا تعیین گردیده است.

 

کلید واژه:

 

تحلیل پوششی داده ها، کارت امتیازی متوازی، CCR،BCC

 

فهرست مطالب

 

فصل 1. 1

 

کلیات تحقیق 1

 

1-1-مقدمه. 2

 

1-2- بیان مسئله تحقیق 2

 

1-3- اهمیت- ضرورت 5

 

قانون برنامه پنجم توسعه – ماده 79. 6

 

قانون مدیریت خدمات کشوری، فصل یازدهم ـ ارزیابی عملکرد. 7

 

1-4- اهداف تحقیق 8

 

1-5- سوال های تحقیق 9

 

1-6- فرضیه های تحقیق 9

 

1-7- تعریف واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی طرح. 9

 

فصل 2. 11

 

ادبیات موضوع. 11

 

2-1-مقدمه تحلیل پوششی داده‌ها 12

 

2-2- مروری بر مبانی نظری کارایی 13

 

2-2-1 مفهوم کارایی 13

 

2-2-2- انواع کارایی 14

 

2-3- کارایی، بهره‌وری و اثر بخشی 15

 

2-4- قانون بازده به مقیاس. 16

 

2-5- روش‌های برآورد کارایی 18

 

2-6- روش‌های غیر پارامتریک. 20

 

2-7- دیدگاه ورودی محور و دیدگاه خروجی محور. 22

 

2-8- تحلیل پوششی داده‌ها DEA 23

 

2-8-1- مدل CCR 24

 

2-8-2- مدل BCC 28

 

2-9- برنامه ریزی آرمانی 31

 

2-10- مدل رتبه بندی کارایی متقاطع. 32

 

2-11- مزایای تحلیل پوششی داده‌ها 33

 

2-12- کارت امتیازی متوازن 34

 

2-13- معرفی کارت امتیازی متوازن 36

 

2-14- مناظر کارت امتیازی متوازن 38

 

2-14-1 منظر مالی 38

 

2-14-2 منظر مشتری 38

 

2-14-3 منظر فرآیندهای داخلی 39

 

2-14-4 منظر یادگیری و رشد. 40

 

2-15-پیشینه تحقیق 42

 

2-15-1- مرور پیشینه تحقیق تحلیل پوششی داده‌ها 42

 

2-15-1-1 مقالات چاپ شده در مجلات بین‌المللی 42

 

2-15-1-2 مقالات چاپ شده در مجلات داخلی 49

 

2-15-2 مرور ادبیات موضوع کارت امتیازی متوازن 54

 

2-15-3 مرور ادبیات موضوع تحلیل پوششی داده‌ها و کارت امتیازی متوازن 58

 

فصل 3. 76

 

روش تحقیق 76

 

3-1- مقدمه. 77

 

3-2- روش انجام تحقیق 77

 

3-3- قلمرو زمانی مکانی تحقیق 78

 

3-4- داده‌ها و شیوه گرد آوری اطلاعات 78

 

3-5- واحد های تحت بررسی 84

 

3-6- شیوه رتبه بندی شعب 87

 

فصل 4. 90

 

یافته های تحقیق 90

 

4-1-مقدمه. 91

 

4-2- کارایی شعب بر اساس مدل ترکیبی DEA-BSC 91

 

4-2-1- کارایی شعب از منظر آموزش. 91

 

4-2-1-1- امتیاز کارایی شعب 91

 

4-2-1-2- شعب مرجع برای شعب ناکارا 94

 

4-2-1-3- مازاد عوامل تولید شعب 95

 

4-2-2- کارایی شعب از منظر فرآیند های داخلی 97

 

4-2-2-1- امتیاز کارایی شعب 97

 

4-2-2-2- شعب مرجع برای شعب ناکارا 100

 

4-2-2-3- مازاد عوامل تولید شعب 101

 

4-2-3- کارایی شعب از منظر مشتریان 103

 

4-2-3-1- امتیاز کارایی شعب 103

 

4-2-3-2- شعب مرجع برای شعب ناکارا 106

 

4-2-3-3- مازاد عوامل تولید شعب 107

 

4-2-4- کارایی شعب از منظر مالی 109

 

4-2-4-1- امتیاز کارایی شعب 109

 

4-2-4-2- شعب مرجع برای شعب ناکارا 112

 

4-2-4-3- مازاد عوامل تولید شعب 113

 

4-2-5- رتبه بندی شعب بر اساس تلفیق مدل DEA-BSC 115

 

4-6-کارایی شعب بر اساس برنامه ریزی آرمانی تحلیل پوششی داده‌ها DEAGP. 119

 

4-6-1-محاسبه کارایی شعب 119

 

4-6-2-میزان بهینه ورودی‌ها 124

 

4-6-3- مازاد عوامل تولید شعب 127

 

4-6-4- رتبه بندی شعب بر اساس روش DEAGP. 125

 

فصل 5. 128

 

نتیجه گیری و پیشنهادها 128

 

5-1-مقدمه. 129

 

5-2- نتایج پژوهش. 129

 

5-3- محدودیت‌های پژوهش. 130

 

5-4-پیشنهادها برای بهبود هر شعبه. 131

 

5-5-پیشنهادها اجرایی 136

 

5-6-پیشنهادها برای تحقیق‌های آتی 137

 

مراجع. 137

 

پیوست‌ها 144

 

 

 

1-1-مقدمه

 

برخورداری از رفتار خردمندانه و زندگی به همراه کار عقلایی از ابتدای زندگی انسان با وی بوده است در نتیجه بهره‌وری و کارایی از آغاز خلقت مورد توجه انسان قرار گرفته است. بشر همواره با دو مشکل، داشتن آرزوهای نامحدود و منابع محدود برای رسیدن به این خواسته‌ها مواجه بوده است. بدین جهت همواره کوشیده است تا به بهترین نحو از این منابع استفاده نماید. از صنایع بسیار ارزشمند هر جامعه می‌توان به صنعت بانکداری اشاره کرد که باعث توسعه روز افزون آن جامعه می‌شود. امروزه در تمامی جوامع پیشرفته، صنعت بانکداری را عاملی برای پیشرفت آن جامعه می‌دانند. به جهت دلایل ذکر شده و اهمیت بانک به عنوان یکی از شاخص‌های پیشرفت، ارزیابی عملکرد شعب بانک دارای اهمیت بالایی می‌باشد. بکار گیری موضوعات بنیادی و اصولی برای ارزیابی عملکرد می‌تواند از ابزارهای بهبود عملکرد باشد. استفاده از آن باعث می‌شود که سازمان‌ها عملکرد خود را تغییر دهند و به آن بهبود ببخشند تا بتوانند با سرعت مناسب‌تر به اهداف و استراتژی‌های از پیش تعیین شده دست یابند. در این پژوهش سعی شده است با شناسایی و تحلیل معیارهای ارزیابی عملکرد شعب بانک تجارت، مدلی مناسب با بهره گرفتن از تلفیق مدل تحلیل پوششی داده‌ها و کارت امتیازی متوازن ایجاد و عملکرد آن‌ها ارزیابی و با هم مقایسه شوند.

 

1-2- بیان مسئله تحقیق

 

ارزیابی عملکرد سازمان‌ها در جهت گیری تصمیمات آتی آن‌ها نقش اساسی دارد. در این راستا باید میزان کارایی و بهره‌وری سازمان‌ها مورد محاسبه قرار گیرد تا از این طریق بتوان در تصمیم سازی‌های آتی روند رشد اقتصادی را زیر نظر داشت. در عصر حاضر دستیابی به رشد اقتصادی از طریق ارتقای بهره‌وری از مهم‌ترین اهداف اقتصادی کشورها به شمار می‌رود. ارتقای بهره‌وری با استفاده بهینه از عوامل تولید حاصل می‌گردد و در نیل به رشد اقتصادی مستمر و تولید پایدار نقش مهمی را ایفا می‌کند.

 

یکی از ابزارهای مناسب و کارآمد در این زمینه، تحلیل پوششی داده‌ها، DEA می‌باشد که به عنوان یک روش غیر پارامتری به منظور محاسبه کارایی واحدهای تصمیم گیرنده استفاده می‌شود. از طرفی دیگر با توجه به جامع بودن کارت امتیازی متوازن برای ارزیابی عملکرد و کاربرد روزافزون آن برای مباحث استراتژیک مدیریتی، از